Οι υποθέσεις των Κολομβιανών δημοσιογράφων Jineth Bedoya, Edison Molina και Guillermo Cano, που καλύπτονται από το βίντεο συμπαραγωγής IFEX και FLIP. Φωτογραφικό μοντάζ από το Global Voices.

Η Κολομβία είναι διαβόητη γνωστή για τη δεινή κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της. Για παράδειγμα, το 2019, περισσότεροι από 107 ακτιβιστές σκοτώθηκαν. Ωστόσο, οι βίαιες συνέπειες της έρευνας για τη διαφθορά και άλλες καταχρήσεις εμποδίζουν και τους δημοσιογράφους.

Σε ένα βίντεο που δημιουργήθηκε πρόσφατα από το παγκόσμιο δίκτυο που προωθεί την ελευθερία του λόγου, το IFEX, και τον τοπικό εταίρο του, το Ίδρυμα για την Ελευθερία του Τύπου, ο αφηγητής δηλώνει ότι, “όταν οι δημοσιογράφοι φιμώνονται, ολόκληρη η κοινωνία δέχεται επίθεση”. Χωρίς τη δημοσιογραφία, ο κόσμος δεν θα μπορούσε να αποκτήσει τις απαραίτητες πληροφορίες για τη διαμόρφωση πλήρους άποψης και την συμμετοχή στην κοινωνία.

Το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ, που διαρκεί λιγότερο από 10 λεπτά, αφηγείται την ιστορία τριών δημοσιογράφων, που δέχθηκαν επίθεση στην Κολομβία: δύο σκοτώθηκαν, αλλά η μία είναι ζωντανή για να αφηγηθεί την ιστορία της.

Σύμφωνα με το IFEX, 15 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στην Κολομβία για λόγους σχετικούς με το έργο τους μεταξύ 2010 και 2019 και 942 από αυτούς απειλήθηκαν. Για την Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων, τα στοιχεία είναι διαφορετικά: είχαν δολοφονηθεί οκτώ δημοσιογράφοι την ίδια περίοδο. Σε κάθε περίπτωση, η βία κατά δημοσιογράφων έχει παράπλευρες συνέπειες: τρομάζει και φιμώνει τα υπόλοιπα άτομα στο επάγγελμα.

Πρόσφατα υπήρξαν απειλές και σε δημοσιογράφους. Τον Φεβρουάριο του 2020, ο δημοσιογράφος Edison Lucio Torres έλαβε ένταλμα σύλληψης, επειδή δεν απέσυρε δημοσιευμένα του άρθρα, τα οποία εξέθεταν τα οικονομικά και τον τρόπο ζωής ενός τοπικού πάστορα. Ο πάστορας, ο οποίος υπέβαλε καταγγελία εναντίον του δημοσιογράφου για “δυσφήμηση”, είχε επίσης απειλήσει δημόσια τον Edison Lucio Torres κατά τη διάρκεια μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας πριν από τρία χρόνια.

Άλλοι δημοσιογράφοι στην Κολομβία, όπως ο Daniel Coronell, έκρουσαν επίσης τον κώδωνα του κινδύνου μετά από απειλές.

Η Jineth Bedoya Lima με τη Χίλαρι Ρόνταμ Κλίντον και τη Μισέλ Ομπάμα στο Διεθνές Βραβείο Θαρραλέων Γυναικών 2012 (IWOC). Φωτογραφία από τα Κοινά της Wikimedia.

Η Jineth Bedoya, μία από τις δημοσιογράφους που τους πήραν συνέντευξη το IFEX και το FLIP, απήχθη, βασανίστηκε και υπέστη σεξουαλική βία το 2000, όταν κάλυπτε μια υπόθεση παράνομου εμπορίου όπλων. Στις αρχές του 2003, απήχθη από τις Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC) και αργότερα αφέθηκε ελεύθερη.

Μια δεκαετία μετά την απαγωγή της το 2000, η Bedoya παρέπεμψε την υπόθεσή της στη Διαμερικανική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (IACHR) του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών. Από τότε, αρκετοί παραστρατιωτικοί καταδικάστηκαν για την επίθεση.

Τον Ιούλιο του 2019, η IACHR κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κράτος της Κολομβίας δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα σε όλη την υπόθεση της Bedoya και, ως εκ τούτου, θα πάει το κράτος της Κολομβίας στα δικαστήρια. “Αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να δημιουργήσει προηγούμενο σχετικά με τη βία κατά γυναικών δημοσιογράφων και το καθήκον των κρατών να παρέχουν προστασία, καθώς και να αποτρέπουν και να διερευνούν τέτοια εγκλήματα”, έγραψε το IFEX.

Στο βίντεο του IFEX, η Bedoya εξήγησε την αγάπη της για τη δημοσιογραφία:

Lo que realmente me salvo a mi vida fue el periodismo, eso es lo que me motiva todos los dias. Eso fue, que en determinado momento, me salvo del suicidio. Eso es lo que me ha dado animos para seguir enfrentando las amenazas que hoy tengo que afrontar. Eso es lo que me ha motivado para dar esta lucha por la justicia y llevar mi caso a un tribunal internacional.

Πραγματικά μου έσωσε τη ζωή η δημοσιογραφία, με παρακινεί καθημερινά. Η δημοσιογραφία, κάποια στιγμή, με έσωσε από την αυτοκτονία. Η δημοσιογραφία με ενθάρρυνε να συνεχίσω να αντιμετωπίζω τις απειλές, που πρέπει να αντιμετωπίσω σήμερα. Αυτή με παρακίνησε να παλέψω για δικαιοσύνη και να παραπέμψω την υπόθεσή μου σε ένα διεθνές δικαστήριο.