Ούτε φάρμακα, ούτε θεραπεία: Η φαρμακευτική κρίση του Σουδάν

Διαμαρτυρία φαρμακοποιών στην Πολιτεία Αλ Τζαζίρα στο Σουδάν. Φωτογραφία της Κεντρικής Επιτροπής Φαρμακοποιών του Σουδάν, Αλ Τζαζίρα, Σουδάν, 12 Ιουνίου, 2020, χρησιμοποιήθηκε κατόπιν άδειας.

Έχεις πονοκέφαλο; Φαντάσου να μην είχες τη δυνατότητα πρόσβασης σε παρακεταμόλη, Panadol ή βιταμίνη C. Ναι, αυτή είναι η πραγματικότητα στη Χαρτούμ, την πρωτεύουσα του Σουδάν, ενός κράτους με σοβαρή έλλειψη φαρμάκων.

Η φαρμακευτική κρίση ξεκίνησε το 2016, όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι καταργεί τα επιδόματα για όλα τα φάρμακα. Η αντιπολίτευση έκανε έκκληση για πολιτική ανυπακοή, με σκοπό την άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση, ώστε να ανακαλέσει την απόφασή της, αλλά αυτή δεν υποχώρησε. Έκτοτε, οι τιμές των φαρμάκων στο Σουδάν έχουν εκτοξευθεί, με την κυβέρνηση να έχει κάνει ελάχιστα για να βοηθήσει.

Το χειρότερο είναι ότι η Κεντρική Τράπεζα έχει έλλειψη ξένων νομισμάτων, τα οποία χρειάζονται για την αγορά βασικών φαρμάκων. Το Σουδάν έχει σχεδόν 27 φαρμακευτικές εταιρείες, που παράγουν περίπου 900 είδη φαρμάκων, όπως επίσης και 48 εταιρείες φαρμάκων, αλλά αυτές δεν καλύπτουν όλες τις ανάγκες του Σουδάν. Το εργοστάσιο παραγωγής φαρμάκων Al-Shifa, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής φαρμάκων, καταστράφηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά από βομβαρδισμό το 1998.

Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες εισάγουν φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό μέσω της Κεντρικής Τράπεζας του Σουδάν (CBOS), η οποία αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη ξένου συναλλάγματος.

Στις 11 Ιουνίου, η  Ένωση Επαγγελματιών Φαρμακοποιών και η  Κεντρική Επιτροπή Φαρμακοποιών του Σουδάν, μέλη της Ένωσης Επαγγελματιών του Σουδάν, ανακοίνωσαν σιωπηλή διαμαρτυρία με στόχο την άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση, ώστε αυτή να παρέχει μηνιαία επιδόματα για φάρμακα, τα οποία υπολογίζονται σε 55 εκατομμύρια δολάρια.

Η ομάδα δημιούργησε την ετικέτα #الدواء_معدوم, που σημαίνει “τα φάρμακα είναι ανύπαρκτα”.

Ο Δρ. Akram [υπουργός υγείας] είπε: Για την ώρα, σας στηρίζουμε στην αλήθεια και σας οδηγούμε με τα λάθη σας προς την ικανοποίηση του Θεού. Ναι, έχετε ελλείψεις και, παρόλο που παραδεχόμαστε τους λόγους, η λύση παραμένει στο χέρι σας, ή οι άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν ό,τι γίνεται στα παρασκήνια. Οι πολίτες πεθαίνουν.

Τον Απρίλιο, το Εθνικό Συμβούλιο Φαρμάκων και Δηλητηριάσεων συμφώνησε με το Επιμελητήριο Εισαγωγών Φαρμάκων να αυξήσουν τις τιμές των εισαγόμενων φαρμάκων κατά 16% και το περιθώριο κέρδους για τους φαρμακοποιούς κατά 20%, εφαρμόζοντας αυτή την αύξηση αναδρομικά για να δημιουργήσουν περιθώριο κέρδους για τις φαρμακευτικές εταιρείες.

Τον επόμενο μήνα όμως, ο Υπουργός Υγείας Δρ. Akram El-Tom ακύρωσε την απόφαση, με την αιτιολόγηση ότι οι τιμές των φαρμάκων έχουν αυξηθεί πάρα πολύ για να μπορούν οι πολίτες να τις αντέξουν. Αυτή η απόφαση προκάλεσε αναταραχή στο εσωτερικό του υπουργείου.

Στις 18 Μαΐου, η CBOS ακύρωσε το 10% των αποδόσεων από εξαγωγές στοχεύοντας στις εισαγωγές φαρμάκων, πράγμα που επηρέασε τα αποθέματα φαρμάκων.

