Φοιτητές ακτιβιστές προστατεύονται με ομπρέλες στην πανεπιστημιούπολη του Κινεζικού Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ στις 12 Νοεμβρίου 2019. Φωτογραφία από τον συγγραφέα. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Ο Lokman Tsui είναι Επίκουρος Καθηγητής στη Σχολή Δημοσιογραφίας και Επικοινωνίας του Κινεζικού Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ (CUKH). Αυτή η ιστορία είναι μια τροποποιημένη έκδοση μιας δημοσίευσης που δημοσίευσε ο Lokman στο Facebook, καταγράφοντας τα γεγονότα που περιβάλλουν τη σύγκρουση μεταξύ των ακτιβιστών φοιτητών και της αστυνομίας στην πανεπιστημιούπολη του CUHK την Τρίτη 12 Νοεμβρίου.

Την Τρίτη 12 Νοεμβρίου θα έπρεπε να διδάξω την προπτυχιακή μου πρωινή τάξη στο θέμα “ανάπτυξη μαζικής επικοινωνίας”, αλλά τα μαθήματα είχαν όλα ανασταλεί λόγω των διαμαρτυριών.

Καθώς το γράφω αυτό, κάθομαι στο γραφείο μου. Είναι η ώρα 9 π.μ. στο Χονγκ Κονγκ στις 13 Νοεμβρίου. Μόλις έπλυνα τα δόντια μου, έπλυνα το πρόσωπό μου και ήπια λίγο τσάι. Ναι, κοιμήθηκα στο γραφείο μου, στον καναπέ. Το σώμα μου αισθάνεται λίγο άκαμπτο και κουρασμένο και μου θυμίζει τις ημέρες, που έβγαινα έξω για να διασκεδάσω μέχρι πρωίας—εκτός κι αν δεν είμαι πια τόσο νέος. Και χτες τη νύχτα δε χόρευα ακριβώς.

Δεν πρέπει να παραπονούμαι, γιατί τουλάχιστον έχω έναν καναπέ για να κοιμηθώ. Δεν ξέρω πόσοι σπουδαστές κοιμήθηκαν έξω χθες το βράδυ, αλλά από τη στιγμή που έφυγα, γύρω στις 3 π.μ., πολλοί ήταν ακόμα έξω δουλεύοντας στην γραμμή ανεφοδιασμού, κρατώντας κυριολεκτικά το φρούριο.

Η ημέρα της 12ης Νοεμβρίου ήταν εντελώς τρελή.

Ξεκίνησε με τη συνέντευξη Τύπου στις 11 π.μ., στην οποία συμμετείχα. Σε “κανονικές” περιόδους, το να πας το Υπουργείο Δικαιοσύνης ενώπιον του δικαστηρίου σχετικά με μια εντολή προσπάθειας λογοκρισίας του διαδικτυακού λόγου θα ήταν άξια λόγου. Αλλά χθες, μόνο μια σταλιά δημοσιογράφων ήταν παρόντες. Η συνέντευξη Τύπου ήταν σε ζωντανή αναμετάδοση στην ειδησεογραφική πύλη HK01 και έλαβε κάλυψη από την Apple, το ραδιόφωνο RTHK, το Unwire και κάποια άλλα μέσα. Αλλά σε μια μέρα όπως χθες, η είδηση δεν ήταν αυτή—και κατανοητό, με όλα όσα συνέβαιναν.

Μετά τη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο κτίριο του Νομοθετικού Συμβουλίου, έψαξα για ένα μέρος να καθίσω και να ηρεμήσω τα νεύρα μου. Περπάτησα προς την κεντρική συνοικία. Ήταν σχεδόν η ώρα του μεσημεριανού. Για δεύτερη συνεχή μέρα, οι εργαζόμενοι των γραφείων βγήκαν για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ και την αστυνομία. Μπροστά από τη Louis Vuitton, οι άνθρωποι, που φορούσαν κοστούμια και ψηλά τακούνια, προσπαθούσαν να καταλάβουν το δρόμο, φωνάζοντας συνθήματα. Μερικοί γονάτιζαν για να αξιοποιήσουν τα τούβλα για να μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε ως οδοφράγματα. Άλλοι στέκονταν στην εναέρια γέφυρα κοιτάζοντας προς τα κάτω σε μας και πολλοί φώναζαν σε αυτούς για να κατέβουν και να έρθουν μαζί μας ότι αυτό δεν είναι ταινία.

