Πορτρέτο της οικιακής εργαζόμενης Hellina Desta. Πριν από επτά χρόνια, η Hellina μετανάστευσε από την Αιθιοπία για να εργαστεί στη Βηρυτό του Λιβάνου και εργάζεται για τον τρέχοντα εργοδότη της από το 2015. Φωτογραφία που τραβήχτηκε στη Βηρυτό του Λιβάνου, 18 Αυγούστου 2015. Φωτογραφία από UN Women / Joe Saade μέσω Flickr CC BY- NC-ND 2.0.

Εννέα γυναίκες από τη Νιγηρία κοιμούνται επί του παρόντος στους δρόμους της Βηρυτού του Λιβάνου, αφότου απολύθηκαν ως οικιακές εργαζόμενες κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.

Οι γυναίκες είχαν απευθυνθεί στη Νιγηριανή Πρεσβεία για βοήθεια, αλλά απορρίφθηκε το αίτημά τους, σύμφωνα με έκθεση της Middle East Eye στις 23 Ιουνίου. Ο πρέσβης της Νιγηρίας στον Λίβανο, Goni Modu, φέρεται να είπε στις γυναίκες να “επιστρέψουν στα αφεντικά τους”, ενώ εκείνες περιμένουν την απομάκρυνσή τους.

Ο Λίβανος υφίσταται επί του παρόντος μια αυστηρή οικονομική κρίση, που επιδεινώνεται από την πανδημία, που έχει οδηγήσει σε αυξημένη απώλεια θέσεων εργασίας.

Ωστόσο, αυτές οι εννέα οικιακές εργαζόμενες δεν έχουν κανονικές θέσεις εργασίας. Οι Αφρικανές οικιακές βοηθοί στον Κόλπο και στις αραβικές χώρες είναι ουσιαστικά οικιακές σκλάβες. Και ο εργατικός νόμος σε αυτές τις χώρες διαιωνίζει την εκμετάλλευση και την κακοποίηση.

Οικιακή δουλεία στον Κόλπο και τις αραβικές χώρες

Τον Απρίλιο, η 31χρονη Νιγηριανή Temitope Olamide Ariowolo διαφημίστηκε προς πώληση για 1.000 δολάρια στο Facebook από τον Λιβανέζο Wael Jerro.

Ο Jerro δημοσίευσε το διεθνές διαβατήριο της Ariowolo στην ομάδα Facebook “Αγορά και Πώληση στον Λίβανο”, σύμφωνα με στιγμιότυπα οθόνης, που έλαβε η Middle East Eye πριν από τη διαγραφή της ανάρτησης.

A man has been arrested in Lebanon for allegedly putting up a Nigerian maid for sale. In a Facebook advert he had said the 30-year-old domestic worker could be bought for $1,000.
Read more https://t.co/ZOpBkzFIgi #BBCAfricaLive pic.twitter.com/tjtlfQzLVp

— BBC News Africa (@BBCAfrica) April 23, 2020

Ένας άντρας συνελήφθη στο Λίβανο για φερόμενη πώληση μιας Νιγηριανής υπηρέτριας. Σε μια διαφήμιση στο Facebook είχε πει ότι η 30χρονη οικιακή εργαζόμενη θα μπορούσε να αγοραστεί με 1.000 δολάρια.
Διαβάστε περισσότερα https://t.co/ZOpBkzFIgi #BBCAfricaLive

Ο Jerro συνελήφθη έκτοτε. 

Breaking news on Trafficked Nigerian girl for sale on Facebook by a Lebanese.
The Lebanese Govt just announced the arrest of Mr. WAEL JERRO for onward prosecution against criminal sales of a human, a young Nigerian girl.
1/2 https://t.co/BBkIscyGHr

— Nigerians in Diaspora Commission (@nidcom_gov) April 23, 2020

Έκτακτα νέα για ένα Νιγηριανό κορίτσι, που διακινήθηκε προς πώληση στο Facebook από έναν Λιβανέζο.
Η Κυβέρνηση του Λιβάνου μόλις ανακοίνωσε τη σύλληψη του κ. WAEL JERRO για περαιτέρω ποινική δίωξη κατά εγκληματικής πώλησης ενός ανθρώπου, ενός νεαρού κοριτσιού από τη Νιγηρία.
1/2

Αλλά η Ariowolo αρνήθηκε να επιστρέψει στη Νιγηρία ακόμη και μετά την παρέμβαση της Νιγηριανής Επιτροπής Διασποράς (NIDCOM), που πρότεινε να την απομακρύνει.

