Ο ακτιβιστής Alnur Ilyashev. Η φωτογραφία χρησιμοποιείται με άδεια.
Στην επιφάνεια, υπήρξαν πολλές αλλαγές στο Καζακστάν τα τελευταία χρόνια. Στις 19 Μαρτίου, ο μακροχρόνιος πρόεδρος Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, ο οποίος είχε κυβερνήσει τη χώρα από την ανεξαρτησία το 1991, παραιτήθηκε [1]. Ο διάδοχός του, Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ, υποσχέθηκε να καταστήσει φιλελεύθερο τον πολιτικό χώρο και να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις.
Ωστόσο, η σύλληψη του ακτιβιστή Alnur Ilyashev υποδηλώνει ότι η ελευθερία έκφρασης παραμένει ένα μακρινό όνειρο υπό τον νέο πρόεδρο του Καζακστάν. Στις 22 Ιουνίου, ο ακτιβιστής και υπερασπιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδικάστηκε [2] σε τρία χρόνια “περιορισμένης ελευθερίας” με την κατηγορία της διάδοσης “ψευδών πληροφοριών”. Ο Ilyashev συνελήφθη [3] στις 17 Απριλίου, αφού έγραψε δημοσιεύσεις στο Facebook κατηγορώντας αξιωματούχους του κυβερνώντος κόμματος Nur Otan για διαφθορά και ανικανότητα στην ανταπόκρισή τους στην πανδημία COVID-19. Απελευθερώθηκε τελικά την ημερομηνία της ετυμηγορίας [3] του στις 22 Ιουνίου.
Εάν ο Ilyashev παραβιάσει κάποιον από αυτούς τους περιορισμούς, είναι πιθανό να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης.
Πήρα συνέντευξη από τον Ilyashev για να μάθω τις σκέψεις του σχετικά με την προσέγγιση των Αρχών του Καζακστάν στους επικριτές και το μέλλον του πολιτικού ακτιβισμού σε αυτό το κράτος της Κεντρικής Ασίας. Η συνέντευξη έχει υποστεί επεξεργασία για λόγους συντομίας.
Madina Aimbetova (MA): Alnur, ποιες είναι οι εντυπώσεις σου για ό,τι σου συνέβη;
Альнур Ильяшев (АИ): Все началось с того, что в 2018 году я несколько раз подавал в суд на акимат Алматы в связи с отказами в проведении митингов и загрязнением воздуха. Затем в начале 2019 года активистка Санавар Закирова решила создать политическую партию «Наше право», и мы с активистом Маратом Турымбетовым поддержали ее. Однако учредительный съезд был сорван. При этом нас вызвали в полицию и предупредили, что если люди все-таки соберутся, это будет расценено как несанкционированный митинг со всеми вытекающими последствиями. После этого мы подали на акимат, департамент полиции и партию Nur Otan в суд.
Alnur Ilyashev (AI): Όλα ξεκίνησαν το 2018, όταν έκανα μήνυση αρκετές φορές στην δημαρχία του Αλμάτι [η μεγαλύτερη πόλη στο Καζακστάν και πρώην πρωτεύουσα] για άρνηση του δικαιώματος διεξαγωγής διαδηλώσεων και για το θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τότε στις αρχές του 2019, η ακτιβίστρια Sanavar Zakirova αποφάσισε να ιδρύσει το πολιτικό κόμμα “Δικαίωμά Μας” (Наше право στα ρωσικά) και την υποστηρίξαμε, μαζί με τον ακτιβιστή Marat Turymbetov. Ωστόσο, το ιδρυτικό συνέδριο διακόπηκε. Μας κάλεσαν στο αστυνομικό τμήμα και λάβαμε προειδοποίηση ότι, εάν συγκεντρωθεί και πάλι κόσμος, θα θεωρηθεί διαδήλωση, που πραγματοποιήθηκε χωρίς έγκριση από τις Αρχές, με ό,τι συνέπειες μπορεί να είχε αυτό. Μετά από αυτό, μηνύσαμε τη δημαρχία της πόολης, το αστυνομικό τμήμα και το κόμμα Nur Otan.
