Ορεινός δρόμος στη Δημοκρατία της Χακασίας στη Ρωσία. Φωτογραφία από τον James Zwadlo για το Holod Media. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Το Holod είναι ίσως ό,τι πιο κουλ στη ανεξάρτητη σκηνή των μέσων ενημέρωσης της Ρωσίας σήμερα.
Το ανεξάρτητο διαδικτυακό περιοδικό [1] έχει σαγηνεύσει το ρωσικό κοινό με τις μακροσκελείς μη επιφανειακές του δημοσιεύσεις από μακρινές περιοχές, οι οποίες συχνά καλύπτονται μόνο επιφανειακά από τα ομοσπονδιακά ΜΜΕ. Αυτά τα κείμενα είναι καταλλήλως δηκτικά επιδιώκοντας να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση για πολλές κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες στη μεγαλύτερη χώρα του κόσμου.
Η φήμη του Holod εκτοξεύτηκε στα ύψη τον Αύγουστο του 2019, ως μίνι ιστότοπος με ένα άρθρο σχετικά με έναν φόνο στην Χακασία, μια περιοχή στη νότια Σιβηρία. Ένας άνδρας από την περιφερειακή πρωτεύουσα Αμπακάν σκότωσε τέσσερις ντόπιες γυναίκες και βίασε πολλές περισσότερες, κάτω από τη μύτη των εκπροσώπων της επιβολής του νόμου. Ήταν γνωστός στην αστυνομία, αλλά διέφυγε την τιμωρία για τα εγκλήματά του.
Η Taisia Bekbulatova δούλεψε για την είδηση αυτή για τρεις μήνες, αφότου έφυγε από τη Meduza, έναν ανεξάρτητο δημοσιογραφικό οίκο, όπου είχε εργαστεί ως δημοσιογράφος για δύο χρόνια. Στο παρελθόν ήταν πολιτική ανταποκρίτρια της Kommersant, μιας εθνικής καθημερινής επιχειρησιακής εφημερίδας.
Από τότε η Bekbulatova συγκέντρωσε μια μικρή ομάδα επαγγελματιών δημοσιογράφων και επιμελητών. Κατά τη διάρκεια του έτους από τότε που ιδρύθηκε, το Holod είχε ήδη κερδίσει τρία βραβεία Redkollegia [2], ένα από τα πιο διάσημα δημοσιογραφικά βραβεία της Ρωσίας.
Μίλησα με την Bekbulatova σχετικά με τους στόχους του Holod, τις προοπτικές για τη Ρωσία και τις ελπίδες της για το μέλλον του εγχειρήματος.
Maxim Edwards: Το εγχείρημά σας, όπως το περιγράψατε [3], είναι εμπνευσμένο από τη “Ρωσία ως πατρίδα μας, μια παγωμένη έρημο, στην οποία περπατάει ένας άνθρωπος, που κάνει θραύση. Είναι σπουδαία κείμενα και ειδήσεις για τη Ρωσία και τους κατοίκους της, που κάνουν θραύση”. Θα μπορούσατε να μας πείτε περισσότερα γι’ αυτό και να εξηγήσετε την ονομασία του περιοδικού;
Taisia Bekbulatova: Είχα αυτό το όνομα στο μυαλό μου για τόσο πολύ καιρό, που δεν θυμάμαι καν πώς προέκυψε. Το Holod αναφέρεται σε μια αίσθηση για τη Ρωσία, με τις ατελείωτες εκτάσεις και την απελπισία της. Ο Γκεόργκι Ιβάνοφ έχει γράψει ένα ποίημα για τη Ρωσία με το στίχο “Και τα χιόνια δε θα λιώσουν ποτέ”. Έχει παρόμοιο πνεύμα με τα κείμενα, που γράφουμε.
ME: Η πρώτη [4] δημοσίευση του Holod αφορούσε έναν κατά συρροήν δολοφόνο από το Αμπακάν στην Χακασία, μια περιοχή, που πολλοί Ρώσοι αναγνώστες πιθανώς δε γνωρίζουν. Μου φαίνεται ότι το Holod προσπαθεί να ανακαλύψει και πάλι την περιφερειακή δημοσιογραφία στη Ρωσία, μια τάση, την οποία έχουν ακολουθήσει και άλλοι ιστότοποι όπως οι Meduza [5], TakieDela [6] και Batenka [7]. Ποια είναι η κατάσταση της δημοσιογραφίας για τις περιφέρειες της Ρωσίας και τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα;
TB: Η Ρωσία είναι μια τεράστια χώρα με εκατοντάδες ειδήσεις, τις οποίες κάθε καλός δημοσιογράφος θα χαιρόταν να καλύψει. Αλλά με εξαίρεση μια χούφτα εξαιρετικών δημοσιεύσεων, η περιφερειακή δημοσιογραφία υψηλής ποιότητας έχει καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό εδώ. Το Holod προσπαθεί να καταπολεμήσει αυτήν την τάση. Από την αρχή, αποφάσισα ότι ήταν απλώς ανόητο να γράφω μόνο για ειδήσεις, που ενδιαφέρουν τους Μοσχοβίτες. Ωστόσο, αποδείχθηκε ενδιαφέρουσα επίδραση. Αποδείχθηκε ότι οι Μοσχοβίτες ενδιαφέρονται πραγματικά για ειδήσεις και κείμενα για την υπόλοιπη Ρωσία. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες αρκετών υψηλής ποιότητας ομοσπονδιακών ΜΜΕ, που δείχνουν ενδιαφέρον για τη ζωή των ανθρώπων στην περιφέρεια, τα προβλήματά τους παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αγνοημένα. Κατά τη γνώμη μου, αυτό το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί χωρίς την ανάπτυξη ισχυρών περιφερειακών μέσων ενημέρωσης.