Ο Abike Dabiri, επικεφαλής της NIDCOM, δήλωσε ότι 69 οικιακές εργαζόμενες που κακοποιήθηκαν επέστρεψαν πίσω στη Νιγηρία.

50 trafficked Nigerian women have been rescued from Lebanon & returned home.They've all been placed in quarantine as a precaution against coronavirus.
Last month,a Nigerian woman working as a maid in Lebanon was rescued after being put up for sale on Facebook for $1,000.? pic.twitter.com/nspCTiLKqg

— Josey Mahachie?? ?? (@MahachieJosey) May 26, 2020

50 Νιγηριανές γυναίκες, που διακινήθηκαν, διασώθηκαν από τον Λίβανο και επέστρεψαν στο σπίτι τους. Όλες έχουν τοποθετηθεί σε καραντίνα ως προφύλαξη κατά του κορωνοϊού.
Τον περασμένο μήνα, μια Νιγηριανή, που εργαζόταν ως υπηρέτρια στο Λίβανο διασώθηκε, αφού τέθηκε προς πώληση στο Facebook έναντι 1.000 δολαρίων.

Στις αρχές αυτού του μήνα, η πρεσβεία του Λιβάνου στη Νιγηρία ανέστειλε τις βίζες οικιακής εργασίας για “ζητήματα δικαιωμάτων, κακοποιήσεων και παραβιάσεων” του οικιακού προσωπικού στο Λίβανο.

 Αλλά αυτή η κακοποίηση των οικιακών εργαζομένων δεν είναι αποκλειστική για τον Λίβανο: είναι ανεξέλεγκτη σε όλη την περιοχή του Κόλπου.

Dear @GeoffreyOnyeama @naptipnigeria @abikedabiri kindly help Nigerian ladies who are treated as slaves in the name of maids in #lebanon and #oman to come back home. Several of them are depressed, they need your help to come back home. Thank you.

— adekola damilola (@adekoladammy) May 19, 2020

Αγαπητοί @GeoffreyOnyeama, @NAPTIPNIGERIA (Εθνική Υπηρεσία για την απαγόρευση της εμπορίας προσώπων), @AbikeDabiri-Erewa παρακαλείστε να βοηθήσετε Νιγηριανές, που αντιμετωπίζονται ως σκλάβες στο όνομα των υπηρετριών στον #Λίβανο και στο #Ομάν να επιστρέψουν στο σπίτι τους. Πολλές από αυτές υποφέρουν από κατάθλιψη, χρειάζονται τη βοήθειά σας για να επιστρέψουν στο σπίτι. Ευχαριστώ.

Τον Αύγουστο του 2018, δύο οικιακές μετανάστριες από τη Νιγηρία σκοτώθηκαν στο Ριάντ από τους Σαουδάραβες οικοδεσπότες τους.

Τα νεαρά κορίτσια προσλαμβάνονται συνήθως ως καμαριέρες από εγγεγραμμένα πρακτορεία στη Νιγηρία. Οι εφημερίδες Daily Trust της Νιγηρίας αποκάλυψαν ότι η σύμβαση ορίζει ότι εντός των πρώτων 24 μηνών, οι υπάλληλοι “δεν πρέπει να ζητήσουν αύξηση μισθού, να σταματήσουν τη δουλειά ή να δραπετεύσουν ή να αρνηθούν να εργαστούν ή να ολοκληρώσουν τη σύμβαση, ακόμη και για μία ημέρα.”

