Καλλιτέχνες της πολιτιστικής οργάνωσης Udichi διαμαρτυρήθηκαν για τη σύλληψη του Baul καλλιτέχνη Shariat Sarkar και απαίτησαν την απελευθέρωσή του. Εικόνα από τη σελίδα της  Udichi στο Facebook. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Η αστυνομία του Μπανγκλαντές συνέλαβε τον 40χρονο Shariat Sarkar, έναν διάσημο καλλιτέχνη Baul (Παραδοσιακός Σουφισμός), για φερόμενα σχόλια, που έπληξαν το “θρησκευτικό συναίσθημα” των Μουσουλμάνων. Κατηγορήθηκε ότι παραβίασε το Άρθρο 28 του αυστηρού Νόμου περί Ψηφιακής Ασφάλειας.

Κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019, φέρεται να επέκρινε θρησκευόμενους Μουσουλμάνους κληρικούς, που αντιτίθενται στο τραγούδι και πρόσφερε πρόκληση 5 εκατομμυρίων τάκα (58.800 δολάρια) σε όποιον μπορεί να αποδείξει ότι η μουσική απαγορεύεται υπό την ισλαμική γραφή.

Baul Shariat Sarkar arrested under digital security act-454009 https://t.co/mD0uZQHdj6

— Daily-Sun (@dailysunbd) January 13, 2020

Ο καλλιτέχνης Baul Shariat Sarkar συνελήφθη υπό το Νόμο περί Ψηφιακής Ασφάλειας-454009

Ένα βίντεο της παράστασής του δημοσιεύτηκε στο YouTube (το οποίο καταργήθηκε αργότερα) και έγινε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλοι, ωστόσο, συνέχισαν να ανεβάζουν το βίντεο.

Κάποιοι συντηρητικοί οδηγούμενοι από μουσουλμάνους κληρικούς κατέβηκαν στους δρόμους σε διάφορα μέρη διαμαρτυρόμενοι για τα φερόμενα υποτιμητικά σχόλιά του για το Ισλάμ, το Κοράνι και τους μουσουλμάνους κληρικούς. Ένα άτομο από την γειτονιά του στην περιοχή Τανγκέιλ (100χλμ. από την πρωτεύουσα Ντάκα) τον μήνυσε στις 9 Ιανουαρίου για φερόμενη βλάβη των θρησκευτικών συναισθημάτων, το οποίο και οδήγησε στη σύλληψή του.

Το δικαστήριο τον έστειλε σε κράτηση μετά την ολοκλήρωση της τριήμερης ανάκρισής του υπό την αστυνομία. Καθώς γράφονται οι γραμμές αυτές, η εγγύησή του δεν έχει οριστεί ακόμη.

Είναι απαγορευμένη η μουσική στο Ισλάμ;

Το ζήτημα αν επιτρέπεται η μουσική στο Ισλάμ είναι ιστορικά αμφισβητήσιμο και η πρακτική διαφέρει στις περιφέρειες. Ο διάσημος Μουσουλμάνος λόγιος Ιμάμ Αλ-Γκαζαλί, σχολίασε πριν από αιώνες επικαλούμενος γραφές ότι επιτρέπεται η μουσική. Ωστόσο, ορισμένοι Μουσουλμάνοι Σαλαφιστές και Ουαχαμπιστές ερμηνεύουν μερικούς στίχους στο Κοράνι ως απόδειξη ότι η μουσική είναι χαράμ (απαγορευμένη).

Ποιοι είναι οι Bauls;

Οι Baul είναι μια ομάδα μυστικιστών περιπλανώμενων καλλιτεχνών από το Μπανγκλαντές με ισχυρή μουσική παράδοση. Είναι μια πολύ ετερογενής ομάδα, με πολλές αιρέσεις. Ωστόσο, οι περισσότεροι από αυτούς ανήκουν στις θρησκείες του Βαϊσνάβα Ινδουισμού και Σούφι Μουσουλμανισμού. Η μουσική Baul είναι ένα ιδιαίτερο είδος λαϊκού τραγουδιού, το οποίο μπορεί να είναι φιλοσοφικό και λατρευτικό και συχνά γιορτάζει τη θεϊκή αγάπη.

Τα Baul τραγούδια που τραγουδά ο Shariat Sarker είναι ενσωματωμένα στο Σούφι. Η ιστορία του Σουφισμού στο Μπανγκλαντές είναι αρχαία. Το Ισλάμ εξαπλώθηκε στο Μπανγκλαντές κυρίως μέσω του έργου των Σούφι.

Εκτεταμένες διαμαρτυρίες κατά της κράτησής του

Οι προοδευτικοί και οι πολιτιστικοί ακτιβιστές στη χώρα αντέδρασαν έντονα στη σύλληψη του Baul καλλιτέχνη βάσει του Νόμου περί Ψηφιακής Ασφάλειας. Ανθρώπινες αλυσίδες και διαδηλώσεις διαμαρτυρίας οργανώθηκαν από διάφορες οργανώσεις καλλιτεχνών, που απαιτούσαν την απελευθέρωσή του.

