- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Η Ακτή Ελεφαντοστού αποχωρεί από την δικαιοδοσία του Αφρικανικού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών

Κατηγορίες: Υπο-Σαχάρια Αφρική, Ακτή Ελεφαντοστού, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διακυβέρνηση, Μέσα των πολιτών, Πολιτική

Φωτογραφία των Γκιγιόμ Κολίν και Πωλίν Πενό από την 47η συνεδρίαση του Αφρικανικού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών στο Flickr [1] μέσω CC BY-NC-ND 2.0 [2].

Νέα αποτυχία για το Αφρικανικό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών [3] (CADHP): μετά τη μερική αποχώρηση του Μπενίν [4], η Ακτή Ελεφαντοστού αποφασίζει με τη σειρά της να αποχωρήσει από την δικαιοδοσία του. Είναι πολύ πιθανό ότι αυτή η επιλογή συνδέεται με την απόφαση του δικαστηρίου υπέρ ενός αντιπάλου της ιβοριανής κυβέρνησης.

Το δικαστήριο δημιουργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου για τον Αφρικανικό Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών [5] (CADHP), που επιτρέπει σε έναν πολίτη ή έναν οργανισμό να προσφύγει απευθείας στο δικαστήριο. Ο Χάρτης CADHP βασίζεται σε μια διαφρικανική σύμβαση, που έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας (ΟΑΕ), ο οποίος εδρεύει στην Αρούσα της Τανζανίας.

Υπόθεση Γκιγιόμ Κιγκμπαφορί Σορό

Στις 29 Απριλίου 2020, ο εκπρόσωπος της ιβοριανής κυβέρνησης, Σίντι Τουρέ, ανακοίνωσε την απόφαση της Ακτής Ελεφαντοστού να αποχωρήσει [6] από την δικαιοδοσία του δικαστηρίου CADHP, η οποία ξεκίνησε στις 9 Ιουνίου 2013.

Αυτή η απόφαση προέρχεται από την ετυμηγορία του δικαστηρίου, η οποία αδικεί την Ακτή Ελεφαντοστού στην υπόθεση κατά του Γκιγιόμ Κιγκμπαφορί Σορό, πρώην μέλους της κυβέρνησης και πλέον επικριτικού56\για τη χώρα του.

Πρώην πρωθυπουργός της χώρας του, ο Σορό κατήγγειλε το δικαστήριο CADHP μετά από την καταδίκη του σε 20 χρόνια φυλάκισης και πληρωμής προστίμου ύψους 4,5 δισεκατομμυρίων φράγκων CFA Κεντρικής Αφρικής (σχεδόν 7,5 εκατομμύρια αμερικανικά δολάρια) για “απόκρυψη υπεξαίρεσης δημοσίων πόρων” και “ξέπλυμα χρήματος”.

Σύμφωνα με αυτήν την καταδίκη, υποχρεούται εξίσου να καταβάλει 2 δισεκατομμύρια φράγκα CFA (περίπου 3,3 εκατομμύρια αμερικανικά δολάρια) ως αποζημίωση στο Δημόσιο Ταμείο της Ακτής Ελεφαντοστού. Επιπλέον, στερείται για πέντε χρόνια των πολιτικών του δικαιωμάτων και βλέπει το σπίτι του να κατάσχεται. Το Γιαμουσσουκρό εξέδωσε επίσης διεθνές ένταλμα σύλληψης κατά του Κιγκμπαφορί, που ζει στην Γαλλία.

Στις 22 Απριλίου 2020, το δικαστήριο CADPH διέταξε το εναγόμενο κράτος να αναστείλει την εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης κατά του Σορό. Ζήτησε επίσης από την Ακτή Ελεφαντοστού να συντάξει μια έκθεση για την εφαρμογή προληπτικών μέτρων, που διατάχθηκαν στην εν λόγω απόφαση, εντός τριάντα ημερών από την ημέρα λήψης της.

Κατόπιν της ανακοίνωσης της αποχώρησης της Ακτής Ελεφαντοστού από το πρωτόκολλο του δικαστηρίου CADHP, οι οργανισμοί άμυνας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πολλαπλασίασαν τα δελτία Τύπου και τις δηλώσεις τους ως ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της απόφασης αυτής.

