Γυναίκα χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο κατά τη διάρκεια διακοπής ρεύματος στο Καράκας. Φωτογραφία από τον Cristian Hernández. Χρησιμοποιείται με άδεια.
Από την αρχή της πανδημίας, φεμινιστικές συλλογικότητες στη Βενεζουέλα και διεθνείς ΜΚΟ έχουν προειδοποιήσει για την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια των αυστηρών μέτρων καραντίνας, που εφαρμόζονται στις περισσότερες πόλεις της Βενεζουέλας. Ο διεθνής οργανισμός για τα δικαιώματα του παιδιού Save The Children, ανέφερε αύξηση 33% [1] στη ζήτηση για υποστήριξη σωματικής, σεξουαλικής και συναισθηματικής βίας με βάση το φύλο στη Βενεζουέλα από την αρχή της πανδημίας τον Μάρτιο. Τους πρώτους οκτώ μήνες του 2020, 172 γυναίκες δολοφονήθηκαν στη Βενεζουέλα [2] – μία γυναικοκτονία κάθε 43 ώρες.
Προκειμένου να αντισταθμιστεί η αντιληπτή έλλειψη κυβερνητικής βοήθειας [3], οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι φεμινιστικές ομάδες έχουν στραφεί στο WhatsApp ως εργαλείο υποστήριξης των γυναικών, που αντιμετωπίζουν βία κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το Global Voices πήρε συνέντευξη από τις ηγέτιδες τεσσάρων εγχειρημάτων, που στοχεύουν να βοηθήσουν τις γυναίκες,που αντιμετωπίζουν βία κατά τη διάρκεια της πανδημίας μέσω του WhatsApp.
Η Uquira επιμορφώνει για τις αρχές του σύγχρονου Φεμινισμού
Πριν από την πανδημία, τα μέλη της φεμινιστικής ομάδας Uquira [4] με έδρα το Καράκας συχνά βγήκαν στους δρόμους για να καταγγείλουν την κυβερνητική αμέλεια, την κουλτούρα της έμφυλης βίας και τον ματσισμό στη Βενεζουέλα. Μετά την πανδημία, η Uquira αναγκάστηκε να ξανασκεφτεί τη δυναμική των εργασιών της. Έχουν στραφεί στη διοργάνωση διαδραστικών διασκέψεων στο WhatsApp ονόματι foro chats. Το μέλος της Uquira Melanie Arguinzones είπε στο Global Voices:
WhatsApp es una herramienta genial para el contexto venezolano. Hay muchas mujeres que no tienen computadora o una conexión estable de internet, así que les cuesta entrar a una reunión de zoom, por ejemplo. Para muchas esta puede ser la única y la forma más económica de compartir información, experiencias y pedir ayuda. […] Los foro chats se convirtieron en una buena herramienta para invitar a expertos a que compartan información de temas relacionados a género. Esta nueva dinámica es mucho más inclusiva, porque nos permite acercarnos a mujeres que están fuera de Caracas.
Το WhatsApp είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο στο πλαίσιο της Βενεζουέλας. Οι περισσότερες γυναίκες δεν διαθέτουν υπολογιστή ή σταθερή σύνδεση στο Διαδίκτυο για να παρακολουθήσουν τις συσκέψεις Zoom. Για πολλούς, αυτός μπορεί να είναι ο μόνος και ο φθηνότερος τρόπος για διαμοιρασμό πληροφοριών, εμπειριών και ζήτηση βοήθειας. […] Τα foro chats έγιναν ένας πολύ καλός τρόπος να καλέσουμε ειδικούς να μοιραστούν τις γνώσεις τους σχετικά με ένα θέμα που σχετίζεται με το φύλο. Αυτή η νέα δυναμική είναι επίσης πιο περιεκτική, γιατί μας επέτρεψε να προσεγγίσουμε γυναίκες εκτός Καράκας.
Από τότε που ξεκίνησε η πανδημία, η Uquira έχει οργανώσει τέσσερις δημόσιες συζητήσεις για τα θεμελιώδη στοιχεία του φεμινισμού [5], τη φεμινιστική αυτο-φροντίδα [6] και την κατάρριψη θεωριών συνωμοσίας για τις κοινότητες ΛΟΑΤΚ. Το τελευταίο forochat σχετικά με τη σεξουαλική πολιτική ήταν κλειστό ιδιωτικό μάθημα για τα μέλη της Uquira.
