[1]Στιγμιότυπο οθόνης του “Tencent Dajia” και των τελευταίων σχολίων του. Μέσω Twitter.
Το Tencent Dajia (που ονομάζεται επίσης We Tencent – 騰訊 大家), ένα δημοφιλές ηλεκτρονικό μέσο ενημέρωσης, που δημοσιεύει σχόλια υψηλής ποιότητας, εξαφανίστηκε ξαφνικά από το κινεζικό διαδίκτυο μετά από δημοσίευση ενός άρθρου με τίτλο “Οι 50 ημέρες πνευμονίας της Γουχάν: Οι Κινέζοι πληρώνουν το τίμημα του θανάτου των μέσων μαζικής ενημέρωσης”.
Μετά τη δημοσίευση του άρθρου, ο ιστότοπος [2] Tencent Dajia και ο δημόσιος λογαριασμός του στο WeChat εξαφανίστηκαν από το διαδίκτυο. Τόσο το Tencent Dajia όσο και το WeChat, μια δημοφιλής κινεζική εφαρμογή μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ανταλλαγής μηνυμάτων, ανήκουν στον μεγαλύτερο τεχνολογικό γίγαντα της Κίνας, την Tencent [3].
Το κατέβασμα [2] έγινε στις 19 Φεβρουαρίου, την ίδια μέρα, όπου τρεις δημοσιογράφοι της Wall Street Journal απελάθηκαν [4] από την Κίνα, ως απάντηση στη δημοσίευση ενός άρθρου γνώμης, [5] που αναφέρεται στην Κίνα ως “ο αληθινός άρρωστος της Ασίας”.
Το κατέβασμα του Tencent Dajia θεωρείται νέο ορόσημο για τη σύσφιγξη της λογοκρισίας στην Κίνα από την αρχή της επιδημίας του COVID-19 [6] στη Γουχάν. Με την υποστήριξη της Tencent [3], το μέσο ενημέρωσης κατάφερε να εδραιωθεί ως ηγέτης της βιομηχανίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης, προσλαμβάνοντας εκατοντάδες σημαντικούς συγγραφείς και δημοσιογράφους από την ηπειρωτική Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊβάν που ξεκίνησαν [7] τον Δεκέμβριο του 2012. Παρά τη λογοκρισία και τους περιορισμούς στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στην Κίνα, τα σχόλια του We Tencent έχουν καταλήξει να θεωρούνται ως μερικά από τα καλύτερα στον κλάδο.
Για χρόνια, το μέσο ενημέρωσης επέζησε της αυστηρής λογοκρισίας της Κίνας υπό την προστασία της Tencent. Μετά την ειδοποίηση από τους λογοκριτές, η εταιρία θα αφαιρούσε συνήθως μόνο ορισμένα άρθρα ή θα σταματούσε να δημοσιεύει για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, προκειμένου να κάνει μια πλήρη εκκαθάριση. Αυτή τη φορά διαγράφηκε ο δημόσιος λογαριασμός του “Daijia” από το WeChat και τα δεκάδες χιλιάδες άρθρα που δημοσιεύθηκαν τα τελευταία επτά χρόνια έχουν εξαφανιστεί.
Αυτή η ξαφνική στιγμιαία λογοκρισία έχει σοκάρει πολλούς netizens στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολλοί πιστεύουν ότι το τελευταίο δημοσιευμένο άρθρο — “Οι 50 ημέρες πνευμονίας της Γουχάν: Οι Κινέζοι πληρώνουν το τίμημα του θανάτου των μέσων μαζικής ενημέρωσης” (武漢肺炎50天，全體中國人都在承受媒體死亡的代價 [8]) — ήταν η αιτία του κατεβάσματος.
Ο θάνατος των μέσων ενημέρωσης
Πολλοί βλέπουν επίσης το περιστατικό σαν ο λογοκριτής να ανάγκασε την “μητρική” εταιρία, Tencent, να σκοτώσει τον ίδιο της τον “γιο”, το Dajia. Το ακόλουθο σχόλιο στο WeChat του Tang Min-tao, δικηγόρου ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναπαράχθηκε στο Twitter [9]:
【腾讯“大家”公众号被“腾讯”注销】因一篇文章，腾讯自己的公众号“大家”被“自己”注销，让自己人对自己人下手，这事被做得出来？这篇文章谈的是媒体死亡，最终，导致了“大家”自己死亡。
[Ο δημόσιος λογαριασμός της Tencent “We” διαγράφτηκε από την “Tencent”] Λόγω ενός άρθρου, ο δημόσιος λογαριασμός της Tencent “We” διαγράφτηκε από μόνος του. Ποιος έχει τη δύναμη να το κάνει αυτό; Να αφήσει την Tencent να σκοτώσει το δικό της προϊόν; Αυτό το άρθρο μιλάει για το θάνατο των μέσων μαζικής ενημέρωσης και που τελικά οδηγεί στο θάνατο του ίδιου του “We”.
