- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Η αλληλένδετη προέλευση του “kawaii” και της ιαπωνικής κουήρ κουλτούρας

Κατηγορίες: Ανατολική Ασία, Ιαπωνία, Ιδέες, Ιστορία, Καλά Νέα, ΛΟΑΤΚΙΑ+, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Οικονομικά & επιχειρηματικότητα, Τέχνες - Πολιτισμός
Rune Taito [1]

Ένα “Rune Girl” στο εξώφυλλο του περιοδικού “Junior Soleil” (1959) που σχεδιάστηκε από τον Rune Naito. Στιγμιότυπο οθόνης από το  YouTube [1].

Εκπροσωπούμενη από πολιτιστικές εικόνες από την Hello Kitty [2] του Sanrio μέχρι το My Little Pony: Η φιλία είναι μαγική [3] της Hasbro, η ιαπωνική έννοια του “kawaii [4]” (“γλυκούλι”), έχει γίνει μέρος της παγκόσμιας κουλτούρας [5].

Όπως σημειώνει [6] ένα άρθρο του 2017 στο περιοδικό Time Out του Ηνωμένου Βασιλείου,

[Η λέξη kawaii] εντάχθηκε στο επίπεδο του σούσι, του σαμουράι και του κιμονό: η λέξη kawaii είναι τώρα μέρος της παγκόσμιας συνείδησης, με λάτρεις από το Σιάτλ μέχρι τη Στοκχόλμη που αγκαλιάζουν την άποψη της Ιαπωνίας για ο,τιδήποτε “γλυκούλικο”.

Το Cosplay [7], ή το ντύσιμο σύμφωνα με έναν χαρακτήρα, έχει γίνει μέρος της επικρατούσας κουλτούρας της νεολαίας [8] σε όλο τον κόσμο και συχνά συνδέεται με την κουλτούρα “kawaii” [9]. Η καινούρια τηλεοπτική σειρά στο σύμπαν του Star Wars “The Mandalorian” παρουσιάζει έναν χαρακτήρα “Kawaii” Baby Yoda [10], που έχει γίνει άκρως δημοφιλής [11], επειδή είναι γλυκούλης.

Ενώ η Ιαπωνία αναγνωρίζεται ως η γενέτειρα αυτού του φαινομένου, σε μια πρόσφατη σειρά τουίτ, ένα άτομο έχει εντοπίσει τις ρίζες του “kawaii” και τη σύνδεσή του με την κουήρ κουλτούρα.

kawaii taipei

Περίπτερα ελέγχου εισιτηρίων EVA ‘Kawaii’ σε αεροδρόμιο στην Ταϊπέι. Φωτογραφία από τον Nevin Thompson.

Ο χρήστης του Twitter Patrick [12], που ακολουθεί διδακτορικό στις ιαπωνικές σπουδές και επικεντρώνεται στην έρευνα στην σύγχρονη ιαπωνική λογοτεχνία και τις κοινότητες, αναγνωρίζει τον πρόσφατο Ιάπωνα σχεδιαστή και εικονογράφο Rune Naito [13] ως τον πρωτοπόρο του “kawaii” στην Ιαπωνία στη δεκαετία του '60. Ο Patrick αφηγείται τις αρχές της σταδιοδρομίας του Naito στα τέλη της δεκαετίας του '40, όταν λάνσαρε ένα περιοδικό για τα νεαρά κορίτσια.

Ο Rune γεννήθηκε το 1932 και άρχισε να δουλεύει με τον Nakahara Jun'ichi, μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στην ιστορία του shojo. Μαζί βοήθησαν να ξεκινήσει το Himawari (Ηλίανθος, 1947-1952) ένα από τα πρώτα μεταπολεμικά περιοδικά για νεαρά κορίτσια.

Ο Rune έγινε βασικό πρόσωπο στο σχεδιασμό και στην επιμέλεια του διαδόχου του Himawari, Junior Soleil (1954-1960). Το Junior Soleil ήταν, όπου η καριέρα του Rune απογειώθηκε πραγματικά και τα “Rune Girls” του έγιναν μεγάλη επιτυχία, ξεκινώντας την καριέρα του ως εικονογράφου και σχεδιαστή για πολλά περιοδικά.

Ως αποτέλεσμα της επιτυχίας του στην εικονογράφηση, ο Rune άρχισε να σχεδιάζει τους δικούς του μασκότ χαρακτήρες που επίσης έγιναν τεράστιες επιτυχίες. Χαρακτήρες όπως το Hello Kitty είναι αρκετά γνωστοί παντού τώρα, αλλά ο χαρακτήρας Panda του Rune, που σχεδιάστηκε το έτος, προτού ο Ζωολογικός κήπος Ουένο λάβει ένα πάντα, άνοιξε το δρόμο.

