Ένα χαρτονόμισμα των 100 γιουάν, το πιο δημοφιλές είδος χαρτονομίσματος που χρησιμοποιείται στην ηπειρωτική Κίνα, απεικονίζει το πρόσωπο του Μάο με αναπνευστική μάσκα. Εικόνα από την Oiwan Lam, που χρησιμοποιείται με άδεια.

Όταν μια επιδημία συμπίπτει με το καταναλωτικό όργιο, που παραδοσιακά συνοδεύει τις εορταστικές εκδηλώσεις της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς, η οικονομική υγεία μιας χώρας τίθεται επίσης υπό πίεση. Η ρητορική της κινεζικής κυβέρνησης είναι βαθιά ενσωματωμένη με υποσχέσεις οικονομικής ευημερίας για την αυξανόμενη μεσαία τάξη της και η επικείμενη δημοσιονομική ανασφάλεια, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια της επιδημίας του κορωνοϊού της Γουχάν, είναι πιθανό να έχει σοβαρές κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις.

Η αύξηση του ΑΕΠ ως “κρατική θρησκεία”

Το πιο σημαντικό γεγονός των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών ήταν η μετατροπή της Κίνας από μια υπανάπτυκτη χώρα στην κορυφαία οικονομική δύναμη του κόσμου. Αυτή η δήλωση χρησιμοποιείται ευρέως από την κινεζική κυβέρνηση και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) για να διεκδικήσει πίστη και υποστήριξη από το 1,3 δισεκατομμύριο κατοίκους της. Η Κίνα ξεκίνησε τις οικονομικές της μεταρρυθμίσεις το 1979 και για δεκαετίες κατείχε μια εντυπωσιακή αύξηση του ΑΕΠ, με συχνές διψήφιους αριθμούς. Από τότε που ο Σι Τζινπίνγκ έγινε ηγέτης της Κίνας το 2012, ο αριθμός κυμάνθηκε μεταξύ 6 και 8%. Πρέπει να σημειωθεί ότι η αξιοπιστία των στοιχείων που παρέχουν οι επίσημες κινεζικές πηγές απαιτεί λεπτομερή εξέταση, δεδομένης της πολιτικής ευαισθησίας που συνδέεται με αυτά τα στοιχεία, ως μέρος της αφήγησης της “κοινωνικής σταθερότητας”, που χρησιμοποιείται ευρέως από Κινέζους αξιωματούχους σε ομιλίες και δηλώσεις.

Η βάση για τον έλεγχο του ΚΚΚ στη χώρα είναι μια κοινωνική σύμβαση, που μπορεί να συνοψιστεί ως “ευημερία χωρίς ελευθερία“. Με άλλα λόγια, όσο μεγαλώνει η μεσαία τάξη των 400 εκατομμυρίων και απολαμβάνει άνετα επίπεδα διαβίωσης, το Κόμμα δεν θα αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις για τους πολλούς λογαριασμούς της διαφθοράς, της χειραγώγησης της δικαιοσύνης, της αυξανόμενης λογοκρισίας των μέσων και των πληροφοριών.

Αυτό εξηγεί γιατί ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θεωρείται εθνικός δείκτης για την εκπλήρωση του “κοινωνικού συμβολαίου” και γιατί ο εκτροχιασμός προκαλεί μεγάλη ανησυχία στην κυβέρνηση και στο Κόμμα, αλλά και στους πολίτες, που συνήθως αντιδρούν με διαδικτυακές διαμαρτυρίες, και για τους πλουσιότερους με τη μετακίνηση κεφαλαίων ή ολόκληρων οικογενειών και επιχειρήσεων στο εξωτερικό.

Ο κορωνοϊός της Γουχάν είναι μια πληγή για τον τουρισμό και την κινηματογραφική βιομηχανία

Ενώ οι παγκόσμιες αγορές αντέδρασαν νευρικά στις ειδήσεις της επιδημίας του κορωνοϊού της Γουχάν και πολλοί προβλέπουν συνέπειες για το κινεζικό παγκόσμιο εμπόριο και τις επενδύσεις, η κινεζική οικονομία είναι η πιο άμεσα επηρεασμένη. Ορισμένες βιομηχανίες εμφανίζουν ήδη σημάδια σημαντικής επιβράδυνσης.

Για πολύ καιρό θεωρείται ότι ένας πολυτελής, εγχώριος και διεθνής τουρισμός έχει αναπτυχθεί στην Κίνα, καθώς η αυξανόμενη μεσαία τάξη θεωρεί το ταξίδι ως ένα από τα σημάδια  κοινωνικής επιτυχίας. Η περίοδος του Κινεζικού Νέου Έτους αποτελεί κορυφή των εγχώριων ταξιδιών, καθώς η παράδοση απαιτεί την συγκέντρωση όλων των γενεών μιας οικογένειας. Για τη γιορτή του 2020, αναμένονται να γίνουν 3 δισεκατομμύρια ταξίδια, όμως η κυβέρνηση έχει περιορίσει τώρα τις μετακινήσεις και πολλοί φοβισμένοι πολίτες έχουν εγκαταλείψει τα ταξιδιωτικά τους σχέδια.

