Η καταπολέμηση του COVID-19 συμβαδίζει με το κλείσιμο εφημερίδων σε όλη τη Μέση Ανατολή

Ένας άντρας διαβάζει εφημερίδα στο Μαρόκο στις 11 Ιανουαρίου 2010. Φωτογραφία από Martijn.Munneke, CC BY 2.0.

Δείτε το ειδικό αφιέρωμα του Global Voices για τον παγκόσμιο αντίκτυπο του COVID-19.

Στον “πόλεμο” κατά του COVID-19, αρκετές κυβερνήσεις στη Μέση Ανατολή απαγορεύουν την έντυπη δημοσιογραφία “μέχρι νεωτέρας.”

Ο τομέας των μέσων ενημέρωσης και ο Τύπος, ιδίως, βρίσκονταν ήδη σε κακή κατάσταση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (MENA). Όπως και αλλού, χρόνια πτώσης εσόδων, ψηφιοποίησης, κακής ποιότητας περιεχομένου και συν-ιδιοκτησίας από τις Αρχές έχουν οδηγήσει σε μείωση τόσο του αριθμού των έντυπων εφημερίδων όσο και των αναγνωστών.

Ο COVID-19 είναι το τελευταίο πλήγμα στον τομέα της δημοσιογραφίας. Με αρκετές κυβερνήσεις σε ολόκληρη την περιοχή να αναστέλλουν τις έντυπες εφημερίδες, τα έντυπα μέσα είναι ένα σιωπηλό θύμα του ιού:

17 Μαρτίου 2020: Στην Ιορδανία, το Υπουργικό Συμβούλιο της Ιορδανίας ανέστειλε τη δημοσίευση όλων των εφημερίδων, “επειδή βοηθούν στη μετάδοση της πανδημίας”.

22 Μαρτίου 2020: Στο Ομάν, η Ανώτατη Επιτροπή Αντιμετώπισης του COVID-19 διέταξε όλες τις εφημερίδες, περιοδικά και άλλες εκδόσεις να σταματήσουν να εκτυπώνονται και να κυκλοφορούν. Στο Μαρόκο, το Υπουργείο Πολιτισμού, Νεότητας και Αθλητισμού, ανέστειλε κάθε δημοσίευση και διανομή έντυπων εκδόσεων, επειδή “ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων χρησιμοποιεί έντυπο χαρτί σε καθημερινή βάση κι αυτό συμβάλλει στην εξάπλωση του ιού, καθιστώντας απαραίτητη την απαγόρευση των εφημερίδων για την προστασία της υγείας των πολιτών.”

23 Μαρτίου 2020: Στην Υεμένη, ο υπουργός επικοινωνιών από την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του Χαντί εξέδωσε διάταγμα για την αναστολή των έντυπων εφημερίδων ως προληπτικό μέτρο για την αποτροπή της εξάπλωσης του COVID-19.

24 Μαρτίου 2020: Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Εθνικό Συμβούλιο Μέσων Ενημέρωσης σταμάτησε τη διανομή όλων των έντυπων εφημερίδων και περιοδικών.

Η διαδοχή απαγορεύσεων σε ολόκληρη την περιοχή κατά των έντυπων εφημερίδων αποσταθεροποιεί περαιτέρω μια εύθραυστη βιομηχανία και προκαλεί κενό στην κυκλοφορία των πληροφοριών.

Για τους δημοσιογράφους που μάχονται ήδη τις επισφαλείς συνθήκες εργασίας, αυτές οι διακοπές θα προκαλέσουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, αν όχι απολύσεις.

Το Ιορδανικό Συνδικάτο Δημοσιογράφων κάλεσε την κυβέρνηση να υποστηρίξει επειγόντως τον τομέα και να σώσει τους δημοσιογράφους. “Εκατοντάδες δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στον κλάδο των εκτυπώσεων δεν έχουν εισόδημα και μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους”, ανέφερε το συνδικάτο, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση θα πρέπει “να βρει κατάλληλα μέτρα που θα επιτρέψουν στις εκτυπωμένες εφημερίδες να ξαναρχίσουν [τη δημοσίευση].”

Ένας πωλητής γνωστός ως El-Abdi πωλεί βιβλία και εφημερίδες στο Ραμπάτ του Μαρόκου, 17 Μαΐου 2017. Φωτογραφία από Zackariaouad μέσω CC BY-SA 4.0.

Για τους αναγνώστες, αυτά τα μέτρα επηρεάζουν αρνητικά το δικαίωμα της πρόσβασης σε πληροφορίες. Η απαγόρευση στην Υεμένη, για παράδειγμα, έχει ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο, καθώς η διείσδυση στο Διαδίκτυο είναι χαμηλή μόλις στο 25% το 2019 και επικεντρώνεται κυρίως στους νέους στις αστικές περιοχές. Δεν είναι ξεκάθαρο πώς και αν το αναγνωστικό κοινό των έντυπων μέσων θα μεταφερθεί στα διαδικτυακά μέσα και ποιος θα καλύψει αυτό το κενό.

