Φωτογραφία: Isela Xospa
Το 2020, συνεχίζουμε την εκστρατεία μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσκαλώντας διάφορους οικοδεσπότες να διαχειριστούν [1] τον λογαριασμό @ActLenguas [2] στο Twitter και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους στην αναζωογόνηση και προώθηση της μητρικής τους γλώσσας. Σε αυτήν την ανάρτηση, μάθετε περισσότερα για την Isela Xospa (@EXospatronik [3]) και τι σκοπεύει να συζητήσει κατά τη διάρκεια της εβδομάδας της ως οικοδέσποινα.
Rising Voices: Πείτε μας για εσάς.
Το όνομά μου είναι Isela Xospa [4] και κατάγομαι από τον δήμο Μίλα Άλτα στην περιοχή Νάουα νοτιοανατολικά στην Πόλη του Μεξικού. Είμαι ανεξάρτητη σχεδιάστρια, εικονογράφος και συντάκτρια.
Επί του παρόντος διαχειρίζομαι τις Εκδόσεις XospaTronik [5] (2014), ένα ανεξάρτητο εκδοτικό εγχείρημα, το οποίο ασχολείται με θέματα και χαρακτήρες αυτόχθονης προέλευσης, προωθώντας την εκμάθηση και την αναζωογόνηση της παραλλαγής της νάουατλ [6] του κέντρου (ή κλασικής).
Εδώ και αρκετά χρόνια συμμετέχω σε σκοπούς, εγχειρήματα και στόχους διαφορετικών οργανισμών, που εστιάζουν στη διάσωση του περιβάλλοντος, στην αναζωογόνηση των γηγενών γλωσσών και στη διαφύλαξη της παραδοσιακής γνώσης και του πολιτισμού των αυτόχθονων λαών. Έτσι προέκυψε το έργο “Ανταλλαγή γνώσεων και ψηφιακού ακτιβισμού σε αυτόχθονες γλώσσες [7]“. Επιδιώκει να ενισχύσει τις συμμαχίες και τις ανταλλαγές μεταξύ των αυτόχθονων λαών της ηπείρου μας για να παράγει γραφικό υλικό και εκδοτικό υλικό σε αυτόχθονες γλώσσες για παιδιά και νέους.
Το έργο επικεντρώθηκε σε δημοσιεύσεις, που μπορούν να διαβαστούν στο διαδίκτυο και να μεταφορτωθούν. Έχουν μεταφραστεί σε διαφορετικές ιθαγενείς γλώσσες από εθελοντές ακτιβιστές, που βοήθησαν στη διανομή αυτών των δημοσιεύσεων στις κοινότητές τους.
RV: Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση της γλώσσας σας εντός και εκτός διαδικτύου;
Στην Πόλη του Μεξικού, και συγκεκριμένα στον δήμο Μίλπα Άλτα, η γλώσσα σχεδόν εξαφανίστηκε σε μόλις τρεις γενιές. Αυτό σημαίνει ότι σε μια περίοδο περίπου πενήντα ετών, ο αριθμός όσων μιλούν την ιθαγενή γλώσσα μειώθηκε από 100% σε 3,068% (Απογραφή INEGI 2010).
Η παραλλαγή της νάουατλ του ανώτερου κέντρου (ή κλασική νάουατλ) είναι μια από τις πιο διαδεδομένες στο Μεξικό και υπάρχουν διάφορα διδακτικά υλικά σχετικά με τις μεθόδους διδασκαλίας, τη γραμματική και παλιότερα δημοσιευμένα κείμενα για συμβουλευτική και ανάγνωση. Υπάρχουν επίσης πολλά συνεχώς διευρυνόμενα διαδικτυακά λεξικά και μηχανές αναζήτησης για μάθηση και συμβουλευτική. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών είναι ακαδημαϊκά και εξειδικευμένα κείμενα, καθώς υπάρχουν πολλά άρθρα, που δημοσιεύονται σε ακαδημαϊκά περιοδικά σχετικά με αυτό το θέμα.
Υπάρχουν επίσης πολλά βίντεο στο YouTube με μαθήματα, που δημιουργούνται από υποστηρικτές και ομιλητές της γλώσσας, καθώς και εκπαιδευτικά τηλεοπτικά προγράμματα, που παράγονται από το κράτος του Μεξικού για αυτόχθονες κοινότητες. Υπάρχουν επίσης πολλοί δημόσιοι και ανεξάρτητοι διαδικτυακοί ραδιοφωνικοί σταθμοί.
Ωστόσο, δεν υπάρχει μεγάλη ποικιλία υλικού ειδικά σχεδιασμένου για παιδιά και νέους. Αυτή η κατάσταση είναι ο λόγος για το ενδιαφέρον για έναρξη ενός γραφιστικού εγχειρήματος δημοσίευσης, που να επικεντρώνεται στο σχεδιασμό χαρακτήρων και ιστοριών, που βασίζονται στον πολιτισμό των αυτόχθονων λαών. Τα παιδιά και οι νέοι στην κοινότητά μου δεν διαθέτουν βιβλία με τοπικές ιστορίες, δεν υπάρχουν κανάλια YouTube, που να εστιάζουν σε μαθήματα νάουατλ για αυτούς, δεν υπάρχει podcast, όπου να μπορούν να ακούσουν τις φωνές και τις ιστορίες των ηλικιωμένων, που εξακολουθούν να μιλούν τη γλώσσα στην περιοχή νάουατλ, δε διαθέτουν βιβλία, βιβλιογραφία ή ακουστικά βιβλία για εκμάθηση γλωσσών.
