[1]Οι συμμετέχουσες στο εργαστήριο με τίτλο “¡Rompe las reglas de la foto!” (Σπάσε τους κανόνες της φωτογραφίας). Η φωτογραφία είναι της Angie Keller. Χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας.
Στην Οαχάκα [2], πολιτεία στο νοτιοανατολικό Μεξικό, ζουν εφτά στις δέκα γυναίκες κάτω από το όριο [3]της φτώχειας [3]. Η πρόσβαση στην εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα για τις ιθαγενείς γυναίκες πολύ περιορισμένη. Καθώς οι γυναίκες εκεί αναλαμβάνουν από νωρίς βασικό ρόλο στο νοικοκυριό [4], ταυτόχρονα λόγω των τοπικών παραδόσεων δεν λαμβάνουν καμία σχολική εκπαίδευση, σύμφωνα με τις ομοσπονδιακές αρχές. [5]
Στο πλαίσιο αυτό, το Μουσείο Φωτογραφικών Τεχνών (MOPA) [6] στην Καλιφόρνια και η μεξικανική ΜΚΟ Fondo Guadalupe Musalem [7] συνεργάστηκαν και ένα σαββατοκύριακο τον Νοέμβριο του 2018 διοργάνωσαν ένα εργαστήριο για τεχνικές της φωτογραφίας, στο οποίο συμμετείχαν 25 νέες γυναίκες.
Από την ίδρυσή της το 1995, η Fondo Guadalupe [8] οργανώνει εργαστήρια με εκπαιδευτικό χαρακτήρα για νέες γυναίκες από ιθαγενείς και αγροτικές κοινότητες. Γι’ αυτό το σκοπό μάλιστα παίρνουν υποτροφίες.
Το Global Voices ήρθε σε επαφή μέσω mail με την Deborah Klochko [9], διευθύντρια του MOPA, η οποία μας έδωσε περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτήν την πρωτοβουλία.
Global Voices (GV): Πώς προέκυψε η συνεργασία ανάμεσα στο MOPA και την Fondo Guadalupe Musalem;
Deborah Klochko (DK): Supe del Fondo Guadalupe Musalem a través de su instructora de fotografía Marcela Taboada [10], a quien conocí en un taller que di en Ciudad de México. Me contó sobre su programa e inmediatamente supe que MOPA tenía que formar parte de él. Supimos que éramos una colaboración destinada, al poder usar la fotografía como parte de su travesía.
Deborah Klochko (DK): Σε ένα εργαστήριο στην Πόλη του Μεξικού, στο οποίο ήμουν υπεύθυνη, γνώρισα την Marcela [11]Taboada [11], δασκάλα φωτογραφίας στην Fondo Guadalupe Musalem. Μου μίλησε για το πρόγραμμα και κατάλαβα αμέσως ότι το MOPA έπρεπε να συμμετέχει σε αυτό. Γνωρίζαμε από την πρώτη στιγμή ότι θα συνεργαζόμασταν και θα χρησιμοποιούσαμε τη φωτογραφία για αυτό το ταξίδι μας.
GV: Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για το εργαστήριο, στο οποίο συμμετέχουν οι νέες γυναίκες στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας;
DK: El taller se llama ¡Rompe las reglas de la foto! Haciendo uso de un modelo interactivo, la instructora de MOPA Maria Rios-Mathioudakis [12] y las alumnas del Fondo trabajaron en equipo para identificar las reglas fotográficas para después adrede romperlas. Las alumnas identificaron más de 15 reglas, como por ejemplo, el cuidado que se le da a una foto impresa para no deteriorarla, enmarcar y colgar fotos en una pared para ser mostradas, etcétera.
En equipo o en pares, las alumnas se propusieron a romper las reglas que identificamos, tomando fotos, imprimiéndolas e interviniendo en el proceso. Estas intervenciones se dieron cuando crearon su propio collage (recortando sus imágenes y reconstruyendo una sola imagen con los recortes), creando siluetas, escribiendo sobre las imágenes con plumones (varias hicieron esto es su idioma natal), y creando perfiles de sus compañeras (al estilo de David Hockney [13] [pintor británico] y Joyce Neimanas [14] [fotógrafa estadounidense]). Este estilo juega con su percepción de su espacio ya que presenta una representación compleja del sujeto.
DK: Σύνθημα του εργαστηρίου αποτέλεσε το “Σπάσε του κανόνες της φωτογραφίας!”. Η Maria Rios- [12]Mathioudakis [12], η οποία ήταν υπεύθυνη του εργαστηρίου για το MOPA, χρησιμοποίησε ένα διαδραστικό μοντέλο, στο οποίο συνεργάστηκε με τις συμμετέχουσες της Fondo για να εντοπίσουν τους κανόνες της φωτογραφίας, τους οποίους με στοχευμένο τρόπο θα “έσπαγαν”. Οι συμμετέχουσες αναγνώρισαν πάνω από 15 κανόνες, όπως για παράδειγμα πώς να χειρίζονται την εκτύπωση μιας φωτογραφίας, ώστε να μην καταστρέφεται ή πώς να κορνιζάρουν και να κρεμάνε φωτογραφίες.
