[1]Οι αρχές της Βόρειας Μακεδονίας έχουν εγκαταστήσει έναν σαρωτή πυρετού στο αεροδρόμιο των Σκοπίων για να ελέγχουν τους επιβάτες, που έρχονται από ασιατικούς προορισμούς για συμπτώματα λοίμωξης από ιούς. Φωτογραφία από το Global Voices, CC BY.
Η εκτεταμένη παραπληροφόρηση, που σχετίζεται με την εκδήλωση του κορωνοϊού 2019n-CoV [2], η οποία προήλθε από την πόλη Γουχάν στην επαρχία Χουμπέι της Κίνας, προκάλεσε παράνοια, με αποτέλεσμα ρατσιστικές προσβολές και διακρίσεις εις βάρος Ασιατών σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Στα Βαλκάνια, για παράδειγμα, η παραπληροφόρηση για το ξέσπασμα χρησιμοποιήθηκε ως δόλωμα, με διάφορες διαδικτυακές πύλες [3] να ισχυρίζονται ψευδώς ότι ο ιός έφτασε στην περιοχή, παρόλο που δεν αναφέρθηκαν λοιμώξεις εκεί.
Τα ΜΜΕ απέτυχαν να δημιουργήσουν πανικό στην Κροατία
Αρκετοί Κινέζοι και άνθρωποι από την Ανατολική Ασία επισκέπτονται τα Βαλκάνια ως τουρίστες είτε ως μέρος ευρωπαϊκών περιηγήσεων με λεωφορεία είτε με κρουαζιέρες, που περιλαμβάνουν περιηγήσεις με λεωφορείο μεταξύ των λιμένων. Εάν ένα κρουαζιερόπλοιο αγκυροβολήσει στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας, για παράδειγμα, οι επιβάτες μπορεί να κάνουν περιήγηση, που θα μπορούσε να περιλαμβάνει πόλεις στην Κροατία, το Μαυροβούνιο, την Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο, τη Βόρεια Μακεδονία και τελικά την Ελλάδα, όπου θα επιβιβαστούν στο πλοίο στη Θεσσαλονίκη.
Ορισμένα μέσα ενημέρωσης επέλεξαν να παρακολουθήσουν με εντυπωσιακό τρόπο την κίνηση λεωφορείων, που μεταφέρουν Κινέζους τουρίστες, [4] που ταξιδεύουν από την Ιταλία μέσω Σλοβενίας, μέσω Κροατίας και Βοσνίας, από τη στιγμή που διέσχισαν τα σύνορα, μέχρι τα μέτρα ασφάλειας, που λαμβάνονται σε κάθε πόλη κατά μήκος της διαδρομής.
Αυτές οι ιστορίες περιλάμβαναν μερικές φορές μια ανθρώπινη πτυχή, όπως αυτή για μια “κατάσταση πολιορκίας [5]” στα σύνορα της Κροατίας μετά την άφιξη λεωφορείων με τους Κινέζους τουρίστες. Το ρεπορτάζ περιγράφει πώς δύο κορίτσια από τη Σαγκάη “έκλαιγαν και ζητούσαν συγνώμη στους άλλους [μη Κινέζους] επιβάτες” για την καθυστέρηση.
[6]Στιγμιότυπο οθόνης των αποτελεσμάτων της αναζήτησης εικόνων της Google [7] με λέξεις-κλειδιά “nismo iz Kine” (“όχι από την Κίνα”). Δίκαιη χρήση.
Φωτογραφίες Ταϊβανέζων τουριστών που περπατούσαν στην πόλη Σιμπένικ με μία ταμπέλα “Nismo iz Kine” (“Δεν είμαστε από την Κίνα [7]“) έγιναν viral αφότου δημοσιεύθηκαν στη σελίδα του Facebook Dnevna doza prosječnog Dalmatinca [8] (“Ημερήσια δόση ενός συνηθισμένου Δαλματικού”). Αυτές οι φωτογραφίες επιδοκιμάστηκαν ως μια αίσθηση ευγένειας στην διαφορετικά ζοφερή κατάσταση που απεικονίζουν τα μέσα ενημέρωσης στην περιοχή και πέραν αυτής [9].
Η κροατική εφημερίδα Večernji list δημοσίευσε μια συνέντευξη με την Xiaotong Chen-Li [10], ιδιοκτήτρια πέντε κινεζικών / ασιατικών εστιατορίων στο Ζάγκρεμπ. Είπε ότι, παρόλο που οι άνθρωποι φαίνονται πιο επιφυλακτικοί, δεν είδε πτώση στον αριθμό των πελατών — τα εστιατόρια της προμηθεύονται κυρίως από τοπικά συστατικά και εισάγουν τα υπόλοιπα αποκλειστικά από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προσβολές και συγνώμες στη Βόρεια Μακεδονία
Στη Βόρεια Μακεδονία παρατηρήθηκε επίσης αύξηση του αριθμού των Ασιατών τουριστών τα τελευταία χρόνια [11], φτάνοντας σε μια χώρα που υπήρξε εύφορη βάση για παραπληροφόρηση. Μια τοπική εφημερίδα προωθούσε έναν παράλογο ισχυρισμό [12], που αποδόθηκε σε έναν Βούλγαρο γιατρό, ότι η εισπνοή αλκοόλ θα μπορούσε να θεραπεύσει την ασθένεια.