Σε κάποιο σημείο εμφανίστηκαν πέντε κορίτσια γυμνασίου, εμφανώς ενθουσιασμένα. Άρχισαν να φωνάζουν συνθήματα και το υπόλοιπο πλήθος ακολούθησε το παράδειγμά τους. Τότε τα μέλη του Τύπου άρχισαν να φωτογραφίζουν τα κορίτσια—με ακατάλληλο τρόπο, καθώς ένα τέτοιο αρχείο θα μπορούσε να τους στοιχειώσει αργότερα. Τα κορίτσια άρχισαν να νιώθουν αμηχανία αρχικά και στη συνέχεια απομακρύνθηκαν. Αλλά οι φωτογράφοι τις ακολούθησαν. Στο τέλος, αρκετοί από εμάς βγάλαμε τις ομπρέλες μας και προστατεύσαμε τα κορίτσια. Κρατήσαμε τις ομπρέλες μας για λίγο, μέχρι που το χέρι μου άρχισε να πονάει. Είπα στα κορίτσια να θυμούνται να μην παραμελούν τις σπουδές τους (πότε έγινα έτσι εγώ;), και τραβήξαμε τον δρόμο μας.

Καθώς πλησίαζε 2 μ.μ., οι άνθρωποι άρχισαν να υποχωρούν. Η ώρα του μεσημεριανού τελείωσε. Μόλις λίγα λεπτά πριν, στεκόμαστε εκεί ισχυροί, αντιμέτωποι με την αστυνομία, και στη συνέχεια ξαφνικά ξεκινάει η “πραγματικότητα” και είναι καιρός να επιστρέψουμε στο γραφείο. Αγόρασα λίγο φαγητό και κατευθύνθηκα προς το σπίτι.

Τότε ήταν που άρχισα να βλέπω βίντεο από τις σκηνές στο Κινεζικό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ (CUHK)—το πανεπιστήμιο όπου διδάσκω. Μερικοί από τους σπουδαστές μου τουΐταραν πράγματα όπως “πού είναι ο πανεπιστημιακός πρόεδρος, πού είναι η διεύθυνση, πού είναι οι δάσκαλοι;!” Ένιωσα άσχημα. Καθώς απαντούσα σε φίλους, που με ρωτούσαν αν ήμουν εντάξει, αποφάσισα, γάμα το—θα πάω στην πανεπιστημιούπολη.

Αλλά πώς; Είμαι στο Sheung San, το νησί του Χονγκ Κονγκ, και το πανεπιστήμιο μου βρίσκεται στο Σα Τιν στα Νέα Εδάφη, σε κάποια απόσταση. Η κυκλοφορία έχει διακοπεί. Τότε ένας φίλος μου προσφέρεται να με πετάξει ως εκεί. Παίρνουμε αρκετούς άλλους κατά μήκος του δρόμου και, με το αυτοκίνητο φορτωμένο, βγαίνουμε στο δρόμο προς CUHK, μιλώντας κατά μήκος του δρόμου για τους ανθρώπους, που γνωρίζουμε που έχουν συλληφθεί.

Η κυκλοφοριακή συμφόρηση είναι τεράστια, εν μέρει λόγω των οδοφραγμάτων από διαδηλωτές ή αστυνομικούς και εν μέρει επειδή φαίνεται ότι ένα τεράστιο τμήμα του Χονγκ Κονγκ κινητοποιείται για να πάει στο CUHK για να βοηθήσει. Σε κάποιο σημείο δεν μπορούμε να προχωρήσουμε άλλο, καθώς ο δρόμος είχε κλείσει από ανθρώπους και αυτοκίνητα, που προσπαθούν να εκφορτώσουν και να διανείμουν υλικά, κράνη, νερό κλπ. “Παρακαλώ, βοηθήστε να μετακινήσουμε τα πράγματα, αυτά τα σκατά είναι βαριά!”, φωνάζει κάποιος. Εγώ συμμετέχω εθελοντικά. Μου παραδίδει ένα μεγάλο κουτί, που περιέχει σκληρά καπέλα.

Όταν πηγαίνω στο πανεπιστήμιο με αυτοκίνητο, παίρνει συνήθως μερικά λεπτά μέσω του δημόσιου δρόμου Tai Po. Η απόσταση είναι πολύ μεγαλύτερη, εάν πρέπει να περπατήσεις και το αισθάνεσαι ακόμα περισσότερο, εάν μεταφέρεις κι ένα μεγάλο κουτί από σκληρά καπέλα. Όταν τελικά θα φτάσω στο σημείο των προμηθειών, παραδίδω το κουτί μου ανακουφισμένος. Πού πρέπει να πάω τώρα; Ξέρω την πανεπιστημιούπολη, αλλά οι ενημερώσεις για την κατάσταση αλλάζουν γρήγορα. Αρχίζω να περπατάω προς τα εκεί που νομίζω ότι θα είναι οι περισσότεροι άνθρωποι.

