- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Αζερμπαϊτζάν: SMS πριν την έξοδο από το σπίτι εν μέσω καραντίνας

Κατηγορίες: Κεντρική Ασία και Καύκασος, Αζερμπαϊτζάν, Διακυβέρνηση, Επικαιρότητα, Μέσα των πολιτών, Τεχνολογία, Φυσικές Καταστροφές, COVID-19

Η σχεδόν ερημική Πλατεία Συντριβανιών (Nizami Square) στο κέντρο του Μπακού, την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, Απρίλιος 2020. Αυτή τη στιγμή η χώρα βρίσκεται σε καραντίνα. Φωτογραφία με άδεια χρήσης (c): Akbar Mammadov.

Ρίξτε μια ματιά στο ειδικό αφιέρωμα του Global Voices για τον παγκόσμιο αντίκτυπο του COVID-19 [1].

Καθώς ο αριθμός των θανάτων από τον κορονοϊό πλησιάζει τους 90.000 παγκοσμίως, οι Αρχές του Αζερμπαϊτζάν περιορίζουν την κυκλοφορία των πολιτών για να ελέγξουν την έξαρση του COVID-19 στη χώρα. Το Αζερμπαϊτζάν, με πληθυσμό περίπου 10 εκατομμυρίων, έχει 926 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 9 θανάτους που σχετίζονται με τον κορονοϊό από τις 9 Απριλίου σύμφωνα με τον χάρτη εξέλιξης του κορονοϊού του Πανεπιστημίου Johns Hopkins [2].

Στις 5 Απριλίου, το Αζερμπαϊτζάν ενίσχυσε το καθεστώς καραντίνας, που επιβλήθηκε στις 24 Μαρτίου, προκειμένου να σταματήσει την περαιτέρω εξάπλωση του ιού. Οι νέοι περιορισμοί ορίζουν ότι οι κάτοικοι θα πρέπει να ενημερώνουν εκ των προτέρων πριν φύγουν από τον τόπο διαμονής τους μέσω δωρεάν μηνύματος SMS. Οι πολίτες επιτρέπεται να βγουν από τα σπίτια τους για τρεις λόγους ή «δείκτες»: να επισκεφθούν το γιατρό (δείκτης 1), να επισκεφθούν φαρμακείο, σούπερ μάρκετ, τράπεζα, ή ταχυδρομείο (δείκτης 2), ή να παρευρεθούν σε κηδεία συγγενή (δείκτης 3).

Το κείμενο της τυπικής έγκρισης, όπως παραλήφθηκε από τον συντάκτη, έχει ως εξής:

2-ci indeks uzre muracietiniz tesdiqlendi. Artiq 2 saat muddetine yashayish yerinizi terk ede bilersiniz

Η αίτησή σας στο δείκτη 2 έχει επιβεβαιωθεί. Μπορείτε τώρα να φύγετε από τον τόπο διαμονής σας για δύο ώρες.

Το δωρεάν SMS (αποστέλλεται στον αριθμό 8103) πρέπει να περιλαμβάνει τον προσωπικό αριθμό ταυτότητας και τους λόγους εξόδου από το σπίτι. Στη συνέχεια θα λάβουν ένα μήνυμα επιβεβαίωσης, που θα τους παρέχει άδεια, η οποία ισχύει για 2 ώρες και μπορεί να εκδοθεί με αναλογία μία ανά ημέρα. Η χορήγηση άδειας ισχύει επίσης και για τους αλλοδαπούς, που διαμένουν στο Αζερμπαϊτζάν.

Οι αιτήσεις άδειας μπορούν να απορριφθούν, εάν οι κάτοικοι παρέχουν λανθασμένες πληροφορίες. Δεν είναι γνωστό εάν τέτοιες αιτήσεις έχουν απορριφθεί για άλλους λόγους.

Αλλά μπορούν όλοι να στείλουν SMS; Η κάλυψη δικτύου κινητής τηλεφωνίας σε ολόκληρο το Αζερμπαϊτζάν είναι γενικά καλή [3], αλλά υπήρξαν περιπτώσεις όπου οι αριθμοί τηλεφώνου των χρηστών κλειδώθηκαν λόγω χρεών, που εκκρεμούσαν με τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Οι πολίτες πρέπει πρώτα να πιστώσουν τους λογαριασμούς τους, πριν επιχειρήσουν να στείλουν SMS, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα στους οικονομικά ασθενέστερους στην κοινωνία του Αζερμπαϊτζάν.