Υπάρχει τεράστια ανάγκη για τέτοιου είδους δημοσιεύσεις, επομένως πιστεύουμε ότι υπάρχουν απεριόριστες ευκαιρίες για την ανάπτυξη εκδόσεων, συλλογών, χαρακτήρων, ήχων, βίντεο.
Γι’ αυτό το λόγο, μπορώ να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι η τρέχουσα κατάσταση της γλώσσας νάουατλ στην κοινότητά μου είναι κατάσταση αντίστασης, επειδή αρνείται να εξαφανιστεί. Η πρόσβαση σε διαδικτυακές πληροφορίες προκάλεσε το ενδιαφέρον των νεότερων γενεών να επιστρέψουν στο παρελθόν τους, οπότε η γλώσσα αναπτύσσεται, επεκτείνεται και είναι γεμάτη ευκαιρίες, επειδή η ζήτηση για αυτό το υλικό αυξάνεται καθημερινά.
RV: Σε ποια θέματα σκοπεύετε να εστιάσετε κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, που θα διαχειρίζεστε τον λογαριασμό @ActLenguas;
Σκοπεύω να επικεντρωθώ στον ψηφιακό ακτιβισμό σε αυτόχθονες γλώσσες για παιδιά:
1. Να πω την ιστορία και τους στόχους του γραφιστικού εκδοτικού εγχειρήματος.
2. Να μοιραστώ την εμπειρία του εγχειρήματος “Ανταλλαγή γνώσεων – βιβλίο “Baby Tamale [8]“”
3. Να μιλήσω για τη σημασία της αναζωογόνησης της γλώσσας και της ταυτότητας με χαρακτήρες και ιστορίες, που βασίζονται στον αυτόχθονο πολιτισμό.
4. Να μοιραστώ ιστορίες, μαρτυρίες και επιτεύγματα του εγχειρήματος “Ανταλλαγή γνώσεων – Βιβλίο “Baby Tamale””
5. Να μοιραστώ τη διαδικασία εργασίας μας, πώς γίνεται μια δημοσίευση, τι χρειάζεται, ποιος πρέπει να συμμετέχει, πώς σχεδιάζεται και οργανώνεται, σε ποιες πλατφόρμες μπορούν να διανεμηθεί και να διαδοθεί κ.λπ.
RV: Ποια είναι τα κύρια κίνητρα για τον ψηφιακό σας ακτιβισμό για τη γλώσσα σας;
Αυτό που παρακινεί τον ακτιβισμό μου είναι ότι:
- Πιστεύω ότι η ένωση προσπαθειών και η ανταλλαγή γνώσεων θα μας κάνουν πιο δυνατούς.
- Επιδιώκω να υποστηρίξω και να διαδώσω το έργο άλλων ομάδων.
- Θέλω να διατηρήσω ζωντανές τις κοινοτικές διαδικασίες, που έμαθα από τους προγόνους μου.
- Πιστεύω στο μη κερδοσκοπικό έργο και ακολουθώ το παράδειγμα των κοινωνικών μαχητών στην κοινότητά μου.
- Προωθώ συμμαχίες και ανταλλαγές με οργανισμούς, που στοχεύουν στην ύπαρξη μιας πιο ισότιμης, δίκαιης και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίας.
- Διαδίδω την ιδέα ότι οι ιθαγενείς λαοί του κόσμου ενώνονται με την ίδια καρδιά και πνεύμα.
- Πιστεύω ότι οι αυτόχθονες πληθυσμοί έχουν απαντήσεις στις περιβαλλοντικές, διατροφικές και ανθρωπιστικές κρίσεις, που επηρεάζουν τον κόσμο.
Ποιες είναι οι ελπίδες και τα όνειρά σας για τη γλώσσα σας;
Ονειρεύομαι μια αναζωογόνηση, ελπίζω ότι το υλικό, που δημοσιεύουμε, επηρεάζει τους νέους και τους κάνει να αντανακλούν τη δική τους κουλτούρα, τα πλεονεκτήματα, που τους προσφέρει, ώστε να εκτιμήσουν και να αγκαλιάσουν τον πλούτο και τη σημασία του.
Ονειρεύομαι να συνεχίσω να δημοσιεύω βιβλία και διαδικτυακό υλικό στην ιθαγενή γλώσσα, στην οποία τα παιδιά και οι νέοι της κοινότητάς μου θα είναι οι συγγραφείς, μεταφραστές, εικονογράφοι, αφηγητές, σεναριογράφοι, παραγωγοί περιεχομένου κ.λπ.
Ονειρεύομαι μια δίγλωσση Μίλπα Άλτα, στην οποία οι μελλοντικοί επαγγελματίες θα λένε: “Όταν ήμουν παιδί, διάβασα ένα βιβλίο, που έλεγε μια ιστορία της κοινότητάς μου και ήταν γραμμένο στα νάουατλ. Έτσι γεννήθηκε το ενδιαφέρον μου να μάθω τη γλώσσα των προγόνων μου”.