Ο “Χάρτινος Πύργος” της Κίνας στην Τσεχική Δημοκρατία αρχίζει να σείεται;

Εξώφυλλο του περιοδικού Respekt, ενός από τα πιο διαδεδομένα εβδομαδιαία περιοδικά στην Τσεχική Δημοκρατία. Τα πρόσφατα εξώφυλλα σχετίζονται κυρίως με την επιρροή της Κίνας στη χώρα. Φωτογραφία του Filip Noubel, που χρησιμοποιείται με άδεια.

Το 2015, όταν ο Τσέχος πρόεδρος Μίλος Ζέμαν ήταν ο μόνος ηγέτης ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που παρευρέθηκε σε στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο, που σηματοδοτούσε την 70ή επέτειο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, φαίνεται ότι η Κίνα και η Τσεχική Δημοκρατία προορίζονταν για μια ένδοξη φιλία, αφήνοντας για πάντα πίσω τα άγρια συναισθήματα, με τα οποία ξεκίνησαν τον αιώνα.

Πέντε χρόνια μετά, το αποτύπωμα της Κίνας στη χώρα της Κεντρικής Ευρώπης έχει αυξηθεί αναπόφευκτα.

Όμως, καθώς το Πεκίνο έχει κάνει φίλους στα υψηλά κλιμάκια, τα σκάνδαλα συσσωρεύτηκαν, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια του κοινού έναντι του Μεσαίου Βασιλείου και την ενδυνάμωση των αντικινεζικών πολιτικών κατά τη διάρκεια.

Το Global Voices εξετάζει τις σαπουνοπερικού επιπέδου εξελίξεις, που έχουν διαμορφώσει τις αντιλήψεις της Κίνας εκεί τα τελευταία χρόνια.

Η εξαφάνιση του Κινέζου συμβούλου αυξάνει την πίεση στον Πρόεδρο Ζέμαν

Το Πεκίνο δεν μπορούσε να ελπίζει σε έναν πιο φιλο-Κινέζο ηγέτη από τον Ζέμαν του Τσεχικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, ο οποίος εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος το 2013.

Ο πρώτος ηγέτης της χώρας μετά την πτώση του κομμουνισμού στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ο Βάτσλαβ Χάβελ, αντιφρονούντας και ειλικρινής κριτικός του κομουνισμού, ήταν μια καταστροφή για τη σχέση.

Η φιλία του Χάβελ με τον Δαλάι Λάμα, τον οποίο προσκάλεσε αρκετές φορές στην Πράγα, ήταν ένα ιδιαίτερα κακό σημείο και έκανε την Τσεχική Δημοκρατία επίσημο “εχθρό της Κίνας” εν μέσω των ευαισθησιών της στο Θιβέτ.

Ο διάδοχος του Χάβελ, ο Βάτσλαβ Κλάους, ένας οικονομολόγος, υιοθέτησε μια πιο ρεαλιστική, επιχειρηματική προσέγγιση στις σχέσεις με την Κίνα. Ο Κλάους πραγματοποίησε την πρώτη επίσκεψη Τσέχου προέδρου στο Πεκίνο τον Μάρτιο του 2004.

Ωστόσο, μόνο μέχρι την ώρα της προεδρίας του Ζέμαν, επισκέφθηκε την Πράγα ένας Κινέζος ηγέτης: ο σημερινός Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, εγκαινιάζοντας μια στρατηγική εταιρική σχέση, που περιελάμβανε πολιτική προσέγγιση και επενδύσεις.

Ωστόσο, πολλοί ακτιβιστές και όσοι αντιτίθενται πιστεύουν ότι ο Ζέμαν πλησίασε πολύ κοντά στην Κίνα για άνεση.

Το πρώτο σκάνδαλο, που εισήγαγε την Κίνα ως σημαντικό πολιτικό ζήτημα στην εγχώρια πολιτική της Τσεχίας, ήταν η αναφερόμενη σύλληψη στο Πεκίνο για κατηγορίες δωροδοκίας του Γιε Τζιανμίνγκ. Ο Γιε διηύθυνε τις τσεχικές δραστηριότητες μιας κινεζικής εταιρείας επενδύσεων ονόματι CEFC China Energy. Η ακριβής φύση των κατηγοριών εναντίον του δεν έχει δημοσιοποιηθεί.

Προβληματικά, ο Γιε ήταν επίσης προσωπικός οικονομικός σύμβουλος του Ζέμαν και είχε το δικό του γραφείο στην προεδρική διοίκηση, τη στιγμή που κλήθηκε απότομα πίσω στο Πεκίνο.

