Ο Τρινιντιανός που ενέπνευσε το έπος του Σαμ Μέντες “1917”

Στιγμιότυπο οθόνης από το επίσημο τρέιλερ της ταινίας μεγάλου μήκους 1917, σε σκηνοθεσία Σαμ Μέντες.

Οι περισσότερες ταινίες του Βρετανού σκηνοθέτη Σαμ Μέντες αιχμαλωτίζουν τη φαντασία των κολλημένων με τον κινηματογράφο στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο και το έπος του για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο “1917” δε διαφέρει σε αυτό. Εκτός από το δράμα, που είναι ένα παράδειγμα κινηματογραφίας στα καλύτερά του, διαφορετικά ο Μέντες δεν θα είχε πάρει εκείνες τις δύο Χρυσές Σφαίρες Καλύτερου Σκηνοθέτη και Καλύτερης Κινηματογραφικής Ταινίας, τραβάει περαιτέρω το ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης έχει ρίζες από το Τρινιντάντ (μέχρι του σημείου ορισμένοι ντόπιοι κινηματογραφιστές να μαζέψουν υπογραφές ζητώντας από τον Μέντες να γυρίσει μια ταινία στο έθνος των δίδυμων νησιών της Καραϊβικής).

Στην ομιλία αποδοχής του βραβείου, ευχαρίστησε τον αείμνηστο παππού του, τον συγγραφέα Άλφρεντ Μέντες (στοργικά γνωστό σε πολλούς ως Άλφι), που ενέπνευσε την ιστορία, την οποία συνέγραψε ο Μέντες. “Κατετάγη κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε ηλικία 17 ετών και ελπίζω να μας βλέπει εδώ κάτω και ελπίζω ότι δεν θα ξανασυμβεί ποτέ”, είπε.

Η ταινία βασίζεται στο ρόλο του Άλφρεντ Μέντες ως αγγελιοφόρου κατά τη διάρκεια του πολέμου, όταν υπηρέτησε στην 1η Ταξιαρχία του Τάγματος των Τυφεκιοφόρων, εκπαιδευόμενος ως διαβιβαστής στη Γαλλία. Στη συνέχεια εστάλη στο Βέλγιο, μαζί με το υπόλοιπο τάγμα του, για να κερδίσει πίσω το χωριό Poelcappelle, το οποίο είχε καταληφθεί από τους Γερμανούς. Η μάχη ήταν καταστροφική για τους Βρετανούς, που υπέστησαν μεγάλες απώλειες — 158 από τους σχεδόν 500 άνδρες στο τάγμα τους σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή χάθηκαν — οι κακές καιρικές συνθήκες και οι καλά οργανωμένες γερμανικές αντεπιθέσεις είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στην προσπάθειά τους.

Στιγμιότυπο από μια φωτογραφία του Άλφρεντ Μέντες, από μια ανάλυση του μυθιστορήματός του, “Pitch Lake”.

Στη συνέχεια, ο ηγέτης του τάγματος ζήτησε από έναν δρομέα να βρει τις θέσεις των επιζώντων και να δώσει αναφορά. Ο Άλφρεντ προσφέρθηκε εθελοντικά. Έγραψε για την απόφαση στην αυτοβιογραφία του:

Είχα κάνει ένα μάθημα ως διαβιβαστής και παρόλο που δεν είχε μεγάλη σχέση με την αποστολή, αισθάνθηκα υποχρεωμένος στο τάγμα.

Επειδή ο ρόλος του διαβιβαστή ήταν η βοήθεια του πυροβολικού και η αναγνώριση των στόχων, η δουλειά ήταν επικίνδυνη και συχνά μοναχική, αν και σε μία από τις πιο καθηλωτικές σκηνές του κινηματογράφου, δύο χαρακτήρες (οι Blake και Schofield) διασχίζουν την ουδέτερη ζώνη επιφορτισμένοι με την αποστολή να παραδώσουν ένα μήνυμα στα στρατεύματα ότι πρόκειται να πέσουν σε εχθρική παγίδα. (Είναι ενδιαφέρον ότι υπάρχει μια απομονωμένη παραλία που ονομάζεται No Man's Land (ουδέτερη ζώνη) στο Τομπάγκο, αν και το όνομα μπορεί να έχει λιγότερο να κάνει με τον πόλεμο και περισσότερο με το γεγονός ότι η περιοχή που συνορεύει με ιδιωτική γη είναι προσβάσιμη μόνο με πλοίο).

Στην πραγματική ζωή, ο Άλφρεντ καθόρισε τις θέσεις των τραυματιών, επιτρέποντάς τους να διασωθούν, πράξη για την οποία του απονεμήθηκε το Στρατιωτικό Μετάλλιο της Γενναιότητας — τιμή που απονέμεται στα μέλη του Βρετανικού Στρατού και της Κοινοπολιτείας για την επίδειξη θάρρους σε χερσαία μάχη.

Μετά τη στρατιωτική του θητεία, ο Άλφρεντ Μέντες επέστρεψε στο Τρινιντάντ και έπιασε δουλειά στην επιχείρηση της οικογένειάς του, εργαζόμενος ως συγγραφέας από την πλευρά του και βυθισμένος στον κόσμο της ακαδημαϊκής, της λογοτεχνίας και της πολιτικής.

