Αυτή είναι η δεύτερη δημοσίευση μιας σειράς συνεντεύξεων με Ιρανούς δημοσιογράφους, που έχουν αφιερώσει την σταδιοδρομία τους στην επικοινωνία των περιπλοκοτήτων και των αντιφάσεων του Ιράν με όσους βρίσκονται εκτός της χώρας. Διαβάστε την πρώτη: Μιλώντας με την Golnaz Esfandiari, τη «γέφυρα» της αγγλόφωνης δημοσιογραφίας στο Ιράν.

Η Ιρανή επιχειρηματίας ΜΜΕ Kelly Golnoush Niknejad είναι η ιδρύτρια του Tehran Bureau, ενός επιτυχημένου πρακτορείου ειδήσεων, που φιλοξενείται από το The Guardian, που καλύπτει το Ιράν και την ιρανική διασπορά. Η Niknejad άφησε μια σταδιοδρομία δικηγόρου στην Καλιφόρνια για να συνεχίσει το πάθος της για τη δημοσιογραφία. Περιγράφει τη συγκίνηση της «άνω-κάτω» αίθουσας Τύπου σε σύγκριση με τις τακτικές αίθουσες του δικαστηρίου ως μία από τις μυήσεις της στο πεδίο. Στη συνέχεια εγγράφηκε στη Σχολή Δημοσιογραφίας Κολούμπια, όπου της ήρθε για πρώτη φορά η ιδέα να ξεκινήσει μια πλατφόρμα ειδήσεων αφιερωμένη στη χώρα καταγωγής της, το Ιράν.

Ξεκινώντας ως ένα μικρό ιστολόγιο στο σαλόνι των γονιών της, η Niknejad εξηγεί πώς το Tehran Bureau «εκτοξεύτηκε στα σύννεφα» με το Πράσινο Κίνημα και πώς τώρα εδραιώνει το εγχείρημά της ως μία από τις κορυφαίες πηγές κάλυψης, που δίνει μια «δυναμική» άποψη του πολιτισμού, της πολιτικής και των ανθρώπων του Ιράν.

Global Voices (GV): Ποια ήταν η έμπνευσή σας για το Tehran Bureau;

Kelly Golnoush Niknejad (KGN): Η μούσα μου. Το Ιράν. Και σίγουρα οι δυσκολίες της διεξαγωγής ρεπορτάζ από εκεί.

GV: Το Tehran Bureau λειτουργούσε πριν από το Πράσινο Κίνημα του 2009. Πώς αντέδρασε η πλατφόρμα σας στο τεράστιο ενδιαφέρον και εστίασε στο Ιράν μετά από εκείνη την περίοδο;

KGN: Ήμαστε στην κορυφή. Ηγηθήκαμε μεγάλου κομματιού της κάλυψης μετά τις εκλογές, κερδίζοντας το χαρακτηρισμό «πρέπει να διαβάσετε» από τους New York Times. Το περιοδικό Foreign Policy μας αναγνώρισε ότι κάνουμε το Διαδίκτυο αξιοσέβαστο.

GV: Ποια ήταν μερικά από τα μαθήματα που πήρατε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου;

KGN: Είχα θεωρίες σχετικά με το γιατί τα ρεπορτάζ από το Ιράν ήταν γεμάτα με προκαταλήψεις και ανακρίβειες. Κατά τη διάρκεια των εκλογών, οι ιδέες μου τέθηκαν σε δοκιμασία. Νομίζω ότι δεν πέρασα απλά τη βάση, αριστεύσαμε. Έμαθα να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου ακόμη περισσότερο από όσο τον εμπιστευόμουν ήδη. Ωστόσο, η ιδέα μου για το Tehran Bureau προέκυψε σε μια εποχή σχετικής ελευθερίας υπό τον Πρόεδρο Χαταμί. Είμαι περήφανη που λειτούργησε κάτω από πιο δύσκολες συνθήκες. Αλλά όταν το Ιράν φαίνεται σχετικά πιο ανοιχτό, νομίζω ότι χρειάζεται ένα όχημα σαν αυτό. Με τον Αχμαντινετζάντ ήξερες τι έπαιρνες. Όλοι. Με πιο έξυπνους ανθρώπους να διευθύνουν την κυβέρνηση, δεν είμαι τόσο σίγουρη.