Όλα μετά από αυτό, το υπόλοιπο της νύχτας, είναι λίγο θολά.

Θυμάμαι να βλέπω μερικούς φίλους, που με αναγνώρισαν, παρά το κράνος μου, τα γυαλιά και τη μάσκα προσώπου. Στιγμές όπως αυτές είναι πολύ σημαντικές. Εκεί που λέμε ο ένας στον άλλο, ναι είμαι εδώ, ναι, είμαστε σε αυτό μαζί. Νιώθεις την αλληλεγγύη τόσο ζωντανά και τόσο βαθιά. Είμαστε εδώ σαν ένα σώμα. Χρησιμοποιούμε τα χέρια και τα μπράτσα και τα πόδια για να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον.

Οι σπουδαστές ήταν απασχολημένοι με τη διανομή τροφίμων. Μερικοί εργάζονταν στη γραμμή παροχής. Άλλοι έγραφαν και άλλοι προσπαθούσαν να μεσολαβήσουν μεταξύ των διαφόρων κομμάτων.

Μέσα από όλα αυτά, βοηθώ μεταφέροντας πράγματα, ενώ προσπαθώ να τσεκάρω τους φίλους για να βεβαιωθώ ότι είναι εντάξει. Και όλη την ώρα το iPhone μου βομβαρδίζεται με μηνύματα από φίλους κοντά και μακριά. Είμαι άνετα στο να λέω στους πιο κοντινούς φίλους τους το πού είμαι, αλλά προσπαθώ να μην πω πάρα πολλά, μήπως ανησυχήσουν.

Δεν μου αρέσει να λέω στους ανθρώπους πού πηγαίνω και τι κάνω στις διαμαρτυρίες. Είμαι απλώς ένας από τους ανθρώπους. Απλώς κάνω ότι μπορώ για να βοηθήσω και συχνά αισθάνομαι ότι δεν κάνω αρκετά. Είμαι επίσης προσεκτικός με τους ποιους μοιράζομαι αυτές τις πληροφορίες, επειδή αυτά τα πράγματα είναι ευαίσθητα, ειδικά αυτές τις μέρες στο Χονγκ Κονγκ.

Αλλά θέλω επίσης οι φοιτητές μου να ξέρουν ότι είμαι εκεί γι’ αυτούς. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια, όπου η συναισθηματική κακοποίηση ήταν δεδομένη και εξακολουθώ να συμβιβάζομαι μ’ αυτό. Μέρος αυτής της κακοποίησης είχε να κάνει με συναισθηματική (και σωματική) απουσία. Αυτό είναι μια μεγάλη ιστορία, φυσικά, αλλά εξηγεί γιατί είναι σημαντικό για μένα ότι οι φοιτητές μου ξέρουν ότι είμαι εκεί γι’ αυτούς.

Λίγες ακόμα στιγμές που για μένα είναι ξεχωριστές:

Καθώς το κανόνι του νερού χτυπά την πρώτη γραμμή, πολλοί πρέπει να υποχωρήσουν, να βγάλουν τα ρούχα τους και να αναρρώσουν. Το “νερό” δεν είναι αρκετά ακριβές: το “νερό” δεν είναι μόνο χρωματισμένο, αλλά έχει προστεθεί σ’ αυτό κάποια τοξική χημική ουσία (πιθανώς αέριο δακρυγόνο) που κάνει το δέρμα σου να αισθάνεται σαν να παίρνει φωτιά. Κάνω ένα διάλειμμα στο γήπεδο, καθώς οι φοιτητές ανοίγουν τον ψεκαστήρα κι ένα τεράστιο πάρτι νερού ξεσπάει. Είναι μια σύντομη στιγμή, κατά την οποία σου υπενθυμίζουν ότι τελικά πρόκειται για παιδιά. Μέσα σε όλο αυτό, το πλήρωμα πρώτων βοηθειών φωνάζει για μπλουζάκια και πετσέτες. Είχα φέρει δύο μπλουζάκια μαζί μου και μερικές πετσέτες και τους τα έδωσα όλα.

