Οι εκλογικές διαμαρτυρίες πυροδοτούν άλλη μία επανάσταση στο Κιργιστάν

Μαζικές διαμαρτυρίες στην πλατεία Ala-Too, Μπισκέκ, Κιργιζία, 5 Οκτωβρίου 2020. Φωτογραφία (c): Aigerim Turgunbayeva. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Μαζικές διαμαρτυρίες ενάντια στην εκλογική απάτη στο Κιργιστάν έχουν ανατρέψει την κυβέρνηση της χώρας.

Στις 4 Οκτωβρίου, αυτή η χώρα των 6,3 εκατομμυρίων της Κεντρικής Ασίας ψήφισε στις κοινοβουλευτικές εκλογές. Το Κιργιστάν είναι γνωστό για την εύθραυστη πολιτική του. Περίπου 16 κόμματα αγωνίστηκαν για 120 έδρες στο μονομελές κοινοβούλιο της χώρας. Όμως, οι ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης ήταν απογοητευμένοι. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής (CEC) αριθμούσαν 1.942.609 ψήφους και έδειξαν ότι μόνο τέσσερα από αυτά τα 16 κόμματα είχαν περάσει το όριο του 7%: Unity (24,9%), My Homeland Kyrgyzstan (24,27%), Kyrgyzstan (8,89%) και United Kyrgyzstan (7,19%). Η τελική προσέλευση ήταν 1.980.240 άτομα ή το 56,2% όσων περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους. Μια χειροκίνητη καταμέτρηση των ψήφων στις 5 Οκτωβρίου έδειξε σχεδόν τα ίδια αποτελέσματα, αν και ένα πέμπτο κόμμα, το Mekenchil, εισήλθε επίσης στο κοινοβούλιο με 7,26% των ψήφων.

Όλα τα υπόλοιπα κόμματα έλαβαν ακόμη λιγότερο από το 7% των ψήφων.

Τα κόμματα, που κατάφεραν να περάσουν το κατώφλι του κοινοβουλίου, ήταν όλα τα κυβερνητικά κόμματα, που συνδέονται με ισχυρά πρόσωπα στην κυβερνητική πολιτική ελίτ του Κιργιστάν. Για παράδειγμα, το Unity συνδέεται με τον Πρόεδρο Σοορονμπάι Τζεενμπέκοφ και ο αδερφός του είναι μεταξύ των υποψηφίων του. Το My Homeland Kyrgyzstan συνδέεται με τον πρώην αναπληρωτή επικεφαλής της τελωνειακής υπηρεσίας του Κιργιστάνς Raimbek Matraimov, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνούς έρευνας για την απόσυρση περίπου 700 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ από τη χώρα.

Αυτές οι εκλογές σηματοδότησαν επίσης τη δέκατη επέτειο από τη μετάβαση του Κιργιστάν σε μια ημικοινοβουλευτική δημοκρατία. Η Erica Marat, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Διεθνές Κολέγιο Θεμάτων Ασφαλείαςirs στην Ουάσινγκτον, σημείωσε ότι παρά την αλλαγή αυτή, τα πιο ισχυρά πολιτικά κόμματα τείνουν να κυριαρχούν στις εκλογές. Συνδέονταν στενά με τους προστάτες τους, είχαν εσωτερικό διχασμό και δεν είχαν ουσιαστικές ιδεολογικές διακρίσεις, εξήγησε:

Μέχρι τότε ήταν επίσης προφανές ότι ένα αντιπροσωπευτικό κοινοβούλιο =/= πιο δημοκρατικό νομοθετικό σώμα. Περάστηκαν πολλοί νόμοι, που περιορίζουν τις πολιτικές και οικονομικές ελευθερίες

Ο Αταμπάγιεφ και ο Τζεενμπέκοφ κατέλαβαν περισσότερο πολιτικό έλεγχο, συχνά αξιοποιώντας την έλλειψη εσωτερικής συνοχής των κομμάτων

Οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης ένιωσαν εξαπατημένοι. Οι Σοσιαλδημοκράτες ήταν το πρώτο κόμμα της αντιπολίτευσης, που ανακοίνωσε ότι αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, ανακοινώνοντας μια διαμαρτυρία τη νύχτα της 4ης Οκτωβρίου. Το κόμμα Republika και το Ata-Meken έκαναν τότε μια κοινή ενημέρωση και ζήτησαν από τους υποστηρικτές τους να συμμετάσχουν στις διαδηλώσεις.

