[1]Στιγμιότυπο οθόνης από ένα βίντεο συνέντευξης Τύπου για το πολιτικό συνασπισμό έξω από το περιφερειακό δικαστήριο της Ταϊπέι στις 24 Οκτωβρίου 2019. Μέσω του “Δικαιοσύνη για τα θύματα της Φορμόζα”.
Αυτή η ανάρτηση γράφτηκε με τη συνεργασία μελών της ομάδας της κινεζικής Lingua του Global Voices.
Στις 14 Οκτωβρίου 2019, το Επαρχιακό Δικαστήριο της Ταϊπέι απέρριψε μια αγωγή, που υποβλήθηκε από σχεδόν 8.000 Βιετναμέζους αλιείς κατά του Ομίλου Παραγωγής Πλαστικών της Φορμόζα (FPG) με έδρα την Ταϊβάν [2] για μια θαλάσσια καταστροφή του 2016 στο Βιετνάμ. Το δικαστήριο δήλωσε ότι δεν ήταν αρμόδιο να αποφανθεί επί της υπόθεσης, αλλά οι δικηγόροι των εναγόντων άσκησαν έφεση στις 24 Οκτωβρίου.
Η θαλάσσια καταστροφή, η οποία έλαβε χώρα στις 6 Απριλίου 2016, θεωρείται ως η σοβαρότερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία του Βιετνάμ [3]. Το περιστατικό, που προκλήθηκε από την απόρριψη τοξικών αποβλήτων στη θάλασσα από την θυγατρική της FPG, Ha Tinh Steel Corporation, οδήγησε στον θάνατο μεγάλων ποσοτήτων ψαριών και θαλάσσιας ζωής στο κεντρικό Βιετνάμ.
Ο κλάδος της αλιείας στις πληγείσες περιοχές μειώθηκε δραματικά [4] μετά τη θαλάσσια καταστροφή και εκτιμάται ότι η πλήρης ανάκαμψη θα διαρκέσει περίπου μια δεκαετία.
Η FPG αποδέχθηκε την ευθύνη για την καταστροφή στις 30 Ιουνίου 2016 και συμφώνησε να χορηγήσει 500 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ως αποζημίωση στην κυβέρνηση του Βιετνάμ ως αρωγή για τις καταστροφές. Ωστόσο, η βιετναμέζικη κυβέρνηση χορήγησε την αποζημίωση κυρίως σε όσους ζουν στο Χα Τινχ. Όσοι ζουν σε άλλα μέρη του κεντρικού Βιετνάμ, όπως το Κουάνγκ Μπιν, το Νγκε Αν και το Κουανγκ Τρι, δεν έχουν λάβει [5] χρήματα.
[6]Εικόνα από την εκστρατεία συλλογής υπογραφών “Δικαιοσύνη για τα θύματα της Φορμόζα”.
Με τη βοήθεια περιβαλλοντικών και ανθρωπίνων οργανώσεων στην Ταϊβάν και στο Βιετνάμ, οι δικηγόροι στην Ταϊβάν μπόρεσαν να εκπροσωπήσουν 7.875 Βιετναμέζους ενάγοντες και να ασκήσουν αγωγή κατά της FPG στο περιφερειακό δικαστήριο της Ταϊπέι στις 11 Ιουνίου 2019 [2], απαιτώντας 4 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ως αποζημίωση για την πρώτη ομάδα των 51 εναγόντων.
Αν και το Επαρχιακό Δικαστήριο της Ταϊπέι δέχτηκε αποδοχές ύψους 1,2 εκατομμυρίων δολαρίων Ταϊβάν (39.234 δολάρια ΗΠΑ) για την υπόθεση, στις 13 Ιουνίου, τέσσερις μήνες αργότερα, απέρριψε την υπόθεση με το σκεπτικό ότι η αγωγή δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία του.