Η ανάγκη αποστολής μηνύματος SMS δεν ισχύει για ανθρώπους άνω των 65 ετών, που έχουν περιοριστεί στο σπίτι λόγω των μέτρων από τις 24 Μαρτίου. Οι εργαζόμενοι πολλών κρατικών υπηρεσιών εξαιρούνται επίσης από την αίτηση για άδεια εξόδου. Νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και διπλωματικές αποστολές στο Αζερμπαϊτζάν μπορούν επίσης να κυκλοφορούν ελεύθερα μετά από εγγραφή σε κυβερνητική πύλη [4]. Επιπλέον, οι κάτοικοι δε χρειάζεται να στείλουν SMS σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, που τίθεται σε κίνδυνο η ζωή και η ασφάλειά τους. Επίσης δεν απαιτείται να στείλουν SMS ούτε σε περιπτώσεις, που καλούνται από το δικαστήριο ή από υπηρεσίες επιβολής του νόμου.

Ωστόσο, υπήρξαν προφανώς παραθυράκια στο σύστημα αδειών μέσω SMS, από τότε που τέθηκε σε ισχύ στις 5 Απριλίου. Στις 8 Απριλίου, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Υπουργών Ibrahim Mammadov εξέφρασε ανησυχίες για παραβιάσεις του καθεστώτος καραντίνας της χώρας, ακόμη και μετά την εισαγωγή του συστήματος αδειών μέσω SMS , λέγοντας ότι υπήρξαν “πολλές περιπτώσεις παράνομης έκδοσης αδειών”.

Δύο άτομα συνελήφθησαν για πώληση αδειών για δημοσιογράφους. Τα μέτρα ελήφθησαν αναφορικά με ψεύτικες κλήσεις, ψεύτικα μηνύματα και παραποίηση αδειών”, δήλωσε [5] ο Mammadov, προσθέτοντας ότι από τις 7 Απριλίου, έχουν ληφθεί διοικητικά μέτρα κατά 3.037 πολιτών του Αζερμπαϊτζάν για διάφορες παραβιάσεις του καθεστώτος καραντίνας, ενώ 12 συνελήφθησαν. Ο Mammadov συνέχισε ότι οι περιορισμοί θα μπορούσαν ακόμη και να ενισχυθούν, καθώς “πολλοί άνθρωποι δεν πληρούν τις απαιτήσεις”.

“Ορισμένες νομικές οντότητες και ιδιώτες, που έχουν την άδεια να δραστηριοποιούνται, εισάγουν τα ονόματα των αλλοδαπών στην πύλη icaze.gov.az [6], και εκδίδουν πλαστά αναγνωριστικά σε ιδιώτες, που δεν απασχολούνται σε ΜΜΕ, δημιουργώντας έτσι συνθήκες για την ανεμπόδιστη κυκλοφορία τους και παραβιάζοντας κατάφωρα τις απαιτήσεις του ειδικού καθεστώτος καραντίνας”, δήλωσε [7] ο Mammadov.

Ο Mammadov υπενθύμισε στους πολίτες ότι η κυβέρνηση έχει πρόσβαση στα στοιχεία απασχόλησης των κατοίκων μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος κοινοποίησης σύμβασης εργασίας του κράτους, το οποίο διαχειρίζεται το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Προστασίας. Εξέδωσε δημόσια προειδοποίηση [8] κατά της εισαγωγής ψευδών πληροφοριών σε οποιαδήποτε κυβερνητική πύλη, εξηγώντας ότι η έκδοση ή χρήση παραποιημένων εγγράφων για παραβίαση του καθεστώτος καραντίνας ήταν παράνομη.

Αν και υπάρχει ευρεία κατανόηση της αναγκαιότητας για το καθεστώς καραντίνας, υπήρξε κάποια κριτική για το σύστημα αδειών SMS. Ορισμένοι υπερασπιστές ψηφιακών δικαιωμάτων έχουν εκφράσει ανησυχίες για πιθανή έλλειψη διασφαλίσεων. Ο νομικός εμπειρογνώμονας Emin Abbasov δήλωσε πρόσφατα [9] στο Az-Netwatch, μια πύλη που καλύπτει την ελευθερία ενημέρωσης στο Αζερμπαϊτζάν, ότι κατά τη γνώμη του ήταν πολύ ασαφές, συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσον ένα SMS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση μιας κινητής συσκευής, τον τρόπο προστασίας των προσωπικών πληροφοριών των χρηστών και αν αυτές οι πληροφορίες θα διαγραφούν από τη βάση δεδομένων μόλις αρθεί η καραντίνα.