Κατηγορίες για εκλογική απάτη διατυπώθηκαν ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολλά από αυτά συνδέθηκαν με τις λεγόμενες ψηφοφορίες της Φόρμας Νο 2, τις οποίες η επικεφαλής της CEC Nurzhan Shaildabekova χαρακτήρισε ως “προοδευτικό κανόνα, που επιτρέπει στον ψηφοφόρο να ψηφίζει όχι στον τόπο της εγγραφής του, αλλά οπουδήποτε είναι κατάλληλο για αυτόν”. Η Shaidilabekova τόνισε ότι 481.950 τέτοιες αιτήσεις καταχωρήθηκαν πριν από την ψηφοφορία στις 4 Οκτωβρίου. Οι δικηγόροι έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για αυτόν τον μεγάλο αριθμό και ζήτησαν από την CEC, το γραφείο των εισαγγελέων και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου να διερευνήσουν το θέμα. “Κάθε περίπτωση μαζικής εγγραφής πολιτών στο Έντυπο Νο. 2 και κάθε αναφορά δωροδοκίας ψηφοφόρων θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο διεξοδικής, αντικειμενικής και άμεσης έρευνας”, ανέφεραν οι δικηγόροι σε ανοιχτή επιστολή.

Αναφορές ότι τα πολιτικά κόμματα έφεραν ψηφοφόρους από περιοχές ή χωριά και τους έγραψαν σε εκλογικά τμήματα στην πρωτεύουσα Μπισκέκ είχαν αρχίσει να εμφανίζονται στο διαδίκτυο ήδη από τις αρχές Αυγούστου. Ένας ψηφοφόρος είπε σε δημοσιογράφους του 24.kg ότι του υποσχέθηκαν 4.000 σομ (50 δολάρια ΗΠΑ) για να ψηφίσει για το My Homeland Kyrgyzstan. Συνέχισε λέγοντας ότι του είπαν να υποβάλει αίτηση μέσω της Φόρμας Νο 2 για να αλλάξει την εκλογική του διεύθυνση, έπειτα του έδωσαν μια συμπληρωμένη φόρμα και τον έφεραν με λεωφορείο σε ένα εκλογικό κέντρο, που βρίσκεται σε σχολείο.

Την ημέρα των εκλογών, τα κοινωνικά δίκτυα ήταν γεμάτα παράπονα από ψηφοφόρους για δωροδοκία από το Unity και το My Homeland Kyrgyzstan. Οι ψηφοφόροι ισχυρίστηκαν ότι τους προσφέρθηκαν μεταξύ 1.500 και 5.000 Σομ (19-63 δολάρια ΗΠΑ) για να ψηφίσουν “σωστά”.

Για πολλούς ψηφοφόρους, η εκλογική απάτη μπορεί να ήταν η τελευταία σταγόνα. Τα τελευταία χρόνια, η χώρα συγκλονίστηκε από αδιάκοπα σκάνδαλα διαφθοράς και πολιτική αστάθεια. Η δυσαρέσκεια των ανθρώπων αυξήθηκε και συσσωρεύτηκε. Στο πλαίσιο της πανδημίας του COVID-19 στο Κιργιστάν, η οποία κορυφώθηκε τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, η δημοτικότητα του Προέδρου Τζεενμπέκοφ μειώθηκε απότομα, αν και ακόμη και πριν από την πανδημία, οι ενέργειες και η ομάδα του επικρίνονταν συχνά. Η χώρα είχε ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ποσοστά θανάτου COVID-19 στον κόσμο και η καραντίνα μείωσε το ένα πέμπτο του προϋπολογισμού. Η κοινωνία των πολιτών κατηγόρησε την κυβέρνησή του για αδράνεια και ορισμένοι μάλιστα ζήτησαν να κατηγορηθεί ο πρόεδρος.

Όλα αυτά σήμαιναν ότι οι εκκλήσεις της αντιπολίτευσης για αλλαγή βρήκαν ένα δεκτικό κοινό.