Όπως επισημαίνει ο Ting Lu, εμπειρογνώμονας στον τομέα του τουρισμού με τη Nomura Asset Management, η πρώτη φορά που χτυπήθηκε η Κινεζική εγχώρια τουριστική βιομηχανία ήταν μετά την επιδημία του SARS το 2002-2003:

“Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ της Κίνας μειώθηκε κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες από 11,1% το πρώτο τρίμηνο του 2003 σε 9,1% το δεύτερο τρίμηνο, πριν ανακάμψει στο 10% το τρίτο τρίμηνο του έτους. Η ανάπτυξη ανέκυψε σε μεγάλο βαθμό από τον τριτογενή τομέα, ιδίως από δύο κύριες υποσυνιστώσες του ΑΕΠ: (1) μεταφορά, αποθήκευση και ταχυδρομείο και (2) ξενοδοχειακές υπηρεσίες και υπηρεσίες τροφοδοσίας”

Η κινηματογραφική βιομηχανία, η οποία εκτιμάται ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά ταινιών στον κόσμο, πλήττεται επίσης σκληρά από το χρονοδιάγραμμα της επιδημίας. Οι κυκλοφορίες για τις μεγάλες επιτυχίες του έτους είναι πάντα προγραμματισμένες να συμπίπτουν με τις μεγάλες σε διάρκεια διακοπές της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς — που διαρκούν από 10 ημέρες έως δύο εβδομάδες — καθώς οι άνθρωποι έχουν χρόνο να επισκεφθούν τον κινηματογράφο. Φέτος, η κυκλοφορία των κορυφαίων ταινιών έχει αναβληθεί επ’ αόριστον. Εκτός από τα κινηματογραφικά στούντιο, συμπεριλαμβανομένου του Hengdian studio, που θεωρείται το μεγαλύτερο στον κόσμο, έχουν κλείσει πάνω από 70.000 αίθουσες για να αποφευχθεί η εξάπλωση του ιού. Αυτό έχει επίσης πολιτικές συνέπειες για την κινεζική κινηματογραφική βιομηχανία, η οποία ελέγχεται αυστηρά από την ιδεολογία του Κόμματος, η οποία επιβάλλει ποσοστώσεις σε ξένες ταινίες, καθώς συχνά κερδίζουν πολύ μεγαλύτερο ακροατήριο από ό,τι οι εγχώριες ταινίες.

Το ακόλουθο τουίτ περιλαμβάνει μια φωτογραφία της επίσημης ανακοίνωσης ότι τα κινηματογραφικά στούντιο Hengdian θα είναι κλειστά λόγω του συναγερμού για το κορωνοϊό της Γουχάν.

横店影视城暂停剧组拍摄与景区开放 https://t.co/0ngtn5hHDo pic.twitter.com/wpjbXtm5e9

— 电影好好看 (@MovieDaily2018) January 28, 2020

Η εγχώρια οικονομία πιθανότατα θα επηρεαστεί. Είναι πολύ νωρίς για να έχουμε στοιχεία τώρα, αλλά αρκεί να πούμε ότι το Κινεζικό Νέο Έτος είναι μια τεράστια εποχή για ψώνια, με ειδικές προσφορές, με φαγητό έξω από το σπίτι και με προσφορές δώρων. Ενώ πολλές αγορές πραγματοποιούνται στο διαδίκτυο, οι παραδόσεις των προϊόντων έχουν σταματήσει ή επιβραδυνθεί λόγω των κινδύνων του κορωνοϊού.

Η Γουχάν είναι επίσης ένας σημαντικός βιομηχανικός κόμβος, καθώς ο Benny Liu, συμπροεδρεύων της λειτουργίας της KPMG στην Κίνα εξηγεί:

“Η Γουχάν χρησιμεύει ως κρίσιμη βιομηχανική, ερευνητική και εκπαιδευτική βάση και ολοκληρωμένο μεταφορικό κόμβο για το έθνος. Η αύξηση του ΑΕΠ της Γουχάν ήταν 7,8% το 2019, 1,7 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο, σύμφωνα με τα στοιχεία της τοπικής αυτοδιοίκησης”.

Πράγματι, η Γουχάν φιλοξενεί πολλά από τα 500 κορυφαία γραφεία και εργοστάσια της εταιρείας.

Στο πλαίσιο αυτό, τα συνθήματα και οι δηλώσεις των κεντρικών και τοπικών κυβερνητικών στελεχών ενδέχεται να μην αρκούν για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην ικανότητα της κυβέρνησης και του κόμματος να τιμήσουν το “κοινωνικό συμβόλαιο”. Όπως δήλωσε ο ίδιος ο Σι Τζινπίνγκ σε μια κρίσιμη εκδήλωση του Κόμματος, στο 19ο Συνέδριο του ΚΚΚ το 2017:

Αυτό που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι η αντίφαση μεταξύ της μη ισορροπημένης και ανεπαρκούς ανάπτυξης και των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών του λαού για μια καλύτερη ζωή.