- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Βυθιστείτε στη μουσική salegy της Μαδαγασκάρης

Κατηγορίες: Υπο-Σαχάρια Αφρική, Μαδαγασκάρη, Μέσα των πολιτών, Μουσική, Τέχνες - Πολιτισμός
Eusèbe Jaojoby [1]

Eusebe Jaojoby, που θεωρείται “βασιλιάς” της salegy, ερμηνεύει μαζί με τη χορωδία “TANA GOSPEL” το 2009. Φωτογραφία: Flickr, carlos. CC BY-NC-ND 2.0

Αυτό το άρθρο του Banning Eyre [2] για την παγκόσμια άφρο-ποπ [3] δημοσιεύτηκε αρχικά στο PRI.org [4] στις 21 Δεκεμβρίου 2014 και αναδημοσιεύθηκε στο πλαίσιο συμφωνίας για κοινή χρήση περιεχομένου.

Κάθε βράδυ Σαββατοκύριακου στο Jao's Pub, ένα δημοφιλές νυχτερινό κέντρο στο Ανταναναρίβο της Μαδαγασκάρης, θα βρείτε μια ζωντανή σκηνή: μια πίστα χορού γεμάτη από ανέτως ενδεδυμένους άνδρες και γυναίκες, κυρίως νέους, που λικνίζονται χαριτωμένα στον έντονο ρυθμό 6/8 του συγκροτήματος.

Περιστασιακά ξεσπούν σε ρυθμικά παλαμάκια ή rombo. Τα φωνητικά του συγκροτήματος είναι έντονα, αλλά εξακολουθούν να ανεβάζουν τη διάθεση όσο και ο ίδιος ο ρυθμός. Ακορντεόν, μπερδεμένες ηλεκτρικές κιθάρες, μπάσα και αμείλικτος ρυθμός συνδυάζονται όλα μαζί σε μια ενιαία συμμετρία. Μουσικοί και χορευτές κινούνται σαν ένα.

Αν είναι μια νέα μπάντα στη σκηνή, παίζουν συνεχώς, κάθε τραγούδι ακολουθεί το επόμενο και επεκτείνει τη συλλογική έκσταση για όλη τη νύχτα. Είναι μια ατμόσφαιρα που δεν θα βρεις πουθενά αλλού παρά μόνο στη Μαδαγασκάρη. Αυτό είναι το salegy.

Το Salegy είναι ένα από τα πιο δημοφιλή είδη χορευτικής μουσικής στη Μαδαγασκάρη από τα μέσα του 20ού αιώνα. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να συνδέουν τη μουσική με τις βόρειες παράκτιες περιοχές, απέναντι από το κανάλι της Μοζαμβίκης από την Ανατολική Αφρική, αλλά σήμερα μπορείς να την ακούσεις οπουδήποτε σε αυτό το απέραντο νησί.

Το Salegy βασίζεται σε παλαιότερους παραδοσιακούς ρυθμούς, αλλά ενηλικιώθηκε στα γεμάτα ελπίδα χρόνια μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν όλα τα είδη ιθαγενούς μουσικής εκσυγχρονίστηκαν σε μια νέα, σύγχρονη εποχή. Ένας από τους βετεράνους του Salegy είναι ο Eusebe Jaojoby, ο οποίος ξεκίνησε σε ένα χωριό να τραγουδά παραδοσιακά λαϊκά τραγούδια και τραγουδούσε σε μερικές από τις πρώτες μπάντες salegy, που σχηματίστηκαν στη βόρεια πόλη Diego Suarez.

Το συγκρότημα Jaojoby έφτασε να τα σπάει στο Ανταναναρίβο τη δεκαετία του '70 και κέρδισε διεθνή φήμη στη δεκαετία του '90. Σήμερα ο Jaojoby κατέχει και λειτουργεί το Jao's Pub και η μπάντα του – ή μία από τις οικογενειακές του μπάντες – παίζει εκεί κάθε Σαββατόβραδο.

Στις μέρες μας, νέοι αστέρες, όπως οι Ali Mourad και Wawa, μειώνουν τα μέρη της κιθάρας και αλλάζουν το ρυθμό σε έναν πιο νεανικό ήχο. Καλλιτέχνες όπως οι Tence Mena και Vaiavy Chilla προχωρούν ακόμα περισσότερο, συνδυάζοντας τον κλασικό ήχο με σύγχρονους ήχους από την Αφρική, όπως το coupé-decalé από την Ακτή Ελεφαντοστού και το ndombolo από το Κονγκό. Δημιουργούν επίσης σατιρικά μουσικά βίντεο, που επικρίνουν τη σύγχρονη ζωή σε αυτό το ζωντανό αλλά πολιτικά και οικονομικά προβληματικό νησιωτικό έθνος.

