Βιομετρικές λεπτομέρειες καταγράφονται σε ένα κέντρο εγγραφής Aadhaar στην Καλκούτα, Δυτική Βεγγάλη, Ινδία (Biswarup Ganguly, CC-BY-3.0)

Αυτή η ανάρτηση δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο Yoti ως μέρος της Υποτροφίας Digital Identity του Subhashish Panigrahi. Έχει τροποποιηθεί για το Global Voices.

Το μεγαλύτερο σύστημα βιομετρικής αναγνώρισης στον κόσμο, το Aadhaar, εκχωρεί στους Ινδούς έναν 12ψήφιο μοναδικό αριθμό ταυτότητας, που συνδέεται με μια σειρά υπηρεσιών σε δικαιούχους πολίτες. Το πρόγραμμα προοριζόταν να είναι μια τεχνολογική λύση τόσο στις υπάρχουσες όσο και στις αναδυόμενες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις, σχεδιασμένο να συμβάλλει στη διασφάλιση της ένταξης στην Ινδία. Στην πράξη, ωστόσο, έχει κάνει το αντίθετο, ενισχύοντας τον αποκλεισμό των περιθωριακών και ευάλωτων κοινοτήτων.

Το Aadhaar άρχισε να διαμορφώνεται το 2009, όταν το Εθνικό Κογκρέσο της Ινδίας (INC) ήταν στην κυβέρνηση, αλλά είδε επιθετική εφαρμογή με το κόμμα Bharatiya Janata (BJP), που κυβερνά επί του παρόντος, το οποίο κατέχει την πλειοψηφία σε ομοσπονδιακό επίπεδο και ασκεί ισχυρή επιρροή σε πολλές επαρχίες. Το σύστημα λοιπόν έχει χρησιμοποιηθεί τόσο σε ομοσπονδιακά όσο και σε επαρχιακά δημόσια προγράμματα σε μαζική κλίμακα, αλλά ο αποκλεισμός παραμένει.

Ήλπιζαν ότι, μετά από μια δεκαετία χρήσης του Aadhaar, ζητήματα όπως η μακρά ιστορία της φυλετικής καταπίεσης της χώρας, η οποία υπήρχε πολύ πριν από τον αποικισμό της Βρετανίας και συνεχίζεται κατά πολύ, αφότου η χώρα έγινε κοινοβουλευτική δημοκρατία το 1947, θα αντιμετωπιστούν. Αντ’ αυτού, πολλές περιθωριοποιημένες κοινότητες αντιμετωπίζουν πλήθος προβλημάτων, μη μπορώντας να έχουν πρόσβαση σε βασικές παροχές και υπηρεσίες.

Συνομιλίες με μέλη πολλών τέτοιων κοινοτήτων, ως μέρος της έρευνας που πραγματοποιήθηκε για το έργο Marginalized Aadhaar (βλ. Ημερολόγια Πεδίου #1, #2 και #3), δείχνουν ότι οι πιο περιθωριοποιημένοι ανάμεσά τους έχουν αποκλειστεί περαιτέρω ως αποτέλεσμα της απόλυτης εμπιστοσύνης στις “τεχνολογικές λύσεις“, που εμφανίζεται από διάφορες κρατικές οντότητες.

Ωστόσο, οι τεχνολογικές μεροληψίες, που έχουν προκύψει από τη συστημική κοινωνική καταπίεση στην ινδική κοινωνία, ειδικά στο πλαίσιο του Aadhaar, δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί.

“Τεχνολογικά όπλα μαζικού αποκλεισμού”

Όταν εξετάζεται μέσω των φακών διαφορετικών δημογραφικών στοιχείων – κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών, περιφερειακών, γλωσσικών, θρησκευτικών και το πιο σημαντικό, μέσω της πρόσβασης σε προνόμια για όσους βρίσκονται στο κάτω μέρος της πυραμίδας – μπορεί κανείς να κατανοήσει μόνο ένα μικρό μέρος του τι σημαίνει για τους πολίτες αυτό το εθνικό σύστημα βιομετρικών ταυτοτήτων όπως είναι το Aadhaar.