MA: Πώς σχετίζεται αυτό με το κόμμα Nur Otan;
АИ: Мы посчитали, что партия Nur Otan препятствовала созданию партии «Наше право», опасаясь появления неудобного конкурента. Но наш уточненный иск, в котором упоминались председатель партии Нурсултан Назарбаев и его заместитель Бауыржан Байбек, на момент всех этих событий вокруг создания партии занимавший пост акима Алматы, суд не принял. Помимо этого я попытался через суд лишить Байбека звания почетного гражданина Алматы, обосновав это тем, что человек, который активно продвигал спорный проект по строительству горнолыжного курорта «Кок-Жайлау» и переименовал одну из центральный улиц в честь еще живого (обычно такое делается посмертно) Нурсултана Назарбаева, недостоин носить это звание. Но и этот иск у меня не приняли. Думаю, это очень задело Байбека. Затем осенью 2019 года на нас подали в суд партия Nur Otan и четверо ее членов, которые посчитали наши публикации с заявлениями о воспрепятствовании созданию партии «Наше право» со стороны Nur Otan порочащими их честь, достоинство и деловую репутацию. Этот процесс тоже закончился не в нашу пользу: суд обязал нас опровергнуть эти сведения и выплатить каждому из истцов-членов партии по 1,5 миллиона тенге. А в апреле 2020 года в отношении меня было начато досудебное расследование, причем в основу обвинения лег суд с Nur Otan и его членами.
AI: Από τη δική μας την οπτική, το Κόμμα Nur Otan παρεμπόδιζε τη δημιουργία του κόμματος “Δικαιωμά μας”, καθώς φοβόταν τον ανταγωνισμό από έναν νέο και άβολο αντίπαλο. Όμως, η συγκεκριμένη κατηγορία μας, στην οποία αναφέραμε τον επικεφαλής του κόμματος Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ και τον αναπληρωτή του, Μπαουρζάν Μπαϊμπέκ, ο οποίος τότε ήταν δήμαρχος του Αλμάτι, δεν έγινε δεκτή από το δικαστήριο. Προσπάθησα επίσης να αφαιρεθεί ο τίτλος του επίτιμου πολίτη του Αλμάτι από τον Μπαϊμπέκ, βάσει δύο γεγονότων: είχε προωθήσει ενεργά την κατασκευή του αμφιλεγόμενου χιονοδρομικού κέντρου Kok-Zhaylau και μετονόμασε έναν από τους κύριους δρόμους του Αλμάτι προς τιμήν του Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, ενώ ο πρώην πρόεδρος ήταν ακόμα ζωντανός (αυτό γίνεται συνήθως μετά το θάνατό τους). Υποστήριξα ότι ο Μπαϊμπέκ δεν είχε την ηθική εξουσία να φέρει τον τίτλο, αλλά απορρίφθηκε επίσης από το δικαστήριο. Το θέμα τον επηρέασε πραγματικά προσωπικά. Στη συνέχεια, το φθινόπωρο του 2019, το κόμμα Nur Otan και τέσσερα από τα μέλη του μας μήνυσαν. Πίστευαν ότι ένα άρθρο, στο οποίο είπαμε ότι παρεμπόδισαν την ίδρυση του κόμματός μας, αποτελούσε επίθεση της αξιοπρέπειας, της τιμής και της επαγγελματικής τους φήμης. Η δίκη δεν τελείωσε υπέρ μας: το δικαστήριο μας υποχρέωσε να αποσύρουμε τις δηλώσεις μας και να πληρώσουμε σε καθέναν από τους ενάγοντες το ποσό των 1,5 εκατομμυρίων τένγκε (2.460 δολάρια). Τότε, τον Απρίλιο του 2020 ξεκίνησε εναντίον μου προκαταρκτική έρευνα, βάσει αυτής της ιστορίας με το κόμμα Nur Otan και τα μέλη του.
MA: Και πώς η προηγούμενη υπόθεση σχετίζεται με τα τρέχοντα νομικά σου ζητήματα;
АИ: В обвинительном акте сказано, что я не сделал выводы из того суда и продолжил распространять ложную информацию. В частности, написал три критических поста о Nur Otan в Facebook, которые могли привести к тяжким последствиям. И на основании этого меня приговорили к трем годам ограничения свободы.
