Τα ψηφιακά δικαιώματα παραμένουν υπό απειλή στο Μαλάουι παρά την ιστορική νίκη για τη δημοκρατία

Αφίσα Celtel στην Chirimba του Μαλάουι, 21 Φεβρουαρίου 2007. Φωτογραφία από nchenga μέσω Flickr, άδεια CC BY 2.0.

Αυτό το άρθρο είναι του UPROAR, μίας πρωτοβουλίας της Small Media, που παροτρύνει τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των ψηφιακών δικαιωμάτων, στο Universal Periodic Review (UPR)

Το Μαλάουι έγραψε ιστορία τον Μάιο, όταν επαναπραγματοποίησαν τις προεδρικές εκλογές τους μετά από ακύρωση από τα δικαστήρια του πρώτου σετ αποτελεσμάτων. Στη συνέχεια, η αντιπολίτευση κέρδισε. Το Μαλάουι έλαβε διεθνή έπαινο, επειδή ήταν μόλις η δεύτερη φορά στην Αφρική, που έγινε επαναπραγματοποίηση εκλογών μετά από ακύρωση δικαστηρίου και για πρώτη φορά στην ιστορία με νίκη της αντιπολίτευσης.

Η ακύρωση πραγματοποιήθηκε μετά από μήνες διαμαρτυριών πολιτών κατά της εκλογικής απάτης. Ο Συνασπισμός Υπερασπιστών των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRDC), ο οποίος ηγούνταν των περισσότερων διαδηλώσεων, χρησιμοποίησε συχνά πλατφόρμες κοινωνικών μέσων όπως το Facebook, το WhatsApp και το Twitter για να οργανώσουν και να διαδώσουν τα μηνύματά τους.

Παρά τη σημαντική αυτή νίκη για τη δημοκρατία, ωστόσο, οι Μαλαουινοί εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν παρατεταμένες απειλές για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό χώρο.

Περίκλειστο κράτος με πληθυσμό άνω των 18 εκατομμυρίων ανθρώπων, το Μαλάουι έχει ένα από τα χαμηλότερα και πιο αργά αναπτυσσόμενα ποσοστά πρόσβασης στο Διαδίκτυο στον κόσμο. Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού και στέγασης του Μαλάουι του 2018, περίπου το 14% του πληθυσμού χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο στο Μαλάουι, ενώ περίπου το 52% διαθέτουν κινητό τηλέφωνο.

Τα χαμηλά ποσοστά πρόσβασης στο Διαδίκτυο οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην κακή υποδομή και τα υψηλά τιμολόγια δεδομένων, τα οποία περιλαμβάνουν ΦΠΑ 17,5% σε κινητά τηλέφωνα και υπηρεσίες, ΦΠΑ 16,5% στις υπηρεσίες Διαδικτύου και επιπλέον 10% ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα κινητά μηνύματα κειμένου τηλεφώνου και μεταφορά δεδομένων στο Διαδίκτυο, που εισήχθησαν τον Μάιο του 2015.

Κατά συνέπεια, η πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι απαγορευτική βάσει κόστους για την πλειονότητα των Μαλαουινών. Από τον Ιούλιο του 2020, ένα μηνιαίο πακέτο δεδομένων 10 GB κοστίζει περίπου 21 δολάρια τόσο με την Telecom Networks Malawi (TNM) όσο και με την Airtel, που είναι περίπου ο μισός ελάχιστος μηνιαίος μισθός στο Μαλάουι. Ο Δείκτης Διαδικτύου Χωρίς Αποκλεισμούς 2020, ο οποίος αξιολογεί τη διαθεσιμότητα του Διαδικτύου, την προσιτή τιμή, τη συνάφεια του περιεχομένου και την ετοιμότητα, κατατάσσει το Μαλάουι 97ο στις 100 χώρες.

Εκτός από το υψηλό κόστος του Διαδικτύου, άλλες απειλές για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό χώρο περιλαμβάνουν την αστυνομική παρακολούθηση των διαδικτυακών χρηστών, την κατάργηση διαδικτυακού περιεχομένου και αυστηρές ποινές για χρήστες του Διαδικτύου, που παραβιάζουν τους νόμους της χώρας.

