Η ελευθερία του Τύπου στη Νικαράγουα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής δίωξης από τη διοίκηση του Προέδρου Ορτέγα σε συνδυασμό με την έλλειψη πρόσβασης σε δημόσιες πληροφορίες. Παρά αυτά τα εμπόδια, έχουν δημιουργηθεί τουλάχιστον 24 νέα μέσα ενημέρωσης από τον Απρίλιο του 2018, σύμφωνα με μια έκθεση, που δημοσιεύθηκε από το Literal Periodismo Ciudadano.
Τον Απρίλιο του 2018, οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις κοινωνικής ασφάλισης πυροδότησαν τις μεγαλύτερες δημοφιλείς κινητοποιήσεις τα τελευταία 30 χρόνια ως απάντηση. Ωστόσο, μετά τη σοβαρή αντίδραση της κυβέρνησης, οι διαδηλωτές άρχισαν επίσης να βγαίνουν στους δρόμους ενάντια στην πολιτική καταστολή στα χέρια της κυβέρνησης Ντανιέλ Ορτέγα, η οποία θεωρείται όλο και περισσότερο αυταρχική. Οι διαμαρτυρίες από το 2018 έλαβαν ένα ευρύ επίπεδο υποστήριξης, ακόμη και σε πόλεις και τομείς, που παραδοσιακά ήταν υπέρ του κινήματος των Σαντινίστας με επικεφαλής τον Ορτέγα.
Στις 30 Μαΐου 2018, την ημέρα που η Νικαράγουα γιορτάζει την εθνική γιορτή της μητέρας, 18 νεαροί διαδηλωτές σκοτώθηκαν και 218 τραυματίστηκαν, σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου. Σύμφωνα με τη Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τουλάχιστον 328 Νικαραγουανοί δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια της αναταραχής το 2018. Η πολιτική κατάσταση μετά τις διαμαρτυρίες οδήγησε σε τουλάχιστον 80.000 εξόριστους.
Μετά τις διαμαρτυρίες του Απριλίου 2018, σημειώθηκαν 1.080 επιθέσεις κατά της ελευθερίας της έκφρασης και των μέσων ενημέρωσης.
Το 2020, ο Ντανιέλ Ορτέγα εξακολουθεί να είναι στην εξουσία και οι δημοσιογράφοι στη Νικαράγουα συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν παρενόχληση από την αστυνομία, μπλοκ στο τελωνείο ειδών Τύπου καθώς και σωματικές επιθέσεις. Σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα, οι οποίοι, από το 2019, έχουν μειώσει τη Νικαράγουα κατά τρεις τάξεις στην ετήσια κατάταξη της ελευθερίας του Τύπου, “οι δημοσιογράφοι είναι συχνά θύματα εκστρατειών παρενόχλησης, αυθαίρετων συλλήψεων και απειλών θανάτου”.
Παρά τις προκλήσεις αυτές, η δημοσιογραφία της Νικαράγουα κατάφερε να συνεχίσει, προσαρμοζόμενη στις νέες πολιτικές, οικονομικές και τεχνολογικές συνθήκες.
Ακολουθούν έργα πολυμέσων, που αναπτύχθηκαν από νέα ψηφιακά μέσα, παραδοσιακές έντυπες εφημερίδες, που έχουν προσαρμοστεί σε μορφές πολυμέσων και πρωτοβουλίες από τους επιζώντες των καταστολών διαμαρτυρίας του 2018. Παρά τις συνεχιζόμενες απειλές κατά της ελευθερίας του Τύπου, τα μέσα ενημέρωσης της Νικαράγουα χρησιμοποιούν ψηφιακά μέσα για να προβληματιστούν δημόσια για την ιστορία της κρατικής βίας και τις δυνάμεις, που αντιτίθενται σε αυτήν.
Μουσείο Μνήμης
Η Ένωση Μητέρων του Απριλίου ιδρύθηκε για να συγκεντρώσει τις μητέρες και τις οικογένειες των θυμάτων από το 2018. Ο οργανισμός δημιούργησε μια σειρά πρωτοβουλιών, που εστιάζονται στη μνήμη, τις αποζημιώσεις και τη δικαιοσύνη. Ένα από τα έργα του είναι το Μουσείο Μνήμης, μια γκαλερί πολυμέσων για τα θύματα της κρατικής καταστολής του 2018, μια εγκληματολογική ανοικοδόμηση της σφαγής της 30ής Μαΐου και ένα podcast για τη μνήμη των θυμάτων. Το πρώτο επεισόδιο ξαναζεί αυτό που συνέβη στην πόλη Μασάγια κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων το 2018.
??? Memoria para no olvidar, memoria para resistir ???
? ¡Encontrá todos los episodios de la ????? ????????́? ???????? en nuestro podcast ?????????? ?? ?? ???????! ✊??
??????? ???? ⤵https://t.co/CydfklA6uA
— AMA y No Olvida Museo de la Memoria (@museomemoria_ni) July 8, 2020
Μνήμη για να μην ξεχνάμε, μνήμη για να αντιστεκόμαστε.