AI:Η Εισαγγελία ισχυρίστηκε ότι δεν έλαβα υπόψη την απόφαση του δικαστηρίου για την υπόθεση αυτή και συνέχισα να διαδίδω ψευδείς πληροφορίες. Στην πραγματικότητα, έγραψα τρεις επικριτικές δημοσιεύσεις για το Nur Otan στο Facebook, κάτι που θα μπορούσε να είναι η αιτία. Σε αυτή τη βάση, με καταδίκασαν σε φυλάκιση τριών ετών.
MA: Σου απαγορεύτηκε επίσης να συμμετέχεις σε δημόσιες δραστηριότητες για πέντε χρόνια. Πώς σε κάνει να νιώθεις αυτό;
АИ: Я выпадаю из активной общественно-политической жизни на предстоящий электоральный период — в скором времени у нас должны состояться выборы в мажилис и маслихаты. А это демонстрирует политическую подоплеку моего дела. Ранее я через СМИ говорил о том, как действовать в отношении нарушителей принципа честных выборов. Дело в том, что результаты парламентских выборов будут влиять на количество получаемых той или иной партией денег из бюджета. Согласно существующим правилам, за каждый голос, отданный за партию, которая войдет в парламент, будет даваться по 3% от минимальной заработной платы, то есть около 1,3 тысячи тенге (3,2 доллара по текущему курсу). Например, за 2018 год партия Nur Otan получила из бюджета свыше 5 миллиардов тенге именно по этому принципу финансирования. В этой связи, если на предстоящих выборах будут нарушения (кто-то будет делать вбросы, приписывать голоса, подделывать протоколы и т.д.), они, по сути, будут соучастниками в мошенничестве с целью хищения бюджетных средств в пользу конкретной партии. И, может быть, из-за того, что я был автором идеи привлекать нарушителей за мошенничество, меня решили нейтрализовать. Чтобы я не мог заниматься продвижением этой тактики и осуществлять наблюдение за выборами. Кроме того, я не смогу участвовать в выборах как кандидат — и из-за запрета, и из-за наличия судимости. Да что там выборы — я, юрист, теперь даже не смогу вступить в палату юридических консультантов, чтобы заняться частной практикой, потому что для этого требуется справка об отсутствии судимости. Получается, мне и в политическом, и в экономическом смысле «подрезали крылья». Но ничего, переживем, – не я первый, не я последний.
AI: Είμαι αποκομμένος από κάθε ενεργό συμμετοχή στην κοινωνικοπολιτική ζωή για την επόμενη εκλογική περίοδο, καθώς σύντομα θα διεξαχθούν εκλογές για τα εθνικά και τοπικά κοινοβούλιά μας. Αυτό είναι απόδειξη ότι η δίκη μου έχει πολιτικά κίνητρα. Μιλούσα μέσω πλατφορμών για παραβιάσεις της αρχής των ελεύθερων και δίκαιων εκλογών. Το ζήτημα είναι ότι το αποτέλεσμα των κοινοβουλευτικών εκλογών θα επηρεάσει το ποσό χρηματοδότησης, που διατίθεται σε κάθε κόμμα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, το κράτος προσφέρει το 3% του ελάχιστου μηνιαίου μισθού, που σημαίνει 1.300 τένγκε ή 3,2 δολάρια για κάθε ψήφο, που λαμβάνουν τα κόμματα, που μπαίνουν στη Βουλή. Για παράδειγμα, το 2018 το Κόμμα Nur Otan έλαβε πάνω από πέντε δισεκατομμύρια τένγκε (12,2 εκατομμύρια δολάρια) από τον κρατικό προϋπολογισμό χάρη σε αυτό το σύστημα. Έτσι, τυχόν παραβιάσεις του εκλογικού κώδικα, όπως νοθεία στις εκλογές, παραποίηση των ψήφων ή της ίδιας της διαδικασίας, μπορούν επίσης να συνδεθούν με προσπάθειες ατόμων να κλέψουν περισσότερα χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό για το κόμμα τους. Ίσως επειδή εγώ είχα την ιδέα να κατηγορήσω τους ενόχους για εκλογική απάτη, αποφάσισαν να με καταστήσουν ανενεργό, έτσι ώστε να μην μπορώ να προωθήσω αυτήν την ιδέα και να παρακολουθήσω τις εκλογές. Επιπλέον, λόγω της απαγόρευσης που μου επιβλήθηκε και του ποινικού μου μητρώου, τώρα δεν μπορώ να συμμετάσχω στις εκλογές ως υποψήφιος. Πέρα από τις εκλογές, παρόλο που είμαι δικηγόρος με εκπαίδευση, δεν μπορώ να γίνω μέλος του Επιμελητηρίου Νομικών Συμβούλων και να ανοίξω ιδιωτικό γραφείο. Για να το κάνω αυτό, χρειάζομαι πιστοποιητικό λευκού ποινικού μητρώου. Ως αποτέλεσμα, μου έχουν “κόψει τα φτερά”, αποκλείοντας με από οποιεσδήποτε οικονομικές ή πολιτικές δραστηριότητες, στις οποίες θα μπορούσα να συμμετέχω. Φυσικά, θα επιβιώσω. Δεν είμαι ούτε ο πρώτος, που καταλήγω σε αυτήν την κατάσταση, ούτε ο τελευταίος.
