- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Ο εφιάλτης στη Συρία συνεχίζεται εν μέσω νέων φόβων για τον κορονοϊό

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Συρία, Ανάπτυξη, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ανθρωπιστική ανταπόκριση, Διακυβέρνηση, Μέσα των πολιτών, Νεολαία, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Πολιτική, Πρόσφυγες, Υγεία, Φύλο & ισότητα, COVID-19

Το κέντρο φιλοξενίας προσφύγων Ατμέχ στο Χαλέπι, Συρία. Φωτογραφία από Ίδρυμα Ανθρωπιστικής Αρωγής IHH [1] μέσω CC BY-NC-ND 2.0 [2].

Από τον Μάρτιο του 2011, ο πόλεμος της Συρίας [3] έχει στοιχίσει πάνω από 400.000 ζωές και έχει εκτοπίσει περίπου 6,5 εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτή η συνεχιζόμενη σύγκρουση έχει μετατραπεί σε μία από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις στην πρόσφατη ιστορία.

Ο κορονοϊός προσθέτει απλά μια πρόσθετη πιθανή απειλή σε χιλιάδες εκτοπισμένους Σύριους.

Από την 1η Φεβρουαρίου έως τις 31 Μαρτίου 2020, 312 άμαχοι σκοτώθηκαν στη Συρία ως αποτέλεσμα αεροπορικών επιδρομών, αυτοσχέδιων εκρηκτικών (IED) και στοχευμένων δολοφονιών, που πραγματοποιήθηκαν από όλα τα αντιμαχόμενα μέρη, σύμφωνα [4] με το γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Τα αντιμαχόμενα κόμματα περιλαμβάνουν το καθεστώς του Προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ, και τους συμμάχους του από τη Ρωσία και το Ιράν, που πολεμούν εναντίον διαφόρων ομάδων ανταρτών για εξουσία και έλεγχο.

Ένας αριθμός ρεκόρ εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων (IDP) συγκεντρώνεται στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ [5], την τελευταία σημαντική πόλη που κρατείται από τους αντάρτες στα βορειοδυτικά και πιθανό φυλάκιο για δίοδο προς την Τουρκία. Η περιοχή, με σχεδόν 4,5 εκατομμύρια εκτοπισμένους, παραμένει υπό τον έλεγχο της μαχητικής ομάδας Ταχρίρ αλ Σαμ [6].

Αυτή η συγκέντρωση εκτοπισμένων ατόμων έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία ότι αυτή η κοινότητα, που ζει υπό τις σκληρότερες συνθήκες, ίσως επηρεαστεί βαθιά από την πανδημία COVID-19. [7]

Συμφωνία [8], που πραγματοποιήθηκε στις 6 Μαρτίου μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, στοχεύει στον περιορισμό των εναέριων βομβαρδισμών στην Ιντλίμπ στη βορειοδυτική Συρία, αλλά η ανθρωπιστική κατάσταση παραμένει ανησυχητική. Δεν έχουν αναφερθεί αεροπορικές επιδρομές από την κατάπαυση του πυρός της 6ης Μαρτίου, αλλά οι δυνάμεις του καθεστώτος έχουν επιδιώξει διαλείποντες βομβαρδισμούς [9].

Οι αδιάκριτες επιθέσεις εναντίον αμάχων, ενώ απαγορεύονται βάσει του διεθνούς δικαίου [10], συνεχίζονται, μολαταύτα, συμπεριλαμβανομένων τρομοκρατικών επιθέσεων μεγάλης κλίμακας. Σημειώθηκαν πολλαπλά χτυπήματα σε νηπιαγωγεία και σχολεία στην Ιντλίμπ τον Φεβρουάριο, κατά τη διάρκεια των οποίων τουλάχιστον 7 εκπαιδευτικοί και 10 παιδιά σκοτώθηκαν, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Στις 10 Φεβρουαρίου [11], ένα παιδί σκοτώθηκε και δύο τραυματίστηκαν σε αεροπορική επιδρομή σε στρατόπεδο στην Ιντλίμπ.

