- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Ισραήλ: Ορισμός της πρώτης έγχρωμης υπουργού σε μια κοινωνία, που πασχίζει να αποδεχτεί τους Εβραίους της Αιθιοπίας

Κατηγορίες: Υπο-Σαχάρια Αφρική, Αιθιοπία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Διακυβέρνηση, Εθνότητα & φυλή, Θρησκεία, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Πολιτική, Πρόσφυγες, Φύλο & ισότητα

 

Φωτογραφία [1] της Pnina Tamano-Shata, με χρήση άδειας CC BY-SA 3.0 [2]

Το Ισραήλ όρισε την πρώτη μαύρη υπουργό του, η οποία προέρχεται από την κοινότητα των φαλάσι (falasha) ή αλλιώς των Εβραίων της Αιθιοπίας. Παρά αυτήν την ενθαρρυντική κίνηση, η συγκεκριμένη κοινότητα συνεχίζει να αντιμετωπίζει διακρίσεις και ρατσισμό.

Η αστραπιαία άνοδος της Pnina Tamano-Shata

Η διαδρομή της Pnina Tamano-Shata [1], Υπουργού Μετανάστευσης και Ένταξης από την 1η Μαϊου 2020, είναι αξιοθαύμαστη: γεννημένη στην Αιθιοπία στην κοινότητα των Φαλάσι [3], πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής της σε προσφυγικό καταυλισμό του Σουδάν.

Σε ηλικία τριών ετών, επαναπατρίστηκε στο Ισραήλ μαζί με άλλα 7.000 μέλη της ίδιας κοινότητας. Ο επαναπατρισμός έλαβε χώρα στο πλαίσιο μυστικής επιχείρησης μεταφοράς, που οργανώθηκε από το Τελ-Αβίβ με τη στήριξη της Ουάσινγκτον μεταξύ 20 Νοεμβρίου 1984 και 6 Ιανουαρίου 1985, πιο γνωστής με την ονομασία “Επιχείρηση Μωυσής [4]“.

Μόλις εγκαθίσταται στο Ισραήλ, ενσωματώνεται στην κοινωνία, σπουδάζει Νομική και εργάζεται ως δημοσιογράφος και ως δικηγόρος. Επίσης εμπλέκεται με την κοινωνία των πολιτών και εκλέγεται αντιπρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αιθιόπων Φοιτητών το 2004 και μέλος [5] της εκτελεστικής επιτροπής της Διεθνούς Διαφάνειας από το 2015 ως το 2018.

Ξεκίνησε σταδιοδρομία στην πολιτική και εξελέγη στην Κνέσετ, το ισραηλινό Κοινοβούλιο, όπου κατέχει βουλευτική έδρα από το 2013 ως το 2015 ως εκπρόσωπος του κοσμικού κόμματος Γες Ατίντ. [6]

Με την κοινωνική και πολιτική της δράση, κέρδισε αναγνώριση τόσο στο Ισραήλ όσο και στο εξωτερικό. Επίσης, το 2016 κέρδισε το βραβείο [7] UNSUNG AWARD που απονέμεται από το Ινστιτούτο Drum Major [8], μια αμερικάνικη μη-κυβερνητική οργάνωση, η οποία αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη φυλετική ισότητα.

Η αναγνώριση έφτασε τον Μαϊο του 2020, όταν επανεξελέγη στην Κνέσετ στις 2 Μαρτίου 2020, οπότε και ορίστηκε Υπουργός Μετανάστευσης και Ένταξης. Με την ευκαιρία αυτή, δήλωσε [9]:

Είμαι ενθουσιασμένη και περήφανη για την ανάληψη της θέσης της υπουργού μετανάστευσης και ένταξης. Για εμένα αυτό αποτελεί ορόσημο και σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός κύκλου για αυτό το τρίχρονο κοριτσάκι, το οποίο μετανάστευσε στο Ισραήλ χωρίς μητέρα: από ένα ταξίδι με τα πόδια μέσα στην έρημο, στο μεγάλωμα στο Ισραήλ και στις μάχες που έχω δώσει και πάντα δίνω γι'αυτήν την κοινότητα, για την ένταξη και την αποδοχή του άλλου και για τις μάχες ενάντια στις διακρίσεις και τον ρατσισμό έως την δημόσια αποστολή μου μέσα και έξω από τους τοίχους της Κνέσετ και σήμερα με την ιδιότητα της υπουργού μετανάστευσης και ένταξης.

