Ο Matiullah Jan, διάσημος δημοσιογράφος και κριτικός του στρατού του Πακιστάν. Στιγμιότυπο οθόνης από βίντεο του YouTube από τη Naya Daur TV.

Το πρωί της 21ης ​​Ιουλίου, ο Matiullah Jan, διάσημος δημοσιογράφος και κριτικός του στρατού του Πακιστάν, απήχθη στο Ισλαμαμπάντ από άγνωστα άτομα. Απελευθερώθηκε περίπου 12 ώρες αργότερα στην πόλη Φατέχ Τζανγκ, περίπου 46 χλμ. από το Ισλαμαμπάντ.

Η οικογένεια του δημοσιογράφου κατηγόρησε τις κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας ότι είναι υπεύθυνες για την απαγωγή.

Περίπου μια εβδομάδα πριν από την απαγωγή του Jan, στις 15 Ιουλίου, το Ανώτατο Δικαστήριο του Πακιστάν κίνησε νομική δίωξη εναντίον του για περιφρόνηση δικαστηρίου σχετικά με ένα “υποτιμητικό” τουίτ εναντίον του ίδιου του δικαστηρίου και των δικαστών του. Στο τουίτ της 13ης Ιουλίου, ο Jan επέκρινε επτά από τους δέκα δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας, αφότου αυτοί απέρριψαν την προεδρική αναφορά κατηγορώντας τον συνάδελφό τους, τον δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου, Hakim Faez Isa, για κακή συμπεριφορά και ότι ζούσε πέρα ​​από τις οικονομικές του δυνατότητες.

Μια μέρα μετά την απαγωγή του, στις 22 Ιουλίου, ο Jan είχε προγραμματιστεί να πάει στο δικαστήριο για να απαντήσει στις κατηγορίες περιφρόνησης, που προέκυψαν από το τουίτ του.

Τι λέει η απαγωγή του Jan για την ελευθερία του Τύπου

Ο Matiullah Jan είχε μόλις αφήσει τη γυναίκα του στο σχολείο, όπου διδάσκει, όταν το αυτοκίνητό του παρεμποδίστηκε. Το περιστατικό, το οποίο καταγράφηκε από το σύστημα CCTV του σχολείου, δείχνει ότι υπήρχε μια σύντομη αναστάτωση, κατά την οποία ο Jan πέταξε το κινητό του τηλέφωνο μέσα στις εγκαταστάσεις του σχολείου. Οι απαγωγείς του κατάφεραν να ανακτήσουν το τηλέφωνο, ωστόσο, μετά αυτός μεταφέρθηκε σε μια άγνωστη τοποθεσία.

Μόλις ξέσπασαν οι ειδήσεις για την απαγωγή, ο αδερφός του Jan και οι φίλοι του πήγαν στο σχολείο, πήραν το βίντεο από το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης και κυκλοφόρησαν το βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε λιγάκι, ετικέτες όπως το #BringBackMatiullah, το οποίο ζήτησε την ασφαλή επιστροφή του δημοσιογράφου, ήταν δημοφιλές στο Twitter.

Υπήρξαν επίσης εκκλήσεις για τον τερματισμό της κρατικής παρέμβασης στην ελευθερία του τύπου. Ο δημοσιογράφος Amir Mateen κατήγγειλε την πίεση από τις Διεθνείς Υπηρεσίες Δημοσίων Σχέσεων (ISPR), τον μιντιακό βραχίονα των Ενόπλων Δυνάμεων του Πακιστάν και άλλους οργανισμούς.

I say this on record but our media activists are so scared of saying this in public. Come on guys! Say it. We are being controlled by agencies. We get calls from Ispr what we can say and what we can’t. I am jobless because I said No. Will you say it https://t.co/NnbqLmgLtd

— Amir Mateen (@AmirMateen2) July 21, 2020

Το λέω αυτό επισήμως, αλλά οι ακτιβιστές των μέσων μαζικής ενημέρωσης φοβούνται τόσο πολύ να το πούνε δημοσίως. Ελάτε παιδιά! Πείτε το. Ελεγχόμαστε από οργανισμούς. Λαμβάνουμε κλήσεις από την Inter-Services Public Relations για το τι μπορούμε να πούμε και τι δεν μπορούμε. Είμαι άνεργος γιατί είπα Όχι. Θα το πείτε.