Σε αυτά τα φόρουμ, οι συμμετέχοντες εγγράφονται σε ένα έγγραφο Google και στη συνέχεια λαμβάνουν συνδέσμους για να μπουν σε μια ομάδα WhatsApp. Την ημέρα της ομιλίας, οι συντονιστές χαιρετούν τους συμμετέχοντες, μοιράζονται τους κανόνες της ομάδας και παρουσιάζουν τους προσκεκλημένους. Στη συνέχεια, οι καλεσμένοι συζητούν το θέμα μέσω φωτογραφιών, κειμένων και ηχητικών μηνυμάτων, ενώ οι υπόλοιποι συμμετέχοντες αποκλείονται από την αποστολή μηνυμάτων. Στο τέλος, οι συντονιστές ανοίγουν έναν γύρο ερωτήσεων για περίπου 40 λεπτά.
Η εμπειρία έχει διδάξει στην Uquira να λαμβάνει μέτρα ασφαλείας, όπως υποχρεωτική εγγραφή και να διατηρεί την ομάδα κλειστή πριν από τις ερωτήσεις. “Αρχικά είχαμε κάποια τρολ, που μπήκαν στις ομάδες για να μας προσβάλουν και να στείλουν άσεμνες φωτογραφίες. Ωστόσο, είναι ένας απαραίτητος χώρος για εμάς. Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα κανάλια επικοινωνίας γιατί θέλουμε να υπάρχει το μήνυμά μας εκεί έξω”, είπε η Arguinzones.
Η #JusticiaParaTodas προσφέρει μια ομάδα υποστήριξης για οικογένειες θυμάτων γυναικοκτονίας
Όταν η μητέρα της Ketsy Medina δολοφονήθηκε το 2018, ήξερε ότι είχε πολύ δρόμο μπροστά της για να βρει δικαιοσύνη. Πράγματι, η νομική διαδικασία για τον εντοπισμό του δολοφόνου της μητέρας της ήταν αργή και δύσκολη. Σύντομα, συνειδητοποίησε ότι δεν άξιζε να πολεμήσει μόνο το νομικό σύστημα της Βενεζουέλας. Δημιούργησε μια ομάδα υποστήριξης WhatsApp, που ονομάζεται “#JusticiaParaTodas” (Δικαιοσύνη για όλες) για γυναίκες, που περνούν την ίδια δοκιμασία με αυτήν. Τηλεφωνικά, η Medina δήλωσε:
Creamos este grupode apoyo para que las familias de las víctimas pudieran construir un espacio para compartir información, actualizaciones de los casos y buscar apoyo. Presionamos a las instituciones a través de las redes sociales con la información que recopilamos; pero el grupo ofrece algo fundamental para curar una herida tan grande como el feminicidio de un ser querido: compañerismo, comprensión y apoyo.
Ξεκινήσαμε αυτήν την ομάδα, ώστε οι οικογένειες των θυμάτων να μπορούν να χτίσουν ένα χώρο για να μοιραστούν πληροφορίες, ενημερώσεις και υποστήριξη. Πιέζουμε τους θεσμούς με τις πληροφορίες, που συλλέγουμε, μέσω των social media. Η ομάδα όμως προσφέρει κάτι, που είναι θεμελιώδες για να θεραπευτεί μια πληγή τόσο μεγάλη όσο μια γυναικοκτονία ενός αγαπημένου προσώπου: συντροφικότητα, κατανόηση και υποστήριξη.
Η Ketsy εξήγησε ότι το όνομα της ομάδας είναι η ίδια ετικέτα, που χρησιμοποιούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να καταγγείλουν την έμφυλη βία και την αμέλεια του κράτους:
En Venezuela es común ver denuncias de feminicidio en Twitter. Usan el nombre de la víctima: #JusticiaParaGreicy, #JusticiaParaAngela, #JusticiaParaKarla. Nosotras usamos la etiqueta #JusticiaParaTodas, porque juntas somos más fuertes ”.
Στη Βενεζουέλα, στο Twitter είναι σύνηθες να βλέπεις καταγγελίες για γυναικοκτονία. Χρησιμοποιούν το όνομα του θύματος: #JusticiaParaGreicy [7], #JusticiaParaAngela [8], #JusticiaParaKarla [9]. Εμείς χρησιμοποιούμε το #ΔικαιοσυνηΓιαΟλες [10], γιατί μαζί έχουμε μεγαλύτερη δύναμη.
Η Tinta Violeta είναι μια γραμμή βοήθειας για θύματα έμφυλης βίας κατά την καραντίνα
Το 2019, η Daniella Inojosa, ιδρυτικό μέλος της φεμινιστικής συλλογικότητας Tinta Violeta είδε την ανάγκη για μια γυναικεία γραμμή βοήθειας. Εξήγησε μέσω WhatsApp:
Cuando comenzó la pandemia, empezamos a pensar: ¿Qué tipo de apoyo tienen las mujeres si son víctimas de violencia? ¿De dónde obtienen ayuda, atención y un espacio para denunciarlo? Lamentablemente, en Venezuela no hay.