Οι απόψεις που εκφράζονται στο άρθρο “Οι 50 ημέρες πνευμονίας της Γουχάν” είναι στην πραγματικότητα μάλλον μέτριες: ο συγγραφέας του, ένας επαγγελματίας των μέσων ενημέρωσης, απλώς επεσήμανε ότι η ελευθερία του Τύπου είναι το καλύτερο εμβόλιο για το επιδημιολογικό έλεγχο και το ξέσπασμα του ιού COVID-19 στη Γουχάν βοηθήθηκε από την δυσλειτουργία των μέσων ενημέρωσης ή τον “θάνατο των μέσων μαζικής ενημέρωσης”.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του συγγραφέα, τα μέσα ενημέρωσης λειτουργούσαν μεταξύ 8 Δεκεμβρίου 2019 και 20 Ιανουαρίου 2020 ως “πιπίλα”, καθώς η πλειοψηφία των ειδήσεων τόνιζε ότι η διάδοση του ιού ήταν “υπό έλεγχο”, δεδομένου ότι οι ειδικοί δήλωναν ότι ο ιός δεν μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων.
Μετά τις 20 Ιανουαρίου, καθώς η εστία εξαπλώθηκε έξω από την Κίνα, και οι αρχές αποφάσισαν να λάβουν μέτρα έκτακτης ανάγκης για να περιορίσουν την εξάπλωση, τα μέσα μετακόμισαν στην παραγωγή περιεχομένου με θετικά μηνύματα, προκειμένου να “αγγίξουν τις καρδιές” του κινεζικού λαού και να τους παρακινήσουν στην καταπολέμηση του ιού. Ο συγγραφέας επεσήμανε ότι στις 25 Ιανουαρίου, τα επίσημα μέσα ενημέρωσης σε Χουμπέι και Γουχάν εξακολουθούσαν να χαρακτηρίζουν τις αναφορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την πραγματική κατάσταση στην πόλη που βρισκόταν σε καραντίνα ως φήμες.
Ο ιδρυτής του “We Tencent” Jia Jia πιστεύει [10] έτσι ότι η κατάργηση του Tencent Diajja ήταν αποτέλεσμα μιας αλλαγής στη συνολική στρατηγική της κυβέρνησης:
《大家》的slogan是我说的六个字：洞见、价值、美感 。这是非常不容易坚持的编辑原则，也是在中国非常稀缺的事务……有良知的文字，会记录描述以及解释我们所遇到的大问题。腾讯《大家》过去正是为这些大问题而生，当然也是为这些大问题而死。
Το σύνθημα του “We” είναι τρεις λέξεις που χρησιμοποιώ: διορατικότητα, αξία, ομορφιά. Μια τέτοια συντακτική αρχή είναι δύσκολο να υποστηριχτεί και είναι πολύ σπάνια στην Κίνα… το να γράφεις με συνείδηση περιλαμβάνει την περιγραφή και την εξήγηση των μεγάλων ζητημάτων που αντιμετωπίζουμε. Το “We” δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα μεγάλα ζητήματα και ο θάνατός του σχετίζεται επίσης με αυτά τα μεγάλα ζητήματα.
Μεγάλος αριθμός ομάδων στο WeChat και λογαριασμοί χρηστών διαγράφηκαν
Μετά την ανησυχία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ακολούθησε τον θάνατο του Δρ. Li Wenliang [11], η λογοκρισία στην Κίνα έχει αυξηθεί σε νέα επίπεδα. Από τις 6 Φεβρουαρίου, κυκλοφόρησε μια ειδοποίηση [12] από τις αρχές δημόσιας ασφάλειας σε μεγάλο αριθμό ομάδων στο WeChat που προειδοποιούσε να μην διαδίδονται πληροφορίες σχετικά με τον κορωνοϊό από ανεπίσημες πηγές. Το αποτέλεσμα της παραβίασης αυτού του κανόνα, σύμφωνα με την ειδοποίηση, θα ήταν η διαγραφή της ομάδας.
Στην πόλη Ζινίνγκ, στη βορειοανατολική επαρχία Σαντόνγκ της Κίνας, μη επικυρωμένοι ισχυρισμοί που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο [13] ανέφεραν ότι όλες οι ομάδες μονάδων εργασίας όπως νοσοκομεία, σχολεία, γραφεία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ) και άλλων δημοσίων ιδρυμάτων στο WeChat, διαγράφτηκαν, για να αποτραπεί η διαρροή πληροφοριών σχετικά με την εξάπλωση του COVID-19. Οι ηγέτες των μονάδων εργασίας δήλωσαν ότι ο στόχος μιας τέτοιας απόφασης ήταν η προστασία των μελών των ομάδων. Παρόλο που οι Αρχές του Σαντόνγκ σημείωσαν αργότερα αυτή την είδηση ως φήμη, στα σχόλια οι netizens είπαν ότι είχαν βιώσει τέτοιες διαγραφές.