Η χρήστρια του Twitter, Naila Inayat, υπενθύμισε στους οπαδούς της την ανησυχητική συχνότητα άλλων αναγκαστικών εξαφανίσεων

CCTV footage of journalist Matiullah Jan being taken away. Enforced disappearances are used by Pakistan as a weapon to silence dissenters. From Saleem Shahzad, Umar Cheema to Matiullah, it continues with impunity. #BringBackMatiullah pic.twitter.com/lkdeFUD3gr

— Naila Inayat नायला इनायत (@nailainayat) July 21, 2020

Λήψη βίντεο από το CCTV με την απαγωγή του δημοσιογράφου Matiullah Jan. Οι αναγκαστικές εξαφανίσεις χρησιμοποιούνται από το Πακιστάν ως όπλο για τη σιώπηση των αντιφρονούντων. Από τον Σαλίμ Σαχζάντ, τον Umar Cheema μέχρι τον Matiullah, συνεχίζεται με ατιμωρησία. #ΦέρτεΠίσωΤονMatiullah

Τουϊτάροντας στο λογαριασμό του πατέρα του στο Twitter, ο γιος του Jan ζήτησε από την κυβέρνηση να τον φέρει πίσω και οι κρατικές υπηρεσίες να λογοδοτήσουν για την εξαφάνισή του:

Matiullahjan, my father, has been abducted from the heart of the capital Islamad. I demand he be foundُ and the agencies behind it immediately be held responsible. God keep him safe.

— Matiullah Jan (@Matiullahjan919) July 21, 2020

Ο Matiullahjan, ο πατέρας μου, απήχθη από την καρδιά της πρωτεύουσας Ισλαμαμπάντ. Ζητώ να βρεθεί και οι οργανισμοί πίσω από αυτό θα θεωρηθούν αμέσως υπεύθυνοι. Είθε ο Θεός να τον κρατήσει ασφαλή.

Μιλώντας στα μέσα ενημέρωσης, η σύζυγος του Jan Kaneez, Sughra, είπε ότι, όταν του τηλεφώνησε περίπου στις 13:00, ένα από τα τηλέφωνά του ήταν απενεργοποιημένο και στο άλλο δεν απαντούσε. “Όλοι γνωρίζουν ποιος τον πήρε”, είπε, αναφερόμενη στις κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας. Πρόσθεσε: “Δεν είναι μυστικό για εκείνους που τον ακολουθούν εδώ και χρόνια.”

Το 2017, ο Jan δέχθηκε επίθεση στο Ισλαμαμπάντ, αλλά δραπέτευσε. Αυτός και τα παιδιά του ταξίδευαν προς το Μπάρα Κάχου, 18 χλμ. από το Ισλαμαμπάντ, όταν δύο μοτοσικλετιστές, που έρχονταν από την αντίθετη κατεύθυνση, έσπασαν το παρμπρίζ του αυτοκινήτου του ρίχνοντας ένα βράχο.

“Καταδίκη στο Twitter”

Η απαγωγή του Jan προκάλεσε αναταραχή στο Πακιστάν, με το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισλαμαμπάντ να ζητά έρευνα για την εξαφάνισή του.

Κατά τη διάρκεια συνόδου της Εθνοσυνέλευσης στις 21 Ιουλίου, κόμματα της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφοι, που κάλυπταν τις διαδικασίες, πραγματοποίησαν απεργία ως ένδειξη διαμαρτυρίας και ανακοίνωσαν ότι θα συνεχίσουν να μποϊκοτάρουν όλες τις συνόδους της κάτω Βουλής, έως ότου η κυβέρνηση αποκαλύψει πού κρατούνταν ο Jan και να προσδιορίσει τους υπεύθυνους γι’ αυτό.

Το μποϊκοτάζ έχει πλέον λήξει, αν και αυτά τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.

Η υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Shireen Mazari είπε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι διαπίστωσε πωςη απαγωγή του Jan “ήταν πολύ ενοχλητική”, αλλά επικρίθηκε από τους οπαδούς της, οι οποίοι έβλεπαν ως καθήκον της να διασφαλίσει ότι ο Jan διασώθηκε, και όχι μόνο να τουϊτάρει γι’ αυτό.

Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος της Επιτροπής της Γερουσίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Mustafa Nawaz Khokhar, έγραψε στο Twitter ότι ο Γενικός Επιθεωρητής της Αστυνομίας θα πρέπει να ενημερώσει την επιτροπή για το συμβάν:

As a matter of grave urgency and unquestionable importance, IG Islamabad has been asked to brief the Human Rights committee tomorrow on abduction/disappearance of renowned journalist Matiullah Jan pic.twitter.com/Dxgg8EVMSm

— Mustafa Nawaz Khokhar (@Mustafa_PPP) July 21, 2020

Ως θέμα επείγον και αναμφισβήτητης σημασίας, ζητήθηκε από τον Γενικό Επιθεωρητή του Ισλαμαμπάντ να ενημερώσει αύριο την επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με την απαγωγή / εξαφάνιση του διάσημου δημοσιογράφου Matiullah Jan

Ωστόσο, η γερουσιαστής Σέρι Ρίμαν, μέλος της αντιπολίτευσης του Λαϊκού Κόμματος του Πακιστάν (PPP), πρότεινε ότι αυτή η “ανοησία” των καταδίκων του Twitter από τους υπουργούς πρέπει να σταματήσει: “Μην κάνετε εκκλήσεις στο Twitter για να το καταδικάσετε. Πρέπει είτε να ενεργήσετε είτε να παραιτηθείτε.”