Ένα κανάλι στο YouTube [20] περιέχει αρκετά παραδείγματα για το πώς οι δημιουργίες χαρακτήρων του Rune Naito είχαν λάβει άδεια για εμπορική αναπαραγωγή:

rune taito [1]

Παραδείγματα σχεδίων χαρακτήρων του Rune Taito που έχουν άδεια για εμπορικές πωλήσεις. Στιγμιότυπο οθόνης από το YouTube [1].

Ο Patrick συνεχίζει να σημειώνει ότι η κληρονομιά του kawaii του Naito έχει επισκιάσει σε μεγάλο βαθμό τις συνεισφορές του στην κουλτούρα της Ιαπωνίας.

Αλλά ένα μεγάλο μέρος του έργου του Rune που σπάνια συζητείται είναι το έργο που έκανε για το περιοδικό Barazoku (1971-2008). Το Barazoku ήταν το πρώτο περιοδικό μαζικής αγοράς, που κάλυπτε τους ομοφυλόφιλους άνδρες στην Ιαπωνία και ο επί μακρόν συνεργάτης του Rune, Fujita Ryu, σχεδίασε το πρώτο εξώφυλλο.

Μετά τα μέσα της δεκαετίας του '80, ο Rune αστειεύτηκε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το όνομά του για να εικονογραφήσει γκέι περιοδικά, επειδή η δική του περίοδος της “έκρηξης” τελείωσε. Για το υπόλοιπο της ζωής του, έζησε με τον Fujita, δημιουργώντας κούκλες, φιγούρες, σχέδια και εικονογραφήσεις, έως ότου πέθανε το 2007.

Όταν πέθανε, πολλές iαπωνικές νεκρολογίες τον αναγνώρισαν ως τον “νονό του kawaii”, αλλά πολύ λίγοι σημείωσαν τις συνεισφορές του στην παράξενη οπτική κουλτούρα στην Ιαπωνία ή στην ιστορία του ως ένα κουήρ πρόσωπο. Στο βαθμό που μπορώ να πω, ούτε και οι αγγλόφωνες πηγές γι’ αυτόν δεν το συζητούν.

Ο Patrick ολοκληρώνει [27] το νήμα του στο Twitter λέγοντας:

Γι’ αυτό πιστεύω ότι είναι σημαντικό ο Rune να λάβει τα εύσημα για το σύνολο των έργων του. Όχι μόνο ήταν πρωτοπόρος της αισθητικής του kawaii αλλά με τον επί μακράν συνεργάτη του βοήθησε στη δημιουργία μιας ολόκληρης οπτικής γλώσσας και καλλιτεχνικής γενεάς για τους ομοφυλόφιλους στην Ιαπωνία.

Εκτός από το άνοιγμα του δρόμου για την παραγωγή της κουήρ κουλτούρας στην Ιαπωνία για το κοινό, ο Rune Naito έθεσε επίσης τα θεμέλια, ώστε ο πολιτισμός των κουήρ να εισέλθει στην κυρίαρχη κουλτούρα. Το “Yaoi [28]” είναι ένα είδος μάνγκα, που επικεντρώνεται στις ομοφυλοφιλικές σχέσεις και γενικά δημιουργείται από γυναίκες για θηλυκό κοινό [29].

My_Brother's_Husband_v1_cover

Το εξώφυλλο του πρώτου τόμου του manga “My Brother's Husband” από τον Gengoroh Tagame που δημοσίευσε ο Futabasha. Από το Wikimedia [30].

Πιο πρόσφατα, το δημοφιλές manga “My Brother's Husband [31]“, για έναν ομοφυλόφιλο από τον Καναδά, [32] που ταξιδεύει στην Ιαπωνία μετά το θάνατο του Ιάπωνα συζύγου του, μετατράπηκε σε τηλεοπτική εκπομπή ζωντανής δράσης [33] στο NHK, τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα της Ιαπωνίας.

Μια έκθεση [34] των έργων του Rune Naito πραγματοποιούνταν στο Οκαζάκι στην κεντρική Ιαπωνία μέχρι τις 13 Ιανουαρίου 2020. Η επίσημη ιστοσελίδα του Rune Naito [35] έχει περισσότερα παραδείγματα της δουλειάς του. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία του “kawaii”, ο Sebastian Masuda της εταιρείας μόδας 6%DOKIDOKI [36] συζητά για τον Rune Naito στην έκθεση του 2012 “Roots of Kawaii” στο Τόκιο:

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο χρήστης του Twitter Patrick [12] έδωσε την άδεια, ώστε τα τουίτ του να ενσωματωθούν σε αυτή τη δημοσίευση.