Ο Μέντες έγινε μέρος του Ομίλου Beacon — ένα αντι-αποικιακό, επιστημονικό επιτελείο της διανόησης — το οποίο περιελάμβανε τον συγγραφέα και ακτιβιστή Σίριλ Λάιονελ Ρόμπερτ Τζέιμς, τον κοινωνικά ρεαλιστή συγγραφέα Ραλφ ντι Μποϊσιέρ και τον συνδικαλιστή Άλμπερτ Γκόμες. Ο Μέντες ήταν τακτικός συνεισφέρων στο “The Beacon”, οι εκδόσεις που προέκυψαν από αυτήν την κοινότητα.

Μαζί με τον Τζέιμς, ο Άλφρεντ Μέντες βοήθησε να δημοσιευτούν δύο τεύχη του Τρινιντάντ, ενός λογοτεχνικού περιοδικού που περιέγραψε ως “απομάκρυνση από τη Συνέλευση στην επιλογή του υλικού μας, στην επιλογή ενός παράξενου τρόπου ζωής, στη χρήση μιας νέας διαλέκτου. Και αυτή η απομάκρυνση εξακολουθεί να υπάρχει με τους διαδόχους μας στην Καραϊβική”.

Η συμβολή αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική. Μέσω αυτής της γραφής, οι άνθρωποι της Καραϊβικής άρχισαν να συνειδητοποιούν και να κατοικούν τη δική τους μοναδική ταυτότητα, τη δική τους φωνή και να είναι υπερήφανοι γι’ αυτό. Η ανεξαρτησία από τη Μεγάλη Βρετανία θα πάρει μερικές δεκαετίες (το Τρινιντάντ, όπως και πολλά άλλα περιφερειακά εδάφη, έγινε ανεξάρτητο το 1962), αλλά η ιδέα αυτού του δοχείου τήξης της Καραϊβικής είδε κάποιες από τις απαρχές του μέσα από τα πρωτοποριακά μάτια του Άλφρεντ Μέντες και των λογοτεχνικών συνομηλίκων του.

Το πρώτο μυθιστόρημα του Άλφρεντ Μέντες, “Pitch Lake“, που δημοσιεύθηκε το 1934, εξέταζε τα ζητήματα της τάξης και της φυλής στη δεκαετία του 1930 στο Τρινιντάντ, θέματα με τα οποία η χώρα εξακολουθεί να παλεύει και σήμερα — αν και σε διαφορετικές εκδηλώσεις. Το “Black Fauns”, ένα μυθιστόρημα που βγήκε το επόμενο έτος και ασχολήθηκε με τη ζωή στα ναυπηγεία της χώρας, είχε  επίσης μια κλίση κοινωνικού ρεαλισμού και βοήθησε να σχεδιαστεί μια πορεία προς τα εμπρός για τη βιβλιογραφία της Δυτικής Ινδίας. Το διάσημο μυθιστόρημα του Σίριλ Λάιονελ Ρόμπερτ Τζέιμς “Minty Alley” που η υπόθεσή του επίσης περιστρέφεται γύρω από ένα ναυπηγείο, δημοσιεύθηκε το 1936.

Παρά το ταλέντο του, ο Άλφρεντ Μέντες δεν θα εργαζόταν ως συγγραφέας ολόκληρη τη ζωή του. Μετά από μια μακρά περίοδο στη Νέα Υόρκη, κατά τη διάρκεια της οποίας συμμετείχε στην κοινότητα συγγραφής της πόλης, επέστρεψε στο Τρινιντάντ με την τρίτη σύζυγό του, την Ellen (το γένος Perachini), με την οποία απέκτησε δύο γιους — τον James (ο πατέρας του Σαμ Μέντες) και τον Στέφεν. Ο Άλφρεντ Μέντες εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα του Τρινιντάντ και στη συνέχεια στη δημόσια διοίκηση, και τελικά έγινε γενικός διευθυντής του λιμανιού της χώρας.

Οι Τρινιντιανοί που είτε δούλεψαν είτε κοινωνικοποιήθηκαν με τον Άλφι τον θυμούνται λαμπρό, ενεργητικό και βαθύτατα εμπλεκόμενο στις υποθέσεις της χώρας του. Συνειδητοποιώντας τη δύναμη της πολιτικής για τη δημιουργία της αλλαγής, έγινε ιδρυτικό μέλος του Ενωμένου Μετώπου, ενός σοσιαλιστικού κόμματος που αμφισβήτησε τις γενικές εκλογές του Τρινιντάντ και Τομπάγκο το 1946. Αν και κέρδισαν το μερίδιο των ψήφων του λέοντος και εξασφάλισαν τρεις από τις εννέα κοινοβουλευτικές έδρες, δεν συμμετείχαν ξανά σε εκλογές.

Το 1972, ο Άλφρεντ Μέντες έγινε επίτιμος Διδάκτωρ της Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου των Δυτικών Ινδιών για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της λογοτεχνίας των Δυτικών Ινδιών.

Ο Μέντες συνταξιοδοτήθηκε στα Μπαρμπάντος. Πολλά από αυτά τα χρόνια δαπανήθηκαν γράφοντας την αυτοβιογραφία του. Με το θάνατό του το 1991, τα ημιτελή σχέδια του υποβλήθηκαν σε επεξεργασία και τελικά δημοσιεύθηκαν.

Για να διαβάσετε περισσότερα για τον Άλφρεντ Μέντες και τη συναρπαστική ζωή του, ανατρέξτε στο “The Autobiography of Alfred H. Mendes 1897-1991“.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.