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πακιστάν, μαζί με ακτιβιστές των δικαιωμάτων και οργανώσεις δημοσιογραφίας, καταδίκασαν την απαγωγή και εξέφρασαν ανησυχία για τις αυξανόμενες προσπάθειες ελέγχου των μέσων ενημέρωσης:

We are deeply concerned at increasing attempts to control the media, suppress independent voices, & curb political dissent, thereby creating an environment of constant fear. @Matiullahjan919‘s abduction is an act of cowardice & warrants immediate redressalhttps://t.co/54HwzBdga2

— Human Rights Commission of Pakistan (@HRCP87) July 21, 2020

Ανησυχούμε βαθιά για την αύξηση των προσπαθειών ελέγχου των μέσων μαζικής ενημέρωσης, την καταστολή των ανεξάρτητων φωνών και της συγκράτησης της πολιτικής διαφωνίας, δημιουργώντας έτσι ένα περιβάλλον συνεχούς φόβου. Η απαγωγή του @MatiullahJan είναι πράξη δειλίας και πρέπει να δοθεί διαβεβαίωση άμεσης αποκατάστασης.

Η απαγωγή του Jan προκάλεσε επίσης μια μικρή διαμαρτυρία των δημοσιογράφων στο Ισλαμαμπάντ:

Update: We journalists are gathering outside Islamabad press club demanding #BringBackMatiullah #MatiullahJan @Wabbasi007 @awaheedmurad pic.twitter.com/g0faqi9js3

— Asad Ali Toor (@AsadAToor) July 21, 2020

Ενημέρωση: Εμείς οι δημοσιογράφοι συγκεντρωνόμαστε έξω από το κέντρο Τύπου του Ισλαμαμπάντ απαιτώντας #ΦέρτεΠίσωΤονMatiullah #MatiullahJan @WaseemAbbasi @A.WaheedMurad

Η επιστροφή και η ακρόαση του Jan

Ο δικηγόρος Shahid Abbasi, αδελφός του Jan, ο οποίος ενεργεί επίσης ως νομικός σύμβουλός του, είπε ότι έλαβε μια κλήση από άγνωστο αριθμό, που τον ενημέρωνε να παραλάβει τον Jan από το Fateh Jang. Ο Jan αργότερα εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για όλους όσους ύψωσαν τη φωνή τους υπέρ του:

I am back home safe & sound. God has been kind to me & my family. I am grateful to friends, national & int. journalist community, political parties, social media & rights activists, lawyers bodies, the judiciary for their quick response which made it possible.

— Matiullah Jan (@Matiullahjan919) July 22, 2020

Είμαι σπίτι ασφαλής και υγιής. Ο Θεός ήταν ευγενικός με μένα και την οικογένειά μου. Είμαι ευγνώμων σε φίλους, εθνική και διεθνή δημοσιογραφική κοινότητα, πολιτικά κόμματα, ακτιβιστές κοινωνικών μέσων και δικαιωμάτων, νομικούς φορείς, δικαστικό σώμα για τη γρήγορη ανταπόκρισή τους που την έκανε δυνατή. (την επιστροφή)

Στην ακρόαση του δικαστηρίου του, η οποία προχώρησε, όπως είχε προγραμματιστεί στις 22 Ιουλίου, ο Jan συνέδεσε άμεσα την απαγωγή του με τις κατηγορίες του για περιφρόνηση του δικαστηρίου, λέγοντας: “Από τη μία πλευρά, οι άνθρωποι δεν επιτρέπεται να μιλήσουν και από την άλλη πλευρά, για όσους τολμούν να μιλήσουν, εκδίδονται ανακοινώσεις περιφρόνησης του δικαστηρίου.”

Κατά την εμφάνισή του στο δικαστήριο, δόθηκαν στον Jan δύο εβδομάδες για να προετοιμάσει την υπεράσπισή του.

Ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο έδωσε εντολή στην αστυνομία της Περιφέρειας του Ισλαμαμπάντ να υποβάλλει έκθεση για την απαγωγή και την επακόλουθη απελευθέρωση του Jan, ρώτησε επίσης: “Τι κάνουν οι κρατικοί θεσμοί; Κανένας οργανισμός ή όργανο δεν έχει το δικαίωμα να πάρει τα πράγματα στα χέρια του.”

Στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου του 2020, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) κατέταξαν το Πακιστάν 145η από τις 180 χώρες, αρκετό κατηγορητήριο για την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στο Πακιστάν.

Η απαγωγή του Jan δεν είναι η πρώτη φορά, που ένας δημοσιογράφος έχει κακοποιηθεί ή απαχθεί. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ιμράν Χαν κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να αποσιωπήσει τη διαφωνία. Αρκετοί οίκοι μέσων ενημέρωσης έχουν βιώσει μια οικονομική συμπίεση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα πολλές εκδόσεις να μην είναι έντυπες και ένας μεγάλος αριθμός επαγγελματιών των μίντια να χάσουν τις δουλειές τους.