Οι συμμετέχουσες εργάζονταν σε μικρές ομάδες για να σπάσουν τους κανόνες που εντόπιζαν: έβγαζαν φωτογραφίες, τις εκτύπωναν και έκαναν παρεμβάσεις σε αυτήν τη διαδικασία. Με αυτόν τον τρόπο δημιούργησαν τα δικά τους κολάζ (κόβοντας τις φωτογραφίες τους και συνθέτοντας μία νέα εικόνα), έγραφαν κάτι πάνω στις φωτογραφίες (εν μέρει στη μητρική τους γλώσσα) και σχεδίαζαν φιγούρες άλλων συμμετεχόντων (στο στυλ του David Hockney [13] [Βρετανός ζωγράφος] και της Joyce Neimanas [14] [Αμερικανίδα φωτογράφος]). Αυτό το στυλ παίζει με την αντίληψη του χώρου, διότι δείχνει μια πολύπλοκη παρουσίαση του θέματος.
GV: Υπάρχει κάποιo συγκεκριμένο συμβάν σχετικά με τις συμμετέχουσες, για το οποίο θα θέλατε να μας μιλήσετε;
DK: Recibimos a un grupo increíble de jóvenes talentosas. El taller comenzó a las 10 a.m. y termino a la 6:30 p.m. A esta hora las alumnas nos pidieron más tiempo para trabajar en sus proyectos. En todos mis años dando clases, me he encontrado con un joven o dos con el mismo tipo de motivación que vi en cada una de nuestras 25 alumnas. Fue un grupo que escarbó profundo y creó muy buen trabajo. Estuvieron presentes, fueron críticas, trabajaron en equipo y rompieron las reglas (de la mejor manera posible).
DK: Πρόκειται για μία καταπληκτική ομάδα από ταλαντούχες νέες γυναίκες. Το εργαστήριο έλαβε χώρα από τις 10 μέχρι τις 6:30 μ.μ. Όταν τελείωνε το εγχείρημα, μας ρωτούσαν οι συμμετέχουσες αν μπορούσαν να έχουν περισσότερο χρόνο να δουλέψουν τα έργα τους. Όλα αυτά τα χρόνια που εργάζομαι ως καθηγήτρια έχω συναναστραφεί μόνο έναν ή δύο νέους, οι οποίοι δούλευαν με πολλή όρεξη, όπως η κάθε μία από αυτές τις 25 νέες γυναίκες. Ασχολήθηκαν πραγματικά εντατικά με το θέμα και δημιούργησαν πολύ όμορφα έργα. Ήταν συγκεντρωμένες, εξέτασαν με κριτική σκέψη τα έργα τους, εργάστηκαν ως ομάδα και έσπασαν τους κανόνες (με τον καλύτερο δυνατό τρόπο).
[15]Η Deborah Klochko (αριστερά στην εικόνα) διευθύνει τα εκπαιδευτικά εργαστήρια στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Fondo Guadalupe Musalem. Η φωτογραφία είναι της Angie Keller.
Χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας.
GV: Πώς ήταν αυτή η εμπειρία για εσάς ως καθηγήτρια σε σύγκριση με προηγούμενα εγχειρήματα;
DK: El grupo también fue de varias maneras parecido a los que nos encontramos en los Estados Unidos. Son mujeres jóvenes que están muy bien conectadas a las culturas globales que encuentran a través del internet: YouTube, Anime e Instagram en sus smartphones. También están muy abiertas a aprender a utilizar nuevas herramientas, aplicaciones y filtros
DK: Από πολλές απόψεις, αυτή η ομάδα ήταν παρόμοια με αυτές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι νέες γυναίκες πολύ εξοικειωμένες με την παγκόσμια διαδικτυακή κουλτούρα: χρησιμοποιούν το YouTube, Anime και το Instagram στα smartphones τους. Είναι επίσης πολύ ανοιχτές σε νέα εργαλεία, εφαρμογές και φίλτρα.
GV: Πώς είναι η Οαχάκα;
DK: Oaxaca es una región que valora la cultura y el arte. No hay por qué tratar de convencer a alguien de que este aspecto en su cultura les es importante. El arte es asombroso, y constantemente están organizando eventos de arte en parques públicos, en la esquina de la calle, en galerías y en museos. Fue encantador poder ser parte de todo.
DK: Η Οαχάκα είναι μία περιοχή, όπου εκτιμούν πολύ την τέχνη και την κουλτούρα. Δεν είναι απαραίτητο να πείσουμε κάποιον ότι αυτή η πτυχή του πολιτισμού είναι σημαντική. Ο καλλιτεχνικός χώρος είναι απίστευτος. Συνεχώς οργανώνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις σε δημόσια πάρκα, σε γωνιές του δρόμου, σε γκαλερί και μουσεία. Ήταν υπέροχο να είμαι μέρος όλου αυτού.
GV: Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι;
DK: La fotografía es un medio universal y es por esto que nuestros programas llevan un impacto global. Estas iniciativas sólo son posibles gracias a la generosidad de nuestros contribuyentes y patrocinadores.
DK: Η φωτογραφία είναι ένα παγκόσμιο μέσο. Αυτός είναι ο λόγος που τα προγράμματά μας, τα οποία μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο χάρη στη γενναιοδωρία των συνεργατών και των χορηγών μας, έχουν παγκόσμιο αντίκτυπο.
Το άρθρο μεταφράστηκε από την Ευαγγελία Ιτιμούδη, φοιτήτρια του FTSK στο Germersheim, κατά τη διάρκεια του μαθήματος της Δρ. Φιλ. Αναστασίας Καλπακίδου στο πλαίσιο του project Global Voices στο εαρινό εξάμηνο 2020.