Το σύστημα Kafala και η μεταναστευτική εργασία

Το σύστημα χορηγιών Kafala επιτρέπει σε έναν μετανάστη να εργάζεται στον Κόλπο και τις αραβικές χώρες, συνδέοντας το δικό του καθεστώς μετανάστευσης με τον εργοδότη του. Οι συνθήκες είναι σαν σκλαβιά, επειδή ο διακινούμενος εργαζόμενος συνήθως παραιτείται από τα περισσότερα δικαιώματά του σε αντάλλαγμα για μια σύμβαση, επιτρέποντας την κακοποίηση με ατιμωρησία.

Το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, το Ομάν, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), η Ιορδανία και ο Λίβανος συμμετέχουν ενεργά σε αυτό το σύστημα, που παρέχει προσωρινή, φθηνή εργασία για οικονομική ευημερία και απορρίπτεται εξίσου σε λιγότερο εύπορες περιόδους, σύμφωνα με την Διεθνής Οργάνωση Εργασίας: 

Ο διακινούμενος εργαζόμενος δεν μπορεί να εισέλθει στη χώρα, να μεταβιβάσει εργασία ούτε να εγκαταλείψει τη χώρα για οποιονδήποτε λόγο χωρίς πρώτα να λάβει ρητή γραπτή άδεια από τον kafeel [εργοδότη]. Ο εργαζόμενος πρέπει να χρηματοδοτείται από έναν kafeel για να εισέλθει στη χώρα προορισμού και παραμένει συνδεδεμένος με αυτόν τον kafeel καθ’ όλη τη διάρκεια της διαμονής του. Ο kafeel πρέπει να το αναφέρει στις αρχές μετανάστευσης εάν ο διακινούμενος εργαζόμενος εγκαταλείψει την εργασία του και πρέπει να διασφαλίσει ότι ο εργαζόμενος φεύγει από τη χώρα μετά τη λήξη της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένης της πληρωμής για την πτήση προς την πατρίδα. Συχνά, ο kafeel ασκεί περαιτέρω έλεγχο επί του διακινούμενου εργαζομένου, κατάσχοντας το διαβατήριο και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα, παρά τη νομοθεσία σε ορισμένες χώρες προορισμού που κηρύσσει αυτήν την πρακτική παράνομη.

Αυτό το σύστημα, το οποίο απαιτεί την απόλυτη εξάρτηση της εργαζομένης από τον εργοδότη της, είναι ένα προφανές παράδειγμα σύγχρονης δουλείας. Προωθεί την κακοποίηση των μεταναστριών εργαζομένων.

Για παράδειγμα, αυτή η γυναίκα από την Τανζανία αναγκάστηκε να εργαστεί “σαν ρομπότ” χωρίς ξεκούραση ή άδεια στο Ομάν για τρία χρόνια. Ο εργοδότης της, της υπενθύμιζε συνεχώς: “Σε αγόρασα για 1.560 ριάλ (4.052 δολάρια ΗΠΑ) από το Ντουμπάι. Δώστα μου πίσω και μετά μπορείς να φύγεις”, όποτε ζητούσε φαγητό ή βελτιωμένες συνθήκες εργασίας.

Κατά συνέπεια, οι μετανάστες εργαζόμενες έχουν δύο απαισιόδοξες επιλογές: να ανταποκριθούν στις συνθήκες εκμετάλλευσης ή να το σκάσουν.

Όμως όσοι δραπετεύουν δεν δικαιούνται αποζημίωση. Στην πραγματικότητα, “μπορούν να επιβληθούν πρόστιμα, να κρατηθούν επ’ αόριστον και να απελαθούν”, υποστηρίζει η Migrant Rights, μια οργάνωση υπεράσπισης. Δεν σταματά εκεί. Οι μετανάστριες, που εγκαταλείπονται από τους χορηγούς τους, μπορούν να “παραμείνουν για χρόνια”, επειδή δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος του εισιτηρίου για την πτήση της επιστροφής στις αντίστοιχες χώρες τους.”