Από τη φύση τους, τα συστήματα ταυτότητας πρέπει να επιτρέπουν την κοινωνική ένταξη και τα δικαιώματα των ατόμων να αντιμετωπίζουν ζητήματα σε όλο το φάσμα: από την εκτεταμένη ανισότητα έως τις αποχρώσεις που σχετίζονται με τους Αντιβάσι, ειδικά τις ιδιαίτερα ευάλωτες φυλετικές ομάδες. Αν δεν το κάνουν, άτομα με προνόμια αλλά χωρίς κατανόηση της διαφορετικότητας και της ένταξης, καταλήγουν να χτίζουν “τεχνολογικά όπλα μαζικού αποκλεισμού.”

Για παράδειγμα, το Aadhaar έχει αναπτυχθεί για βιομετρικό έλεγχο ταυτότητας στη διανομή τροφίμων, μέσω του Συστήματος Δημόσιας Διανομής (PDS), μιας πρωτοβουλίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, που παρέχει τρόφιμα και άλλα βασικά προϊόντα σε όσους έχουν ανάγκη. Ο στόχος, φυσικά, είναι να εξαλειφθεί η φτώχεια, αλλά στοιχεία από την απογραφή της χώρας έδειξαν ότι μεταξύ 2001 και 2011, ο αριθμός των ατόμων που βρίσκονται σε ανάγκη αυξήθηκε από 21 σε 26,8 εκατομμύρια, μία αύξηση 22,4%.

Τεχνολογία με βάση τα συμφραζόμενα

Η τεχνολογία, ιδίως στην Ινδία, δεν μπορεί να συζητηθεί χωρίς να προκληθεί συστηματική φυλετική διάκριση. Η δυναμική της πολιτικής δύναμης της χώρας είναι πολύ πιο φυλετικά διχαστική από ποτέ, σε σημείο που έχει πλέον γίνει μέρος του μηχανισμού αποκλεισμού.

Το σύστημα των καστών χωρίζει τους ανθρώπους της ινδουιστικής πίστης σε τέσσερις μεγάλες τάξεις, εκ των οποίων ορισμένοι θεωρούνται απόκληροι ή “άθικτοι“. Αυτές οι κοινότητες είναι συλλογικά γνωστές ως Ντάλιτ σε προοδευτικές συζητήσεις. Στο σύνταγμα της Ινδίας, ταξινομούνται ως Προγραμματισμένες Κάστες (SC).

Το BJP, το κυβερνών δεξιό εθνικιστικό κόμμα, που κυριαρχείται από τους “ανώτερης κάστας” Ινδουιστές, πιέζει να αποκλειστούν οι Ντάλιτ, οι Μουσουλμάνοι και οι Αντιβάσι και αρκετές άλλες περιθωριοποιημένες κοινότητες μέσω διχαστικών πολιτικών. Από την άποψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι τεχνολογικές εφαρμογές αυτών των πολιτικών συχνά μεταφράζονται σε εγγενή και σοβαρά σχεδιαστικά ελαττώματα.

Μια μουσουλμάνα στην πολιτεία του Άσαμ, η οποία ανακηρύχθηκε ως “αμφίβολη ψηφοφόρος” στο Εθνικό Μητρώο Πολιτών. (Στιγμιότυπο οθόνης από ένα βίντεο ρεπορτάζ από το NewsClickin. CC-BY 3.0).

Πρόσβαση σε πληροφορίες σε μητρικές γλώσσες

Περιέργως, σε μια χώρα όπου υπήρχαν περισσότερες από 402 τεκμηριωμένες διακοπές διαδικτύου, από τότε που το BJP ανέβηκε στην εξουσία το 2014, το σύστημα Aadhaar βασίζεται στο Διαδίκτυο για να λειτουργήσει. Τα άτομα, που θέλουν να λάβουν δελτία τροφίμων, πρέπει να πιστοποιήσουν την ταυτότητά τους μέσω μιας διαδικασίας βάσει δακτυλικών αποτυπωμάτων και οι αρχές στα κέντρα συσσιτίων χρησιμοποιούν μια διαδικτυακή πύλη για να επαληθεύσουν τις πληροφορίες.

Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι περίπου 104 εκατομμύρια Αντιβάσι, που έχουν ήδη αποκλειστεί σε μεγάλο βαθμό, επειδή προέρχονται από ομάδες χαμηλού εισοδήματος, αποκλείονται περαιτέρω, επειδή δεν μπορούν να βρουν πληροφορίες για το Aadhaar στις μητρικές τους γλώσσες.

Στο παρακάτω βίντεο, η ομιλήτρια της γλώσσας σόρα, Manjula Bhuyan, από την Ορίσα της Ινδίας, τόνισε τη σημασία της πρόσβασης σε πληροφορίες σχετικά με την ψηφιακή ταυτότητα στη μητρική γλώσσα κάποιου. Μπορείτε να βρείτε εδώ βίντεο με δυνατότητα λήψης με υποτίτλους και μεταγραμμένο κείμενο.