Στις 5 Οκτωβρίου, υποστηρικτές έντεκα κομμάτων συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ala-Too στο κέντρο του Μπισκέκ για να εκφράσουν τον θυμό τους για τα επίσημα αποτελέσματα. Μέχρι τις τρεις το απόγευμα, υπήρχαν περισσότεροι από 4.000 από αυτούς. Καθώς το πλήθος μεγάλωνε, ηγέτες 11 κομμάτων υπέγραψαν δήλωση στην CEC για να απαιτήσουν την επανάληψη των εκλογών.

Καθώς η νύχτα προχωρούσε, το πλήθος μεγάλωνε σε μέγεθος και φιλοδοξία. Ορισμένοι διαδηλωτές προσπάθησαν να ανέβουν πάνω από το φράχτη του Λευκού Οίκου, του γραφείου του Προέδρου του Κιργιστάν. Οι Αρχές επιβολής του νόμου το έλαβαν αυτό ως σημάδι για να διαλύσουν το πλήθος. Έτσι, η ειρηνική διαμαρτυρία μετατράπηκε σε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ πολιτών και δυνάμεων ασφαλείας, μετατρέποντας το κέντρο του Μπισκέκ σε πεδίο μάχης. Οι πυροβολισμοί ξεκίνησαν παράλληλα με τις κραυγές τραυματιών για βοήθεια. Πάνω από 70 τραυματίες εισήχθησαν σε διάφορα νοσοκομεία στην πρωτεύουσα, μεταξύ των οποίων υποψήφιοι της αντιπολίτευσης.

Παρά την χρήση λαστιχένιων σφαιρών και δακρυγόνων από την αστυνομία, τελικά οι διαδηλωτές επικράτησαν. Μέχρι τις 3 το πρωί, είχαν καταλάβει τον Λευκό Οίκο, το κοινοβούλιο και διάφορα άλλα διοικητικά κτίρια.

Οι διαδηλωτές βρίσκονται μέσα στο γραφείο του Προέδρου Τζεενμπέκοφ.

Εύσημα φωτογραφίας: @Azattyk_Radiosu δημοσιογράφοι @BakytTorogeldi, Aybek Biybosunov

Ο Πρόεδρος Τζεενμπέκοφ είχε εγκαταλείψει το κτίριο μία ώρα πριν από την εισβολή.

Ορισμένοι από τους διαδηλωτές έχουν επίσης απελευθερώσει φυλακισμένους πολιτικούς, όπως ο πρώην πρόεδρος Αλμάζμπεκ Αταμπάγιεφ, ο πρώην πρωθυπουργός Σαπάρ Ισάκοφ, και ο πρώην κοινοβουλευτικός αναπληρωτής Sadyr Japarov.

Από τότε ο Japarov αντικατέστησε τον Kubatbek Boronov ως προσωρινός πρωθυπουργός του Κιργιστάν, ως μέλος ενός συμβουλίου συντονισμού. Ο πρόεδρος του κοινοβουλίου Dastan Jumabekov αντικαταστάθηκε από τον Myktybek Abdylbaev του κόμματος αντιπολίτευσης Bir Bol. Οι δήμαρχοι του Ος και Μπισκέκ, των δύο μεγαλύτερων πόλεων της χώρας, παραιτήθηκαν.

Από την πλευρά του, ο Τζεενμπέκοφ παραμένει στο γραφείο — προς το παρόν. Σε συνέντευξη στις 6 Οκτωβρίου στο BBC, τόνισε ότι ήταν ο νόμιμος Πρόεδρος του Κιργιστάν, αλλά επέμεινε ότι ο δρόμος προς τα εμπρός έπρεπε να καθοδηγηθεί από ειρηνικές διαπραγματεύσεις. Ο Τζεενμπέκοφ είχε επικρίνει έντονα τις διαμαρτυρίες, αλλά πρόσφατα είπε στα μέσα του Κιργιστάν ότι διέταξε τις υπηρεσίες ασφαλείας να μην πυροβολήσουν διαδηλωτές.

Το απόγευμα της 6ης Οκτωβρίου, η CEC ανακοίνωσε ότι ακύρωσε επίσημα τα αποτελέσματα των εκλογών “για να αποτρέψει την ένταση”.

Στο χάος, άνοιξε ένα κενό εξουσίας, σχεδόν για πρώτη φορά στην ιστορία αυτής της χώρας. Η χώρα παρακολουθεί τώρα για να δει ποιος θα σταθεί στο χείλος του γκρεμού.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.