GV: Πώς απαντήσατε στα συμπεράσματα ότι μια «επανάσταση στο Twitter» συνέβαινε στο εσωτερικό του Ιράν, δεδομένου ότι εσείς η ίδια μπήκατε στο στόχαστρο αυτής της «επανάστασης» κάνοντας ρεπορτάζ για αυτήν από το εξωτερικό;

KGN: Οι περισσότεροι από τους δηοσιογράφους μας ήταν στο Ιράν. Ανέβαζα στο Twitter τα ρεπορτάζ τους από τη Βοστώνη. Μάζευαν τις πληροφορίες και τις έβγαζα από ένα ασφαλές μέρος. Όσοι προσπάθησαν να κρίνουν τα πλεονεκτήματα μιας «Επανάστασης στο Twitter» μετρώντας τον αριθμό των τουίτ, που προέρχονταν απευθείας από μια ιρανική διεύθυνση IP, έχασαν το δάσος κοιτώντας το ένα δέντρο. Το Twitter είναι ένα εργαλείο κοινωνικής δικτύωσης απογυμνωμένο στα πιο θεμελιώδη του στοιχεία. Χωρίς αυτό, τα νέα για τις διαμαρτυρίες μπορεί να μην είχαν ταξιδέψει τόσο ευρέως. Ναι, τα μετεκλογικά ρεπορτάζ ξέσπασαν στο YouTube και σε άλλα κανάλια, αλλά έγιναν δημόσια, όταν έφτασαν σε αυτή τη στενή διασταύρωση μεταξύ της προσωπικής σφαίρας και της δημόσιας. Εκεί οι ειδήσεις και τα βίντεο βρήκαν ένα ευρύτερο κοινό από τους φίλους μας στο Facebook και αυτούς στους οποίους τα επικοινωνήσαμε μέσω του βιβλίου διευθύνσεων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μας. Στο Twitter ορισμένα ΜΜΕ είχαν ήδη μια ανάρτηση ακρόασης. Μπορεί να είναι συνηθισμένο τώρα, αλλά δεν ήταν τότε.

Έπρεπε να μπω στο Twitter, όταν ο ιστότοπός μας καταργήθηκε από μια ισχυρή επίθεση άρνησης υπηρεσίας. Ο ιστότοπός μας ήταν πολύ δημοφιλής, αλλά όχι τόσο όσο στο Twitter. Το ρεπορτάζ του Tehran Bureau στο Twitter για τις εκλογές και τα επακόλουθα ήταν στριμωγμένο σε αφηγήσεις στο ιστολόγιο Lede των New York Times και στο The Dish του Andrew Sullivan. Η ροή μας στο Twitter, @TehranBureau , έφτασε από μερικές εκατοντάδες ακόλουθους σε 19.000 μέσα σε δύο ημέρες. Μου φάνηκε σαν επανάσταση.

GV: Οι επιπτώσεις των νέων μέσων έχουν αλλάξει σημαντικά τις ροές πληροφοριών προς, εντός και εκτός Ιράν. Εάν το Δυτικό κοινό ψάξει στα σωστά μέρη, μπορεί να βρει αυθεντικές ιρανικές φωνές και ο ιστότοπός σας τυχαίνει να είναι ένα από αυτά τα μέρη. Πώς διαχειρίζεται το Tehran Bureau αυτό το δίκτυο Ιρανών δημοσιογράφων;

KGN:  Με μεγάλη δυσκολία. Πρέπει να είσαι δημοσιογράφος, αλλά και ψυχίατρος, καθηγητής και αναγνώστης μυαλού. Πρέπει να είσαι διπλωμάτης για να διαπραγματευτείς το μεγάλο χάσμα μεταξύ του ιρανικού πολιτισμού και της Δύσης. Θέλει πολλή υπομονή. Είναι μια δουλειά 24/7. Ξεχνάς τα Σαββατοκύριακα. Η αρχή της εβδομάδας στο Ιράν είναι το Σάββατο, ακριβώς όταν θέλεις να χαλαρώσεις για μερικές μέρες. Οποιαδήποτε απόπειρα διακοπών έρχεται μπούμερανγκ. Τα μεγάλα νέα πάντα βγαίνουν, όταν βρίσκεσαι σε μια μεγάλη υπερατλαντική πτήση χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο.