Ο συγγραφέας Swakrito Noman υπογράμμισε την πνευματικότητα του Ισλάμ και ανέφερε ότι η σύλληψη του Shariat Sarkar ήταν λανθασμένη:

শরিয়ত বয়াতির পুরো ভিডিও ক্লিপটি শুনেছি। তিনি কোথাও ধর্মের বিরুদ্ধে কিছু বলেননি। তিনি কোথাও আপত্তিকর কিছু বলেননি। তিনি ধর্মের নামে ভণ্ডামির বিরুদ্ধে বলেছেন, ধর্মব্যবসার বিরুদ্ধে বলেছেন। তার কথা বুঝতে হলে আগে বুঝতে হবে ইসলামের অধ্যাত্মিক দিকটিকে। শাস্ত্রের পাশাপাশি ইসলামে অধ্যাত্মও স্বীকৃত। বুঝতে হবে বহুধা বিভক্ত ইসলামকে। শরিয়ত বয়াতিরা ইসলামের অধ্যাত্ম ধারার অনুসারী। তাকে শাস্ত্র দিয়ে বিচার করাটা মূর্খতা। রক্ষণশীল মোল্লা-মৌলবিদের কথায় তাকে গ্রেপ্তার করাটা অন্যায়।

Άκουσα ολόκληρο το βίντεο κλιπ του Shariat Bayati (τραγουδιστής). Δεν είπε τίποτα μειωτικό ή κάτι προσβλητικό εναντίον της θρησκείας. Μίλησε για υποκρισία στο όνομα της θρησκείας, ενάντια σε δόλιες θρησκευτικές πρακτικές. Για να κατανοήσουμε τα λόγια του, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε την πνευματική πλευρά του Ισλάμ και τις πολλές διχαστικές αιρέσεις του Ισλάμ. Οι Baul σαν τον Shariat ακολουθούν την πνευματική ερμηνεία του Ισλαμισμού (Σουφισμός). Είναι ανόητο να τον κρίνουμε με τα λόγια των Γραφών. Δεν είναι δίκαιο να τον συλλάβουμε ακούγοντας τους ισχυρισμούς των συντηρητικών Μουσουλμάνων κληρικών.

Ο δημοσιογράφος Kabir Ahmed πιστεύει ότι η σύλληψή του δεν ήταν αρμόζουσα, ακόμη και αν η μουσική απαγορεύεται στο Ισλάμ, από τότε που το Μπανγκλαντές υποτίθεται ότι είναι δημοκρατία:

‘কেতাবে’ যদি গান-বাজনা ‘হারাম’ লেখা থাকে তবে কি শরিয়ত সরকার বাউলের গ্রেপ্তার জায়েজ হয়ে যাবে? আমার উত্তর- ‘না’!

আপনি যে কেতাবকে উদ্দিষ্ট ভাবছেন সেটা আপনার-আমার ব্যক্তিগত বিশ্বাসের, স্রেফ ব্যক্তিগত; রাষ্ট্রীয় নয়।… https://t.co/8gBHJO20iF

— কবির য়াহমদ (@kabiraahmed) January 13, 2020

Μπορεί η σύλληψη του Baul Shariat Sarker να είναι δικαιολογημένη αν είχε προσδιοριστεί στο Κοράνι ως “χαράμ” (απαγορευμένη); Η απάντησή μου είναι – όχι! Το πώς αντιλαμβάνεστε το ιερό βιβλίο είναι προσωπική σας πεποίθηση, απλά προσωπική. Αυτό δεν είναι θέμα εθνικού επιπέδου.

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Raju Alauddin θέλει να μάθει με ποια βάση ή κριτήρια έκριναν οι συντηρητικοί ότι η δήλωσή του είναι προσβλητική:

শরিয়ত বয়াতির কথাটা কী কারণে আপত্তিকর, সেটা কোন মানদণ্ডের ভিত্তিতে আপত্তিকর বা কুরুচিপূর্ণ তার কোনোই ব্যাখ্যা নেই। কিন্তু তাকে রিমান্ডে নেয়া হয়েছে, এখন হাজতে তিনি। হায়, অন্ধকারে নিমজ্জিত আমার স্বদেশ!

Δεν έχω δει καμία σαφή εξήγηση για το γιατί τα λόγια του Shariat Bayati θεωρήθηκαν προσβλητικά. Κακόβουλα με ποια πρότυπα; Παρ’ όλα αυτά, συνελήφθη και κατέληξε στη φυλακή. Αλίμονο, η χώρα μου βυθίζεται στο σκοτάδι!

