Από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, οι ρωσικές Αρχές έχουν συλλάβει και θέσει υπό κράτηση εκατοντάδες Τατάρους της Κριμαίας και άλλους ακτιβιστές. Εικονογράφηση του Tom Venner, χρησιμοποιείται με άδεια.

Από τότε που η Ρωσία προσάρτησε τη χερσόνησο της Κριμαίας το 2014, οι υπηρεσίες ασφαλείας της Μόσχας και οι ποινικοί εισαγγελείς εργάζονται “διπλοβάρδιες”. Έχουν στοχοποιήσει ολοένα και περισσότερο φιλο-Ουκρανούς ακτιβιστές, πολιτικούς αντιφρονούντες και, πάνω απ’ όλα, μέλη της μειονότητας των Τατάρων της Κριμαίας.

Οι περισσότεροι μουσουλμάνοι Τάταροι της Κριμαίας είχαν μια προβληματική ιστορία με τη Ρωσία, από τότε που η χερσόνησος προσαρτήθηκε για πρώτη φορά από τη Μόσχα το 1783. Στη συνέχεια, το 1944, οι σοβιετικές Αρχές κατηγόρησαν τους Τατάρους για προδοσία και απέλασαν ολόκληρη την εθνοτική ομάδα στην κεντρική Ασία. Επέστρεψαν στην πατρίδα τους τις δεκαετίες του '80 και '90 στην πρόσφατα ανεξάρτητη Ουκρανία, αλλά η ανάμνηση αυτής της απέλασης παραμένει ζωντανή. Έτσι, όταν η Μόσχα επέβαλε ξανά τον έλεγχο στην πατρίδα τους, οι Τάταροι της Κριμαίας ήταν καχύποπτοι. Και αυτή η καχυποψία είναι αμοιβαία.

Το 2016, ο τοπικός Γενικός Εισαγγελέας απαγόρευσε το Μεϊλίς, το κοινοτικό διοικητικό όργανο των Τατάρων της Κριμαίας, για λόγους “εξτρεμισμού” και “σαμποτάζ”. Σήμερα, οι ρωσικές Αρχές παρουσιάζουν επίσης πολλές από τις συλλήψεις και κρατήσεις Τατάρων της Κριμαίας ως αντιεξτρεμιστικές επιχειρήσεις, ισχυριζόμενες ότι προσπαθούν να πατάξουν την Χιζμπ-ουτ Ταχρίρ, μια ισλαμιστική οργάνωση που απαγορεύτηκε στη Ρωσία από το 2003, αλλά επιτρέπεται στην Ουκρανία. Αν και δεν είναι απίθανο ότι η οργάνωση έχει παρουσία στη χερσόνησο, οι ρωσικές Αρχές επιβολής του νόμου έχουν ρίξει πολύ μακρύτερα τα δίχτυα τους. Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπονοούν ότι είναι σκόπιμο κάτι τέτοιο και ότι οι συλλήψεις ανδρών Τατάρων της Κριμαίας και των οικογενειών τους αντιστοιχούν σε μια συστηματική προσπάθεια φίμωσης των ομιλητικών Τατάρων της Κριμαίας. Ένα κίνημα, συγκεκριμένα, υποστηρίζουν, βρίσκεται στο στόχαστρο: η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη.

9 апреля 2016 в Севастополе Крымская контактная группа по правам человека впервые организовала встречу всех семей мусульман, арестованных российскими правоохранителями в Крыму. На встречу также были приглашены и адвокаты обвиняемых. Выступивший тогда на встрече адвокат Эмиль Курбединов сообщил, что этот день стал «днём создания площадки совместных действий семей арестованных в Крыму мусульман».

Позже объединение «Крымская солидарность» стало открытым не только для родственников обвиняемых российскими правоохранительными органами в принадлежности к организации «Хизб ут-Тахрир», но и для семей других политзаключенных Крыму, а также похищенных и пропавших мусульман.

