Στιγμιότυπο οθόνης από βίντεο του YouTube [1] από το Κίνημα των Φοιτητών του Πανεπιστημίου της Ντάκα
Το viral φεμινιστικό flashmob “Ο βιαστής είσαι εσύ” (Un violador en tu camino“), που γεννήθηκε στη Χιλή, εξακολουθεί να προκαλεί αναταράξεις σε όλο τον κόσμο, καθώς εμπνέει τις γυναίκες να διαμαρτυρηθούν για τη σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση.
Μία από αυτές ήταν στο Μπανγκλαντές, όπου πάνω από χίλιοι άνθρωποι διαμαρτυρήθηκαν [2] ενάντια στον βιασμό [3] μίας φοιτήτριας του πανεπιστημίου της Ντάκα. Πολλοί διαδηλωτές παρουσίασαν την μπάνγκλα έκδοση του τραγουδιού “Ο βιαστής είσαι εσύ”.
“এই দায় আমার নয়, নয় চলন-বলন-জামার
এই দায় শুধু তোর, তুই ধর্ষক”
Το σφάλμα δεν ήταν δικό μου, ούτε το πού ήμουν, ούτε το τι είπα, ούτε το πώς ντύθηκα
Το σφάλμα είναι δικό σου, ο βιαστής είσαι εσύ
Στιγμιότυπο από βίντεο του YouTube [4] από τον Rahul Talukder.
Η διαδήλωση συνέβη στις 6 Ιανουαρίου [5] μπροστά από το Εθνικό Μουσείο του Μπανγκλαντές δίπλα στην πανεπιστημιούπολη.
Περίπου 500 περιπτώσεις βιασμού και κακοποίησης είχαν καταγραφεί [6] στη μητροπολιτική περιοχή της Ντάκα το 2019.
Αυτό το διαδικτυακό τηλεοπτικό κανάλι έφτιαξε ένα μουσικό βίντεο με το μπάνγκλα τραγούδι, που ακούγεται στις ερμηνείες σε διάφορες χώρες. Τα κλιπ των παραστάσεων δεν μεταδόθηκαν στα συμβατικά μέσα ενημέρωσης του Μπανγκλαντές, αλλά έγιναν viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε ένα άλλο βίντεο, μερικές από αυτές τις φοιτήτριες φαίνονται να εκτελούν το ίδιο τραγούδι σε διαφορετικά μέρη και σε διαφορετικές χρονικές στιγμές:
Η αστυνομία του Μπανγκλαντές έκτοτε συνέλαβε έναν ύποπτο [7] για το επεισόδιο του βιασμού.
Από τη Χιλή στον κόσμο
Το τραγούδι “Ο βιαστής είναι εσύ” έγινε φεμινιστικός ύμνος, [8] αφότου οι γυναίκες της Χιλής χόρεψαν και τραγούδησαν τη χορογραφία από την φεμινιστική κολεκτίβα “Las Tesis” στις 25 Νοεμβρίου 2019, εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων κατά της οικονομικής ανισότητας, που ξέσπασε τον προηγούμενο μήνα.
Έχουν υπάρξει εκτεταμένες αναφορές για αστυνομική κακοποίηση κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών. Το τραγούδι, που είχε γραφτεί πριν από τις διαδηλώσεις, άρχισε να είναι μια φεμινιστική απάντηση σε αυτή τη βία, καθώς σχεδόν το 17% κατέθεσε ποινικές καταγγελίες κατά των κρατικών Αρχών, που αφορούσαν σεξουαλική κακοποίηση, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [9].
Το flashmob ενέπνευσε γυναίκες στο Μεξικό [10], την Κολομβία [11], την Κένυα [12], την Ινδία [13] και σε όλη την Ευρώπη [14] και τις Ηνωμένες Πολιτείες [15] για να καταγγείλουν παρόμοιες μορφές βίας.
Αυτή η εκτέλεση έγινε από τις αυτόχθονες γυναίκες του Ισημερινού Αμαζονίου των φυλών Κίτσουα, Σούαρ, Γουαρανί, Ασουάρ και Σίβιαρ.