GV: Πώς θα συγκρίνατε τα δημοσιογραφικά πρότυπα στα περσικά ΜΜΕ με τις πρακτικές προτύπων στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη;

KGN:  Είναι πολύ διαφορετικό, σαν να συγκρίνεις μήλα και πορτοκάλια ή κάτι πιο ανόμοιο. Ελλείψει πολιτικών κομμάτων στο Ιράν, τα ΜΜΕ χρησιμεύουν ως εργαλείο για διαφορετικές πολιτικές ομάδες εντός του κατεστημένου. Υπάρχουν απίστευτα θαρραλέοι δημοσιογράφοι, που εργάζονται σε αυτό το σύστημα. Αλλά οι μέθοδοί τους είναι πολύ διαφορετικές. Πρέπει να είναι. Στη Δύση, εκτιμούμε τη σαφή γραφή και τη διαφάνεια. Στο Ιράν, συχνά πρέπει να είναι αδιαφανείς για να κρατηθούν μακριά από προβλήματα. Δεν είναι καν η κορυφή του παγόβουνου. Ιδεαλιστικά μιλώντας, δεν νομίζω ότι μπορείς να έχεις δημοσιογραφία χωρίς ελευθερία του Τύπου.

GV: Χαρακτηρίσατε τους ανταποκριτές σας όχι ως «δημοσιογράφους πολίτες», αλλά αφανείς επαγγελματίες δημοσιογράφους. Αυτό σημαίνει ότι τους εκπαιδεύετε;

KGN:  Ναι, απολύτως. Είναι μια περίπλοκη διαδικασία. Αυτή είναι μια συνεχής μάχη. Δεν νομίζω ότι μπορείς να μάθεις να είσαι δημοσιογράφος από ένα σεμινάριο του Σαββατοκύριακου ή επιλέγοντας μια σειρά από απαντήσεις πολλαπλής επιλογής. Με ενδιαφέρει μια εκπαίδευση με προκλήσεις και συνεχής, ακόμα και όταν προχωράς. Και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε.

GV: Έχετε αποφασίσει να μην επιστρέψετε στο Ιράν; Και αν ναι, πότε συνέβη αυτό το σημείο καμπής;

KGN:  Υπάρχουν στιγμές που μου αρέσει η ιδέα να είμαι εκεί, αλλά περνάει. Δεν σκέφτηκα ποτέ να επιστρέψω. Είχα μια πολύ δύσκολη εμπειρία που ζούσα εκεί κατά τη διάρκεια της Επανάστασης και τη δεκαετία του '80. Το Ιράν έχει αλλάξει δραματικά, ειδικά για τους ανθρώπους που τους αρέσει να κάνουν πλαστικές επεμβάσεις και να οδηγούν γρήγορα αυτοκίνητα. Αλλά για ανθρώπους σαν εμένα, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει. Είτε καλύπτεις το Ιράν από το Κατάρ, το Ντουμπάι ή την Τεχεράνη, η Μέση Ανατολή και η δημοσιογραφία δεν τα πάνε καλά μαζί.

GV: Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη για το Ιράν που συχνά ανακαλύπτετε ότι διορθώνετε ή εξηγείτε σε μη Ιρανούς;

KGN: Όχι κάτι συγκεκριμένο. Νομίζω ότι πολλοί Αμερικανοί βλέπουν τη Μέση Ανατολή ως ένα ομοιογενές σύνολο. Συχνά ακούνε για κάτι που συνέβη στη Σαουδική Αραβία και νομίζουν ότι συμβαίνει και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή στο Ιράν. Ή μπορεί να πιστεύουν ότι οι πρακτικές του ISIS επεκτείνονται και σε άλλους μουσουλμάνους.

