PEMBA, Μοζαμβίκη (31 Ιανουαρίου 2019). Τα στρατεύματα πεζικού των Ενόπλων Δυνάμεων της Μοζαμβίκης στέκονται προσοχή. Φωτογραφία από τον χρήστη του Flickr CNE CNA C6F με άδεια CDomainC PDM.

Από το 2017, περισσότεροι από 600 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε ένοπλες ληστείες στη βόρεια επαρχία Κάμπο Ντελγάδο της Μοζαμβίκης, που συνορεύει με την Τανζανία. Η ταυτότητα των δραστών, καθώς και τα κίνητρά τους και οι πηγές χρηματοδότησής τους, παραμένουν άγνωστα στις δημόσιες Αρχές.

Αν και η κυβέρνηση αύξησε σημαντικά τη στρατιωτική παρουσία στην περιοχή τους τελευταίους 12 μήνες, ορισμένοι παρατηρητές σημείωσαν ότι εξακολουθούν να συμβαίνουν συχνά θανατηφόρες επιθέσεις, με αποτέλεσμα απώλειες αμάχων.

Οι κυβερνητικές επιχειρήσεις κρατήθηκαν μυστικές και οι τοπικές Αρχές έφτασαν στο να απαγορεύσουν σε δημοσιογράφους και ερευνητές να εργάζονται στην περιοχή.

Οι πληθυσμοί των περιοχών, που στοχοποιήθηκαν από αυτές τις επιθέσεις, έχουν επιβιώσει με μεγάλη δυσκολία αναζητώντας καταφύγιο εδώ κι εκεί στην αναζήτησή τους για ασφάλεια.

Os ataques extremistas de #CaboDelgado continuam a provocar deslocações. As pessoas estão procurando zonas mais seguras. As fotos são supostamente da Zona de Nametil-Mueda com a população local pronta para embarcar e se refugiar na vizinha #Tanzânia. pic.twitter.com/hTncJcttGU

— Alexandre  (@AllexandreMZ) November 21, 2019

Οι επιθέσεις εξτρεμιστών στο Κάμπο Ντελγάδο συνεχίζουν να αναγκάζουν τον πληθυσμό να μετακινηθεί. Αυτοί οι άνθρωποι αναζητούν ασφαλέστερα μέρη. Οι φωτογραφίες μάλλον τραβήχτηκαν στην περιοχή Νάμετιλ-Μουέδα: οι κάτοικοι είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν προς την κατεύθυνση της γειτονικής Τανζανίας, όπου ελπίζουν να βρουν καταφύγιο.

Η ζωή στις πληττόμενες από επιθέσεις περιοχές έχει γίνει εφιάλτης, σύμφωνα με δημοσιευόμενη μαρτυρία στο Carta de Mozambique. Πριν τη διαφυγή σε άλλη περιοχή, είναι απαραίτητη η εξουσιοδότηση του υπεύθυνου της περιφέρειας, να δοθεί ένα συγκεκριμένο ποσό, το οποίο με τη σειρά του θα διαβιβαστεί σε λαθρέμπορο. Είναι απαραίτητη επίσης η λήψη έγκρισης από τον αστυνομικό επίτροπο και η κοινοποίηση του αριθμού τηλεφώνου του κάθε ατόμου:

Os cidadãos que por vários motivos forem interpelados pelas autoridades devem explicar donde vêm. Porém, se ao ligar-se para o local de proveniência, as autoridades (desse local) mesmo conhecendo o indivíduo, afirmarem que o mesmo saiu sem autorização é motivo de suspeita de estar a colaborar com os atacantes.

Οι πολίτες που, για διάφορους λόγους, συλλαμβάνονται από τις Αρχές, πρέπει να εξηγήσουν από πού προέρχονται. Όταν, όμως, γίνεται τηλεφωνική επικοινωνία με τις Αρχές του τόπου καταγωγής, ακόμα κι αν το άτομο είναι γνωστό στις υπηρεσίες τους, αν βεβαιώνουν ότι έφυγε χωρίς εξουσιοδότηση, τότε υπάρχει υποψία συνεργασίας με τους αντάρτες.