Ανεξάρτητα από τις ανησυχίες, το σύστημα SMS είναι εδώ για να μείνει – τουλάχιστον μέχρι τη λήξη της καραντίνας στις 20 Απριλίου.

Το νομικό πλαίσιο του καθεστώτος καραντίνας παραμένει ασαφές. Δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες σχετικά με πρόστιμα ή άλλες συνέπειες για την παράβασή του. Σε μερικούς κατοίκους έχουν επιβληθεί πρόστιμα 100 μανάτ (60 δολάρια) για παραβίαση του καθεστώτος καραντίνας. Επίσης η αστυνομία σταματά τους κατοίκους, επειδή δεν φορούν προστατευτικές μάσκες, ωστόσο, δεν υπάρχει πρόστιμο για τη μη χρήση προστατευτικών ενδυμάτων, καθώς υπάρχει έλλειψη αυτών στη χώρα.

Ωστόσο, οι Αρχές συνεχίζουν να παρακολουθούν στενά και να τιμωρούν τη μη συμμόρφωση. Στις 5 Απριλίου, το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε [10] ότι είχε επιβληθεί πρόστιμο σε 3.796 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 1.881 ατόμων στην πρωτεύουσα Μπακού, για παραβίαση του καθεστώτος καραντίνας. Την ίδια στιγμή, ένας κάτοικος έλαβε προειδοποίηση [10] για τη διάδοση ψευδών πληροφοριών σχετικά με τον κορονοϊό σε κοινωνικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένου του WhatsApp.

Η κυβέρνηση έχει λάβει άλλα μέτρα για την καταπολέμηση του κορονοϊού, όπως στις 5 Απριλίου η αναστολή [11] της λειτουργίας ανεξάρτητων οδηγών ταξί, που μεταφέρουν πελάτες με ιδιωτικά αυτοκίνητά τους. Νωρίτερα αποκάλυψε πακέτο βοήθειας για τον Απρίλιο και τον Μάιο για να μετριάσει την κοινωνική επίπτωση της πανδημίας. Την επόμενη μέρα, ο Πρόεδρος Αλίγιεφ υπέγραψε διάταγμα [12] για την πρόωρη απελευθέρωση 176 κρατουμένων άνω των 65 ετών, σε σχέση με την εξάπλωση του κορονοϊού. Μεταξύ αυτών που δόθηκε αμνηστία είναι υπάλληλοι του πλέον ανενεργού υπουργείου Εθνικής Ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένου του Στρατηγού Akif Chovdarov και του πρώην διευθυντή του υπουργείου, Στρατηγό Subahir Gurbanov. Και οι δύο άνδρες φυλακίστηκαν το 2015 με κατηγορίες διαφθοράς.

Καθώς πολλοί στο Αζερμπαϊτζάν θα αγωνιστούν οικονομικά από τις συνέπειες της απαγόρευσης κυκλοφορίας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα οικονομικής στήριξης. Στις 9 Απριλίου, ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Προστασίας Sahil Babayev αποκάλυψε ότι 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν διατεθεί για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας κορονοϊού στην οικονομία, καθώς και 235,2 εκατομμύρια δολάρια για την υποστήριξη της κοινωνικής πρόνοιας. Οι απλοί εργαζόμενοι, τα άτομα που είναι εγγεγραμμένα ως άνεργοι και οι μικροεπιχειρηματίες λαμβάνουν ο καθένας μηνιαίο ποσό 210, 111 και 78 δολάρια αντίστοιχα. Τα δικαιώματα ηλεκτρικής ενέργειας των κατοίκων παρατάθηκαν επίσης για δύο μήνες.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έχει διαθέσει 8,7 εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή έξι νέων τμηματικών νοσοκομείων με 200 κρεβάτια το καθένα για τη θεραπεία ασθενών με κορονοϊό. Νωρίτερα, άνοιξε μια νέα κλινική για τη θεραπεία ασθενών με κορονοϊό στο Μπακού.

Το πιο εκπληκτικό από όλα είναι ότι, ενώ η κατάσταση έκτακτης ανάγκης γίνεται έντονα αισθητή στο Μπακού, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη επίσημα κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αυτό συμβαίνει, παρά το γεγονός ότι το Επιχειρησιακό Στρατηγείο ανακοίνωσε [13] στις 2 Απριλίου ότι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να κηρυχθεί, εάν το ποσοστό μόλυνσης συνεχίσει να αυξάνεται.