Η μετανάστευση είναι η ψυχή και η καρδιά του κράτους του Ισραήλ. Θα εργαστώ επιμελώς για να ενθαρρύνω τη μετανάστευση από όλες τις χώρες του κόσμου και για να ηγηθώ της μεταρρύθμισης της διαδικασίας ενσωμάτωσης των μεταναστών στο Ισραήλ.

Η άλλη όψη του νομίσματος: Θεσμικός ρατσισμός

Ακόμα και αν η Tamano-Shata θέλει να είναι αισιόδοξη, η κατάσταση των μαύρων πολιτών στο Ισραήλ παραμένει δύσκολη. Αυτή η κοινότητα, η οποία αριθμεί περισσότερα από 130.οοο μέλη και αποτελεί το 2% του πληθυσμού, εξακολουθεί να δέχεται ρατσισμό [10]. Όπως αναφέρει αυτό το άρθρο [11], πολυάριθμα σκάνδαλα μαρτυρούν έναν εκτεταμένο ρατσισμό απέναντι στους έγχρωμους, με την Tamano-Shata να έχει υπάρξει και η ίδια θύμα:

Το 1996, κατά τη διάρκεια μιας εθνικής επιχείρησης συλλογής, το ισραηλινό κέντρο μεταγγίσεων απέρριψε όλες τις δωρεές αίματος προερχόμενες από μετανάστες της Αιθιοπίας εξαιτίας του φόβου ότι θα μπορούσαν να είναι φορείς του AIDS.  Ταπεινωμένη και θυμωμένη, η κοινότητα των Φαλάσι οργάνωσε μια τεράστια συγκέντρωση στην Ιερουσαλήμ μπροστά από τα γραφεία του πρωθυπουργού, η οποία κατέληξε σε συγκρούσεις με την αστυνομία.

Αυτές οι συγκρούσεις, ωστόσο, δεν άλλαξαν τα πράγματα. Από το 2013, όταν η Tamano-Shata εξελέγη βουλεύτρια και αποφάσισε να δώσει αίμα κατά τη διάρκεια μια αιμοδοσίας που διοργανώθηκε από τον οργανισμό Magen David Adom (ΣτΜ: Ο Magen David Adom είναι ο εθνικός οργανισμός του Ισραήλ, υπεύθυνος για την επείγουσα παροχή βοήθειας πριν τη μεταφορά στο νοσοκομείο και για θέματα αιμοδοσίας) στον περίβολο του Κοινοβουλίου της Ιερουσαλήμ. Ένας εκπρόσωπος του οργανισμού, που βιντεοσκοπήθηκε και καταγράφηκε σε βίντεο, της εξηγεί ότι “σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργού Υγείας, δεν είναι δυνατόν να γίνει δεκτό το αίμα των Εβραίων της Αιθιοπίας”. Η βουλεύτρια διαμαρτύρεται κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης στο ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι “10” ενάντια σε “αυτήν την προσβολή απέναντι σε μια ολόκληρη κοινότητα λόγω του χρώματος του δέρματος της”.

Ένα άλλο ηχηρό σκάνδαλο είναι εκείνο της υποχρεωτικής αντισύλληψης των γυναικών από την Αιθιοπία, το οποίο αποκαλύφθηκε το 2013, όπως αναφέρει αυτό το άρθρο [12]:

Για 5 χρόνια, η κυβέρνηση αρνιόταν ότι είχε θέσει σε εφαρμογή ένα σύστημα αντισύλληψης, που αφορούσε μετανάστριες από την Αιθιοπία εξαναγκάζοντας τες να δεχθούν εμβολιασμό με τον αντισυλληπτικό παράγοντα Depo-Provera, εάν ήθελαν να εισέλθουν στην ισραηλινή επικράτεια.

Η Ένωση για τα πολιτικά δικαιώματα στο Ισραήλ (ACRI) ζήτησε να διεξαχθεί έρευνα και να τερματιστεί ο εμβολιασμός. Ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Υγείας έδωσε διαταγή για την παύση των αντισυλληπτικών εμβολιασμών. Οι Εβραίοι της Αιθιοπίας είναι Ισραηλινοί πολίτες, οι οποίοι εδώ και καιρό έχουν τεθεί στο περιθώριο από άλλες εβραϊκές κοινότητες.