Στις 29 Ιανουαρίου του 2020, ένας κάτοικος των Σκοπίων δημοσίευσε ένα βίντεο με τον εαυτό του, στο οποίο φαίνεται να προσεγγίζει μία ομάδα σαστισμένων Ασιατών σε ένα δρόμο στο κέντρο της πρωτεύουσας. Το κλιπ, το οποίο δείχνει μια ομάδα δύο ανδρών και τριών γυναικών που προσπαθούν να αγνοήσουν τις εξευτελιστικές προσβολές που εκσφενδονίζει εναντίον τους ο άνθρωπος, χτύπησε νεύρο σε μια χώρα πολυεθνική [13] και ιδιαίτερα ευαίσθητη στις δημόσιες εκδηλώσεις ρατσισμού. Netizens μοιράστηκαν το κλιπ στο Twitter [14] και στο Facebook [15] ως απόδειξη της αδικίας.
Αρχικά, τα θύματα θεωρήθηκαν τουρίστες, αλλά η τοπική εφημερίδα Sloboden Pečat [16] αποκάλυψε ότι ήταν μέλη μιας θρησκευτικής οργάνωσης της Νότιας Κορέας που ονομάζεται Ουράνιος Πολιτισμός, Παγκόσμια Ειρήνη, Αποκατάσταση του Φωτός (HWPL [17]). Η ομάδα αργότερα δήλωσε στο μέσο ενημέρωσης SDK.mk [18] ότι ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό και ότι είχαν τύχει θερμού καλωσορίσματος από τους Βορειομακεδόνες τα τελευταία τέσσερα χρόνια, καθώς διεξήγαγαν σχολικά εργαστήρια για την ειρήνη και την ανεκτικότητα.
Ο δήμαρχος των Σκοπίων, Petre Šilegov, ζήτησε συγνώμη [19] για την ξενοφοβική επίθεση, για την οποία είπε ότι “έφερε ντροπή στην πόλη και τη χώρα” και είναι “εντελώς αντίθετη προς τις βασικές αξίες των Σκοπίων ως πόλη αλληλεγγύης, κοσμοπολιτισμού και συνάθροισης”. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Όλιβερ Σπάσοφσκι εξέδωσε επίσης μια δημόσια συγγνώμη [20] για την έκφραση μίσους και ζήτησε την ταχεία δράση του Υπουργείου Εσωτερικών.
Ο δημοσιογράφος Dehran Muratov που εδρεύει στα Σκόπια σχολίασε [21] το θέμα με ένα άρθρο γνώμης με τίτλο “Μην φοβάστε, ο κορωνοϊός φοβάται να μολυνθεί από εσάς”:
Лек за корона вирусот сигурно ќе се најде, но за идиотизмот, глупоста, просталукот, малограѓанството, несолидарноста, за говорот на омраза, расизмот… лек тешко дека ќе се најде.
Среде Скопје да навредиш група на граѓани кои ти заличија на Кинези само затоа што на ТВ, интернет, Фејсбук виде дека некаде во Кина досега стотици се починати, а илјадници заразени од смртоносната болест, и наместо да има жал и сочувство, ти да ги навредиш и опсуеш, навистина треба да си опериран од чувства.
Θα ανακαλυφθεί θεραπεία για τον κορωνοϊό, αλλά θα ήταν δύσκολο να βρούμε τη θεραπεία για την ηλιθιότητα, την βλακεία, την απρέπεια, τη μικροαστική νοοτροπία, την έλλειψη αλληλεγγύης, τον ρατσιστικό λόγο…
Πρέπει κανείς να είναι ανίκανος για συναισθήματα για να προσβάλει μια ομάδα πολιτών επειδή μοιάζουν Κινέζοι, μόνο επειδή είδε κάποιος στην τηλεόραση, στο διαδίκτυο ή στο Facebook ότι κάπου στην Κίνα, εκατοντάδες άνθρωποι έχουν πεθάνει και χιλιάδες έχουν μολυνθεί από τη θανατηφόρα ασθένεια. Να προσβάλει και να βρίζει αντί να εκφράζει θλίψη και συμπόνια.