Ενώ η ξαφνική εξαφάνισή του δείχνει ότι του Γιε του τελείωσαν οι πολιτικές χάρες στην πατρίδα του, το επεισόδιο προειδοποίησε το ευρύτερο κοινό της Τσεχίας για το γεγονός ότι οι κινεζικές επενδύσεις μπορούν να φέρουν ανησυχίες για διαφθορά.

Η πολιτική αντιπολίτευση, καθώς και τα κινήματα των πολιτών, όπως το Million Moments for Democracy, ζήτησαν διαφάνεια και έρευνες.

Την ίδια χρονιά, η Τσεχική Υπηρεσία Πληροφοριών BIS, ένα όργανο, που αναφέρεται στην κυβέρνηση και όχι στην προεδρική διοίκηση, δημοσίευσε μια έκθεση, που αξιολόγησε την Κίνα ως μεγαλύτερη απειλή για την Τσεχική Δημοκρατία από τη Ρωσία.

Αγορά μέσων ενημέρωσης και επιρροής

Η Κίνα έχει επίσης αυξήσει την επιρροή της στα τσεχικά μέσα ενημέρωσης.

Σύμφωνα με την Kateřina Procházková, εμπειρογνώμονα της Κίνας και μέλος του έργου Sinopsis, που αποκωδικοποιεί την κινεζική επιρροή στην Τσεχική Δημοκρατία, η αγορά τον Ιούλιο του 2019 από την κινεζική εταιρεία CITIC της Medea, ενός από τα μεγαλύτερα γραφεία επικοινωνίας στην Τσεχική Δημοκρατία, σηματοδότησε ένα νέο ορόσημο στις προσπάθειες κατασκευής της εικόνας της Κίνας στη χώρα.

Η Procházková είπε στο Global Voices:

Medea je komunikační a mediální agentura, která ročně zadá reklamu za zhruba 3 miliony korun do inzerce. Medea může být tedy možným distributorem placené reklamy a promo článků, napsaných v prospěch ČLR a čínských projektů. Mnohem větší zkreslování informaci o Číně však přináší média – napojena přímo na čínské, státní partnery či české vlivové skupiny – jako je Info.cz, Sinoskop nebo TV Nova, jejíž novým vlastníkem se stala opět PPF

Η Medea είναι ένας οργανισμός επικοινωνίας και μέσων ενημέρωσης, που προμηθεύει με διαφημίσεις αξίας τριών εκατομμυρίων κορωνών Τσεχίας (120.000 δολάρια ΗΠΑ) κάθε χρόνο. Έτσι μπορεί να λειτουργήσει ως διανομέας πληρωμένων διαφημίσεων και διαφημιστικών άρθρων, γραμμένα προς το συμφέρον της Κίνας και των σχεδίων της. (Επίσης υπάρχουν) μέσα, που συνδέονται άμεσα με Κινέζους εταίρους, κρατικούς εταίρους και τσεχικά λόμπι υπέρ της Κίνας, όπως το Info.cz, το Sinoskop ή το TV Nova [ένα ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι με το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς], του οποίου ο νέος ιδιοκτήτης είναι η PPF [ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτικούς ομίλους στην Τσεχική Δημοκρατία]

Τους τελευταίους μήνες, τα σκάνδαλα για την κινεζική επιρροή έχουν πολλαπλασιαστεί, τροφοδοτώντας ρεπορτάζ στα μέσα ενημέρωσης και συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τον Νοέμβριο του 2019, προέκυψε ότι η κινεζική πρεσβεία πληρώνει κρυφά καθηγητές στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου για να δημιουργήσουν μια θετική εικόνα των κινεζικών επενδυτικών και οικονομικών ευκαιριών. Το διάσημο πανεπιστήμιο είναι ένα από τα παλαιότερα στην Ευρώπη και είναι ευρέως σεβαστό στην Τσεχική Δημοκρατία.

Τον Δεκέμβριο του 2019, έγινε γνωστό ότι ο κορυφαίος εκατομμυριούχος Πετρ Κέλνερ, ιδιοκτήτης του ομίλου PPF που αναφέρεται από την Procházková, είχε προσλάβει μια υπηρεσία δημοσίων σχέσεων για να υποστηρίξει ένα τοπικό δίκτυο επιρροών, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών, δημοσιογράφων και Κινέζων εμπειρογνωμόνων, για την προώθηση θετικής εικόνας της Κίνας στην Τσεχική Δημοκρατία.

Τώρα η Ταϊβάν έχει επίσης γίνει σημαντική

Ως κομμουνιστικό κράτος, η Τσεχοσλοβακία ήταν από τις πρώτες χώρες, που αναγνώρισαν τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, αφότου ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός νίκησε στον εμφύλιο πόλεμο του 1949. Αυτή η στάση δεν άλλαξε, ακόμη και μετά την εξαφάνιση του “Σιδηρού Παραπετάσματος” στην Ευρώπη.

