Αυτή η ιστορία της Milica Radovanović πρωτοδημοσιεύτηκε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Meta.mk, μια ιδέα του Metamorphosis Foundation. Μια ανανεωμένη εκδοχή δημοσιεύεται παρακάτω ως μέρος συμφωνίας περί ανταλλαγής περιεχόμενου.

“Η Τζαμάικα έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κόσοβο”. Η είδηση αντήχησε παντού στο μικρό βαλκανικό έθνος και την ευρύτερη περιοχή τον Φεβρουάριο του 2020. Μετά την ενθουσιώδη ανακοίνωση των υψηλών προφίλ Κοσοβάρων αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου Χασίμ Θάτσι για τα νέα, τα μέσα ενημέρωσης το αντιλήφθηκαν αμέσως. Εκείνη την ημέρα, μόνο οι μισές χώρες του κόσμου αναγνώρισαν το Κόσοβο ως κυρίαρχο κράτος.

Όμως τίποτα από αυτά δεν ήταν αλήθεια. Εννιά ώρες αφότου αναφέρθηκε η υποτιθέμενη αναγνώριση, η Υπουργός Εξωτερικών της Τζαμάικα, Kamina Johnson-Smith, την αρνήθηκε.

To date, Jamaica has not recognized Kosovo as an independent state. https://t.co/HLNtJaOWLh

— Hon. Kamina J Smith (@kaminajsmith) February 21, 2020

Μέχρι σήμερα, η Τζαμάικα δεν έχει αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος.

Το προεδρικό γραφείο του Κόσοβο κατηγόρησε την πρέσβειρα της χώρας στις Ηνωμένες Πολιτείες, Vlora Çitaku, η οποία φέρεται να ενημέρωσε τους αξιωματούχους στην πατρίδα για μια τζαμαϊκανή λύση στις 19 Φεβρουαρίου. Ο Υπουργός Εξωτερικών Glauk Konjufca ενέκρινε αυτήν την είδηση μέσω των κοινωνικών δικτύων του, προσθέτοντας ότι η Çitaku είχε στείλει αυτή την πληροφορία μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος.

Στις 4 Μαρτίου, ο Konjufca ζήτησε από τον Πρόεδρο του Κοσόβου να απολύσει επτά πρέσβεις, συμπεριλαμβανομένης της Çitaku, για λόγους δήθεν άσχετους με το σκάνδαλο.

Η Çitaku δημοσίευσε στο Twitter την απόσυρσή της από την αποστολή στις ΗΠΑ, αλλά δεν έχει σχολιάσει δημοσίως ακόμη το θέμα της Τζαμάικα.

Today the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of #Kosovo asked the President of Kosovo to recall me from my mission as Ambassador to the #UnitedStates

— Vlora Çitaku (@vloracitaku) March 4, 2020

Σήμερα, το Υπουργείο Εξωτερικών της Δημοκρατίας του #Κόσοβο ζήτησε στον Πρόεδρο του Κόσοβο να με αποσύρουν από την αποστολή μου ως Πρέσβειρα στις #ΗνωμένεςΠολιτείες

Ο αριθμός των χωρών, που αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσόβου, είναι αμφιλεγόμενο θέμα. Η Πρίστινα ισχυρίζεται ότι είναι 116 χώρες, ενώ το Βελιγράδι λέει ότι ο αριθμός είναι μικρότερος. Τα τελευταία χρόνια, το Βελιγράδι ασκεί ενεργά πιέσεις για να αποτρέψει τις χώρες να αναγνωρίσουν το Κόσοβο ως κυρίαρχο κράτος. Κάποιες χώρες, που το είχαν κάνει παλαιότερα, πρόσφατα υποχώρησαν, όπως η Γκάνα και η Σιέρα Λεόνε.

Καθώς οι αναλυτές όπως ο Shpetim Gashi έριξαν ευθύνες για την τζαμαϊκανή γκάφα στην “ανώριμη εξωτερική πολιτική”, άλλοι πιστεύουν ότι και τα ΜΜΕ είναι εξίσου υπεύθυνα.

Επαλήθευση, επαλήθευση, επαλήθευση

Μιλώντας με το ίδρυμα Metamorphosis, η Maja Zivanovic, δημοσιογράφος του δικτύου Balkan Investigative Reporting Network (BIRN), συμφωνεί ότι οι δημοσιογράφοι θα έπρεπε να έχουν επιβεβαιώσει τις υποθέσεις της Thaçi πριν τις δημοσιεύσουν είτε ζητώντας ένα επίσημο έγγραφο από την κυβέρνηση είτε ελέγχοντάς το με τις Αρχές της Τζαμάικας.

Προσθέτει ότι, παρόλο που υπάρχουν πολλές συζητήσεις περί ψεύτικων ειδήσεων στα Βαλκάνια, σπάνια αναφέρουν το πρόβλημα, κατά καιρούς, ότι οι πηγές παραπληροφόρησης είναι οι ίδιες οι Αρχές. Υποστηρίζει:

Svaka objava nekog političara na društvenim mrežama, baš zbog te kulture da se olako daju izjave i tvrdnje, bi trebalo da se objavljuje sa ogradom i jasno navede ko stoji iza te tvrdnje. I potrebno je kad god je to moguće uraditi činjeničnu proveru informacije, posebno kada je reč o informacijama koje su i pre toga bile predmet osporavanja, neslaganja, ali i informacijama koje su od velikog značaja za javnost, kao što je ova.

