- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Στη Βολιβία, ιθαγενείς Αϊμάρα αμφισβητούν τους εορτασμούς της Ημέρας Ανεξαρτησίας

Κατηγορίες: Βολιβία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέσα των πολιτών, Τοπικά, Ψηφιακός ακτιβισμός, Παρατηρητήριο Μέσων των Πολιτών

11 Αυγούστου 2020 στο Achacachi της Βολιβίας. Επαρχιακή συνέλευση Αϊμάρα, γνωστή ως “Κόκκινοι Πόντσο”. Φωτογραφία του Elias Hilari Quispe. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Στις 6 Αυγούστου γιορτάστηκε η 195η επέτειος της Ημέρας Ανεξαρτησίας της Βολιβίας. Προκάλεσε επίσης κριτική από τους αυτόχθονες διαδικτυακούς χρήστες αϊμάρα [1] για φερόμενη διαφθορά [2] στη μεταβατική κυβέρνηση της Τζανίν Ανιές, καθώς και για την παραμέληση [3] της κυβέρνησης για θέματα υγείας και εκπαίδευσης [4]. Πολλοί αμφισβήτησαν επίσης τη σημασία της Ημέρας Ανεξαρτησίας της Βολιβίας για τους γηγενείς λαούς της περιοχής.

Περίπου 3 εκατομμύρια [5] άνθρωποι, χαρακτηριζόμενοι ως Αϊμάρα, ζουν σε τέσσερις χώρες των Άνδεων: τη Βολιβία, το Περού, τη Χιλή και την Αργεντινή. Στη Βολιβία, περίπου το 62,2% του πληθυσμού [6] αναγνωρίζεται ως αυτόχθονες.

Μετά την ανεξαρτησία από την αποικιακή ισπανική κυριαρχία, η κατάχρηση εξουσίας [7] εναντίον των Αϊμάρα και άλλων γηγενών λαών συνεχίστηκε μέχρι την εθνική επανάσταση του 1952 [8], όταν επιτεύχθηκαν μέσω κοινωνικών αγώνων η καθολική ψηφοφορία και η αγροτική μεταρρύθμιση, μεταξύ άλλων. Ωστόσο, η ανισότητα και ο ρατσισμός [9] ενάντια στους αυτόχθονες λαούς συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Η έρευνα [10] για την ιστορία, τεχνολογία, γεωργία και πολιτική οργάνωση των Αϊμάρα από Αϊμάρα μελετητές παρουσιάζει μια αντίθετη προοπτική στις αφηγήσεις, που γράφτηκαν για τον λαό Αϊμάρα από μη αυτόχθονες μελετητές. Αϊμάρα ηγέτες και εκπαιδευτικοί συνεχίζουν να ισχυρίζονται ότι οι Κρεόλ (ή μη ιθαγενείς) έχουν αποκρύψει ή υποτιμήσει γνώσεις, που προέρχονται από το έθνος Αϊμάρα στις εκδόσεις τους σχετικά με την ιστορία της Βολιβίας.

Ο Elias Ajata Rivera, Αϊμάρα γλωσσολόγος, διαχειρίζεται τη σελίδα γλώσσας και πολιτισμού των Αϊμάρα στο Facebook “Aymar Yatiqaña”, όπου μοιράστηκε [11] την κριτική του για τον εορτασμό της ημέρας της ανεξαρτησίας της Βολιβίας:

[11]

Στιγμιότυπο οθόνης: σελίδα Aymar Yatiqaña στο Facebook. [11]

Η εικόνα γράφει: “Akanx janiw aka markanakan urupax amtatäkiti ¿KUNATA;”, που μεταφράζεται σε “Σε αυτή τη σελίδα, δεν γιορτάζουμε την Ημέρα της Ανεξαρτησίας αυτών των χωρών. ΓΙΑΤΙ;”. Ο Ajata συνεχίζει και λέει:

Porque los días en que estos países celebran su independencia no fueron independencia para los aymaras. Las condiciones de explotación continuaron o empeoraron para nosotros.

Επειδή η ανεξαρτησία, που γιορτάζεται σε αυτές τις χώρες, δεν αντιπροσωπεύει ανεξαρτησία για τους Αϊμάρα. Οι συνθήκες εκμετάλλευσης συνεχίστηκαν ή ακόμη και επιδεινώθηκαν για εμάς.

Ο Ajata εξηγεί ότι, κατά τη μετα-αποικιακή περίοδο, οι Αϊμάρα αναγκάστηκαν να εργάζονται ως πόνγκο [12] (αυτόχθονες οικιακοί εργάτες και αγρότες), σφαγιάστηκαν “κατά τα καπρίτσια των κυρίων τους” και έπρεπε να πληρώνουν “αυτόχθονες φόρους [7]“. Γράφει:

La independencia de estos países donde vivimos los aymaras no fue la liberación del aymara, fue un cambio de “amo”, pasamos de los abusos de los españoles a los abusos de sus hijos.

Η ανεξαρτησία αυτών των χωρών όπου ζούμε εμείς, οι Αϊμάρα, δεν σήμαινε την απελευθέρωσή μας. Για εμάς, ήταν απλώς μια αλλαγή “αφέντη”: από κακομεταχείριση από τους Ισπανούς σε κακομεταχείριση από τους απογόνους τους.