Τόσο οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο και οι περιβαλλοντικοί δικηγόροι εξέφρασαν την απογοήτευσή τους [1] για την απόφαση, που εκκρεμεί ενώπιον του περιφερειακού δικαστηρίου της Ταϊπέι στις 24 Οκτωβρίου, και δεσμεύθηκαν να φέρουν την δικαιοδοσία στο Ανώτατο Δικαστήριο. Σε μια δήλωση, που δημοσίευσε η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ταϊβάν, η οργάνωση επεσήμανε ότι η υπόθεση δεν πρέπει να περιοριστεί σε αποκλειστική δικαιοδοσία, καθώς ο κατηγορούμενος στην Ταϊβάν, FPG, είναι ο βασικός επενδυτής και ενδιαφερόμενο μέρος της θυγατρικής της επιχείρησης Ha Tinh Steel στο Βιετνάμ.
Ο Hsin-Wen Huang, ένας από τους δικηγόρους, επεσήμανε ότι, παρόλο που η θαλάσσια καταστροφή πραγματοποιήθηκε στο Βιετνάμ, το δικαστήριο της Ταϊβάν θα πρέπει να λάβει υπόψη την πτυχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της υπόθεσης [7]:
法院完全沒有審酌越鋼案的受害人，於起訴過程中就受到越南政府武力鎮壓、及不當的逮捕和關押，在這種情形下，受害人在越南起訴，符合實質公平和訴訟經濟嗎？
Το γεγονός ότι το δικαστήριο έχει απορρίψει εντελώς τη βίαιη καταστολή, την άδικη σύλληψη και τη φυλάκιση των θυμάτων της καταστροφής και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υπόθεση εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Βιετνάμ αντιβαίνει στην ίδια την αρχή της δικαιοσύνης.
Στην πραγματικότητα, περισσότερα από 500 θύματα της θαλάσσιας καταστροφής είχαν επιχειρήσει να πάνε την υπόθεση στα δικαστήρια του Βιετνάμ τον Οκτώβριο του 2016, αλλά απορρίφθηκαν, επειδή οι ενάγοντες δεν είχαν αποδείξει τις πραγματικές τους ζημίες. Όταν τα θύματα άρχισαν να παρουσιάζουν τεκμηριωμένα αποδεικτικά στοιχεία για τις ζημίες, δέχτηκαν φυσική επίθεση από κακοποιούς, που υποστηρίζονταν από την κυβέρνηση, συνελήφθησαν και έλαβαν βαριές ποινές για κινήσεις τους, που στρέφονταν εναντίον του κράτους κλπ. Η παραβίαση των πολιτικών δικαιωμάτων και της ελευθερίας από τη βιετναμέζικη κυβέρνηση καταδικάστηκε [8] από τον ΟΗΕ, το HRC και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα (OHCHR), και τεκμηριώθηκε από μια σειρά ανεξάρτητων ΜΚΟ. Η θαλάσσια καταστροφή και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον Απρίλιο του 2016 έως τον Οκτώβριο του 2017 τεκμηριώθηκαν πολύ σωστά [9] από το βιετναμέζικο ανεξάρτητο ΜΜΕ “The Vietnamese”:
…η καταστροφή της θαλάσσιας ζωής συνεπάγεται ανθρωπιστική και πολιτική κρίση όταν η κυβέρνηση του Βιετνάμ δεν εξασφαλίζει σχετική αποζημίωση για τα θύματα. Προχωρούν ακόμα περισσότερο, καταστέλλοντας με βίαιο τρόπο τις φωνές διαφωνίας. Οι εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατέστησαν το 2016 και το 2017 σκοτεινά χρόνια για τη δημοκρατία και την ελευθερία στο Βιετνάμ, που χαρακτηρίζονται από αυθαίρετες κρατήσεις, αστυνομική βία με στόχο πολίτες και αυξανόμενη φυλάκιση ειρηνικών ακτιβιστών.
Από τον Οκτώβριο του 2016 [μέχρι τον Οκτώβριο του 2017], δεκάδες ακτιβιστές συνελήφθησαν και αντιμετώπισαν κατηγορίες σχετικά με τις δραστηριότητές τους επειδή διαμαρτυρήθηκαν στη Formosa και απαίτησαν περιβαλλοντικά δικαιώματα.