Ακόμη και ιδιωτικές οικογενειακές ομάδες υπόκεινται σε λογοκρισία, όπως σημείωσε [14] στο Matters News ένας Κινέζος σπουδαστής στο εξωτερικό, με καταγωγή από την ηπειρωτική Κίνα:
今天在家里的微信群里讨论了一下武汉病毒所的学术文章，职业病发作，简单给地给姐夫科普了一下石正丽的论文摘要，居然在半小时之后收到了微信的辟谣小助手的推送。。。。。。
可我这不是谣言，白纸黑字的学术文章，有本事让杂志撤回文章啊。打电话回国，老姐说，说不定因为你，网警已经开始关注我们家的小小家庭群了，太可怕了。
海外还有部分天真的华人觉得这次的疫情会让党的政策有所松动，这真是太天真了。
Σήμερα, συζητούσα ένα ακαδημαϊκό άρθρο σχετικά με τον εργαστηριακό ιό της Γουχάν. Λόγω του ακαδημαϊκού μου υποβάθρου, εξηγούσα εν συντομία την περίληψη του εγγράφου που έγραψε η Shi Zhengli [15]. Μέσα σε τριάντα λεπτά, η ομάδα έλαβε μια ειδοποίηση από τον διαχειριστή του WeChat για την καταστολή των φημών…
Αλλά αυτό που συζητούσα εγώ δεν είναι φήμη, είναι ένα ασπρόμαυρο ακαδημαϊκό άρθρο. Γιατί δε ζητάτε από το περιοδικό να κατεβάσει το άρθρο εφόσον είναι φήμη; Τηλεφώνησα στην αδελφή μου πίσω στην πατρίδα μας στην Κίνα, είπε ότι εξ αιτίας μου, η αστυνομία του διαδικτύου άρχισε να παρακολουθεί την οικογενειακή μας ομάδα στο WeChat, αυτό είναι τρομερό.Κάποιοι μετανάστες Κινέζοι από την ηπειρωτική Κίνα πίστευαν ότι ο κορωνοϊός θα προκαλούσε απώλεια στον έλεγχο της ομιλίας, αυτό είναι αλίμονο πολύ αφελές.
Μεμονωμένοι λογαριασμοί χρηστών έχουν επίσης υποβληθεί σε μόνιμη διαγραφή. Μία χρήστης του WeChat μοιράστηκε την εμπειρία της [16] στο Matters News στις 11 Φεβρουαρίου:
我收到的是“限制登陆，不可解封”。
我申诉了，可是看到帖子说基本是没有可能解封的。看了有同样经历朋友的帖子，他形容的很对，感觉自己像一个幽灵，还能看见别人在群里讨论你，可是你却不能说话了。
最不方便的是很多业务上的朋友是通过微信来保持联系和增进友谊的。
以后我的灵魂和精神只能活在墙外了。这种感觉像是被流放着。因为我们真正关心的，和真正想覆盖到的观众在墙内。
许章润教授据说也被封号了，更严重的是他失联了。我不想失联。和他同一批被封号，我又有些自豪，我又有些害怕。
在墙内，我只乖乖做一只只知道赚钱蝼蚁吧。
Έλαβα μια ειδοποίηση που έλεγε “Μόνιμος περιορισμός για σύνδεση” στο WeChat.
Υπέβαλα έφεση, αλλά άλλοι μου είπαν ότι ήταν αδύνατο να ανοίξω ξανά το λογαριασμό μου. Ένας φίλος με την ίδια εμπειρία είπε ότι μετατράπηκε σε φάντασμα, καθώς μπορούσε να δει άλλους να μιλάνε γι’ αυτόν σε ομάδες, αλλά δεν μπορούσε να απαντήσει.Η πιο ενοχλητική πτυχή είναι ότι έχω τόσους πολλούς επιχειρηματικούς φίλους στο WeChat και πρέπει να στηριχτώ στην πλατφόρμα για να διατηρήσω τις επικοινωνίες. Στο μέλλον, η ψυχή και το πνεύμα μου μπορούν μετά βίας να επιβιώσουν έξω από τα τείχη. Αυτό το αισθάνομαι σαν να είμαι εξόριστος, καθώς ενδιαφέρομαι για το τι συμβαίνει μέσα από τα τείχη και θέλω να μοιραστώ τις απόψεις μου με ανθρώπους μέσα από τα τείχη.
Ο λογαριασμός του καθηγητή Xu Zhangrun [17] έχει επίσης διαγραφεί. Το χειρότερο είναι ότι τώρα είναι απομονωμένος. Δεν θέλω να είμαι έτσι. Παρόλο που είμαι υπερήφανος που ο λογαριασμός μου διαγράφηκε για τον ίδιο λόγο που συνέβη και σε άλλους [που είχαν κάνει έκκληση για μεταρρύθμιση της ελευθερίας του λόγου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης]. Επίσης φοβάμαι. Εντός των τειχών, μπορώ μόνο να ζήσω σαν ένα μυρμήγκι που εργάζεται για την επιβίωσή του χωρίς να εκπέμπει ήχο.