Ο δημοσιογράφος και ακτιβιστής της ανάπτυξης Shariful Hassan προέτρεψε τους μελετητές της χώρας να αναλάβουν την πρόκληση του Shariat Sarker, αντί να τον προσβάλουν ή να τον βλάψουν:

বয়াতি শরিয়ত সরকার উন্মুক্ত চ্যালেঞ্জ জানিয়েছিলেন–কেউ যদি কোরআনের রেফারেন্স দিয়ে প্রমান করতে পারে, গান-বাজনা হারাম; তিনি তাকে ৫০ লক্ষ টাকা দেবেন। মামলা বা গ্রেপ্তার না করে চ্যালেঞ্জটা নেন কোন আলেম ভাই। https://t.co/V9xbNLcEt3

— Shariful Hasan (@hasan06du) January 12, 2020

Ο Shariat Sarker αμφισβήτησε ανοιχτά – αν κάποιος μπορεί να δώσει μια αναφορά στο Κοράνι, ότι η μουσική απαγορεύεται. Θα πληρώσει 5 εκατομμύρια BDT (58.800 δολάρια). Χωρίς να τον μηνύει ή να ζητά την κράτησή του, οποιοσδήποτε Ισλαμικός μελετητής θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την πρόκληση και να κερδίσει αυτά τα χρήματα (αν κάνει λάθος).

Οι απόψεις χωρίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάποιοι netizens εξακολουθούν να αναφέρουν στίχους από το Κοράνι και χαντίθ ως αναφορά ότι η μουσική απαγορεύεται στο Ισλάμ.

Πρόκληση για την παράδοση των Σούφι στο Μπανγκλαντές

Οι φιλελεύθερες πολιτικές του Σουφισμού έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον λαό του Μπανγκλαντές, που έμαθε να αναμειγνύει τον πολιτισμό με τη θρησκεία. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, προέκυψε ένα εχθρικό περιβάλλον ενάντια στους Σούφι εξαιτίας απειλών από συντηρητικούς, που πιστεύουν ότι οι Σούφι είναι “αποκλίνοντες από το συμβατικό Ισλάμ”. Ο Simon Zakaria, ερευνητής λαϊκής μουσικής στην Ακαδημία Bangla, δήλωσε στο BBC Bangla:

বাংলাদেশ স্বাধীন হবার পরে একটি ধর্মীয় গোষ্ঠী ব্যাপক ভাবে পৃষ্ঠপোষকতা পেয়েছে, আমাদের সাংস্কৃতিক মনস্তত্ব পরিবর্তিত হয়ে গেছে, আমাদের শিক্ষায় ও প্রশাসনে এসব বিষয় প্রাধান্য পাচ্ছে।

Μετά την απελευθέρωση του Μπανγκλαντές, μια συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα (συντηρητικοί) έχει ευρύτερα υποστηριχθεί και η πολιτισμική μας νοοτροπία έχει αλλάξει σταδιακά. Αυτές οι επιρροές αποκτούν εξέχουσα θέση στην εκπαίδευση και στη διοίκηση μας.

Αμφισβητούμενος Ψηφιακός Νόμος περί Ασφάλειας

Ο Ψηφιακός Νόμος για την Ασφάλεια του 2018 ποινικοποιεί διάφορους τύπους διαδικτυακού λόγου, που κυμαίνονται από δυσφημιστικά μηνύματα μέχρι δηλώσεις που “προσβάλλουν θρησκευτικές αξίες ή συναισθήματα”. Το άρθρο 28 της νομοθετικής πράξης λέει:

Αν κάποιο άτομο ή ομάδα σκοπίμως ή εν γνώσει του, με σκοπό να βλάψει θρησκευτικά αισθήματα ή αξίες ή με την πρόθεση να προκαλέσει δημοσίευση ή να μεταδώσει οτιδήποτε μέσω οποιασδήποτε ιστοσελίδας ή ηλεκτρονικής μορφής που βλάπτει το θρησκευτικό συναίσθημα ή τις αξίες, τότε αυτή η δραστηριότητα αυτού θα θεωρηθεί αδίκημα.

Οι δημοσιογράφοι και οι ακτιβιστές των δικαιωμάτων εξέφρασαν ανησυχίες για την πράξη από την αρχή και πολλές αγωγές κατατέθηκαν εναντίον συγγραφέων, ποιητών και ακτιβιστών με τη χρήση αυτής της πράξης. Εκτός από την καταδίκη της κράτησης του Shariat Sarker, πολλοί ζήτησαν την κατάργηση του αμφισβητούμενου νόμου.

Το Φόρουμ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Μπανγκλαντές, μια νεοσυσταθείσα ομάδα ακτιβιστών, εξέφρασε σοβαρή ανησυχία για τη σύλληψη του Shariat Sarker και ζήτησε την άμεση απελευθέρωσή του.

Εάν καταδικαστεί, ο Sarker μπορεί να φυλακιστεί από 3 έως 7 χρόνια σύμφωνα με το Νόμο περί Ψηφιακής Ασφάλειας.