Αν κι οι Αρχές είναι αβέβαιες ως προς την ταυτότητα των δραστών, για ορισμένες επιθέσεις έχει αναλάβει την ευθύνη το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος. Μια τέτοια περίπτωση ήταν και η επίθεση, που διαπράχθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2019 εναντίον των Ενόπλων Δυνάμεων της Μοζαμβίκης (FADM), που στοίχισε τη ζωή σε 16 Μοζαμβικανούς στρατιώτες.

Φήμες έχουν κυκλοφορήσει για εμπλοκή μισθοφόρων από την Ομάδα Βάγκνερ, που συνδέεται με το Κρεμλίνο, παράλληλα με τις Ένοπλες Δυνάμεις της Μοζαμβίκης. Η Μόσχα, όπως και το Μαπούτο, έχει αρνηθεί την παρουσία Ρώσων στρατιωτών στο έδαφος της Μοζαμβίκης. Οι Αρχές της Μοζαμβίκης, από την άλλη πλευρά, επιβεβαίωσαν ότι η Ρωσία παρείχε στρατιωτικό εξοπλισμό στις ένοπλες ομάδες.

Ωστόσο, ανώνυμες πηγές από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Μοζαμβίκης κατέθεσαν επανειλημμένα στα ΜΜΕ για την παρουσία Ρώσων στρατιωτών στη Μοζαμβίκη. Τον Οκτώβριο του 2019, οι Sunday Times ανέφεραν την ανάπτυξη 200 μισθοφόρων στη Μοζαμβίκη, ενώ οι Moscow Times βασίστηκαν σε ανώνυμες πηγές για να ισχυριστούν ότι επτά άτομα έχασαν τη ζωή τους σε δύο διαφορετικά περιστατικά.

Σύμφωνα με την εφημερίδα A Verdade της Μοζαμβίκης, η κυβέρνηση έλαβε επίσης υποστήριξη από τις ένοπλες δυνάμεις της Ζιμπάμπουε, της Τανζανίας, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και της Κίνας, αν και αυτή η πληροφορία δεν έχει επιβεβαιωθεί από τις Αρχές.

Οι επιθέσεις συνεχίζονται

Επιθυμία του Προέδρου Φιλίπε Νιούσι ήταν οι επιθέσεις να τελειώσουν το έτος 2019, όπως ανέφερε στην ομιλία του για το τέλος του έτους. Ωστόσο, οι εισβολές από ένοπλες ομάδες συνεχίζονται.

Στις 5 Ιανουαρίου 2020, χτυπήθηκε σε ενέδρα όχημα δημόσιας συγκοινωνίας στην Ανταδόρα, μια πόλη στην περιοχή Μακόμια. Αν κι ο αριθμός των νεκρών δεν έχει επιβεβαιωθεί, οι μαρτυρίες που συνέλεξε το Γαλλικό Πρακτορείο κάνουν λόγο για τέσσερα έως δέκα θύματα αμάχους.

Ενώ στο παρελθόν αυτές οι θανατηφόρες επιθέσεις γίνονταν συνήθως τη νύχτα και νωρίς το πρωί σε μικρά χωριά, οι πιο πρόσφατες σημειώθηκαν στο φως της ημέρας και σε μεγάλες πόλεις.

Το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου, δύο άνθρωποι τραυματίστηκαν μετά από επίθεση με φορτηγό στη μέση του δρόμου στο χωριό Ματαπάτα, είκοσι χιλιόμετρα από την πόλη Πάλμα, σε μια απομακρυσμένη περιοχή του κόλπου Τούνγκουε. Σε αυτήν την περιοχή, ακριβώς νότια του ακρωτηρίου Ντελγάδο, βρίσκεται ο κύριος χώρος εκμετάλλευσης φυσικού αερίου της Μοζαμβίκης.

Την ίδια μέρα, ποδηλάτης κάτοικος της περιοχής αναχαιτίστηκε και αποκεφαλίστηκε αμέσως. Η επίθεση σημειώθηκε γύρω στις 3 το μεσημέρι.