Αλλά ακριβώς όπως το Θιβέτ στοίχειωνε τις σχέσεις κατά τα πρώτα χρόνια της Τσεχικής Δημοκρατίας, το ίδιο και η τόσο πολύ διπλωματικά απομονωμένη Ταϊβάν προέκυψε ως εμπόδιο από το πουθενά.

Προς το παρόν, ο Πρόεδρος της τσεχικής γερουσίας, ο Miloš Vystrčil, αντίπαλος του Προέδρου Ζέμαν, πρόκειται να πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Ταϊβάν, η οποία είναι σημαντικός πάροχος θέσεων εργασίας στην Τσεχική Δημοκρατία.

Το ταξίδι έχει αποκτήσει πρόσθετη σημασία από τις 20 Ιανουαρίου, όταν ο προκάτοχος του Vystrčil στο ρόλο, ο Jaroslav Kubera, πέθανε απροσδόκητα από καρδιακή ανεπάρκεια εβδομάδες προτού κάνει την ίδια επίσκεψη.

Μόλις πέντε ημέρες πριν από το θάνατό του, ο Kubera έλαβε επιστολή υπογεγραμμένη από την κινεζική πρεσβεία στην Πράγα, που προειδοποιούσε για σοβαρές συνέπειες, σε περίπτωση που προχωρήσει με την προγραμματισμένη επίσκεψη:

České podniky, jejichž představitelé navštíví Taiwan s předsedou Kuberou, nebudou uvítány v Číně ani čínskými lidmi. České podniky, které mají ekonomické zájmy v Číně, budou muset za návštěvu Taiwanu předsedou Kuberou platit.

Οι τσεχικές εταιρείες, των οποίων οι εκπρόσωποι θα επισκεφθούν την Ταϊβάν με τον επικεφαλής της Γερουσίας Kubera, δε θα είναι ευπρόσδεκτες στην Κίνα, ούτε καν από τον κινεζικό λαό. Οι τσεχικές εταιρείες, που έχουν οικονομικά συμφέροντα στην Κίνα, θα πρέπει να πληρώσουν για την επίσκεψη του Kubera στην Ταϊβάν.

Σύμφωνα με δηλώσεις της χήρας και της κόρης του Kubera, ο πρόεδρος της γερουσίας βρίσκονταν υπό ακραία πίεση τη στιγμή του θανάτου του.

Περαιτέρω εντυπωσιακή για την κοινή γνώμη ήταν η αποκάλυψη ότι η επιστολή, που έλαβε ο Kubera, συνοδεύτηκε από δισέλιδο σημείωμα, που εκδόθηκε από την τσεχική προεδρική κυβέρνηση, το οποίο χαρακτήρισε την επίσκεψη του Kubera στην Ταϊβάν “krajně nevhodná” — “εξαιρετικά ακατάλληλη” – λόγω της βλάβης, που ενδέχεται να προκαλέσει στις τσεχικές επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στην Κίνα.

Αυτή η ιστορία ξεδιπλώνεται, καθώς η Ταϊβάν έχει εισχωρήσει στην τσεχική κοινή γνώμη μέσω της επιτυχημένης “διπλωματίας του COVID-19″.

Το μη αναγνωρισμένο νησιωτικό κράτος δωρίζει μάσκες, καθώς τα σετ δοκιμής για τον COVID-19, που αγόρασε η Πράγα από την Κίνα, αποδείχθηκαν σε μεγάλο βαθμό αναξιόπιστα.

Οι υποστηρικτές της Ταϊπέι στην Τσεχική Δημοκρατία περιλαμβάνουν τον Zdeněk Hřib, δήμαρχο της Πράγας από το Νοέμβριο του 2018, μέλος του αντιπολιτευόμενου Πειρατικού Κόμματος, ο οποίος σπούδασε εκεί στα νιάτα του.

Δημοφιλής και γνώστης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο Hřib και η ανάδυσή του ως σοβαρού πολιτικού παράγοντα σε εθνικό επίπεδο είναι ίσως η μεγαλύτερη απειλή για την επιρροή της Κίνας στη χώρα μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα.

Εν τω μεταξύ, η ειδική περί Κίνας Procházková προβλέπει μελλοντικό δράμα στο τρίγωνο Πράγα-Πεκίνο-Ταϊπέι.

“Η προγραμματισμένη επίσκεψη [στην Ταϊβάν] από τον νέο πρόεδρο της Γερουσίας Vystrčil είναι ένα αγκάθι στα μάτια των Κινέζων”, είπε στο Global Voices. “Θα κάνουν ό,τι μπορούν για να το αποτρέψουν.”

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.