Στις 9 Απριλίου 2016 στη Σεβαστούπολη, η ομάδα επαφής της Κριμαίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα οργάνωσε για πρώτη φορά μια συνάντηση των οικογενειών όλων των Μουσουλμάνων, που είχαν συλληφθεί από τις ρωσικές Aρχές επιβολής του νόμου στην Κριμαία. Στη συνεδρίαση προσκλήθηκαν και οι δικηγόροι των κατηγορουμένων. Ο δικηγόρος Emil Kurbedinov έδωσε μια ομιλία, στην οποία είπε ότι η ημέρα έγινε “η ημερομηνία θεμελίωσης για μια πλατφόρμα κοινής δράσης από τις οικογένειες των μουσουλμάνων συλληφθέντων στην Κριμαία”.Αργότερα, ο σύλλογος Κριμαϊκής Αλληλεγγύης άνοιξε όχι μόνο για συγγενείς όσων κατηγορούνται από τις ρωσικές Αρχές επιβολής του νόμου για συμμετοχή στη Χιζμπ-ουτ Ταχρίρ, αλλά και σε οικογένειες άλλων πολιτικών κρατουμένων στην Κριμαία, καθώς και σε απαχθέντες και αγνοούμενους μουσουλμάνους.

— Ενότητα «Σχετικά» της σελίδας της Κριμαϊκής Αλληλεγγύης στο Facebook

Η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη προέκυψε από την ανάγκη συντονισμού της οικονομικής και νομικής βοήθειας στις οικογένειες των Τατάρων της Κριμαίας, που έμειναν χωρίς συζύγους και πατέρες μετά τις συλλήψεις. Η απουσία τους άφησε οικογένειες σε ανάγκη οικονομικής και νομικής βοήθειας. Σύμφωνα με τον Dilyaver Memetov, συντονιστή της ομάδας, η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη παίζει επίσης προληπτικό ρόλο. Η ομάδα διοργανώνει σεμινάρια συμβουλευτικής για άτομα σε “ομάδες κινδύνου” (δηλαδή ακτιβιστές, δικηγόρους, δημοσιογράφους ή bloggers) για το πώς να συμπεριφέρονται κατά τη διάρκεια μιας έρευνας ή ανάκρισης, είπε ο Memetov στο OVD-Info, ρωσική ιστοσελίδα που παρακολουθεί τις παραβιάσεις της ελευθερίας του συνέρχεσθαι και του λόγου.

Το κίνημα έχει γίνει γνωστό για τα διαδικτυακά flash mob υψηλού προφίλ του, όπως ο Κριμαϊκός Μαραθώνιος, στον οποίο εκατοντάδες Τάταροι της Κριμαίας δεσμεύονται να δωρίσουν δέκα ρούβλια για να πληρώσουν τα βαριά πρόστιμα των κατηγορουμένων με το σύνθημα “единство дороже штрафов” (“η ενότητα είναι περισσότερο πολύτιμη από τα χρήματα”). Επιπλέον, στα τέλη του 2018, εκατοντάδες Τάταροι της Κριμαίας ανέβασαν φωτογραφίες τους να στέκονται μόνοι (για να αποφύγουν την απαγόρευση της Ρωσίας για μαζικές διαδηλώσεις) κρατώντας πανό, που έγραφαν “Οι Τάταροι της Κριμαίας δεν είναι τρομοκράτες” και “Τα παιδιά μας δεν είναι τρομοκράτες”. Τον Ιούλιο του 2019, αρκετές δεκάδες Τάταροι της Κριμαίας στάθηκαν στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας κρατώντας πλακάτ με τις λέξεις “Ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας στην Κριμαία είναι αγώνας ενάντια στις αντίθετες φωνές”.