Ο Δρ. Ameen Makki, Σουδανός φαρμακοποιός και πολιτικός ακτιβιστής, δημοσίευσε στο Facebook:

Με τον Υπουργό Υγείας βρεθήκαμε σε πολλές συνεδριάσεις από τις 5 Σεπτεμβρίου του 2019, πριν γίνει υπουργός, και του παρουσιάσαμε όλα τα προβλήματα του φαρμακευτικού κλάδου των τελευταίων πέντε ετών, προτάσεις για λύσεις, ακόμα και τον αριθμό των φαρμάκων στις αποθήκες, ενώ του είπαμε ότι θα φτάσουμε στο σημείο να μη βρίσκουμε ούτε Panadol. Σε όλες αυτές τις συνεδριάσεις παρευρέθηκαν ειδικοί και σύμβουλοι, που εργάζονται στον τομέα. Όλα τα σχέδια στόχευαν στην παροχή αποτελεσματικών, ασφαλών και οικονομικά προσιτών φαρμάκων για τους πολίτες. Τον Φεβρουάριο, η Κεντρική Επιτροπή Φαρμακοποιών του Σουδάν πραγματοποίησε συνέδριο προσκαλώντας όλους τους εταίρους της από το Εθνικό Συμβούλιο Φαρμάκων και Δηλητηριάσεων, το Υπουργείο Οικονομικών, την Κεντρική Τράπεζα του Σουδάν, το Εθνικό Ταμείο Ιατρικού Εξοπλισμού, τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου και του Υπουργείου Υγείας, αλλά ο Υπουργός Υγείας δεν παρευρέθηκε και δεν έστειλε αντιπρόσωπο. Οι δράσεις του Υπουργού Υγείας αμέλησαν εντελώς αυτόν τον φάκελο και εμείς κρούαμε κάθε μέρα των κώδωνα του κινδύνου, μέχρι που φτάσαμε σε αυτό το κρίσιμο στάδιο…

Τον προηγούμενο Ιούλιο, τα Ηνωμένα Έθνη επίσης επιβεβαίωσαν ότι το Σουδάν αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη φαρμάκων λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης.

Φαρμακοποιοί στο Σουδάν διαμαρτύρονται κατά της σοβαρής έλλειψης φαρμάκων στη χώρα. Φωτογραφία του Sudan Pharmacists’ Central Committee, Χαρτούμ, Σουδάν, 12 Ιουνίου 2020, χρησιμοποιήθηκε κατόπιν άδειας.

Πώς ξεκίνησε η σοβαρή έλλειψη φαρμάκων;

Τον Δεκέμβριο του 2018, ο ομοσπονδιακός Υπουργός Υγείας Mohamed Abuzaid παραδέχτηκε ότι “η έλλειψη φαρμάκων είναι σοβαρή” και θεώρησε υπεύθυνη την CBOS.

Σύμφωνα με έκθεση του 2020, που δημοσιεύτηκε το Μάρτιο από το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών (ΟCHA), η οικονομική κρίση του Σουδάν συνεχίζει να έχει αντίκτυπο στην διαθεσιμότητα των φαρμάκων.

Μία στατιστική έρευνα για το εξωτερικό εμπόριο, που πραγματοποιήθηκε από την CBOS το 2019, αποδεικνύει ότι το Σουδάν εισήγαγε φάρμακα αξίας 367 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ το τέταρτο τρίμηνο του 2019. Αυτό αποτελεί αύξηση περίπου 47 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ (15%) σε σύγκριση με το 2018 αλλά 91 εκατομμύρια δολάρια λιγότερο (20%), σε σύγκριση με το 2017 (Βλ. Σχήμα 1).

Σχήμα 1: Στιγμιότυπο οθόνης από την έκθεση κατάστασης του UNOCHA για το Σουδάν, Μάρτιος 2020.

Η έλλειψη ξένου συναλλάγματος δημιούργησε μια μαύρη αγορά, η οποία προκάλεσε πληθωρισμό, που έφτασε σχεδόν το 118,18% από τις 3 Ιουνίου, σύμφωνα με μηνιαία έκθεση για τον πληθωρισμό του Σουδάν από τον καθηγητή Steve Hanke.

Η μαύρη αγορά εξυπηρετεί ως βραχυπρόθεσμη λύση, δίνοντας τη δυνατότητα στο εμπόριο φαρμάκων στο Σουδάν να συνεχίσει μέσω μικρεμπόρων, οι οποίοι μεταφέρουν λαθραία στις αποσκευές τους φάρμακα από γειτονικές χώρες.