MA: Άξιζαν κάτι τέτοιο όλες οι προσπάθειές σου στον πολιτικό ακτιβισμό;
АИ: Меня сейчас уже называют политиком новой формации. Если это так, то я, скорее всего, «политик по принуждению». Я долгое время был очень лоялен к властям, даже голосовал за Назарбаева, потому что не видел ему альтернативы. Но потом понял, что все эти ребята во власти не справляются с возложенными на них задачами. Да, на госслужбе есть много грамотных, честных граждан. Но в то же время есть и немалое количество некомпетентных и корыстолюбивых людей, о чем свидетельствуют громкие задержания, приговоры за коррупционные преступления и вообще кризисная ситуация в стране, которой он управляют. Но если конкретная политическая сила не справляется, то она должна уступить место другим. И кто-то должен это потребовать вслух. У меня хватило на это знаний и смелости. И, видимо, я действовал достаточно эффективно, раз получил такую реакцию властей. Мне иногда говорят: зачем тебе это надо, ведь ты рискуешь собой, своим здоровьем и, может, даже жизнью? На это я отвечаю: в нынешней ситуации молчать уже невозможно.
AI: Οι άνθρωποι λένε ότι είμαι ένα νέο είδος πολιτικού. Εάν αυτό συμβαίνει πραγματικά, πιθανότατα είμαι “πολιτικός υποχρεωτικά”. Ήμουν πολύ πιστός στις Αρχές για μεγάλο χρονικό διάστημα: ψήφισα υπέρ του Ναζαρμπάγιεφ, επειδή δεν έβλεπα καμία εναλλακτική λύση. Τότε όμως κατάλαβα ότι αυτές οι δυνάμεις δεν έχουν τρόπο εκτέλεσης των καθηκόντων τους. Ναι, υπάρχουν πολλοί ειλικρινείς και καλά μορφωμένοι πολίτες, που εργάζονται στην κυβέρνηση. Υπάρχει όμως επίσης ένας μεγάλος αριθμός ανίκανων ανθρώπων, που είναι εκεί για να πλουτίσουν. Αυτό μπορεί να φανεί σε όλες τις σκανδαλώδεις συλλήψεις, τους ισχυρισμούς διαφθοράς και τη γενική κρίση, που επηρεάζει τη χώρα, στην οποία κυβερνούν. Αν όμως μια πολιτική δύναμη δεν είναι σε θέση να τα βγάλει πέρα, πρέπει να απομακρυνθεί και να κάνει χώρο για άλλους. Και κάποιος πρέπει να το πει δυνατά. Είχα αρκετή επίγνωση και θάρρος για να το κάνω. Και φαίνεται ότι ήμουν αρκετά αποτελεσματικός, δεδομένης της αντίδρασης των Αρχών. Μερικές φορές, οι άνθρωποι με ρωτούν: τι τα χρειάζεσαι όλα αυτά; Γιατί να διακινδυνεύσεις την υγεία σου, ακόμα και τη ζωή σου; Σε αυτό απαντώ: στην τρέχουσα κατάσταση, είναι αδύνατο να παραμείνουμε σιωπηλοί.