Σύμφωνα με τον Ajata, τα μαθήματα ιστορίας της Βολιβίας εξυμνούσαν Κρεολούς ηγέτες, όπως τον Σιμόν Μπολίβαρ [13] και τον Αντόνιο Χοσέ ντε Σούκρε [14] ως απελευθερωτές. Ωστόσο, η επιβίωση του σημερινού λαού Αϊμάρα οφείλεται στην πραγματικότητα χάρη σε αυτόχθονες ηγέτες όπως οι Tupak Katari [15], η Zarate Willka [16] και Santos Marka T’ula [17]. Ο Μπολίβαρ, ιδρυτής των δημοκρατιών της Μεγάλης Κολομβίας [18] και της Βολιβίας, πίστευε ότι οι αυτόχθονες [19] ήταν “…πιο ανίδεοι από την άθλια ράτσα των Ισπανών”.

Σε ένα άλλο κείμενο, που επικρίνει τους εορτασμούς της Ημέρας της Ανεξαρτησίας της Βολιβίας, οι Αϊμάρα ερευνητές Pablo Mamani [20] και David Quispe [21] μοιράστηκαν το ακόλουθο μήνυμα στις σελίδες τους στο Facebook:

Bolivia es inviable sin los indios, salvajes, alteños, masistas…195 años de la republica neocolonial no enseñó nada?

Posted by Pablo Mamani Ramirez [20] on Wednesday, August 5, 2020 [22]

Η Βολιβία δεν μπορούσε να επιβιώσει χωρίς τους Ινδιάνους, τους άγριους, τους αλτένιο, τους μασίστα
Τα 195 χρόνια νεοαποικιακής δημοκρατίας δεν δίδαξαν τίποτα;

Ο όρος “Αλτένιο” (Alteño) αναφέρεται στους κατοίκους της παρακείμενης πόλης Ελ Άλτο [23] της Λα Παζ, με πλειοψηφία πληθυσμού Αϊμάρα και Κέτσουα. Ο όρος Masista “αφορά τους οπαδούς του κόμματος του Έβο Μοράλες “Κίνημα Προς τον Σοσιαλισμό [24]” (MAS), το οποίο συνδέεται επί του παρόντος με  κοινότητες Αϊμάρα και Κέτσουα, που δεν συμφωνούν με την τρέχουσα μεταβατική κυβέρνηση της Ανιές. Αυτοί οι όροι έχουν χρησιμοποιηθεί στα ΜΜΕ [25] αναφερόμενοι κυρίως σε Αϊμάρα και Κέτσουα. Ο Mamani και ο Quispe πιστεύουν ότι η Βολιβία δεν θα ήταν η ίδια χωρίς αυτόχθονες πληθυσμούς.

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις απόψεις, που αμφισβητούν την ιδέα της “βολιβιανότητας [26]” (Bolivianidad), την κατάσταση και το αίσθημα του να είσαι Βολιβιανός, για την οποία ορισμένοι κριτικοί [27] λένε ότι είναι καταπιεστική προς άλλους πολιτισμούς εντός της χώρας.

Αυτή η κριτική για τη Βολιβιανότητα υποστηρίζεται από τον Αϊμάρα κοινωνικό ηγέτη και πανεπιστημιακό καθηγητή Felipe Quispe Huanca [28], επίσης γνωστό ως “El Mallku” (“κόνδορας των Άνδεων”). Κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής [29] συζήτησης, εξέφρασε ισχυρές δηλώσεις ενάντια στην πολιτική δομή της Βολιβιανότητας:

“No soy boliviano… soy del Qullasuyu, de la nación aymara…tengo idioma, religión, territorio, filosofía…no me gusta vivir bajo la manga del opresor”

Δεν είμαι Βολιβιανός…Είμαι από το Qullasuyu, από το έθνος Αϊμάρα…Έχω γλώσσα, θρησκεία, εδάφη, φιλοσοφία…Δεν μου αρέσει να ζω καταπιεσμένος.

Αυτά τα λόγια προκάλεσαν κριτική [30] από συντηρητικούς χριστιανούς πολιτικούς και ΜΜΕ, που τον βλέπουν ως “υποκινητή μίσους μεταξύ των Βολιβιανών”. Από την άλλη πλευρά, υποστηρίζεται [31] από πολλούς στον ιθαγενή πληθυσμό.

Στην ιδιωτική του σελίδα στο Facebook, ένας από τους πρώην αντιπροέδρους του Δημόσιου Πανεπιστημίου του Ελ Άλτο (UPEA [32]), ο Qhisphiyir Qhisphi, [33] εξήγησε:

“Nada que celebrar 195 años de bolivia, continúa la masacre y el genocidio llegados hace 488 años a estas tierras con la invasión, ejercidos con la colonización, practicados en la república… continuados en el estado. osan decir “independencia”, pero hay extranjeros gobernando con dictadura y tiranía.”

Δεν υπάρχει τίποτα για να γιορτάσουμε για την 195η επέτειο της Βολιβίας. Η σφαγή και η γενοκτονία, που έφερε η εισβολή σε αυτά τα εδάφη πριν από 488 χρόνια, που πραγματοποιήθηκε κατά τον αποικισμό, ασκήθηκε στη δημοκρατία…και συνεχίστηκε από το κράτος. Τολμούν να πουν “ανεξαρτησία”, αλλά υπάρχουν ξένοι, που κυβερνούν με δικτατορία και τυραννία.