Όταν πρόκειται για το Ιράν, συχνά αναγκάζομαι να ανατρέξω στο παρελθόν φτάνοντας μέχρι το 1979, εξηγώντας στη συνέχεια τις μεταμορφώσεις που έγιναν δεκαετία-δεκαετία, μόνο και μόνο για να κατανοήσουμε το παρόν. Είναι μερικές φορές δύσκολο ακόμη και για τους ίδιους τους Ιρανούς να πιστέψουν τι συμβαίνει στο Ιράν, πόσο μάλλον για τους μη Ιρανούς. Αυτό εξηγεί γιατί είναι ζωτικής σημασίας να καλύψουμε το Ιράν «από κάτω προς τα πάνω», καταγράφοντας τη ζωή των απλών ανθρώπων. Η κάλυψη μιας χώρας, γράφοντας για δηλώσεις της κυρίαρχης ελίτ, είναι ίσως το λιγότερο ενδιαφέρον ή ενημερωτικό είδος δημοσιογραφίας. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο ακόμη και πολύ φιλοσοφημένοι άνθρωποι, που παρακολουθούν τις ειδήσεις για το Ιράν, δεν έχουν ιδέα τι συμβαίνει εκεί. Φυσικά αν παρακολουθούσαν το Tehran Bureau, θα είχαν μια πολύ δυναμική άποψη.

GV: Ξεκινήσατε ως δικηγόρος, αλλά πάντα ήσαστε στο «κατώφλι» των ΜΜΕ. Μπορείτε να μου πείτε λίγα λόγια για την ιστορία σας και την εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα;

KGN:  Ξεκίνησα την επαγγελματική μου ζωή ως δικηγόρος. Παρόλο που πέρασα στον Δικηγορικό Σύλλογο της Καλιφόρνια στην πρώτη μου προσπάθεια, προς φρίκη όλων, μετακόμισα στο Παρίσι και προσπαθούσα να γράψω ένα μυθιστόρημα αντί να βγάλω πολλά χρήματα ασκώντας τη δικηγορία. Αποφάσισα να κάνω αυτό που πίστευα ότι θα ήταν μια ελαφριά δουλειά μερικής απασχόλησης ως δημοσιογράφος ειδήσεων για να τα βγάλω πέρα. Κάλυψα ποινικά δικαστήρια – δίκες δολοφονιών και παρόμοια – για ένα πρακτορείο ειδήσεων με έδρα το Λος Άντζελες. Πήρα τη δουλειά λόγω της νομικής καταγωγής μου. Όταν πήγα στο κέντρο του δικαστηρίου στο Σαν Ντιέγκο για τη συνέντευξή μου, θυμάμαι τον ενθουσιασμό που ένιωσα με το θέαμα της πινακίδας «Αίθουσα Τύπου» πάνω από την πόρτα. Προφανώς κάτι δεν πήγαινε καλά με εμένα. Είχα πάει πολλές φορές σε αυτό το κτίριο ως δικηγόρος. Αλλά ενθουσιάστηκα πολύ περισσότερο με το να βρίσκομαι σε αυτή την ακατάστατη αίθουσα Τύπου ανάμεσα στους δημοσιογράφους. Ήταν υπέροχο. Κεραυνοβόλος έρωτας. Τρέφω αυτή την έκρηξη αδρεναλίνης εδώ και πολύ καιρό.

GV: Εξηγήσατε ότι αυτό ξεκίνησε ως ιστολόγιο στο σαλόνι των γονιών σας, στη συνέχεια εξελίχθηκε σε έργο PBS και τώρα το έργο σας φιλοξενείται από μια από τις πιο αξιόπιστες δημοσιογραφικές πλατφόρμες. Μπορείτε να μου πείτε λίγα λόγια για αυτήν την εξέλιξη;

KGN: Μου ήρθε η ιδέα να ξεκινήσω το Tehran Bureau στη σχολή δημοσιογραφίας. Δεν μπορούσα να βρω καμία χρηματοδότηση για να το λανσάρω, οπότε το πήγα μόνη και με άδεια χέρια. Εκεί μπαίνει το σαλόνι των γονιών μου. Την πρώτη εβδομάδα από την κυκλοφορία του, το ρεπορτάζ μας αναφέρθηκε από το ABC News και το BBC World Service στα αγγλικά. Ένα συνδικαλιστικό πρακτορείο πήρε το Tehran Bureau και άρχισε να δημοσιεύει τα άρθρα μας μαζί με τη Le Monde diplomatique και άλλες καθιερωμένες πηγές ειδήσεων. Ο πρώτος πελάτης που αγόρασε μια από τις δημοσιεύσεις μας ήταν οι New York Times. Ήταν μια μεγάλη νίκη.