Ο Huang επεσήμανε επίσης ότι η εναγόμενη, η FPG, θα πρέπει να είναι υπεύθυνη για την καταστροφή:
越鋼就是台塑集團到越南所成立的公司，其股東除了日鋼以外，清一色都是台灣相關的公司，包含台塑、台化、台石化，中鋼等等，根據「以原就被」原則的精神，這案件和台灣具充分牽連。再者，台塑企業乃採高度中央集權的決策模式，企業各項重大政策及投資案均須透過行政中心討論後決定，除此之外，與本件訴訟密切相關之細部之營建、工程發包、工程管理、環境安全衛生，亦皆由台塑總管理處加以統籌。因此，本件訴訟之重要決策證據、營建計畫、工程發包、工程管理、環境安全衛生之重要經營管理證據，亦皆集中於台灣，故本件訴訟與我國具密切之牽連…
Εκτός από την Japan Steel, η εταιρεία Ha Tinh Steel Corporation στο Βιετνάμ επενδύθηκε από κοινού από την FPG, τη Formosa Chemicals, την TASCO Group – την πλειοψηφία των εταιρειών της Ταϊβάν. Και η FPG είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος που ίδρυσε τη βιετναμέζικη θυγατρική αρχικά. Η FPG είναι γνωστή για το κεντρικό στυλ λήψης αποφάσεων, όλες οι επενδύσεις αναθεωρούνται και εγκρίνονται από τον διοικητικό πυρήνα της. Η σύμβαση κατασκευής, η διαχείριση και η περιβαλλοντική πολιτική της Ha Tinh Steel Corporation συντονίστηκαν από την FPG. Ως εκ τούτου, τα σχετικά στοιχεία θα μπορούσαν να ληφθούν στην Ταϊβάν. Η Ταϊβάν θα πρέπει να έχει δικαιοδοσία στην υπόθεση…
Η FPG έχει μακρά ιστορία παραπτωμάτων σε περιβαλλοντικά θέματα, τόσο εντός όσο και εκτός Ταϊβάν. Τα τελευταία χρόνια, η FPG και οι διεθνείς θυγατρικές της έχουν αντιμετωπίσει μεγάλα πρόστιμα και αγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως στο Τέξας [10], τη Λουιζιάνα και το Μισισίπι, μετά την απόρριψη δηλητηριωδών χημικών προϊόντων στη ξηρά και σε υπόγειες υδάτινες πηγές.
Αφότου το Επαρχιακό Δικαστήριο της Ταϊπέι έκρινε ότι έχει έλλειψη δικαιοδοσίας, η Διεθνής Ομοσπονδία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (FIDH) πέρασε ένα επείγον ψήφισμα [11] και κάλεσε το δικαστήριο της Ταϊβάν να επανεξετάσει το θέμα:
…να επανεξετάσει την υπόθεση Φορμόζα και να εισακούσει τον δικαστικό αγώνα για να παράσχει καλύτερη προστασία στα συμφέροντα των εναγόντων, οι οποίοι είναι ευάλωτοι, και να εξασφαλίσει μια πρακτική που θα ευθυγραμμίζεται περισσότερο με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η διεκδίκηση της δικαιοδοσίας σε αυτή την αγωγή από το δικαστήριο της Ταϊβάν θα επιτύχει ισότητα μεταξύ των μερών, θα εκπληρώσει την ανάγκη για δίκαιη και αμερόληπτη κρίση και θα εξασφαλίσει την ταχύτητα της διαδικασίας και την ιδέα των οικονομικών αγωγών.
Η Δικαιοσύνη για τα Θύματα της Φορμόζα (JFFV) ξεκίνησε επίσης μια ηλεκτρονική εκστρατεία συλλογής υπογραφών για να ζητήσει από το δικαστήριο της Ταϊβάν να προχωρήσει σε αυτήν την αγωγή. Περισσότεροι από 2.300 άνθρωποι [12] υπέγραψαν σ’ αυτήν την εκστρατεία.
Εκκρεμεί τώρα η δίκη για την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σχετικά με την δικαιοδοσία της αντιδικίας.