Εν τω μεταξύ, η εξάπλωση του κορονοϊού σε μια ήδη καταπονημένη περιοχή έχει αρχίσει να αναδύεται ως πιθανή απειλή. Από τις 3 Μαΐου, έχουν αναφερθεί 45 κρούσματα COVID-19 [12] στη Συρία, κυρίως σε επαρχίες υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί κρούσματα στην Ιντλίμπ.

Μια φριχτή ανθρωπιστική κατάσταση

Σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών (UNOCHA [13]), από τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν οι εχθροπραξίες εντάθηκαν με επαναλαμβανόμενες αεροπορικές επιδρομές από τη Ρωσία και τη συριακή κυβέρνηση στην Ιντλίμπ, 846.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί και παραμένουν σε εκτοπισμό και οι μισοί [14] εκτοπίστηκαν στην Ιντλίμπ μόλις τον Φεβρουάριο του 2020. Τα παιδιά αποτελούν το 60% των εκτοπισμένων ατόμων.

Οι μάχες στην επαρχία Ιντλίμπ εκτόπισαν έναν τεράστιο αριθμό αμάχων υπό φρικτές συνθήκες. Φεύγοντας πεζή ή με φορτηγά υπό πολύ κρύο καιρό, μωρά και μικρά παιδιά φέρεται να πέθαιναν [11] καθημερινά. Μόλις έφτασαν στην Ιντλίμπ, μερικά άτομα κατάφεραν απλά να βρουν καταφύγιο [11] σε ανοιχτούς χώρους κάτω από δέντρα ή στο δρόμο.

Οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται και η πρόσβαση στα τρόφιμα παραμένει δύσκολη. Τα ποσοστά υποσιτισμού μεταξύ εγκύων και θηλαζουσών γυναικών [9] είναι καταστροφικά: 1 στις 5 γυναίκες είναι σήμερα έντονα υποσιτισμένη σε σύγκριση με 1 στις 20 το 2019. Έχει επίσης αναφερθεί αυξημένο ποσοστό καχεκτικών παιδιών [11] κάτω των 5 ετών στην Ιντλίμπ.

Ο κορονοϊός και η έλλειψη πόρων θα επιδεινώσουν αυτήν την κατάσταση και θα περιορίσουν την ανθρωπιστική πρόσβαση. Οι ειδικοί [15] αναμένουν ότι ο αριθμός των ατόμων με ανάγκη ανθρωπιστικής βοήθειας θα διπλασιαστεί στα 265 εκατομμύρια μέχρι το τέλος του έτους, συμπεριλαμβανομένων των ζωνών συγκρούσεων όπως η Ιντλίμπ.

Ο Abdulrahman Muhajir, εκτοπισμένος από τη Χομς, είπε [16]:

Τώρα, υποφέρουμε από ακρίβεια στις τιμές, υποφέρουμε από αυτήν την επιδημία, υποφέρουμε από χιλιάδες πράγματα και κανείς δεν σε βοηθά με τίποτα.

Η κρίση COVID-19

Για να αποφευχθεί πιθανή μόλυνση στην Ιντλίμπ, ένα εργαστήριο ξεκίνησε τεστ [9]. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας [9] έχει επίσης προμηθευτεί πρόσθετους αναπνευστήρες. Γενικά, υπάρχει έλλειψη υποδομών υγείας και εκπαιδευμένου προσωπικού σε αντιμαχόμενες περιοχές. Μεταξύ 2011 και 2019, πάνω από 900 άτομα ιατρικού προσωπικού [17] σκοτώθηκαν στη Συρία, ενώ πολλά άλλα έφυγαν να γλιτώσουν.

Ακόμα, οι επαγγελματίες του ιατρικού τομέα στην Ιντλίμπ κάνουν ό, τι μπορούν για να προετοιμαστούν για πιθανά κρούσματα COVID-19 στα νοσοκομεία της περιοχής:

Νοσοκομείο στην Ιντλίμπ απολυμαίνεται από την Συριακή Πολιτική Άμυνα για να αποτραπεί εξάπλωση του #COVID19 (αριστερά) έναντι “νοσοκομείου” σε περιοχή, που τρομοκρατείται από τον Άσαντ, ο οποίος λαμβάνει δισεκατομμύρια χρήματα από δωρεές του ΟΗΕ εδώ και χρόνια.