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εργασιακή νομοθεσία για την χορηγία kafala διαιωνίζει την εκμετάλλευση των Αφρικανών οικιακών εργαζομένων. Ωστόσο, τα αφρικανικά κράτη είναι επίσης συχνά συνένοχα.

Ο Αιθίοπας δημοσιογράφος Zecharias Zelalem αποκάλυψε ότι το 2007, η κυβέρνηση της Αιθιοπίας προσέλαβε μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων, που εδρεύει στις ΗΠΑ, και άσκησε πιέσεις στο Κογκρέσο των ΗΠΑ για να “καταργήσει ένα νομοσχέδιο, που καταδικάζει το αρχείο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Αιθιοπίας”.

Για να πληρώσουν την εταιρεία δημοσίων σχέσεων, καταχράστηκαν άνω των 600.000 δολαρίων ΗΠΑ από το προξενείο τους στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας. Τα καταβεβλημένα κεφάλαια είχαν πράγματι συγκεντρωθεί από Αιθίοπες στη Διασπορά για να σώσουν τις “Αιθιόπισσες οικιακές εργαζόμενες, που αργοσβήνουν στον Λίβανο”, έμαθε ο Zelalem.

Η υπόθεση συζητήθηκε στο Twitter:

After a spate of suicides by Ethiopian domestic workers in Lebanon,Ethiopians there raised $640,000 to support their community.

Then it disappeared. None knew where it went, until now

Via @mailandguardian pic.twitter.com/qVsSntJDvh

— mwanaume.com (@MarigaThoithi) June 1, 2020

Μετά από μια σειρά αυτοκτονιών από Αιθίοπες οικιακές βοηθούς στον Λίβανο, οι Αιθίοπες συγκέντρωσαν εκεί 640.000 δολάρια ΗΠΑ για να υποστηρίξουν την κοινότητά τους.

Τότε αυτά εξαφανίστηκαν. Κανείς δεν ήξερε πού πήγαν, μέχρι τώρα

Μέσω @MailAndGuardian

Σε πολλά αφρικανικά έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Νιγηρίας, η σύγχυση των πολιτικών, οι αδύναμοι κανονιστικοί νόμοι και η επιβολή,που επιδεινώθηκε από την απόγνωση των θυμάτων να μεταναστεύσουν σε πιο εύφορα λιβάδια στο εξωτερικό, τροφοδότησε αυτό το εμπόριο ανθρώπων, που μεταμφιέζεται σε οικιακή εργασία.

Μετανάστες οικιακοί εργαζόμενοι διαδηλώνουν για βελτιωμένες συνθήκες εργασίας και εργατικό νόμο στη Βηρυτό του Λιβάνου, στις 19 Νοεμβρίου 2015, μέσω Migrant Domestic Workers στο Flickr CC BY-ND 2.0.

Το σύστημα Kafala παραβιάζει άμεσα τα Διεθνή Πρότυπα Εργασίας της ΔΟΕ (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας) που προωθούν την “αξιοπρεπή και παραγωγική εργασία, σε συνθήκες ελευθερίας, δικαιοσύνης, ασφάλειας και αξιοπρέπειας.”

Δυστυχώς, μετά την έγκριση της σύμβασης C187 για την αξιοπρεπή εργασία για τους οικιακούς εργαζομένους της ΔΟΕ το 2011, μόνο 29 χώρες την έχουν επικυρώσει. Από την άλλη πλευρά, οι χώρες του Κόλπου και της Αραβίας, όπως το Ομάν, η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και ο Λίβανος — και οι Αφρικανοί ομόλογοι τους όπως η Αιθιοπία, η Νιγηρία, η Τανζανία — δεν έχουν ακόμη επικυρώσει και εδραιώσει αυτόν τον νόμο.

Η αποκατάσταση μιας πικρής ιστορίας αποκλεισμού και αδικίας στους μετανάστες οικιακούς βοηθούς μπορεί να φαίνεται υπερβολική. Ωστόσο, η Myrtle Witbooi, πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οικιακών Εργατών (IDWF) είναι αισιόδοξη: “Μια μέρα, όλοι θα είμαστε ελεύθεροι”, είπε.