Φωτογραφία που δημοσιεύθηκε από την Εθνική Συνέλευση της Βενεζουέλας [1].
Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού μας αφιερώματος [2] για την ΛΟΑΤΚΙ+ Υπερηφάνεια.
Η Tamara Adrián [3], η πρώτη τρανσέξουαλ μέλος της Εθνοσυνέλευσης στη Βενεζουέλα και η δεύτερη στην περιοχή, είναι ηγετική προσωπικότητα στη μακρόχρονη νομική μάχη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας της Βενεζουέλας για ίση αναγνώριση. Ενώ το άρθρο 21 του συντάγματος [4] της χώρας υποτίθεται ότι εγγυάται την ισότητα ενώπιον του νόμου, η Adrián βλέπει τη Βενεζουέλα ως χώρα σε κρίση, της οποίας οι προτεραιότητες δεν περιλαμβάνουν όσους πλήττονται από διακρίσεις.
Στις 19 Μαΐου, η Εθνοσυνέλευση δημοσίευσε μια συμφωνία, [5] η οποία, στο πλαίσιο της πανδημίας του COVID-19, αναγνώρισε για πρώτη φορά τον μοναδικό αντίκτυπο της ανθρωπιστικής κρίσης [6] της Βενεζουέλας στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Η συμφωνία καλεί το κράτος της Βενεζουέλας να σεβαστεί το δικαίωμα των ΛΟΑΤΚΙ+ στην υγειονομική περίθαλψη χωρίς διακρίσεις. Ενώ η Adrián πίεσε στην Εθνοσυνέλευση, ώστε η συμφωνία να αναγνωρίσει την ισότητα της κοινότητας ενώπιον του νόμου, ένας άλλος ανώνυμος νομοθέτης πρόσθεσε μια ρήτρα, που αρνείται το δικαίωμα της ισότητας του γάμου. Αυτό αποδείχθηκε αμφιλεγόμενο [7] μεταξύ των υποστηρικτών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Η συντάκτρια του Global Voices Andrea Paola Hernández πήρε συνέντευξη από την Adrián μέσω WhatsApp, προκειμένου να ρίξει φως στην τρέχουσα κατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στη Βενεζουέλα. Η Adrián, όπως πολλοί ακτιβιστές, διεθνείς παρατηρητές και πολιτικοί της αντιπολίτευσης, αναφέρεται στην κυβέρνηση του Μαδούρο [8] ως δικτατορία ή αυταρχικό καθεστώς.
Andrea Paola Hernández (APH): Ποια είναι η τρέχουσα νομική κατάσταση της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στη Βενεζουέλα;
Tamara Adrián (TA): Η νομική κατάσταση του ΛΟΑΤΚΙ+ πληθυσμού στη Βενεζουέλα είναι η απόλυτη εγκατάλειψη, σε αντίθεση με ό,τι έχει συμβεί σχεδόν παντού στην περιοχή, όπου υπάρχουν τώρα ίσα δικαιώματα. Η Κόστα Ρίκα, το Μεξικό, η Κολομβία, ο Ισημερινός, η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Ουρουγουάη, η Χιλή, και σε μικρότερο βαθμό, η Βολιβία, έχουν προστασία κατά των διακρίσεων, ισότητα στους γάμους ή πολιτικά σωματεία (εκτός της Βολιβίας). Επιπλέον, η ταυτότητα των τρανς ατόμων αναγνωρίζεται, χωρίς την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση γεννητικών οργάνων ή απαιτήσεις παθολογίας με τη χορήγηση νέου πιστοποιητικού γέννησης με διοικητικά μέσα.
Εν τω μεταξύ, όχι μόνο δεν έχει προχωρήσει η Βενεζουέλα, αλλά έχει πάει προς τα πίσω. Η Βενεζουέλα δεν αναγνωρίζει τα δικαιώματα του συμφώνου συμβίωσης ή την ταυτότητα των τρανς ανθρώπων, η οποία αναγνωρίστηκε από τα πρότυπα της εποχής μέχρι το 1998, όταν ο Τσάβες ήρθε στην εξουσία και τροποποίησε το σύνταγμα [από το 1977 έως το 1998, η ταυτότητα των τρανς ανθρώπων ήταν νομικά αναγνωρισμένη [9] στη Βενεζουέλα]. Και δεν υπάρχει ολοκληρωμένη προστασία κατά των διακρίσεων. Η Βενεζουέλα είναι ουσιαστικά η μόνη χώρα, όπου δεν υπάρχει καμία μορφή προστασίας στο δημόσιο τομέα και ιδιαίτερα σε επίπεδο σχολείου και εκπαίδευσης, που προκαλεί την εγκατάλειψη του σχολείου, και τη βία και τις διακρίσεις, που συχνά οδηγούν τους ανθρώπους να αυτοκτονήσουν.
Έτσι, είμαστε εντελώς εγκαταλελειμμένοι. Η προπαγάνδα της δικτατορίας, η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα υποσχέθηκε ίσα δικαιώματα και υποστήριξε ότι αυτό ήταν δυνατό μόνο μέσω της επανάστασης, παρέμεινε στο παρελθόν και τώρα βρισκόμαστε στην παρουσία ενός καθεστώτος, το οποίο ανοιχτά δεν αναγνωρίζει κάθε είδους δικαιώματα για τους ΛΟΑΤΚΙ+ πληθυσμούς.