Ένα ακόμη παράδειγμα βίας και ρατσισμού κατά των Φαλάσι είναι η περίπτωση του Damas Pakada, Ισραηλινού στρατιώτη που γεννήθηκε στην Αιθοπία. Μια μέρα του Απρίλη του 2015, επιστρέφει σπίτι του με στρατιωτική στολή για να γιορτάσει τα γενέθλια του. Τον σταμάτησαν [13] και τον ξυλοκόπησαν δυο αστυνομικοί και τον πέταξαν στη φυλακή χωρίς κανέναν λόγο. Χάρη σε βίντεο που κατέγραψε το περιστατικό, αφέθηκε ελεύθερος και οι εν λόγω αστυνομικοί συνελλήφθησαν με την κατηγορία υπερβολικής χρήσης βίας. Αυτό το περιστατικό προκάλεσε διαδηλώσεις [13] από την πλευρά των Φαλάσι. Ο Pakada παρασημοφορήθηκε [14] από τον στρατό και έγινε δεκτός από τον Πρωθυπουργό.

Εκείνη την εποχή, ο Πρόεδρος Ρεουβέν Ριβλίν [15] παραδέχθηκε ότι το εβραϊκό κράτος διέπραξε λάθη [16] προκαλώντας τραύματα στους Εβραίους με καταγωγή από την Αιθιοπία:

Οι διαδηλωτές της Ιερουσαλήμ και του Τελ-Αβίβ αποκάλυψαν μια πληγή ανοιχτή και ζωντανή στην καρδιά της ισραηλινής κοινωνίας. Θα πρέπει να φροντίσουμε άμεσα αυτήν την ανοιχτή πληγή. Έχουμε κάνει λάθη, δεν ανοίξαμε αρκετά τα μάτια και δεν τείναμε αρκετά το αυτί μας.

Ανεξάρτητα από αυτά τα σκάνδαλα και της δηλώσεις του Ριβλίν, ο ρατσισμός απέναντι στους Φαλάσι και τους μαύρους γενικότερα συνεχίζεται, όπως ανέφερε [17] τον Ιούλιο του 2019 ο Γάλλος ακτιβιστής συνδικαλιστής Pierre Lemaire:

Από το 1997, έντεκα μαύροι Ισραηλινοί έχουν πέσει νεκροί κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με την αστυνομία. Σύμφωνα με την Ένωση Εβραίων-Αιθιόπων, οι απαγγελίες κατηγοριών εναντίον Ισραηλινών-Αιθιόπων αυξήθηκαν κατά 90% από το 2015 και το 90% των νεαρών μαύρων, που παραπέμπονται στο δικαστήριο, καταδικάζονται, σε σύγκριση με το μόλις ένα τρίτο των υπόλοιπων Ισραηλινών.

Με την ανακοίνωση του ορισμού της Tamano-Shata ως υπουργού. πολλοί Ισραηλινοί μοιράστηκαν τα συναισθήματά τους στα κοινωνικά δίκτυα.

Για τον καθηγητή Chely Lobatón (@chelylobaton), η παρουσία της Pnina στην κυβέρνηση αποτελεί τη μοναδική καλή είδηση:

Η Pnina Tamano-Shata αναλαμβάνοντας το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ένταξης αποτελεί ένα από τα λιγοστά καλά πράγματα της νέας κυβέρνησης. Ως το πρώτο μαύρο μέλος του υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ και ούσα η ίδια μετανάστρια από την Αιθιοπία, ελπίζω ότι αυτό θα σημάνει μια πιο ομαλή προσαρμογή των Εβραίων της Αφρικής.

Ο Igor Delanoë του Γαλλορωσικού Παρατηρητηρίου σημειώνει ότι:

Νέο υπουργικό συμβούλιο στο Ισραήλ: το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ένταξης ανήκει στην Pnina Tamano-Shata, αιθιοπικής καταγωγής. Μέχρι σήμερα, αυτό το χαρτοφυλάκιο δινόταν σε ρωσόφωνο πολιτικό πρόσωπο. Εξάλλου, ένας νέος πρέσβης επρόκειτο να οριστεί στη Μόσχα.

Η ειρωνία της ιστορίας, όπως μας υπενθυμίζει [23] ο ιστότοπος serpent-libertaire.over-blog.com, είναι ότι η προηγούμενη υπουργός Μετανάστευσης και Ένταξης, Sofa Landver, ρωσικής καταγωγής, της οποίας τη θέση πήρε η Pnina Tamano-Shata, είχε δηλώσει το 2012 ότι ” θα έπρεπε να μας ευχαριστείτε που σας καλωσορίσαμε”, ως απάντηση σε προηγούμενο κύμα διαδηλώσεων από νεαρούς Ισραηλινο-Αιθίοπες.