Τα στρατόπεδα των εκτοπισμένων ατόμων αποτελούν κρίσιμη ανησυχία για πιθανή μόλυνση. Μετά την αναφορά ενός πρώτου θανάτου από COVID-19 στη βορειοανατολική Συρία, οι κουρδικές Αρχές, που ελέγχουν την περιοχή, δημιούργησαν [25] ένα ειδικό νοσοκομείο στην περιοχή και οι αρχές στην Ιντλίμπ αναμένεται να κάνουν το ίδιο.

Στο Ρουκμπάν [26], στρατόπεδο προσφύγων κοντά στα σύνορα της Ιορδανίας, η εξάπλωση του κορονοϊού θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη καταστροφή, ανέφερε [27] μια μαία στο στρατόπεδο:

Δεν έχουμε κατάλληλα φάρμακα ή κατάλληλο χώρο για την καραντίνα των ασθενών, τίποτα δεν μπορούμε να τους προσφέρουμε.

Το στρατόπεδο διοργάνωσε εκστρατεία ευαισθητοποίησης για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού και οι Αρχές του ΟΗΕ [27] εργάζονται για προμήθειες για τεστ, αλλά κυρίως σε περιοχές υπό κυβερνητικό έλεγχο περιορίζοντας τη δυνατότητα πρόσβασης για τα εκτοπισμένα άτομα.

Τελευταία φορά που έφτασε στο στρατόπεδο συνοδεία ανθρωπιστικής βοήθειας ήταν τον Μάιο του 2019. Υπό τέτοιες δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, δεκάδες παιδιά πέθαναν [28] από υποθερμία το 2019. Η ανθρωπιστική βοήθεια δεν έχει ενισχυθεί και ούτε η κυβέρνηση της Ιορδανίας ούτε το συριακό καθεστώς Άσαντ [29] αναμένεται να παράσχουν βοήθεια.

Τις τελευταίες εβδομάδες, μια προγραμματισμένη ανθρωπιστική αποστολή του ΟΗΕ και της Συριακής Αραβικής Ερυθράς Ημισελήνου ανεστάλη [9] λόγω διαφωνίας.

Και τώρα;

Ο James Jeffrey [30], πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στη Συρία, δήλωσε ότι μια συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας προσφέρει την ευκαιρία για συνομιλίες στην Ιντλίμπ.

Ωστόσο, σύμφωνα [31] με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το συριακό καθεστώς χρησιμοποιεί επί του παρόντος την εστίαση των ΜΜΕ, που προκαλείται από την πανδημία COVID-19, για να αυξήσει τη βία και να παραβιάσει την κατάπαυση του πυρός της 6ης Μαρτίου χωρίς προσοχή. Πρόσφατη ανταλλαγή πυρών [32] στην Ιντλίμπ έχει αναφερθεί μεταξύ συριακών και τουρκικών δυνάμεων.

Παρά τους σημερινούς περιορισμούς, το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών (OCHA) κατάφερε [33] να προσφέρει περισσότερη βοήθεια στην Ιντλίμπ τον Μάρτιο από ό, τι έκανε ανά πάσα στιγμή από το 2014, αναφέροντας μειωμένη στρατιωτική δραστηριότητα στην περιοχή.

Τον Ιανουάριο του 2020, το ψήφισμα 2504 [34] από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επέκτεινε την “έγκριση της διασυνοριακής παροχής βοήθειας” στη Συρία μέχρι τις 10 Ιουλίου. Ο António Guterres, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, υπενθύμισε πρόσφατα στη συριακή κυβέρνηση ότι από το 2012, σύμφωνα με τα ψηφίσματα OHCR S-18/1 [35] και 19/22 [36], θα πρέπει να επιτρέψει την παρουσία του ΟΗΕ στο πεδίο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ωστόσο, μετά από εννέα χρόνια, αυτό δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί.

Το παράθυρο ευκαιρίας για την πρόληψη μιας περαιτέρω ανθρωπιστικής κρίσης από τον COVID-19 είναι τώρα, αλλά θα κλείσει πολύ σύντομα. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να προστατεύσει τους πληγέντες πολίτες, που αντιμετωπίζουν ανασφάλεια και θάνατο σε καθημερινή βάση.