Όταν αντιμετωπίσαμε την πανδημία, αρχίσαμε να σκεφτόμαστε: τι είδους υποστήριξη έχουν οι γυναίκες, εάν είναι θύματα βίας; Από πού παίρνουν βοήθεια, προσοχή και χώρο για να την καταγγείλουν; Δυστυχώς, στη Βενεζουέλα δεν υπάρχουν.
Έτσι, η Tinta Violeta [11] δημοσιοποίησε τους αριθμούς τηλεφώνων ορισμένων από τα μέλη της και δημιούργησε μια γραμμή βοήθειας στο WhatsApp. Οι εθελοντές εργάζονται από τις 6 π.μ. έως τις 10 μ.μ., υποστηρίζουν, ακούνε και συμβουλεύουν γυναίκες, που ζουν με τους κακοποιητές τους κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού.
“Ξεκινήσαμε να επενδύουμε χρόνο στο πρόγραμμα υποστήριξής μας το 2019, επειδή θέλαμε να καταλάβουμε πώς να στηρίξουμε τις γυναίκες με εναλλακτικούς τρόπους σε μια κατάσταση βίας”, είπε. Η Inojosa εξήγησε επίσης ότι ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών, που τις κάλεσαν ή τους έγραψαν, έχουν ήδη καταγγείλει επιθέσεις από τους συντρόφους τους στους σχετικούς νομικούς θεσμούς. “Εγκαταλείπονται από το σύστημα”, συνέχισε.
Η Inojosa περιγράφει την εμπειρία ως μεγάλη ευθύνη για την ομάδα. “Πρέπει να αντιμετωπίσουμε, από απόσταση, πολύ βίαιες και δυσάρεστες καταστάσεις”, δήλωσε η Inojosa. Από την αρχή της πανδημίας, η Tinta Violeta έχει υποστηρίξει 215 γυναίκες και 500 άτομα συνολικά. “Υποστηρίζουμε επίσης άμεσα ή έμμεσα θύματα βίας, κάτι που συνήθως συμβαίνει στα παιδιά”.
Η Alimenta la Solidaridad διδάσκει το δίκτυο μαγειρισσών τους πώς να βοηθήσουν τις κοινότητές τους
Δεν ήταν έκπληξη για την κουζίνα Alimenta la Solidaridad [12], όταν έμαθε ότι οι μαγείρισσές τους είναι επίσης θεμελιώδεις πυλώνες των κοινοτήτων τους. “Είναι αξιόπιστες γυναίκες, σε επαφή με πολλές οικογένειες από τις κοινότητες μέσω κοινωνικών κουζινών, δήλωσε η Mariana Luengo στο Global Voices μέσω τηλεφώνου. Είναι εθελόντρια ψυχολόγος σε φόρουμ συνομιλίας για την έμφυλη βία, που διοργάνωσε η Alimenta la Solidaridad. Ο στόχος ήταν να υποστηρίξει τις μαγείρισσες στη βοήθεια των θυμάτων κακοποίησης. “Ήταν επίσης πρόθυμες να μάθουν πώς να βοηθήσουν και να συμβουλέψουν γυναίκες και παιδιά, που ομολόγησαν ότι έχουν υποστεί βία στο σπίτι”, συνέχισε η Luengo.
Η Alimenta la Solidaridad κάλεσε ψυχολόγους και δικηγόρους από το Καθολικό Πανεπιστήμιο Andrés Bello να συνομιλήσουν με τις μαγείρισσες για το πώς να βοηθήσουν καλύτερα την κοινότητα. Η Luengo συνέχισε:
La experiencia fue particularmente enriquecedora por las preguntas que las cocineras traían a la mesa: cada uno tuvo un enfoque muy particular después de haber escuchado a los vecinas hablar sobre sus experiencias de violencia y haber vivido situaciones de abuso en un momento u otro de su vida. Las mujeres estaban particularmente enfocadas en la idea de ayudar a los demás, y les ayudó mucho contar con un equipo de psicólogos y abogados para entender cómo apoyar y asesorar sobre qué hacer contra los abusadores.
Η εμπειρία ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστική λόγω των πολλών ερωτήσεων που είχαν. Καθεμία είχε μια πολύ ιδιαίτερη προσέγγιση, αφού άκουσε γείτονες να μιλάνε για τις εμπειρίες τους από τη βία και ότι είχαν ζήσει καταχρηστικές καταστάσεις σε κάποιο σημείο στη ζωή τους. Οι γυναίκες επικεντρώθηκαν ιδιαίτερα στην ιδέα να βοηθήσουν τους άλλους, οπότε η ομάδα ψυχολόγων και δικηγόρων τις βοήθησε να καταλάβουν πώς να υποστηρίξουν και να συμβουλέψουν για νομικά μέτρα κατά των δραστών.