Νομικές απειλές

Η πρακτική της κυβέρνησης για διαδικτυακή παρακολούθηση βασίζεται στον νόμο.

Το 2016, το κοινοβούλιο του Μαλάουι ενέκρινε τον Νόμο για τις Ηλεκτρονικές Συναλλαγές και την Κυβερνοασφάλεια του 2016, ο οποίος περιορίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό χώρο. Το άρθρο 24 παράγραφος 2ε του νόμου ορίζει ότι η διαδικτυακή επικοινωνία μπορεί να είναι περιορισμένη για την “προστασία της τάξης και της εθνικής ασφάλειας”, ενώ το άρθρο 24 παράγραφος 2στ ορίζει ότι η διαδικτυακή επικοινωνία μπορεί να είναι περιορισμένη, προκειμένου να “διευκολύνει τον τεχνικό περιορισμό στην υπό όρους πρόσβαση σε διαδικτυακή επικοινωνία”.

Ο νόμος για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο τιμωρεί επίσης την “προσβλητική επικοινωνία” μέσω της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) με κυρώσεις προστίμων ή μέγιστη ποινή φυλάκισης 12 μηνών και θέτει περιορισμούς στην κρυπτογράφηση. Νομικά, αυτό σημαίνει ότι τα κρυπτογραφημένα εργαλεία ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το Signal και το WhatsApp, θεωρούνται παράνομα στο Μαλάουι, τουλάχιστον θεωρητικά.

Εκτός από αυτήν τη νομοθεσία, υπάρχει επίσης μια πληθώρα νόμων, που κληρονομήθηκαν από τη βρετανική αποικιακή εποχή (1891-1964) και τη δικτατορική εποχή του κόμματος του Κογκρέσου του Μαλάουι (1964-1994), που απειλούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό χώρο. Αυτό περιλαμβάνει τις Ενότητες 50 και 51 του Ποινικού Κώδικα, που ορίζει το αδίκημα της ανταρσίας, και το Τμήμα 4 του Νόμου περί Προστατευόμενης Σημαίας, Εμβλημάτων και Ονομάτων, που καθιστά αδίκημα “οποιαδήποτε πράξη ή εκφώνηση λέξεων ή δημοσίευση ή έκφραση γραπτού, που έχει σκοπό να προσβάλει, να γελοιοποιεί ή να δείχνει έλλειψη σεβασμού προς τον Πρόεδρο, την εθνική σημαία, τα στρατιωτικά σήματα, τη δημόσια σφραγίδα ή οποιοδήποτε προστατευμένο έμβλημα ή προστατευόμενη ομοιότητα”.

Αυτοί οι νόμοι σε συνδυασμό επέτρεψαν τις παραβιάσεις ψηφιακών δικαιωμάτων στο Μαλάουι, οι οποίες πρόσφατα έχουν λάβει πολλές μορφές, όπως επιτήρηση του κράτους, περιορισμούς πρόσβασης στο Διαδίκτυο και ποινικοποίηση ορισμένων μορφών διαδικτυακής επικοινωνίας.

Πράγματι, υπάρχουν ορισμένες πρόσφατες περιπτώσεις, όπου οι Αρχές έχουν χρησιμοποιήσει αυτές τις οπισθοδρομικές διατάξεις για να καταπνίξουν την ελευθερία έκφρασης των χρηστών στο Διαδίκτυο, των δημοσιογράφων, των bloggers και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για παράδειγμα, τον Φεβρουάριο του 2016, τρεις πολιτικοί της αντιπολίτευσης συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για ανταρσία για μια συνομιλία μέσω WhatsApp, που διεξήγαγαν, στην οποία φέρεται να σχεδίαζαν να ανατρέψουν τον πρόεδρο. Απαλλάχθηκαν αργότερα από το Ανώτατο Δικαστήριο τον Μάρτιο του 2017 λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