Ο Ντάγκλας Άνταμς έγραψε στο πιο διάσημο μυθιστόρημά του ότι μια πετσέτα είναι ένα από τα πιο χρήσιμα πράγματα που μπορείς να κρατήσεις στο πρόσωπό σου και είναι αλήθεια. Με μια υγρή πετσέτα να συγκρατείται στο στόμα σου, μπορείς να προστατευτείς από τα δακρυγόνα. Μια πετσέτα θα σε κρατήσει ζεστό σε μια κρύα βραδιά και μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις ως κουβέρτα, όταν πας για ύπνο. Μπορείς να την πλύνεις ή να την διπλώσεις και να τη χρησιμοποιήσεις ως μαξιλάρι. Και να την κουνήσεις για να κάνεις σινιάλο σε κάποιον ότι είσαι εδώ και όχι εκεί. Οι πετσέτες είναι αγάπη, οι πετσέτες είναι ζωή. Οι πετσέτες είναι πολύ υποτιμημένες.

Μια άλλη στιγμή που μου έκανε εντύπωση: Στέκομαι στη Γέφυρα Δύο, όπου νωρίτερα εκείνη την ημέρα έλαβε χώρα η περισσότερη δράση, βλέποντας την ηγεσία του πανεπιστημίου, μαζί με δύο νομοθέτες, να διαπραγματεύονται μια συμφωνία με τους φοιτητές. Η ηγεσία του πανεπιστημίου υπονοεί ότι υποχωρούν, λέγοντας ότι η αστυνομία υποσχέθηκε ότι δεν θα επιστρέψουν και ότι η ομάδα ασφαλείας του πανεπιστημίου θα προστατεύσει τη γέφυρα.

Αυτό, που μου δίνει κάποια ελπίδα, είναι ότι οι φοιτητές δίνουν επανειλημμένα στην ηγεσία ευκαιρίες να μιλήσει και ακούνε. Φυσικά, οι συμβουλές για την υποχώρηση δεν είναι ακριβώς πειστικές και η αστυνομία έχει ήδη σπάσει αρκετές υποσχέσεις μόνο εκείνη τη μέρα. Και μπορούν πραγματικά να εξαρτηθούν από την ομάδα ασφαλείας, που έχει εξαφανιστεί τις τελευταίες δύο ημέρες; (Αν και για να είμαστε δίκαιοι γι’ αυτούς, δεν νομίζω ότι υπέγραψαν για μια τέτοια δέσμευση).

Όταν κοιτάζετε τα ρεπορτάζ των ΜΜΕ, βλέπετε κυρίως βία, βανδαλισμούς, αναταραχές. Σπάνια βλέπετε αλληλεγγύη ή ότι είμαστε εδώ για να προστατεύσουμε το σπίτι μας και να προστατεύσουμε ο ένας τον άλλον. Ότι αρνούμαστε να υποχωρήσουμε ενάντια στην καταστολή και τη βιαιότητα. Ότι δεν μπορούμε πάντα να κάνουμε τα πράγματα σωστά, αλλά τουλάχιστον προσπαθούμε. Και ότι μέχρι τώρα, μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Και ότι ελπίζουμε ότι ο υπόλοιπος κόσμος δεν θα κάνει τα ίδια λάθη αλλά θα μάθει από την εμπειρία μας.

Το 2017 έγραψα γιατί ήθελα να μείνω στο Χονγκ Κονγκ.

“Υπάρχει μέλλον εδώ;” Λοιπόν, ας μην ξεχνάμε ότι το μέλλον είναι ανοιχτό. Δεν είναι απαράβατο. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί. Και εξαιτίας αυτού, υπάρχει ελπίδα. Όπως είπε ο Λέοναρντ Κοέν: “Υπάρχει μια ρωγμή σε όλα, έτσι εισέρχεται το φως”.

Είμαι ευγνώμων που το Χονγκ Κονγκ είναι (ακόμα σχετικά) ελεύθερο. Θα αγωνιστώ για να βεβαιωθώ ότι το Χονγκ Κονγκ θα παραμείνει ελεύθερο, θα γίνει πιο ελεύθερο. Πιστεύω επίσης ότι υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε από το Χονγκ Κονγκ, ότι το Χονγκ Κονγκ διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον ευρύτερο αγώνα για την ελευθερία παγκοσμίως. Γι’ αυτό είμαι στο Χονγκ Κονγκ. Γι’ αυτό θέλω να μείνω εδώ.

Είναι Νοέμβριος του 2019 και είμαι εδώ. Αυτό είναι το σπίτι μου. Αυτοί είναι οι φίλοι μου, οι συνάδελφοί μου, οι φοιτητές μου.

Μείνετε δυνατοί, παραμείνετε ασφαλείς και εμπλακείτε με τον τρόπο, που βγάζει για εσάς το περισσότερο νόημα.