Η πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες, που βασίζονται σε αληθινά γεγονότα είναι απαραίτητη, ειδικά κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, όταν οι άνθρωποι στρέφονται στα μέσα ενημέρωσης για να κατανοήσουν την κατάσταση και να λάβουν πρακτικές πληροφορίες. Ωστόσο, οι περισσότερες κυβερνήσεις στην περιοχή, που διαιωνίζουν παλιές αυταρχικές πρακτικές, προσπάθησαν αντ’ αυτού να ελέγξουν και να περιορίσουν την ελευθερία της έκφρασης.

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ή συσχέτιση μεταξύ της κυκλοφορίας των έντυπων εφημερίδων και της εξάπλωσης του COVID 19. Έχει θεωρηθεί ασφαλής η λήψη πακέτων όπως εφημερίδες, ακόμη και από περιοχές που έχουν αναφέρει υψηλά ποσοστά κρουσμάτων COVID-19.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ):

Η πιθανότητα ενός μολυσμένου ατόμου να μολύνει εμπορικά αγαθά είναι χαμηλή και ο κίνδυνος να μολυνθεί κανείς από τον ιό που προκαλεί τον COVID-19 από ένα πακέτο που έχει μετακινηθεί, ταξιδέψει και εκτεθεί σε διαφορετικές συνθήκες και θερμοκρασία είναι επίσης χαμηλή.

Επομένως, οι αποφάσεις για το κλείσιμο των έντυπων εφημερίδων έχουν πιθανώς πολιτικά κίνητρα και δεν βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία.

Άλλες χώρες, που επλήγησαν από την πανδημία του COVID-19, επέλεξαν μια διαφορετική προσέγγιση. Ακόμα και στην Ιταλία, το επίκεντρο της κρίσης, με τον αριθμό των θανάτων να πλησιάζει περίπου τους 20.000 και τους κανόνες περί καραντίνας να έχουν εφαρμοστεί αυστηρά, οι εφημερίδες συνέχισαν να δημοσιεύουν και να τυπώνουν.

Στη Γαλλία, που επίσης πλήττεται από τον ιό, οι πωλητές εφημερίδων έχουν χαρακτηριστεί ως “βασικές επιχειρήσεις” και τους επιτρέπεται να παραμείνουν ανοιχτοί. Διαφορετικοί τομείς, τοπικά συμβούλια, εταιρείες παράδοσης, διανομείς συνεργάστηκαν για να διασφαλίσουν ότι οι έντυπες εφημερίδες θα είναι διαθέσιμες στο κοινό.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δωρεάν καθημερινές εφημερίδες Metro και Evening Standard, που διανέμονται ευρέως σε σταθμούς μετρό σε μετακινούμενους, έχουν χάσει μεγάλο κοινό με τον αποκλεισμό. Διανέμονται τώρα σε σούπερ μάρκετ και παραδίδονται από πόρτα σε πόρτα.

Αυτά τα λίγα παραδείγματα καταδεικνύουν συλλογικές προσπάθειες για ενημέρωση του κοινού. Η ελεύθερη ροή πληροφοριών διατηρείται και συμβάλλει στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας σε μια κρίση.

 Η Μέση Ανατολή δεν υιοθέτησε αυτήν την προσέγγιση.

Η απάντησή τους στις μεγάλες προκλήσεις, όπως ο COVID-19, είναι ένα επαναλαμβανόμενο σενάριο καταστολής και ελέγχου. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ελευθερία της έκφρασης συνθλίβονται χωρίς μεγάλη αντίθεση ή κατακραυγή.

Ενώ στο Ιράκ οι διαδηλωτές συνεχίζουν να αψηφούν τον αποκλεισμό και να συγκρούονται με την αστυνομία για να διαμαρτυρηθούν για τη δολοφονία αντικυβερνητικών ακτιβιστών, πολιτικά κινήματα και διαμαρτυρίες στην Αλγερία και το Λίβανο αποτρέπονται με την υιοθέτηση κοινωνικών αποστάσεων και με απαγορεύσεις συγκεντρώσεων.

Ένας Αλγερινός ακτιβιστής, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, είπε στο Global Voices:

Ούτε στα όνειρά τους. Αυτός ο ιός είναι μια ευλογία για τις Αρχές. Τους έδωσε τη δικαιολογία να μας σταματήσουν από το να μαζευόμαστε και να διαμαρτυρόμαστε για αλλαγές, που σε άλλες περιπτώσεις δεν θα είχαμε δεχτεί ποτέ.

Τώρα που οι εκδόσεις είναι νεκρές σε ορισμένες χώρες της περιοχής, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα εμφανιστούν ξανά. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα ή ένδειξη για το πότε και αν οι εφημερίδες θα είναι σε θέση, μια μέρα, να ξαναβρεθούν στα περίπτερα, θα μπορούσε η απλή πράξη του να πάρει κανείς μια έντυπη εφημερίδα ή ένα περιοδικό να γίνει μια μακρινή ανάμνηση σε χώρες όπως η Ιορδανία, η Υεμένη, το Μαρόκο;

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.