Κηρύχθηκαν παράνομοι πολίτες

Ο αντίκτυπος αυτής της συστημικής προκατάληψης είναι ευρύς. Περιλαμβάνει τους Ντάλιτ και τους μουσουλμάνους μαθητές από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, που στερούνται υποτροφιών λόγω σφαλμάτων του συστήματος Aadhaar, έως τους μουσουλμάνους πολίτες, που παρενοχλούνται και τους ζητείται να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία για την ιθαγένεια.

Οι μουσουλμάνοι στην πολιτεία Άσαμ ήταν μεταξύ των πιο σοβαρών πληγέντων: 1,9 εκατομμύρια από αυτούς από τον πληθυσμό των 33 εκατομμυρίων κατοίκων δηλώθηκαν παράνομοι κατά τη διάρκεια του Εθνικού Μητρώου Πολιτών (NRC), ενός προγράμματος, που αποσκοπούσε στην εξάλειψη των παράνομων μεταναστών.

Το παρακάτω βίντεο λέει ότι η κατάσταση της ψηφιακής ταυτότητας πήρε μια κρίσιμη στροφή, όταν αυτά τα 1,9 εκατομμύρια άτομα κηρύχθηκαν παράνομα. Μπορείτε να βρείτε εδώ βίντεο με δυνατότητα λήψης με υποτίτλους και μεταγραμμένο κείμενο.

Η άσκηση του NRC σταμάτησε στιγμιαία λόγω της πανδημίας του COVID-19, αλλά νέα κύματα τρόμου άρχισαν να ξετυλίγονται μεταξύ εκείνων που έχουν κηρυχθεί παράνομοι.

Ο Ashraful Hussain, ένας ακτιβιστής που συνεργάζεται στενά με πολλούς Ασαμέζους μουσουλμάνους, που έχουν υποστεί διακρίσεις, σημείωσε πρόσφατα, “Οι περισσότεροι μουσουλμάνοι – και ακόμη και πολλοί Ινδουιστές με καταγωγή από την [Δυτική] Βεγγάλη – αποκλείστηκαν σκόπιμα στην κατηγορία “γνήσιος γηγενής” από τους αξιωματικούς, που ήταν υπεύθυνοι της μονάδας NRC.”

Τα 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι, των οποίων τα ονόματα έμειναν εκτός της λίστας των “νόμιμων πολιτών”, έχουν μια τελευταία επιλογή: να εμφανιστούν σε αυτό που είναι γνωστό ως δικαστήριο αλλοδαπών για να αποδείξουν την ιθαγένειά τους σε μια δικαστική διαδικασία.

Ο Hussein φοβάται, ωστόσο, ότι παρόλο που αυτοί οι ήδη περιθωριοποιημένοι άνθρωποι γίνονται φτωχότεροι ως αποτέλεσμα των περιορισμών του αποκλεισμού, θα πρέπει να πληρώσουν τα νομικά έξοδα, που σχετίζονται με την απόδειξη της ιθαγένειας τους, μόλις αρθούν οι περιορισμοί του COVID-1. Και ο αποκλεισμός πηγαίνει πολύ πιο μακριά. Σύμφωνα με τον Hussein: “Καθώς πολλές μουσουλμάνες είναι αναλφάβητες και δεν μπορούν να βρουν έγγραφα για να αποδείξουν τον γονικό τους δεσμό, αυτές οι γυναίκες και τα παιδιά τους δεν περιλαμβάνονται στη λίστα [NRC]”.

Το NRC συνδέεται βαθιά με το Aadhaar. Όπως εξήγησε ο δικηγόρος Tripti Poddar, η συλλογή βιομετρικών δεδομένων ατόμων έγινε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του NRC. Εκείνοι που τα κατάφεραν στο NRC εξέδωσαν (αριθμό) Aadhaar. Εκείνοι που δεν (τα κατάφεραν), τους αρνήθηκαν. Ο Poddar ισχυρίζεται περαιτέρω ότι ακόμη και ένας αλλοδαπός που διαμένει στην Ινδία μπορεί να λάβει Aadhaar, αλλά οι Ινδοί πολίτες, που μαρκάρονται από το NRC, μπορεί να στερηθούν των συνταγματικών τους δικαιωμάτων.