Βρείτε όλα τα επεισόδια του Serie Operation Limpieza (“Σειρά Επιχειρήσεων Καθαρισμού”) στο podcast μας Barricadas de la Memoria (“Οδοφράγματα της Μνήμης”).
Ιστορική μνήμη της αντίστασης των αγροτών
Το ερευνητικό ψηφιακό μέσο ενημέρωσης Expediente Público ανέπτυξε μια σειρά αναφορών, χρονοδιαγραμμάτων και γκαλερί σχετικά με την αντίσταση του αγροτικού κινήματος κατά της κυβέρνησης κατά τη δεκαετία του '80 και την ιστορία του μέχρι το τέλος της “Επανάστασης της Νικαράγουας” το 1990. Το ντοκιμαντέρ “Nicaragua campesina, la nación ajena” (“Αγροτική Νικαράγουα, ένα Ξένο Έθνος”) είναι μια περίληψη αυτής της ιστορίας.
Η Νικαράγουα είναι μια χώρα με μεγάλο αγροτικό πληθυσμό, της οποίας η οικονομία εξαρτάται από τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '80, με μια αγροτοβιομηχανική πολιτική εξαγωγών, η κυβέρνηση των Σαντινίστας ανέπτυξε προγράμματα αγροτικής μεταρρύθμισης και ίδρυσε εταιρείες, “που ανήκουν στο λαό”. Ωστόσο, στην πράξη, αυτό το όραμα σήμαινε απαλλοτρίωση γης, εξαναγκασμένους συνεταιρισμούς και πολιτιστική επιβολή από την πρωτεύουσα Μανάγκουα, σύμφωνα με το Expediente Publico. Αυτή η κατάσταση δημιούργησε δυσαρέσκεια μεταξύ των αγροτών, οι οποίοι όχι μόνο αμφισβήτησαν την κυβέρνηση, αλλά και κινητοποιήθηκαν και ήταν μέρος της ένοπλης σύγκρουσης. Στο τέλος της σύγκρουσης, το 71% των Κόντρας που σταμάτησαν να πολεμούν ήταν αγρότες, αλλά δεν έλαβαν αποζημιώσεις ούτε επαρκή υποστήριξη για να επανενταχθούν κοινωνικά.
.
“Οι άδειοι χώροι άδειασαν μέχρι τον Απρίλιο”
Ο νεοδημιουργημένος ιστότοπος του κεντροαμερικάνικου ιστοτόπου Divergentes (ο οποίος περιλαμβάνει μορφές πολυμέσων και ειδήσεις “από άλλες οπτικές γωνίες”) κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2020 και πρόσφατα δημοσίευσε τρία προφίλ οικογενειών, που επλήγησαν από την κρατική βία το 2018. Το προφίλ με τίτλο “Los Vacíos Que Dejo Abril” (“Οι άδειοι χώροι άδειασαν μέχρι τον Απρίλιο”) περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τρεις οικογένειες σχετικά με το πώς χειρίζονται το πένθος, και γκαλερί φωτογραφιών και μια ειδική έκδοση podcast για τα δωμάτια, τα έπιπλα και τους χώρους που δεν καταλαμβάνουν πλέον οι δολοφονημένοι συγγενείς τους. Υπάρχει μια αναφορά πολυμέσων και μια ειδική έκδοση στο podcast.
“Aquí —dice pisando con fuerza la tierra— Gerald pensaba construir su cuarto para darle privacidad a sus hermanas y a mí. De vez en cuando viene mi papá a limpiar, a quitar las hojas, aunque ahora de poco sirve”, recuerda Susana.
El relato completo en https://t.co/WFclADhqC3 pic.twitter.com/hDrmhJreeM
— Divergentes (@DivergentesCA) July 13, 2020
“Εδώ”, λέει, χτυπώντας το έδαφος, “ο Gerald σκέφτηκε να χτίσει το δωμάτιό του για να δώσει ιδιωτικότητα στις αδελφές του και σε ‘μένα. Περιστασιακά, ο μπαμπάς μου έρχεται να καθαρίσει, για να αφαιρέσει τα φύλλα, αν και τώρα είναι ελάχιστα χρήσιμο”, θυμάται η Σουζάνα.
Ο πλήρης λογαριασμός στη διεύθυνση: https://t.co/WFclADhqC3 pic.twitter.com/hDrmhJreeM
Το ζωγραφισμένο σύνορο
Μια συμμαχία των μέσων ενημέρωσης (συμπεριλαμβανομένων των Confidencial, και δύο οίκων μέσων ενημέρωσης της Κόστα Ρίκα—”La Voz de Guanacaste” [“Η Φωνή της Guanacaste”] και το ραδιοφωνικό δίκτυο “Interferencia” του Πανεπιστημίου της Κόστα Ρίκα) συνέταξε ένα ρεπορτάζ για τις κοινότητες στα σύνορα μεταξύ της Νικαράγουας και της Κόστα Ρίκα. Αυτές οι κοινότητες έχουν επηρεαστεί από οικονομικές συνθήκες, δυσκολία πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες, νόμιμη και παράνομη μετανάστευση και στρατηγικές απόκρισης στον COVID-19. Μια ειδική έκθεση με βίντεο δημοσιεύτηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτών των μέσων ενημέρωσης.