[1]Το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων υπογράμμισε με μια ενημέρωση ότι ο νέος ιός δεν είναι SARS. Στιγμιότυπο οθόνης.
Δεδομένου ότι πάνω από 400 εκατομμύρια Κινέζοι πολίτες προετοιμάζονται για το Σεληνιακό Νέο Έτος στις 24 Ιανουαρίου [2], μια από τις μεγαλύτερες εποχιακές μεταναστεύσεις στον κόσμο [3], οι αρχικές φήμες για μια νέα μορφή κορωνοϊού [4] επιβεβαιώνονται παγκοσμίως και, αν και απρόθυμα, και από το Πεκίνο.
Από τα μέσα Ιανουαρίου, κυκλοφορούν φήμες στην Κίνα σχετικά με την εκδήλωση ενός ιού, που είχε αρχικά αναφερθεί στην κεντρική πόλη Γουχάν [5]. Μέχρι πρόσφατα, τα κινέζικα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν ανέφεραν τον ιό (ευρέως γνωστός ως κορωνοϊός της Γουχάν), δεδομένου των αυστηρών νόμων [6] της κεντρικής κυβέρνησης για τη διάδοση “ψευδών ειδήσεων”.
Ωστόσο, καθώς εκατομμύρια ταξιδιώτες προετοιμάζονται να επισκεφθούν τις οικογένειές τους σε ολόκληρη την Κίνα για τις διακοπές τους, οι ανησυχίες για την εξάπλωσή του αυξάνονται αφού ο αριθμός επιβεβαιωμένων περιπτώσεων έχει τριπλασιαστεί σε πάνω από 200 [7].
Ο κορωνοϊός της Γουχάν είναι ένα νέο στέλεχος του ιού, που μπορεί να προκαλέσει πνευμονία και τελικά να οδηγήσει σε κατάρρευση των πνευμόνων. Η πρώτη περίπτωση αναφέρθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020 [8]. Ωστόσο, ένα επίσημο έγγραφο που εκδόθηκε από τις υγειονομικές Αρχές της Γουχάν σχετικά με τον μυστήριο ιό άρχισε να κυκλοφορεί ηλεκτρονικά μόνο στις 30 Δεκεμβρίου. Στις 31 Δεκεμβρίου, η Εθνική Επιτροπή Υγείας [9] της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας ταξίδεψε στη Γουχάν για να διερευνήσει την κατάσταση. Μόνο τότε οι κινεζικές εταιρείες ειδήσεων έλαβαν άδεια να καλύψουν το ξέσπασμα της Γουχάν.
Στα τέλη Δεκεμβρίου, οι αρχές ανέφεραν 27 περιπτώσεις, εκ των οποίων οι 7 ασθενείς ήταν σε σοβαρή κατάσταση. Η πλειοψηφία των 27 αναφερόμενων ασθενών που είχαν μολυνθεί τον Δεκέμβριο εργάζονταν στην αγορά νωπών τροφίμων Wuhan Huanan, η οποία πωλεί άγρια ζώα. Η αγορά έκλεισε τελικά την 1η Ιανουαρίου. Επιπλέον, στις 31 Δεκεμβρίου, οι υγειονομικές Αρχές της Γουχάν [10] ανέφεραν ότι δεν είχαν ακόμη καταγράψει περιπτώσεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Καθώς η προέλευση του ιού πιθανότατα προέρχεται από άγρια ζώα και εξαιτίας αυτού, μερικοί netizens το συσχετίζουν με το ξέσπασμα του SARS [11] του 2003, που στοίχισε 774 ζωές σε 37 χώρες. Άλλες “φήμες” αναδύθηκαν επίσης στο διαδίκτυο ότι οι υγειονομικές Αρχές της Γουχάν δεν απομόνωσαν ασθενείς με δευτερεύοντα συμπτώματα και ότι υπήρξαν περιπτώσεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο ως αποτέλεσμα αυτού.
