Mariano Castro. Φωτογραφία: Melanio Pepangi. Χρήση με άδεια.

Αυτή η ανάρτηση είναι μια συντετμημένη εκδοχή πρωτότυπου κειμένου από το Kurtural και δημοσιεύεται στο Global Voices με την άδεια των συντακτών της. Είναι μέρος της σειράς χρονικών “Οι ακτήμονες δεν πάνε στο σουπερμάρκετ”, που θα κυκλοφορήσει και θα επανεκδοθεί από το Global Voices.

Στο ράντσο του, ο Mariano Castro έχει ένα σπίτι με πέντε δωμάτια, ένα μαντρί με κοτόπουλα και ένα άλλο με γουρούνια. Έχει εννέα αγελάδες και μια αποθήκη με έξι τόνους καλαμπόκι, που μάζεψε μόνος του. Έχει λάβει μέρος στην ίδρυση της πόλης του, Ίμπι Πιτά. Είναι πενήντα πέντε ετών, με λοξά μάτια, απαλό βλέμμα και ευάλωτη έκφραση. Έχει έναν γιο στη φυλακή και έναν άλλο δολοφονημένο. Έχει δεκάδες οπωροφόρα δέντρα, μια ξυλόσομπα και μια πρόσφατη συγκομιδή από τεράστιες πορτοκαλιές κολοκύθες. Είναι παντρεμένος με την Élida Benítez, με την οποία απέκτησε οκτώ παιδιά και πέντε εγγόνια.

Ωστόσο, ο Mariano Castro δεν έχει έγγραφα, που να εγγυώνται τη γη, στην οποία εργάζεται.

Είναι ένα ζεστό και ηλιόλουστο χειμωνιάτικο πρωινό Σαββάτου, όπως είναι συνήθως οι χειμερινές μέρες στην Παραγουάη. Ο Mariano Castro βρίσκεται στη φάρμα, όπως κάνει πάντα, πριν ανατείλει ο ήλιος. Κατά καιρούς, χαμογελάει ντροπαλά, σεμνά. Γεννήθηκε στην πόλη Καακουπέ το 1962, ένα χρόνο πριν από τη δημιουργία του Ινστιτούτου Αγροτικής Πρόνοιας (IBR) και τη θέσπιση του Αγροτικού Καταστατικού, γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Mariano, όταν ήταν δύο ή τριών ετών, ο πατέρας του άφησε το σπίτι του στο Καακουπέ αναζητώντας γη να καλλιεργήσει και έτσι να συντηρήσει τον εαυτό του και τα αδέρφια του. Ξεκίνησε προς το Κααγκουαζού, μια από τις περιοχές με τον μεγαλύτερο αποικισμό της αγροτικής μεταρρύθμισης, ένα μοντέλο ανάπτυξης που όλη η περιοχή συζητούσε τη δεκαετία του '60.

Ο πατέρας του Mariano μετανάστευσε πιο ανατολικά και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Κουρουγουάτι, στο διαμέρισμα Κανιντέγιου, στα σύνορα με τη Βραζιλία. Κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιριού, μεταξύ 1996 και 1997, όταν ήταν λίγο πάνω από τριάντα ετών, ο Mariano επανέλαβε την ιστορία του πατέρα του και κατέλαβε τη γη.

Αυτό το μέρος, που σήμερα φέρει το όνομα Ίμπι Πιτά Α’, και τέσσερις άλλοι συνοικισμοί ή αγροτικές γειτονιές το 2013 αποτέλεσαν τον δήμο Ίμπι Πιτά, 250 χιλιόμετρα από την Ασουνσιόν.

Η κατοχή ήταν το μέσο πρόσβασης των αγροτών στη γη και η οικογένεια του Mariano εφαρμόζει αυτό το μέσο εδώ και τρεις γενιές. (Φωτογραφία: Melanio Pepangi)

Οι εκτάσεις του Ίμπι Πιτά είχαν ιδιοκτήτες, αλλά ο Mariano Castro λέει ότι, σύμφωνα με το Αγροτικό Καταστατικό, αυτή η περιοχή είχε τα χαρακτηριστικά ενός μη παραγωγικού λατιφούντιου, μιας μεγάλης έκτασης αχρησιμοποίητης γης, που θα μπορούσε να απαλλοτριωθεί νόμιμα. Επιπλέον, κατ’ αυτόν, η γη ανήκει σε όσους την δουλεύουν και, για να τη δουλέψεις, πρέπει πρώτα να την καταλάβεις.