APH: Η συμφωνία της Εθνοσυνέλευσης σχετικά με τον μοναδικό αντίκτυπο του COVID-19 στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα απορρίφθηκε από την κοινωνία των πολιτών, όχι μόνο λόγω της ανοιχτής άρνησης του δικαιώματος στην ισότητα του γάμου, αλλά λόγω καταγγελιών από εξειδικευμένες ΜΚΟ, που δήλωσαν ότι δεν είχαν ζητήσει τη γνώμη τους ή δεν συμπεριλήφθηκαν στη συμφωνία. Θα τροποποιηθεί;
TA: Η συμπερίληψη των ΜΚΟ δεν είναι ο τρόπος, με τον οποίο επιτυγχάνονται συμφωνίες στην Εθνοσυνέλευση. Μόνο οι νόμοι περνούν μια φάση δημόσιας διαβούλευσης και αυτή η δήλωση δεν ήταν νόμος. Έχει την αξία μιας συμφωνίας, τίποτα περισσότερο. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ισότιμος γάμος δεν θα θεσπιστεί, απλώς ότι υπό τις τρέχουσες συνθήκες δεν ήταν δυνατό, διότι η νομοθετική λειτουργία της Εθνοσυνέλευσης έχει αποκλειστεί [10] από το 2016.
Όσον αφορά το περιεχόμενο, μια αλλαγή εισήχθη από κάποιον, του οποίου το όνομα είναι ακόμα άγνωστο, το οποίο σκόπευε να αναφέρεται σε “αρχική αμαρτία” [η αρχική αμαρτία αναφέρεται στον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου]. Η “αρχική αμαρτία” σε σχέση με την ισότητα του γάμου προέρχεται από τη Συντακτική Συνέλευση του 1999, η οποία εισήγαγε το Άρθρο 77, ένα άρθρο που δημιουργήθηκε με μοναδικό σκοπό την αποφυγή της ισότητας του γάμου.
Το 2008, μετά από χρόνια που η οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, Unión Afirmativa, προσπάθησε να αναλάβει νομική δράση και να επιλύσει την ασυνέπεια μεταξύ του άρθρου 21 του συντάγματος (το οποίο μιλά για ισότητα ενώπιον του νόμου) και του άρθρου 77, το Συνταγματικό Επιμελητήριο του Ανώτατου Δικαστηρίου Δικαιοσύνης εξέδωσε μια απόφαση, που μας πηγαίνει προς τα πίσω. Δήλωσε ότι, επειδή τα ζευγάρια του ίδιου φύλου είναι “διαφορετικά” από τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, δεν έχουν άμεση συνταγματική προστασία. Κατά την ίδια χρονική περίοδο, μεταξύ 2007 και 2009, άλλα ανώτατα δικαστήρια στην περιοχή, ιδίως εκείνα της Κολομβίας, της Βραζιλίας και του Μεξικού, νομοθετούσαν εντελώς αντίθετα.
APH: Ποιες προτάσεις έργων υπάρχουν αυτή τη στιγμή για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα της Βενεζουέλας;
TA: Τα υπάρχοντα έργα είναι όσα βρίσκονται στην Εθνοσυνέλευση από το 2016: η τροποποίηση του οργανικού νόμου για το αστικό μητρώο. Σκοπός αυτού είναι να τροποποιήσει τον ορισμό του γάμου, να εισαγάγει την έννοια της ίσης κοινωνικής ένωσης, να καθιερώσει το δικαίωμα των προσώπων στην ταυτότητα μέσω μιας διοικητικής οδού χωρίς την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης ή παθολογίας των γεννητικών οργάνων και την καθιέρωση του ίντερσεξ ως κατηγορίας εγγραφής. Επίσης, η απαγόρευση του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων μεταξύ των παιδιών, η καθιέρωση της τάξης και η τροποποίηση των ονομάτων και των επωνύμων και άλλες πτυχές, που σχετίζονται με την ίση προστασία όλων των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των συζύγων, που θέλουν να πάρουν το νόμιμο επώνυμο του συντρόφου τους, είτε είναι άντρας, είτε γυναίκα.
APH: Πώς βλέπετε αυτό που βρίσκεται μπροστά στον ΛΟΑΤΚΙ+ πληθυσμό στο τρέχον εθνικό και παγκόσμιο πλαίσιο;
TA: Η κατάσταση στη Βενεζουέλα είναι περίπλοκη, η δικτατορία δεν έχει δώσει προσοχή στα εγκλήματα μίσους, όταν η Βενεζουέλα είναι μία από τις 70 χώρες στον κόσμο, που ποινικοποιούν τις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Αυτό σχετίζεται με ένα άλλο σχέδιο τροποποίησης: αυτό του Κώδικα Στρατιωτικής Δικαιοσύνης [11]. Ο κώδικας ισχύει για τα μέλη του στρατού, αλλά καθώς αυξάνεται ο αριθμός των προσλήψεων, το ίδιο ισχύει και για τον πληθυσμό, που επηρεάζεται από αυτόν τον κώδικα [Το άρθρο 565 του κώδικα στρατιωτικής δικαιοσύνης απαγορεύει τις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου]. Πρέπει επίσης να εξετάσουμε επειγόντως το θέμα των δημόσιων πολιτικών στην εκπαίδευση, την υγεία και τη στέγαση. Εν ολίγοις, αυτό που κάνουμε είναι όλα όσα πρέπει να γίνουν για να εξαλειφθούν τα εμπόδια, που έχουν επηρεάσει δυσανάλογα τα ΛΟΑΤ άτομα και ιδιαίτερα τον τρανς πληθυσμό.