Τον Δεκέμβριο του 2019, για πρώτη φορά από την έναρξη των εισβολών αυτών των ένοπλων ομάδων πριν από δύο και πλέον χρόνια, οι επιτιθέμενοι διέρρευσαν εικόνες ορισμένων υποτιθέμενων μελών τους, κάτι που ερμήνευσε ο Nuno Rogério, Πορτογάλος αναλυτής διεθνούς πολιτικής, ως ένδειξη αλαζονείας και ατιμωρησίας.

Επιπλέον, αυτές οι εικόνες δείχνουν ένοπλους άνδρες να κυματίζουν τη σημαία του Ισλαμικού Κράτους σε οχήματα του τακτικού Στρατού της Μοζαμβίκης. Η αστυνομία επιβεβαίωσε την κατάσταση και υπέθεσε ότι αυτά τα οχήματα κατέληξαν στα χέρια των ανταρτών μετά από ενέδρα.

#Mozambique photos #EI de l’attaque de #Malali, premières images explicites du groupe dans le pays // d’autres photos de cadavres et d’un otage on été aussi diffusées pic.twitter.com/DMzXGBKRRw

— Wassim Nasr (@SimNasr) December 8, 2019

Μοζαμβίκη, φωτογραφίες του Ισλαμικού Κράτους από την επίθεση στο Μαλάλι, πρώτες ξεκάθαρες εικόνες της ομάδας στη χώρα // έχουν επίσης δημοσιευτεί κι άλλες φωτογραφίες πτωμάτων και ενός ομήρου

Ωστόσο, η υποτιθέμενη παρουσία του Ισλαμικού Κράτους παραμένει αμφισβητούμενη.

Ένας ακήρυχτος πόλεμος

Αυτός ο “πόλεμος”, όπως τον αποκάλεσε ο διοικητής της αστυνομίας, Bernardino Rafael, έχει ήδη επηρεάσει σχεδόν 60.000 ανθρώπους σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία έχουν τονίσει ότι η εντατικοποίηση των ένοπλων επιθέσεων θα απειλούσε την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής. Η Τανζανία, η οποία μοιράζεται σύνορα με τη Μοζαμβίκη στο Κάβο Ντελγάδο, βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού, όπως και η επαρχία Ναμπούλα της Μοζαμβίκης.

Ο πρόεδρος Φιλίπε Νιούσι, ο οποίος πιστεύει ότι η Μοζαμβίκη είναι θύμα της, όπως αποκάλεσε, “καμουφλαρισμένης εισβολής κατά της ανάπτυξης”, δήλωσε τον Σεπτέμβριο ότι ήταν ανοιχτός σε διάλογο με τους αντάρτες. Υποσχέθηκε επίσης τον περασμένο Δεκέμβριο να “κάνει ό,τι είναι δυνατόν” για να περιορίσει τη βία.

Ωστόσο, στις 15 Δεκεμβρίου, κάτοικοι δύο χωριών αποφάσισαν να εκδιώξουν στρατιώτες των ενόπλων δυνάμεων, που βρίσκονταν στις κοινότητές τους.

Οπλισμένοι με βέλη, ραβδιά, ματσέτες και άλλα εργαλεία, ο πληθυσμός είπε ότι ήθελε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Πράγματι, οι επιθέσεις, που είχαν σημειωθεί σε γειτονικά χωριά δύο ημέρες νωρίτερα, δεν είχαν προκαλέσει καμία απάντηση από τις Ένοπλες Αμυντικές Δυνάμεις της Μοζαμβίκης. Οι κάτοικοι ισχυρίστηκαν επίσης ότι όλες οι τοποθεσίες, όπου αναπτύχθηκαν οι ΕΑΔΜ, κατέληξαν να γίνουν στόχος επιθέσεων, όπως αναφέρεται σε άρθρο της Carta de Moçambique.

Εκτός από πυροβολισμούς ή αποκεφαλισμούς, λεηλασίες και κάψιμο σπιτιών, έχουν εμφανιστεί και μαρτυρίες για βιασμούς νεαρών κοριτσιών.

Αντιμέτωποι με αυτό το κλίμα φόβου και αβεβαιότητας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς εξέδωσαν πρόσφατα ταξιδιωτικές συμβουλές, που συμβουλεύουν τους υπηκόους τους να μην ταξιδεύουν στην επαρχία Κάμπο Ντελγάδο.