Στο Μινσκ δεν έχει ταξί για όσους μοιάζουν Κινέζοι
Στη Λευκορωσία, όπου υπάρχει σημαντική κινεζική κοινότητα λόγω της πολιτικής προσέγγισης μεταξύ Μινσκ και Πεκίνου, μια πρόσφατη περίπτωση διακρίσεων αποτύπωσε πώς η ξενοφοβία που σχετίζεται με το κορωνοϊό μπορεί να επηρεάσει τους μέσους πολίτες. Στις 11 Φεβρουαρίου, κάτοικος του Καζακστάν ο οποίος προσδιορίζεται μόνο με το όνομα του, ο Nursultan, κάλεσε ένα ταξί. Όταν έφτασε το αυτοκίνητο, ο οδηγός αρνήθηκε να ξεκλειδώσει την πόρτα και έφυγε. Ο Nursultan επικοινώνησε με τον οδηγό για να καταλάβει τι συνέβη και μοιράστηκε στιγμιότυπα οθόνης από τη συνομιλία τους [22] σε ένα τοπικό μέσο ενημέρωσης:
Nursultan: Γιατί φύγατε; χαχαχα
Οδηγός: Φαίνεσαι Κινέζος
Nursultan: Αυτό κάνει η έλλειψη πληροφοριών στους ανθρώπους!
Οδηγός: Δεν βλέπω γιατί θα πρέπει να διακινδυνεύσω τη ζωή μου για 3 ρούβλια. Καλή τύχη. Χαχα!
Ο Nursultan αργότερα επικοινώνησε με την εταιρεία ταξί, η οποία ζήτησε συγγνώμη και είπε ότι δεν θα συνεργαστεί πλέον με αυτόν τον οδηγό.
Διακρίσεις από άλλες ασιατικές ομάδες στην Τσεχική Δημοκρατία
Στην Τσεχική Δημοκρατία, που φιλοξενεί μια μεγάλη εθνοτική βιετναμέζικη κοινότητα [23], ένα ασιατικό εστιατόριο προκάλεσε οργή για την τοποθέτηση μίας πινακίδας στην μπροστινή πόρτα του, η οποία έλεγε: “Για την προστασία της δημόσιας υγείας, το εστιατόριο προσωρινά δεν θα δεχθεί Κινέζους πελάτες.”
[24]Η σελίδα του Facebook Τhe Prague Geezer [25] δημοσίευσε αυτή τη φωτογραφία με τίτλο: “Πανικός λόγω κορωνοϊού στην Τσεχία: Εστιατόριο στο Vinohrady, της Πράγας, αρνείται να δεχτεί Κινέζους πελάτες ???.” Χρησιμοποιείται με άδεια.
Μια φωτογραφία της ανακοίνωσης δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από τη σελίδα του Facebook The Prague Geezer [26], και κοινοποιήθηκε [27] εκατοντάδες φορές.
Η δημόσια κατακραυγή εξανάγκασε σύντομα το εστιατόριο να αφαιρέσει την ειδοποίηση και να ζητήσει συγγνώμη [28] στη σελίδα του Facebook, κατηγορώντας την “έλλειψη γνώσης για την ασθένεια” και εκφράζοντας τη λύπη του για το γεγονός ότι η “λάθος διατυπωμένη” πινακίδα προκάλεσε “περισσότερη βλάβη παρά καλό”.
Οι διακρίσεις λόγω φυλής αποτελούν ποινικό αδίκημα [29] στην Τσεχική Δημοκρατία, αλλά στην περίπτωση αυτή η αστυνομία δεν ειδοποιήθηκε.
Εμφανίσεις της ξενοφοβίας είναι πιο συχνές στη Δυτική Ευρώπη [30], η οποία είναι ένας δημοφιλής προορισμός για τους ταξιδιώτες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ιταλία, για παράδειγμα, φιλοξενεί περισσότερους από 300.000 ανθρώπους κινεζικής καταγωγής και πέντε εκατομμύρια Κινέζοι τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα το 2018. Ωστόσο, η Ιταλία φαίνεται να ανταποκρίνεται στη ξενοφοβία με τρόπους που η υπόλοιπη περιοχή καλά θα έκανε να μιμηθεί:
#Coronavirus [31] On a train in Italy. A teenage Chinese boy boards the train. A woman comments loudly: “There you go, we are all going to be infected.” He replies in perfect Italian with a Roman inflection: “Ma’am, in my whole life I’ve seen China only on google maps.”
Applauses.— Tommaso Valletti (@TomValletti) February 1, 2020 [32]
#Κορωνοϊός [31] Σε ένα τρένο στην Ιταλία. Ένα έφηβο αγόρι Κινεζάκι επιβιβάζεται στο τρένο. Μια γυναίκα σχολιάζει δυνατά: “Ορίστε, θα μολυνθούμε όλοι τώρα”. Εκείνο της απαντάει σε τέλεια ιταλικά με προφορά της Ρώμης: “Κυρία, σε όλη μου τη ζωή έχω δει την Κίνα μόνο στους χάρτες της Google”.
Αξίζουν χειροκροτήματα.