ME: Δεν αποφεύγετε να καλύπτετε καταθλιπτικές και συχνά ενοχλητικές ειδήσεις για την πραγματικότητα της ζωής για πολλούς ανθρώπους στη Ρωσία σήμερα. Φαίνεται ότι δεν εμπνέεστε απλώς από “ιστορίες για ανθρώπους, που κάνουν θραύση”. Έχετε δημοσιεύσει για αιρέσεις [8], τα δικαιώματα των τρανς [9], την ενδοοικογενειακή βία [10], τον αλκοολισμό [11] και τους ίνσελ [12]. Φαίνεται να υπάρχει μια κοινωνική ευαισθησία εδώ, για ανισότητες, αδικία, απελπισία και ίσως ελπίδα. Τι οδηγεί το έργο σας. Εστιάζετε σε συγκεκριμένους τομείς;
TB: Είμαστε ένα μέσο ενημέρωσης, που ασχολείται με την πραγματική Ρωσία. Αυτή η εργασία δεν μπορεί να γίνει, χωρίς να καλύψουμε τις δύσκολες ειδήσεις, που συμβαίνουν εδώ. Η Ρωσία είναι μια φτωχή χώρα με υψηλά επίπεδα βίας και εξαιρετικά περιορισμένες ελευθερίες. Αυτό είναι αδύνατο να αγνοηθεί. Προσπαθούμε να γράψουμε για όσους δεν έχουν τη δύναμη να μιλήσουν δυνατά για τα προβλήματά τους μόνοι τους. Αυτές είναι καταστάσεις αδικίας, αδιαφορίας και επικίνδυνης ανισορροπίας μεταξύ του ατόμου και του κράτους. Ταυτόχρονα, άλλα θέματα προσελκύουν την προσοχή μας – ενδιαφέροντα κοινωνικά φαινόμενα και ιστορίες απελπισμένων ατόμων. Έχουμε γράψει για όλους, από τους ίνσελ μέχρι και για έναν άντρα, που μελετούσε πολικές αρκούδες για 30 χρόνια, από αιρέσεις μέχρι έναν αστυνομικό, που πέταξε όλα τα μετάλλια υπηρεσίας του. Έχουμε γράψει για τη φρικτή βία, που χρησιμοποίησε η αστυνομία κατά των διαδηλωτών.
ME: Το Holod είναι επίσης γνωστό για την επιτυχία του στο podcasting. Η διαδρομή 161 [13] έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δημοφιλής. Ποιος είναι ο ρόλος των podcast στο τοπίο των ρωσικών μέσων ενημέρωσης σήμερα;
ТБ: Το ρωσικό κοινό δεν έχει ακόμη ανακαλύψει τα podcast στο μέγιστο βαθμό. Ακόμα και εξαιρετικά δημοφιλή podcast ακούγονται συνήθως από δεκάδες χιλιάδες άτομα. Αυτό δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνα στη Δύση, που έχουν εκατομμύρια ακροατές. Μέχρι στιγμής, η παραγωγή podcast στη Ρωσία θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ως τρόπος βελτίωσης της μάρκας. Ξεκινήσαμε το Route 161, κυρίως επειδή θέλαμε να δημιουργήσουμε το δικό μας, κατάλληλο, υψηλής ποιότητας podcast. Δεν περιμέναμε να είναι τόσο επιτυχημένο. Αλλά τώρα έχουμε ήδη κυκλοφορήσει τη δεύτερη σεζόν μας, που ονομάζεται The Bypass, για τον μανιακό στο Ανγκάρσκ, που δολοφόνησε περισσότερες από 80 γυναίκες.
ME: Τι επιτυχία είχε το Holod με το crowdfunding και άλλες μεθόδους αυτάρκειας; Υπάρχουν μαθήματα για άλλα ρωσικά ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης εδώ;
ТБ: Η υποστήριξη, που λαμβάνουμε ήδη από τους αναγνώστες μας, βοηθά πολύ. Ωστόσο, προς το παρόν είναι αδύνατο να υποστηρίξουμε πλήρως την αίθουσα Τύπου μας με αυτά τα χρήματα, αλλά μας βοηθούν να οργανώσουμε επαγγελματικά ταξίδια, να πληρώσουμε συγγραφείς και εικονογράφους και ούτω καθεξής. Στο εγγύς μέλλον, σκοπεύουμε να προχωρήσουμε σε ένα μοντέλο πλήρους συλλογικής χρηματοδότησης. Βλέπουμε πόσο ευγνώμονες είναι οι αναγνώστες μας και βασιζόμαστε στην υποστήριξή τους.
ME: Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον του Holod;
TB: Το να κάνεις πλάνα δεν είναι και τόσο εύκολο για ένα ΜΜΕ στη Ρωσία. Το Holod όμως έχει έναν στόχο: να γίνει το κορυφαίο υψηλής ποιότητας διαδικτυακό περιοδικό της χώρας.