Έξω από την Κριμαία, η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη είναι περισσότερο γνωστή για το ρόλο της ως εγχείρημα πολιτικής δημοσιογραφίας. Ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφοι λένε ότι χωρίς την Κριμαϊκή Αλληλεγγύη θα βρίσκονταν στο σκοτάδι για πολλές από τις συλλήψεις και κρατήσεις στη χερσόνησο. Οι εθελοντές της ομάδας εμφανίζονται συχνά να τεκμηριώνουν και να φωτογραφίζουν κρατήσεις και δικαστικές υποθέσεις, ακόμη και να μεταδίδουν σε απευθείας σύνδεση δικαστικές διαδικασίες στη δημοφιλή σελίδα της Κριμαϊκής Αλληλεγγύης στο Facebook.

“Όταν οι έρευνες σε σπίτια των Τατάρων της Κριμαίας άρχισαν να εντείνονται το 2016, οι ντόπιοι άρχισαν να μεταδίδουν τις συλλήψεις και τις επιδρομές στα τηλέφωνά τους και να τις ανεβάζουν στα κοινωνικά δίκτυα”, εξήγησε η Tamila Tasheva, συνιδρύτρια της CrimeaSOS, μιας ΜΚΟ, που παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια σε εκτοπισμένους από την Κριμαία. “Από το 2017, έχουν γίνει ολοένα και πιο επαγγελματίες στο πώς καλύπτουν αυτές τις δίκες και συλλήψεις. Είναι ουσιαστικά η μόνη ανεξάρτητη πηγή πληροφοριών, που παραμένει μόνιμα στη χερσόνησο, επειδή δεν υπάρχει ανεξάρτητη δημοσιογραφία εκεί”, εξήγησε η Tasheva σε ένα καφέ στο Κίεβο, πρωτεύουσα της Ουκρανίας.

“Θα έλεγα ότι τα τελευταία χρόνια που υπάρχουν, έχουν αναπτύξει πραγματικά τις δεξιότητες συγγραφής τους με πολύ εντυπωσιακό τρόπο. Αν θέλετε να μάθετε τι συμβαίνει σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κριμαία, η πρώτη σας πηγή πληροφοριών είναι η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη”, δήλωσε η Tanya Lokshina, αναπληρώτρια διευθύντρια για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Lokshina πρόσθεσε ότι, μετά την κατοχή το 2014, πολλά ανεξάρτητα ΜΜΕ και μέσα ενημέρωσης της κοινότητας των Τατάρων της Κριμαίας έκλεισαν. “Πέραν των λίγων αυτών Ρώσων δημοσιογράφων, που ταξιδεύουν στην Κριμαία σε τακτική βάση, με τους οποίους φυσικά συνεργάζονται, η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη είναι η μόνη μόνιμη πηγή πληροφοριών, που βρίσκεται συνεχώς επί τόπου εκεί”, δήλωσε η Lokshina.

Προφανώς, αυτός είναι ο λόγος, που η Μόσχα έχει μπουχτίσει με την Κριμαϊκή Αλληλεγγύη.

Τους πρώτους μήνες του 2019, συνελήφθησαν αρκετοί εξέχοντες Τατάροι δημοσιογράφοι και bloggers στην Κριμαία με κατηγορίες για τρομοκρατία. Τον Μάρτιο, συνελήφθησαν ο Remzi Bekirov, ο Osman Arifmemetov, ο Rustem Sheikhaliyev και ο Marlen Mustafayev: όλοι αυτοί οι άνδρες είχαν τραβήξει φωτογραφίες ή είχαν κάνει ζωντανή μετάδοση από τις επιδρομές των υπηρεσιών ασφαλείας σε σπίτια Τατάρων της Κριμαίας και από ακροάσεις σε δικαστικές αίθουσες (ο Bekirov είναι επίσης ανταποκριτής για τον ρωσικό ανεξάρτητο ειδησεογραφικό ιστότοπο Grani.RU.) Στις 3 Απριλίου, η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη απηύθυνε έκκληση προς την Ουκρανία και τον κόσμο για βοήθεια, προειδοποιώντας για πλήρη “κάθαρση” της αντιπολίτευσης και των ανεξάρτητων ΜΜΕ στην Κριμαία. “Σε απάντηση στις ατελείωτες συλλήψεις, έρευνες και δικαστικές υποθέσεις, έπρεπε να δημιουργηθεί δημοσιογραφία πολιτών στην Κριμαία. Αυτό συνέβη υπό πίεση: ο κόσμος κατάλαβε ότι, χωρίς πληροφορίες, δεν υπήρχε άλλος τρόπος να υπερασπιστεί τη χερσόνησο από την καταστολή”, ανέφερε η δήλωση.