Ωστόσο, αυτά τα φάρμακα δεν υπόκεινται σε ελέγχους ποιότητας και αποτελεσματικότητας.

Η λαθραία εισαγωγή έχει μειωθεί λόγω του κλεισίματος συνόρων στις 16 Μαρτίου, όταν οι Αρχές του Σουδάν έκλεισαν τα σύνορα για να αποφύγουν την εξάπλωση του COVID-19, δυσκολεύοντας ακόμα περισσότερο την πρόσβαση σε βασικά φάρμακα μέσω της μαύρης αγοράς.

Σχήμα 2: Ποσοστό πληθωρισμού στο Σουδάν, Ιούλιος 2017-Ιούνιος 2020, σύμφωνα με τον Καθηγητή Steve Hanke μέσω Twitter.

Παιχνίδι επίρριψης ευθυνών για τον COVID-19

Από τον Μάρτιο, όταν η πανδημία COVID-19 χτύπησε το Σουδάν, η τιμή των μέσων ατομικής προστασίας (ΜΑΠ) αυξήθηκε πάνω από 300% λόγω της έλλειψης.

Οι ιατρικές υπηρεσίες σχεδόν ανακόπηκαν, καθώς πολλοί ασθενείς και γιατροί σταμάτησαν να πηγαίνουν στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας από φόβο μόλυνσης από τον ιό. Από τις 18 Ιουνίου, πάνω από 8.000 άτομα έχουν μολυνθεί με COVID-19 και σχεδόν 500 άτομα έχουν πεθάνει. Ωστόσο, δεν υπάρχει επίσημη μέτρηση των πόσων θανάτων έχουν συμβεί από άλλες ασθένειες λόγω της έλλειψης φαρμάκων.

Στο μεταξύ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Σουδάν έχουν προσφάτως αυξηθεί τα συλλυπητήρια, συμπεριλαμβανομένου και ενός Υπουργού Θρησκευτικών Υποθέσεων ο οποίος αναγνώρισε τους θανάτους πολλών κληρικών.

Η ανταπόκριση ενάντια στον COVID-19 συζητείται έντονα στο Σουδάν, με ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών μεταξύ του Υπουργείου Υγείας και του Υπουργείου Οικονομικών.

Επιστολή από τον υπουργό υγείας Δρ Akram El-Tom, που διέρρευσε.

Σε επιστολή που έχει διαρρεύσει, ο Υπουργός Υγείας El-Tom κατηγορεί τον Υπουργό Οικονομικών Ibrahim al-Badawi ότι ξοδεύει ξένη βοήθεια, που προοριζόταν για τον κορωνοϊό, σε οφειλές ηλεκτρικού ρεύματος και σε απεσταλμένους.

Η επιστολή κατηγορεί επίσης τον Badawi ότι δεν πληρώνει τα φάρμακα του έθνους από το Δεκέμβριο του 2019:

Σας θυμίζω ότι υποσχεθήκατε να παρέχετε μηνιαίως 20 εκατομμύρια δολάρια ως μέρος της πληρωμής φαρμάκων…Θυμάμαι ότι ο καιρός που το υπουργείο οικονομικών έπαιρνε ατομικές αποφάσεις για να καθορίσει την κατανομή των πόρων άλλων υπουργείων έχει τελειώσει την ημέρα που ορκίστηκε η νέα κυβέρνηση μετά από μία επανάσταση, που θυσίασε το αίμα των μαρτύρων.

Ο Elbadawi από το Υπουργείο Οικονομικών απάντησε:

Το Υπουργείο Οικονομικών και Οικονομικού Σχεδιασμού αρνείται κατηγορηματικά την φήμη, που κυκλοφορεί. Ο Υπουργός Οικονομικών δεν έχει χρησιμοποιήσει καμία από τις παροχές ή τις επιχορηγήσεις σε είδος ή χρήματα, που δόθηκαν στο Σουδάν για να αντιμετωπίσει τον κορωνοϊό για άλλους σκοπούς πέρα από αυτό. Το Υπουργείο Οικονομικών και Οικονομικού Σχεδιασμού επιβεβαιώνει ότι όλες αυτές οι επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις, που έχουν φτάσει στο Σουδάν, έχουν  χρησιμοποιηθεί πλήρως για την αντιμετώπιση της πανδημίας…

Αυτό το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών κάνει τους πολίτες να αναρωτιούνται πότε και πώς θα λυθεί αυτή η κρίση.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.