Μερικοί βλέπουν μέσα στην άρνηση για συμμόρφωση προς την απόφαση του δικαστηρίου CADHP την επιθυμία των Αρχών να εμποδίσουν τον Σορό να παρουσιαστεί στις προεδρικές εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν τον Οκτώβριο του 2020. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Δικηγορικός Σύλλογος, που τον υπερασπίζεται, δημοσίευσε [7] στις 30 Απριλίου μήνυμα στο Facebook λέγοντας:

Αυτή η απόφαση αποχώρησης επιβεβαιώνει, για την περίπτωση που θεωρείται αναγκαίο, ότι η σωφρονιστική απόφαση της 28ης Απρίλιου 2020, που πάρθηκε από το Πρωτοδικείο του Αμπιτζάν κατά του Γκιγιόμ Κιγκμπαφορί Σορό, παραβιάζοντας την απόφαση του δικαστηρίου CADHP στις 22 Απριλίου 2020, εντάσσεται σε μια σειρά πολιτικών τεχνασμάτων, με σκοπό να αποκλείσει την συμμετοχή του στις προεδρικές εκλογές, στ0 πλαίσιο χειραγώγησης των δικαστικών οργάνων.

Φαίνεται ότι η τωρινή ιβοριανή κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να ασκήσει πίεση στον  Γκιγιόμ Σορό. Συγκεκριμένα, όπως δηλώνει ο Djakaria Toure, Ιβοριανός δημοσιογράφος, μικρότερος αδερφός του Σορό, αμερικανικής εθνικότητας [8], που κρατείται για άλλη υπόθεση [9]:

 Ο Ιβοριανός Πρόεδρος Αλχασάν Ουατάρα ανακοίνωσε επισήμως ότι στο τέλος της τρέχουσας θητείας του, η οποία λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2020, θα συμμορφωνόταν με το ιβοριανό σύνταγμα, που περιορίζει τον αριθμό των θητειών σε δύο, και θα παραχωρούσε [12] την θέση του στον εκλεγμένο υποψήφιο.

Ανησυχητική υποβάθμιση της δημοκρατίας στην Ακτή Ελεφαντοστού

Σε δελτίο Τύπου της 1ης Μαΐου 202ο, το Ιβοριανό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (OIDH) εκφράζει  [13]την σοβαρή του ανησυχία σχετικά με αυτή την αποχώρηση από τις προεδρικές εκλογές σε λίγους μήνες:

Αυτή η απόφαση αποχώρησης λίγους μήνες πριν τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2020 και σε συνάρτηση με την ένταση του τρέχοντος κοινωνικοπολιτικού πλαισίου, θα στερούσε στους πολίτες τα ένδικα μέσα, που είναι ωστόσο απαραίτητα για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους.

Σχετίζεται λοιπόν με την δημοκρατική παρακμή της χώρας μας, που θέλει να γίνει παράδειγμα όσο αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το κράτος δικαίου στην Αφρική. Ως απόδειξη, η Ακτή Ελεφαντοστού ήταν μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ από το 2012 ως το 2016, μέλος του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ, κι έπειτα εξακολουθούσε να υποβάλει αίτηση στο συμβούλιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Σύμβαση της Κοινωνίας των Πολιτών της Ακτής Ελεφαντοστού (CSCI) εκτιμά [14] σ’ ένα άρθρο της 6ης Μαΐου 2020 στο news.abidjan.net ότι:

… με αυτήν την αποχώρηση, ο Ιβοριανός πολίτης και οι οργανισμοί της κοινωνίας των πολιτών βρίσκονται έντονα αποδυναμωμένοι ως προς την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα μας. Πόσο μάλλον που αυτή η νομική πράξη, που αποκτήθηκε με σκληρό αγώνα, είναι ο καρπός μια συλλογικής προσπάθειας.

Οι χρήστες του Twitter δημοσίευσαν πολλά σχόλια:

Ο Στεφάν Κιπρέ, πρόεδρος του πολιτικού κόμματος Ένωση των Νέων Γενεών, γράφει:

Όπως υπογραμμίζει ένα χρήστης του Διαδικτύου, ο Cedric Emmanuel:

Σημαντικό να σημειωθεί [21] σύμφωνα με τον Πάπα Ιμπραχίμα Καν, ακτιβιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που εργάζεται για την Πρωτοβουλία Ανοιχτής Κοινωνίας για τη Δυτική Αφρική (OSIWA):

… πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτή η απόφαση θα ισχύσει σε έναν χρόνο. Επομένως, μέχρι τον επόμενο χρόνο, μπορούν πάντα να υπάρχουν καταγγελίες κατά της Ακτής Ελεφαντοστού…

Διότι, αυτή η απόφαση δεν αποκλείει την πιθανότητα να απαγγελθούν καταγγελίες κατά της Ακτής Ελεφαντοστού. Απλά τώρα, όταν απαγγέλλονται καταγγελίες κατά της Ακτής Ελεφαντοστού, θα είναι ενώπιον της Αφρικανικής επιτροπής και αυτή θα οδηγεί την υπόθεση στο δικαστήριο.