“Είχαν αρχίσει να στοχεύουν την Κριμαϊκή Αλληλεγγύη το 2017, όταν έγιναν υπερβολικά ανεξάρτητοι και πολύ εξέχοντες”, εξήγησε η Tasheva. “Στις 27 Μαρτίου 2019, όταν ξεκίνησαν μαζικές έρευνες στα σπίτια Τατάρων της Κριμαίας, ουσιαστικά όλοι όσοι κρατήθηκαν με λίγες εξαιρέσεις ήταν ακτιβιστές της Κριμαϊκής Αλληλεγγύης. Και στη συνέχεια, τον Μάρτιο του 2018, ο Nariman Mehmedeminov, ο οποίος ήταν οργανωτής της Κριμαϊκής Αλληλεγγύης, συνελήφθη”.

H Lokshina τόνισε ότι οι πληροφορίες της Κριμαϊκής Αλληλεγγύης ήταν πολύτιμες για το έργο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συνέχισε ότι, ενώ οι ρωσικές Aρχές έχουν καταδιώξει μέλη της Χiζμπ-ουτ Ταχρίρ αλλού, στην Κριμαία δεν στοχεύουν απαραίτητα Τατάρους της Κριμαίας, που είναι ιδιαίτερα θρησκευόμενοι. Αντίθετα, λέει, κυνηγούν “όσους τυγχάνει να είναι ιδιαίτερα και έντονα ενεργοί στην αντίσταση στην κατοχή. Υπάρχει μόνο ένας τρόπος να το δει κανείς αυτό και αυτός είναι ότι αυτές οι ψεύτικες συλλήψεις είχαν στόχο να φιμώσουν την Κριμαϊκή Αλληλεγγύη και να εκφοβίσουν τους ακτιβιστές για να σωπάσουν”, κατέληξε.

Ο Alimdar Belyalov είναι ένας από αυτούς τους ακτιβιστές. Από τότε που έφυγε από τη χερσόνησο πριν από δυόμισι χρόνια, δεν έχει μείνει σιωπηλός. Ο Belyalov, που τώρα διαμένει στην ουκρανική πρωτεύουσα του Κιέβου, λέει ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στην Κριμαία εδώ και έξι μήνες. Λέει ότι η εθελοντική και αποκεντρωμένη φύση της Κριμαϊκής Αλληλεγγύης εξασφαλίζει την επιβίωσή της.

Структура нашей организации — идеальна за счёт помощи друг другу. Например, в данный момент 68 политзаключенных. Для каждого политзаключенного в месяц нужно двести долларов на передачу, то есть, это поесть, покушать, одеть. Теперь 180 детей, минимум для каждого ребенка — 100 долларов в месяц. В итоге получаем больше 30000 долларов в месяц. Вот эти деньги собирает народ. Никаких финансовых потоков нет. Народ не оставит своего брата, сестру, друга в обиде. Исходя из этого, структура не распадается и не распадется. Потому что садят одного, выходят десять. Садят десять, выходят сто. Посадят сто, выйдет триста.