Στην πορεία προς τις εκλογές του Μαΐου 2019, ο Tumpale Mwakibinga, τραπεζικός υπάλληλος, συνελήφθη και κατηγορήθηκε για “προσβολή της σεμνότητας μιας γυναίκας, παραβίαση στον κυβερνοχώρο και επιθετική επικοινωνία” για μια ανάρτηση στο Facebook στην οποία αστειεύτηκε ότι ο τρόπος ντυσίματος της τότε πρώτης κυρίας του Μαλάουι, Γκερτρούτ Μουταρίκα, την έκανε να μοιάζει με τον χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων “Rango”. Είναι τώρα σε εγγύηση εν αναμονή της δίκης. Ένας από τους όρους εγγύησής του απαγορεύει να δημοσιεύει οτιδήποτε στα κοινωνικά μέσα, που να σχετίζεται με την πρώην κυρία.

Νωρίτερα, στις 21 Αυγούστου 2018, η αστυνομία του Μαλάουι συνέλαβε την ακτιβίστρια Manes Hale, με την κατηγορία προσβολής του προέδρου σύμφωνα με το άρθρο 4 του Νόμου περί Προστατευόμενων Σημαιών, Εμβλημάτων και Ονομάτων, για επικριτικές παρατηρήσεις, που έγραψε, για τον πρόεδρο στη σελίδα της στο Facebook. Το κράτος απέσυρε αργότερα την υπόθεση, αλλά δεν έδωσε λόγους για την απόσυρση.

Στοχευόμενοι υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Το κράτος έχει επίσης χρησιμοποιήσει διαδικτυακή επιτήρηση για την παρακολούθηση των επικοινωνιών των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στις 26 Αυγούστου 2019, μια ομαδική συνομιλία WhatsApp των μελών του HRDC, της ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων πίσω από τις προεκλογικές διαμαρτυρίες, διέρρευσε στις κρατικές Αρχές από υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος, που είχαν διεισδύσει στην ομάδα, επιδεινώνοντας τις ήδη τεταμένες σχέσεις της ομάδας με στελέχη της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος.

Πριν από αυτό, η ομάδα ήταν υπό αυξανόμενες απειλές από τον τότε Πρόεδρο Πίτερ Μουταρίκα και στελέχη του κυβερνώντος κόμματος για ηγεσία σε διαδηλώσεις κατά της εκλογικής απάτης. Για παράδειγμα, σε τηλεοπτική ομιλία στις 6 Ιουλίου 2019 για τον εορτασμό της ανεξαρτησίας του Μαλάουι, ο Πρόεδρος Μουταρίκα κατηγόρησε τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων ότι συνεργάστηκαν με την αντιπολίτευση για να δημιουργήσουν “ανομία”, “αναρχία” και πρόθεση να “ανατρέψουν την κυβέρνηση”. Ο πρόεδρος προειδοποίησε ότι θα θεωρούσε τον καθένα υπόλογο και ότι “η δύναμη θα έρθει αντιμέτωπη με βία” και ότι “αυτή η ανοησία θα τελειώσει”.

Λίγο αργότερα, ορισμένοι κορυφαίοι υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως ο Timothy Mtambo, ο Αιδεσιμώτατος McDonald Sembereka και ο Gift Trapence, σύμφωνα με πληροφορίες, έλαβαν απειλές θανάτου. Λίγες μέρες αργότερα, στις 9 Ιουλίου, οι Trapence και Sembereka συνελήφθησαν για φερόμενη απάτη, κατηγορίες που θεωρούνται ευρέως από τη Διεθνή Αμνηστία και άλλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως πολιτικά κίνητρα.

Οι αρχές του Μαλάουι έχουν την υποχρέωση να σέβονται, να προστατεύουν, να προωθούν και να εκπληρώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών της, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου.

Ως εκ τούτου, η ιστορική αλλαγή κυβέρνησης του Μαλάουι πρέπει να είναι μια ευκαιρία ουσιαστικών αλλαγών για να διασφαλίσει ότι οι Μαλαουινοί απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό χώρο.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.