Τα βίντεο εδώ παρέχουν μια πλούσια εισαγωγή στον κόσμο του salegy. Πρώτον, εδώ είναι μια σειρά από ζωντανές εμφανίσεις του Jaojoby ανά τα χρόνια:

Εδώ είναι ένας άλλος σημαντικός εκπρόσωπος κλασικού salegy, o Lego. Αυτό το βίντεο του 2013 ξεκινάει με παραδοσιακό τρόπο, με κρουστά, ακορντεόν και φωνητικά:

Για να αποκτήσετε μια αίσθηση των ριζών του salegy, εδώ είναι ένα βίντεο της ομάδας Afropop στο Diego Suarez στα βόρεια της Μαδαγασκάρης. Η έφηβη ακορντεονίστρια και αρχηγός του συγκροτήματος Candela οδηγεί εδώ ένα ακουστικό σύνολο, δίνοντας μια αίσθηση του πώς μπορεί να ακούγεται η μουσική σε απλή μορφή. Αυτό είναι ένα βίντεο επί τόπου, όχι μια τέλεια ηχογράφηση, αλλά ό,τι του λείπει τεχνικά το βρίσκει σε μουσικότητα και πνεύμα.

Αυτές τις μέρες στη βόρεια πόλη Ντιέγκο Σουάρεζ, νέοι καλλιτέχνες salegy προωθούν έναν ήχο ονόματι salegy gouma. Είναι γρήγορος, με ενέργεια και σε μεγάλο βαθμό για αλληλεπίδραση με το πλήθος. Θα πάρετε μια αίσθηση από αυτό το κομμάτι Afropop στο Jao's Pub, το νυχτερινό κέντρο διασκέδασης του Jaojoby στο Ανταναναρίβο. Ο καλλιτέχνης είναι ο Ali Mourad – μερικές φορές Aly Mourady – από το Ντιέγκο Σουάρεζ.

Τώρα στο σύγχρονο ήχο της Tence Mena, που είναι σήμερα μια από τους πιο επιτυχημένους λαϊκούς τραγουδιστές στη Μαδαγασκάρη. Όπως σημειώθηκε παραπάνω, η Tence Mena έχει ενσωματώσει όλα τα είδη των ξένων μουσικών επιρροών, αλλά μπορείτε να ακούσετε ότι οι ρίζες της βρίσκονται στο salegy.

Η Tence Mena κάνει μερικά από τα πιο δημιουργικά μουσικά βίντεο στη Μαδαγασκάρη αυτές τις μέρες. Δείτε το τραγούδι της “Soa'G”. Αυτό δεν είναι τεχνικά salegy, αλλά δείχνει πως αυτή η νεαρή καλλιτέχνις έχει επεκτείνει τις παραμέτρους του είδους. Το “Soa” είναι λογοπαίγνιο για τη λέξη swag, αλλά στη Μαδαγασκάρη, σημαίνει επίσης “καλό” ή “όμορφο”. Το G είναι το “gasy”, όπως λέμε “malagasy”, Μαλγάσιος. Το μήνυμα είναι να είσαι υπερήφανος που είσαι από τη Μαδαγασκάρη.

Την άνοιξη του 2014, μια ομάδα παραγωγών από το Afropop Worldwide [5] του PRI ταξίδεψε στο νησί της Μαδαγασκάρης του Ινδικού Ωκεανού, ταξιδεύοντας σε όλη τη χώρα για να συγκεντρώσει υλικό για μια ραδιοφωνική σειρά τριών μερών, που εξερευνά τη μοναδική μουσική και τον πολιτισμό του έθνους. Για να σας δώσουμε μια γεύση από την εκπομπή, ο παραγωγός Afropop Banning Eyre συνέθεσε το μουσικό αυτό οδηγό για το κεντρικό μουσικό είδος του προγράμματος, το salegy. Για περισσότερη μουσική από τη Μαδαγασκάρη, φροντίστε να δείτε το Afropop.org [5] και να εγγραφείτε στο podcast του.