Ένας διακρατικός φεμινιστικός ύμνος
Το flashmob βασίστηκε στο έργο της Αργεντίνας φεμινίστριας και καθηγήτριας Rita Laura Segato [16], που ενέπνευσε τους “Las Tesis” να δείξουν ότι “ο βιασμός δεν είναι μόνο ένα έγκλημα ενάντια σε μια μεμονωμένη γυναίκα, αλλά είναι έκφραση ενός μεγαλύτερου κοινωνικού ζητήματος”, όπως ανέφερε το Quartz [17].
Το τραγούδι λοιπόν στοχεύει τους θεσμικούς πυλώνες — “την αστυνομία, τους δικαστές, το κράτος, τον πρόεδρο”, όπως λένε οι στίχοι [18] — ως συνεργάτες της βίας λόγω φύλου.
Η Athanasia Francis [19], που ακολουθεί μία διδακτορική διατριβή σχετικά με τη βία των φύλων στο Ηνωμένο Βασίλειο, σημείωσε στο The Conversation [20] ότι το τραγούδι “Ο βιαστής είσαι εσύ” κέρδισε έλξη σε διεθνές επίπεδο, επειδή η συστημική βία από την ίδια τη φύση είναι διακρατική.
Αυτή η διακρατική φεμινιστική απάντηση με τη μορφή τραγουδιού προτείνει την αλληλεγγύη και την ενσυναίσθηση σε ταραγμένους πολιτικούς καιρούς. Καλεί την αναγνώριση της σεξουαλικής βίας ως συστημικού και παγκόσμιου προβλήματος σε δημοκρατικούς θεσμούς που, ειρωνικά, δημιουργήθηκαν για την πρόληψή της.
Για την Ισπανή δημοσιογράφο Marta Borraz [21], το τραγούδι ανακουφίζει επίσης και τις γυναίκες από την αυτοενοχοποίηση, όταν πέφτουν θύματα σεξουαλικής βίας, όταν οι στίχοι λένε “Το σφάλμα δεν ήταν δικό μου, ούτε το πού ήμουν, ούτε το τι είπα, ούτε το πώς ντύθηκα.”
La performance pone el foco en la impunidad de la violencia sexual y se ha convertido en un grito colectivo que ocupa el espacio público, una especie de catarsis capaz de concentrar múltiples sensaciones para cambiar el sentido de las cosas y, sobre todo, de la culpa.
Η περφόρμανς επικεντρώνεται στην ατιμωρησία της σεξουαλικής βίας. Έχει γίνει μια συλλογική κραυγή, που καταλαμβάνει δημόσιο χώρο, όπως μια κάθαρση, που είναι σε θέση να συγκεντρώσει πολλαπλές αισθήσεις για να αλλάξει το πώς τα πράγματα, ειδικά η ενοχή, γίνονται αντιληπτά.
Σε Καλκούτα, Νέα Υόρκη και Καράτσι
Το “Ο βιαστής είσαι εσύ” τραγουδήθηκε επίσης ως ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στις επισκέψεις πολιτικών υψηλού επιπέδου. Στις 8 Ιανουαρίου 2020, μια ινδική φεμινιστική συλλογικότητα εκτέλεσε [22] το τραγούδι στην Καλκούτα ως μέρος των διαδεδομένων διαδηλώσεων κατά της επίσκεψης του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι στην πόλη.
Η Aopala Banerjee, μία από τις συμμετέχουσες, δήλωσε στο Scroll.in [23] ότι η ομάδα “ήθελε να επισημάνει την πατριαρχική βία που αντιπροσωπεύει η ιδέα του Μόντι για έναν εκπρόσωπό του Hindu Rashtra (Ινδουιστικού Έθνους)”.
Πρόσφατα, γυναίκες στη Νέα Υόρκη πραγματοποίησαν τον ύμνο, έξω από εκεί που δικαζόταν [24] ο Χάρβεϊ Γουαϊνστάιν [25], ο πρώην παραγωγός ταινιών του Χόλιγουντ, που κατηγορήθηκε από σχεδόν 100 γυναίκες [26] για σεξουαλική κακοποίηση.
Στο Καράτσι, Πακιστανές γυναίκες του κινήματος AuratMarch2020 παρουσίασαν το τραγούδι στα ουρντού. Καλούν τους ανθρώπους να συμμετάσχουν στις 8 Μαρτίου 2020, την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, για να πραγματοποιήσουν πορεία για “οικονομική, αναπαραγωγική, περιβαλλοντική δικαιοσύνη και το δικαίωμα στην πόλη μας”, όπως αναφέρθηκε στο προφίλ τους στο Twitter [27].