Στη συνέχεια έγιναν οι εκλογές και το Tehran Bureau εκτοξεύτηκε στα ουράνια. Σχεδόν όλοι στράφηκαν σε εμάς για κάλυψη. Κατέληξα στο πρωτοσέλιδο της Boston Globe, που προβλήθηκε σε ολόκληρη τη χώρα από το Associated Press και το NPR. Η έκρηξη των ΜΜΕ τράβηξε την προσοχή πολλών ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των θαυμάσιων ανθρώπων με τους οποίους είχα συνεργαστεί στο PBS Frontline στο «Showdown with Iran». Διάβασαν ή άκουσαν μία από αυτές τις δημοσιεύσεις και ήρθαν σε επαφή. Όπως όλοι οι άλλοι, νόμιζαν ότι το Tehran Bureau ήταν πάμπλουτο. Νόμιζαν ότι το είχα καταφέρει με μεγάλη χρηματοδότηση. Προσφέρθηκαν να βοηθήσουν. Η σύναψη συνεργασίας με τη Frontline ήταν σαν να κέρδισες το λαχείο δημοσιογραφίας. Νοιάζονται βαθιά για την ερευνητική δημοσιογραφία. Είχα την τύχη να έχω την Frontline να λειτουργεί ως θερμοκοιτίδα μας. Όσο ήμασταν εκεί, κερδίσαμε πολλά βραβεία και πήραμε μεγάλη αναγνώριση για τη δουλειά μας. Το Λονδίνο όμως είναι πολύ πιο κοντά στην ιστορία του Ιράν από τη Βοστώνη. Ο Guardian φαινόταν σαν το πιο δυναμικό μέρος για να είσαι. Η Emily Bell του Tow Center της Σχολής Δημοσιογραφίας της Κολούμπια με σύστησε στον αρχισυντάκτη Alan Rusbridger και τα πράγματα προχώρησαν από εκεί.

GV: Είμαι συνεχώς εντυπωσιασμένη από τη δύναμη της γνώσης της ιρανικής διασποράς σε διάφορες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ. Σας θεωρώ επιτυχημένη καινοτόμο στα ιρανικά ΜΜΕ εκτός της χώρας. Βλέπετε τον εαυτό σας καθόλου έτσι, ως επιχειρηματία των ΜΜΕ;

KGN:  Ήμουν η εναρκτήρια αποδέκτης του Βραβείου Innovator από το Columbia Journalism School για «έμπνευση, δημιουργία, ανάπτυξη ή εφαρμογή νέων ιδεών που προάγουν την δημοσιογραφία». Ποτέ δεν είχα σκεφτεί τον εαυτό μου έτσι. Έκανα απλώς αυτό που είχε νόημα, αυτό που έπρεπε να κάνω. Οπότε υποθέτω ότι έγινα επιχειρηματίας από ανάγκη. Δημοσιογράφοι που σέβομαι πολύ μου έχουν πει συχνά ότι όχι μόνο σε σχέση με το Ιράν, αλλά και στον τομέα ρεπορτάζ μεμονωμένου θέματος και νέων μέσων, το Tehran Bureau υπήρξε πρωτοπόρο και καθοδηγητής των τάσεων. Στις πιο φιλόδοξες στιγμές μου, μου αρέσει να το πιστεύω, γιατί έχω πολύ περισσότερες ιδέες.

GV: Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη δημοσίευση από το Tehran Bureau που σας φαίνεται η αγαπημένη σας ή η πιο σημαντική;

KGN:  Είναι σαν να ρωτάς ποιο παιδί είναι το αγαπημένο σου.