Οποιαδήποτε ανακοίνωση πολιτικού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακριβώς λόγω της θέσης να μπορεί να κάνει δηλώσεις και ισχυρισμούς χωρίς κανένα περιορισμό, θα έπρεπε να δημοσιεύεται υπό μερικές επιφυλάξεις, [για παράδειγμα] δηλώνοντας ξεκάθαρα ποιος βρίσκεται πίσω από τον εν λόγω ισχυρισμό. Θα έπρεπε επίσης, όταν είναι εφικτό, να εξακριβώνεται η πληροφορία, ειδικά όταν πρόκειται για θέματα που προηγουμένως υπόκειντο σε διαμάχες ή διαφωνίες, αλλά και δημόσια θέματα πολύ σημαντικά, όπως αυτό εδώ.

Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι είναι πολύ σημαντικό για τους δημοσιογράφους να μπορούν να αναγνωρίζουν τα ψεύτικα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς μερικά από αυτά δημιουργούνται με σκοπό να παραπληροφορούν.

Θυμάται την πρόσφατη περίπτωση του υποτιθέμενου θανάτου του καταδικασμένου εγκληματία πολέμου Ράτκο Μπλάντιτς, ο οποίος εκτίει ισόβια ποινή για εγκλήματα πολέμου, που διέπραξαν οι Σερβοβόσνιες δυνάμεις υπό τις διαταγές του κατά τον Πόλεμο της Βοσνίας. Ένας Ιταλός δημοσιογράφος σκόπιμα μοιράστηκε τα κατασκευασμένα νέα στο Twitter μέσω ενός προφίλ, που ενσάρκωνε ένα Βόσνιο πολιτικό, και τα βαλκανικά μέσα ενημέρωσης τα μετέδωσαν μαζικά σαν να ήταν αληθινά.

Just spoke to the press officer at the MICT (transition body for Yugoslav Tribunal). Can confirm Bosnian-Serb war criminal Ratko Mladić is definitely NOT dead (a background if you’re not familiar with his name https://t.co/b88RK36YFb) #Mladic

— anna holligan ? (@annaholligan) February 11, 2020

Μόλις μίλησα με τον εκπρόσωπο του γραφείου Τύπου στον MICT (μεταβατικό σώμα για το Γιουγκοσλαβικό Δικαστήριο). Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι ο εγκληματίας του Σερβοβόσνιου πολέμου, Ράτκο Μπλάντιτς, ΔΕΝ έχει πεθάνει (ένα ιστορικό σε περίπτωση που δεν γνωρίζετε το όνομα του https://t.co/b88RK36YFb) #Mladic

Χρειάστηκαν 30 λεπτά οι ελεγκτές γεγονότων, προκειμένου να διαψεύσουν τον ψεύτικο ισχυρισμό για το θάνατο του Μπλάντιτς. Η Zivanovic συνεχίζει:

Osnovna stvar je proći kroz sve prethodne objave naloga koji se smatra izvorom na društvenim mrežama. Utvrditi da li je kredibilan na osnovu prethodnih objava. Obično tu odmah možete da ‘nanjušite’ potencijalnu zamku. Novinari BIRN-a vrlo često pokušaju da kontaktiraju vlasnika naloga preko privatnih poruka, a u isto vreme potrebno je kontaktirati sve na koje se informacija odnosi i pokušati da se dobije potvrda od drugih strana

Βασικά, αυτό που πρέπει να γίνει είναι να ελέγχονται τα προηγούμενα δημοσιεύματα της πηγής για να καθορίζουν αν είναι πιστευτά. Συνήθως, σ’ αυτό το σημείο, μπορείς να ανακαλύψεις μια πιθανή παγίδα. Οι δημοσιογράφοι του δικτύου BIRN συχνά προσπαθούν να επικοινωνούν με τον ιδιοκτήτη του προφίλ μέσω προσωπικών μηνυμάτων και ταυτόχρονα με όλα τα πρόσωπα, που αφορά η πληροφορία, καθώς επίσης προσπαθούν να πάρουν την επιβεβαίωση και από άλλες μεριές.

Οι περισσότεροι επίσημοι του Κοσόβου δεν έχουν διαγράψει τις λανθασμένες δηλώσεις τους για την αναγνώριση της Τζαμάικας, εκτός από τον τέως Υπουργό Εξωτερικών Behgjet Pacolli, ο οποίος τη διέγραψε κι έπειτα δημοσίευσε: “Εν πάση περιπτώσει, σας ευχαριστώ.”

Thank you Jamaica in any case, thank you Minister @kaminajsmith , thank you USA,@RepEliotEngel
Kosovo and Kosovars will remain forever trusted friends of the government and people of Jamaica pic.twitter.com/GEJdc2hFUi

— Behgjet Pacolli (@pacollibehgjet) February 21, 2020

Εν πάση περιπτώσει, σε ευχαριστώ Τζαμάικα, σας ευχαριστώ Υπουργέ @kaminajsmith, σας ευχαριστώ ΗΠΑ, @RepEliotEngel το Κόσοβο και οι Κοσοβάροι θα παραμείνουν για πάντα φίλοι εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση και τους ανθρώπους της Τζαμάικας.