Η δομή του οργανισμού μας είναι ιδανική για αμοιβαία υποστήριξη. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή έχουμε 68 πολιτικούς κρατούμενους. Κάθε πολιτικός κρατούμενος χρειάζεται περίπου 200 δολάρια το μήνα, για να ντυθεί και να τραφεί. Συνολικά, υπάρχουν 180 παιδιά. Το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό για κάθε παιδί είναι 100 δολάρια το μήνα. Όλα αυτά ξεπερνούν τα 30.000 δολάρια το μήνα. Αυτά τα χρήματα τα μαζεύει ο λαός. Δεν υπάρχουν ροές χρηματοδότησης. Ο λαός δεν θα αφήσει τα αδέρφια του σε ανέχεια. Από αυτό το παράδειγμα μπορείτε να δείτε ότι η δομή δεν καταρρέει και δεν θα καταρρεύσει. Αν φυλακίσουν ένα άτομο από εμάς, δέκα θα βγουν να το υποστηρίξουν. Αν φυλακίσουν δέκα, θα βγουν 100. Αν φυλακίσουν 100, τότε θα βγουν 300.

Όπως το θέτει ο Belyalov, η βάση και η αποκεντρωμένη φύση της Κριμαϊκής Αλληλεγγύης είναι ακριβώς αυτό που την κάνει ένα τόσο αποτελεσματικό κίνημα πολιτών. Αλλά αυτές δεν είναι νέες τακτικές για τους Τατάρους της Κριμαίας. Στις τελευταίες δεκαετίες της σοβιετικής κυριαρχίας, εμφανίστηκε ένα ζωντανό και φωνητικό κίνημα αντιφρονούντων των Τατάρων της Κριμαίας, που απαιτούσε από τη Μόσχα να αναγνωρίσει τη μαζική απέλασή τους το 1944 ως αδικία και να τους επιτρέψει να επιστρέψουν στη χερσόνησο. Οι τακτικές δεν είναι καινούριες, όπως είπαν σε αυτόν τον δημοσιογράφο  Τάταροι πρόσφυγες της Κριμαίας, ούτε και η εμπειρία της κρατικής καταστολής. Το νέο είναι οι συσκευές, που επιτρέπουν στους Τατάρους της Κριμαίας να τεκμηριώνουν τις εμπειρίες τους.

У кого есть фотоаппарат, у кого-то айфон. У кого чего-то есть, он снимает на этот аппарат и начинает вкладывать и делиться эту информацию. Но дело в том, что таких людей, стримеры, так скажем, они под большой угрозой. Потому что если ты там, допустем, стримнешь или снимаешь, если очень большая вероятность, что ты всядишь в тюрьму. Любое инакомыслие который не нравится этому государству пресекается. Либо тебя прослушивают и снимают, либо ты сидишь в тюрме. Два пути есть. […] Они волунтеры, готовы сидеть за решеткой за справедливости и за свой народ. Тем больше несправедливости, тем больше этих волунтеров. Я не боюсь предположить, что их за сотню.

Μερικοί άνθρωποι έχουν κάμερα, άλλοι έχουν iPhone. Ό,τι έχει κάποιος, το χρησιμοποιεί για να κινηματογραφήσει και αρχίζει να μοιράζεται αυτές τις πληροφορίες. Αλλά το θέμα είναι ότι αυτοί οι τύποι, οι streamers, βρίσκονται υπό τη μεγαλύτερη απειλή. Γιατί αν, ας πούμε, προσπαθήσετε να κάνετε streaming ή να φωτογραφίσετε εκεί, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να καταλήξετε στη φυλακή. Κάθε μορφή διαφωνίας, που δεν αρέσει στο κράτος, καταστέλλεται. Ή θα σε κρυφακούσουν και θα σε φωτογραφίσουν ή θα καταλήξεις στη φυλακή. Αυτοί οι τύποι είναι εθελοντές, είναι έτοιμοι να μείνουν στη φυλακή για χάρη της δικαιοσύνης του λαού τους. Και όσο περισσότερη αδικία υπάρχει, τόσο περισσότεροι τέτοιοι εθελοντές θα υπάρχουν. Θα κάνω μια μαντεψιά και θα πω ότι υπάρχουν πάνω από 100 σήμερα.

Ό,τι και να γίνει, η Κριμαϊκή Αλληλεγγύη θα παρακολουθεί. Και έτσι, κατ’ επέκταση, θα μπορεί να βλέπει και όλος ο κόσμος.