Η κατοχή ήταν ο φυσικός δρόμος των αγροτών για πρόσβαση στη γη. “Δεν υπάρχει οικισμός ή κοινότητα σε αυτή τη χώρα, που να έχει γεννηθεί χωρίς προηγούμενη κατοχή”, λέει η Perla Álvarez, μια αγρότισσα μέλος του Εθνικού Συντονιστή για τις Γυναίκες της Υπαίθρου και των Ιθαγενών (Conamuri). Η ερευνήτρια Mirta Barreto, η οποία έχει γράψει πολλά βιβλία για το πρόβλημα της γης στην Παραγουάη, συμφωνεί ότι τα περισσότερα εδάφη, που κατακτήθηκαν από γυναίκες και άνδρες της υπαίθρου, ήταν προϊόν κατοχής.

Έτσι ιδρύεται μια πόλη

Μέτρο, σκαπάνη, κόψιμο, καθάρισμα. Φύτευση, καλλιέργεια, συγκομιδή. Φροντίδα για τα ζώα. Επανάληψη. Έτσι καταλαμβάνεται η γη, δημιουργούνται οικισμοί, σχηματίζονται πόλεις. Ο Mariano Castro ξέρει, γιατί πέρασε ενάμιση χρόνο για να το κάνει. Για 18 μήνες, περπατούσε 20 μίλια από το σπίτι της οικογένειάς του στην Κουρουγουάτι μέχρι το Ίμπι Πιτά με ένα καραβάνι νεαρών ανδρών, αποκαμωμένων από την εξαντλητική δουλειά του σκαλίσματος, της κοπής, του καθαρισμού και ακόμη περισσότερο σκαλίσματος, κοπής και καθαρισμού.

Για τον Mariano, η γη ανήκει σε όσους τη δουλεύουν και, για να τη δουλέψεις, πρέπει πρώτα να την καταλάβεις. Φωτογραφία: Melanio Pepangi. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Το ταξίδι για την εδραίωση της κατοχής δεν ήταν εύκολο. “Πολλές φορές, τα παιδιά μου με ρώτησαν γιατί δεν ήμουν εδώ, γιατί τα εγκατέλειψα. Πολλές φορές, πέρασαν δεκαπέντε μέρες και, επειδή δεν υπήρχαν μέσα και με τα πόδια ήταν πολύ δύσκολο, μερικές φορές περνούσα πολύ καιρό χωρίς να γυρίσω [σπίτι]”, θυμάται.

Σιγά-σιγά, ο τόπος διαμορφώθηκε και κάθε μέλος της αποστολής σημάδεψε τα δέκα στρέμματά του, όπως ορίζει το Αγροτικό Καταστατικό. Έχτισε ένα μικρό σπίτι, με καλαμιές (τακουάρα) και στέγη από μικρές σανίδες, που τις έκοψε μόνος του.

Μια διακοπτόμενη παράδοση

Το 2012, ο Mariano δεν φοβήθηκε, όταν τρεις από τους γιους του, ο Néstor, ο Adalberto και ο Adolfo Castro, αποφάσισαν να καταλάβουν γη για να την καλλιεργήσουν και να έχουν τις οικογένειές τους εκεί. Θα το έκαναν όπως έκανε και εκείνος, και όπως έκανε ο πατέρας του, ο Enrique Castro. Όπως ο πατέρας τους, τα παιδιά του επέλεξαν τη Μαρίνα Κουέ, μια κρατική γη στην άλλη πλευρά του Ίμπι Πιτά Α’.

Όμως, το πρωί της 15ης Ιουνίου 2012, ο Néstor, ο Adalberto και ο Adolfo Castro συνάντησαν 324 αστυνομικούς διαφορετικών βαθμίδων και τμημάτων, που μπήκαν στη Μαρίνα Κουέ για να τους εκδιώξουν. Έξι αστυνομικοί και 11 αγρότες σκοτώθηκαν κατά την έξωση, συμπεριλαμβανομένου του Adolfo. Ο Néstor καταδικάστηκε σε 18 χρόνια φυλάκιση μετά από μια αμφίβολη δίκη, όπου ερευνήθηκαν μόνο οι θάνατοι των αστυνομικών.

Παιδιά και εγγόνια του Mariano Castro στη Μαρίνα Κουέ το απόγευμα του Σαββάτου μετά από συνάντηση των νέων εποίκων του οικισμού. (Φωτογραφία: Melanio Pepangi. Χρησιμοποιείται με άδεια)

Μετά τις 15 Ιουνίου, ο Mariano Castro εγκατέλειψε τη φάρμα για να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στον αγώνα για την απελευθέρωση των γιων του, Néstor και Adalberto, ​​στην πόλη Ασουνσιόν.

Ο Mariano Castro στέκεται σταθερά ενάντια στη θύελλα σε ένα χωράφι με μανιόκα. Σηκώνεται κάθε μέρα στις τέσσερις και μισή το πρωί για να νικήσει τον ήλιο, τρώει πρωινό και πηγαίνει στο αγρόκτημα, εκεί που ξημερώνει και βραδιάζει, όπου ζει και πεθαίνει σε μεγάλες μέρες οργώματος, όπου παλεύει για περισσότερες από δύο δεκαετίες ενάντια στην ακτημοσύνη.