Οι κινεζικές Αρχές ξεκίνησαν μια διαδικτυακή καταστολή σε ό,τι θεωρούνταν ως φήμες που δημιουργούσαν μπελάδες. Τουλάχιστον 8 netizens κλήθηκαν [12] από τις αστυνομικές Αρχές της Γουχάν την 1η Ιανουαρίου 2020, ενώ πολλοί netizens είδαν το λογαριασμό τους να αναστέλλεται για “διασπορά φημών”.
Πολλοί netizens ήταν εξοργισμένοι [12] από αυτό που θεωρούνταν ως συγκάλυψη από τις αρχές:
民眾傳謠還不是（因）官方一天了都沒有說法，這也怪大家嗎？我說話的權利沒有，連知道真相，恐慌自救的權利還沒有嗎？
Οι άνθρωποι διέδωσαν φήμες επειδή οι Αρχές δεν εξήγησαν τι είχε προκαλέσει το ξέσπασμα, πώς μπορείτε να κατηγορείτε τους ανθρώπους γι’ αυτό. Δεν έχω το δικαίωμα να μιλήσω, δεν έχω το δικαίωμα να γνωρίζω την αλήθεια και τώρα δεν έχω το δικαίωμα να σώσω τον εαυτό μου;
Στις 7 Ιανουαρίου, ιατρικοί εμπειρογνώμονες επιβεβαίωσαν ότι η πνευμονία της Γουχάν προκαλείται από ένα νέο κορωνοϊό, που δεν είχε βρεθεί ποτέ πριν στο ανθρώπινο σώμα. Σύμφωνα με μια ομάδα Κινέζων επιστημόνων [13], ο ιός είναι στην πραγματικότητα πιο στενά συνδεδεμένος με τα στελέχη, που συλλέγονται από τις νυχτερίδες, παρά από το SARS ή το MERS [14].
Στις 9 Ιανουαρίου, ο ιός αφαίρεσε μια ζωή στη Γουχάν. Στις 13 Ιανουαρίου, η Ιαπωνία και η Ταϊλάνδη επιβεβαίωσαν περιπτώσεις [15] μολυσμένων ασθενών που προέρχονταν από την Κίνα.
Ωστόσο, φαίνεται ότι οι κινεζικές Αρχές υγείας συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στον έλεγχο του πανικού για την εξάπλωση της νόσου. Στις 18 Ιανουαρίου, σε μια γραφική αναπαράσταση δεδομένων, που δημοσιεύθηκε [1] από το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η κυβέρνηση τόνισε ότι ο νέος ιός δεν είναι SARS και έχει “περιορισμένη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο”.
Οι Κινέζοι netizens ανέφεραν ότι δέχονται πίεση, ώστε να μην εφιστούν την προσοχή σε νέες περιπτώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ένας netizen μίλησε για την στοχοποίησή του από bots και διαδικτυακούς πατριώτες στην κινεζική πλατφόρμα κοινωνικών μέσων Weibo [16], αφού ανέφερε τις ανησυχίες του για την κατάσταση σε αυτό το χρονοδιάγραμμα.
Στις 19 Ιανουαρίου, μια άλλη “φήμη” ανέφερε ότι οι ιατροί από ένα νοσοκομείο της επαρχίας Κουανγκτσόου, μια νότια παράκτια επαρχία, είχαν μολυνθεί από τον κορωνοϊό της Γουχάν, όμως το νοσοκομείο καταδίκασε τις φήμες [17] στον ιστότοπό του. Το φερέφωνο του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (Global Times [18]) επιβεβαίωσε επίσης ότι είναι απλή φήμη.
Στις 20 Ιανουαρίου, η κεντρική τηλεόραση της Κίνας πήρε συνέντευξη [19] από τον Δρ. Zhong Nanshan [20], εξέχοντα Κινέζο πνευμονολόγο που ανακάλυψε τον κορωνοϊό SARS το 2003, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι υπήρχαν 14 εργαζόμενοι στον τομέα των μέσων ενημέρωσης που επηρεάστηκαν από τον ιό στη Γουχάν, με έναν να βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση.
Ο ιός της Γουχάν έχει γίνει ένα σημαντικό καυτό θέμα σε διάφορες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τελικά, δόθηκε στο κινεζικό κοινό το δικαίωμα να εκφράσει τις δικαιολογημένες ανησυχίες του για τον νέο ιό.