MA: Αναφέρεις την ανάγκη να γίνει χώρος να έρθουν άλλοι. Αυτό όμως συνέβη: έχουμε έναν νέο πρόεδρο, τον Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ. Πώς αξιολογείς την προεδρία του;
АИ: У меня есть определенные ожидания, особенно в связи с его бэкграундом. Токаев – дипломат. Он прекрасно знает механизмы защиты прав человека и понимает, насколько это важно. Понимает, какую роль это играет для сохранения мира и стабильности не только в стране, но и во всем мире. Плюс у него хорошее образование, хорошая база. Он – выходец из интеллектуальной среды. У меня есть надежда, что он может что-то сделать. Но мы понимаем, что в текущий момент это не всегда возможно, тем более что он сам подписал указ о необходимости согласования назначений на ряд важных государственных постов с председателем Совета безопасности, которым сейчас является Нурсултан Назарбаев. Этим он, на мой взгляд, подчеркнул, что Назарбаев, который также возглавляет партию Nur Otan, по сути, остается в управлении государством. Токаев же выполняет больше представительскую функцию. В принципе, это нормально для некоторых форм правления, например, в Германии делами заведует канцлер, а президент только документы подписывает. Конечно, Токаев какие-то решения самостоятельно принимает. Но он сам ранее говорил в интервью, что советуется с Назарбаевым по ключевым вопросам. Полностью независимый политик так не делал бы.
AI: Έχω ορισμένες προσδοκίες, ιδίως λόγω του ιστορικού του. Ο Τοκάγιεφ είναι διπλωμάτης. Γνωρίζει πολύ καλά τους μηχανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα και γνωρίζει τη σημασία τους. Ξέρει πόσο σημαντικοί είναι για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας όχι μόνο στο Καζακστάν, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Είναι πολύ μορφωμένος και προέρχεται από πνευματικό υπόβαθρο, οπότε ελπίζω ότι μπορεί να επιτύχει κάτι. Πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι αυτό δεν είναι πάντα δυνατό, δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης. Ο ίδιος υπέγραψε μια εντολή, που σημαίνει ότι όλοι οι διορισμοί σε υψηλές κυβερνητικές θέσεις πρέπει να εγκριθούν από τον επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας, δηλαδή τον Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ. Κάνοντας αυτό, καθιστά σαφές ότι ο Ναζαρμπάγιεφ, ο οποίος παραμένει ο επικεφαλής του Nur Otan, εξακολουθεί να είναι ο υπεύθυνος αυτής της χώρας. Ο Τοκάγιεφ παίζει έναν αντιπροσωπευτικό ρόλο. Αυτό είναι φυσιολογικό υπό ορισμένες μορφές διακυβέρνησης. Για παράδειγμα, στη Γερμανία κυβερνά ο Καγκελάριος και ο πρόεδρος είναι εκεί για να υπογράφει έγγραφα. Φυσικά, ο Τοκάγιεφ παίρνει τις δικές του αποφάσεις, αλλά ο ίδιος έχει αναγνωρίσει ότι ζητά τη συμβολή του Ναζαρμπάγιεφ σε βασικά θέματα. Ένας πραγματικά ανεξάρτητος πολιτικός δεν θα ενεργούσε έτσι.
MA: Είναι η κατάλληλη στιγμή στο Καζακστάν για να ξεκινήσει διάλογο με τις Αρχές η κοινωνία των πολιτών;
АИ: В начале 2000-х годов шел рост цен на нефть, на сырьевые товары. Соответственно, росла наша экономика. И тогда системные проблемы немного смазались, их было не так видно на том фоне. Но это оказалось кратковременным везением. А потом все посыпалось, и после 2009 года мы пребываем в перманентном кризисе. Ситуация все сложнее и сложнее. Дошло до того, что сейчас государственные мужи вынуждены обращаться к гражданам, чтобы они делали пожертвования на борьбу с коронавирусом. Где наши хваленые резервы? Часть активов Национального фонда арестованы в рамках судебной тяжбы нашего правительства с молдавским бизнесменом Анатолом Стати. Это деньги народа, заработанные на наших ресурсах, и мы не можем ими полноправно воспользоваться! Все эти экономические проблемы заставляют людей открывать глаза. Еще важную роль сейчас играют социальные сети. Есть книга Мойзеса Наима «Конец власти», где говорится, что активисты, блогеры, журналисты уже воспринимаются как микровласть — эти граждане в отсутствие больших ресурсов могут оказывать влияние на политические процессы. И именно Интернет и соцсети дают им такую возможность. Сейчас люди могут самостоятельно найти ту или иную информацию, провести фактчекинг, выразить свое мнение и т.д. А на этом фоне перемены неизбежны. Тем более что масса людей, которые хотят изменений, растет с каждым годом. И от того, будут ли власть и гражданское общество действовать сообща или, наоборот, противодействовать друг другу, зависит, какими будут эти изменения.
AI: Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η τιμή του πετρελαίου και άλλων πρώτων υλών αυξήθηκε και η οικονομία του Καζακστάν αναπτύχθηκε κι αυτή παράλληλα. Εκείνη την εποχή, αυτά τα συστηματικά προβλήματα δεν ήταν τόσο εμφανή. Ήταν όμως μια σύντομη περίοδος καλής τύχης και όλα κατέρρευσαν. Βρισκόμαστε σε κατάσταση μόνιμης κρίσης από το 2009. Η κατάσταση έγινε όλο και πιο δύσκολη, σε σημείο που οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έπρεπε να ζητήσουν από τους πολίτες να συνεισφέρουν χρήματα στον αγώνα κατά του COVID-19. Τι έγινε με τους χρηματοοικονομικούς ταμιευτήρες της χώρας, που επαινούνταν για πολλά χρόνια; Μέρος του Εθνικού Ταμείου Πετρελαίου του Καζακστάν “πάγωσε” ως μέρος μιας αγωγής μεταξύ της κυβέρνησής μας και του Μολδαβού επιχειρηματία Anatol Stati. Αυτά τα χρήματα ανήκουν στον κόσμο, κερδήθηκαν από τους εθνικούς πόρους του Καζακστάν και όμως δεν μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε! Όλα αυτά τα οικονομικά προβλήματα αναγκάζουν τους ανθρώπους να ανοίξουν τα μάτια τους. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδραματίζουν επίσης βασικό ρόλο. Στο βιβλίο του “The End of Power”, ο Moisés Naím γράφει ότι ακτιβιστές, bloggers και δημοσιογράφοι μπορούν να θεωρηθούν από μόνοι τους μια μικρο-δύναμη, πράγμα που σημαίνει ότι οι πολίτες, που στερούνται μεγάλων πόρων, μπορούν να επηρεάσουν την πολιτική διαδικασία. Το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους παρέχουν αυτήν την ευκαιρία, επιτρέποντας στους ανθρώπους να ανακαλύψουν τα πράγματα μόνοι τους, να ελέγχουν τα γεγονότα και να εκφράζουν τις απόψεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αλλαγές είναι αναπόφευκτες, δεδομένου ότι ο αριθμός των ατόμων, που θέλουν αλλαγή, αυξάνεται κάθε χρόνο. Η φύση αυτών των αλλαγών θα καθοριστεί από το εάν υπάρχει συνεργασία ή σύγκρουση μεταξύ των κρατικών Αρχών και της κοινωνίας των πολιτών.
MA: Τι επιφυλάσσει, λοιπόν, το μέλλον για το Καζακστάν;
АИ: Я думаю, общество способно помочь президенту запустить реальные реформы, когда у него созреет соответствующий запрос. Поэтому пора начинать равноправный, полноценный, открытый диалог со всеми силами, которые сейчас есть на политической арене. Я считаю, что при наличии каких-то проблем в государственном управлении о них надо говорить честно и в лицо.
AI: Πιστεύω ότι η κοινωνία είναι ικανή να βοηθήσει τον πρόεδρο να ξεκινήσει πραγματικές μεταρρυθμίσεις, όταν η ζήτηση για αυτές είναι ώριμη. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο ήρθε η ώρα να ξεκινήσουμε έναν ισότιμο, πλήρη και ανοιχτό διάλογο μεταξύ όλων των δυνάμεων στην πολιτική αρένα. Πιστεύω ότι, αν υπάρχουν ζητήματα, που επηρεάζουν τη διακυβέρνηση, πρέπει να συζητηθούν ειλικρινά και ανοιχτά.