Ένα παιδί παίζει κοντά στο σπίτι του, που καταστράφηκε από συριακά αεροσκάφη, στην πόλη Νταράα. Φωτογραφία από τον Okba Mohammed. Χρησιμοποιείται με άδεια.

“Ακούστε, αυτή η συμφωνία σας είναι άχρηστη. Είναι απλώς ένας έξυπνος τρόπος για το κράτος να διακρίνει τους πολίτες από τους ένοπλους μαχητές”.

Αυτές ήταν οι τελευταίες λέξεις, που είπε ένας αξιωματικός στο τμήμα ειδικών εργασιών στο αεροδρόμιο Mazzeh της Δαμασκού, στον ακτιβιστή Zaid al-Haraki (ο οποίος χρησιμοποιεί αυτό το ψευδώνυμο για να αποκρύψει την ταυτότητά του από το συριακό καθεστώς), προτού ο αστυνομικός αρχίσει να τον βασανίζει.

Μετά το τέλος του πολέμου στη Νότια Συρία, μέλη της αντιπολίτευσης συμφώνησαν τον Ιούλιο του 2018 στους όρους μιας συμφωνίας υπό την αιγίδα της Ρωσικής Στρατιωτικής Αστυνομίας, η οποία υποστηρίζει τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Αλ Άσαντ. Μην έχοντας άλλη επιλογή, πίστευαν ότι κάτι τέτοιο θα τους προστάτευε από τις δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος, που είχαν καταλάβει ξανά την περιοχή.

Σύμφωνα με τον διακανονισμό, οι εκτοπισμένοι Σύριοι μπορούσαν να επιστρέψουν στις πόλεις τους και το συριακό καθεστώς ήταν υποχρεωμένο να απελευθερώσει εκατοντάδες κρατούμενους, να θέσει επί τάπητος ζητήματα υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, να μειώσει τις συλλήψεις και τις παραβιάσεις, καθώς και να βελτιώσει τις υπηρεσίες σε αυτές τις περιοχές. Στο πλαίσιο του διακανονισμού, τα μέλη της αντιπολίτευσης και οι αποστάτες από το καθεστώς θα είχαν επίσης το δικαίωμα να παραμείνουν στην Νταράα και σε άλλες περιοχές, υπό την προϋπόθεση ότι θα παρέδιδαν τον οπλισμό τους.

Ωστόσο, περισσότερα από δύο χρόνια μετά τη συμφωνία, ο διακανονισμός δεν πέτυχε τον στόχο του να απαλλάξει τις πόλεις, που συνορεύουν με την Ιορδανία και τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, από οποιαδήποτε ιρανική παρουσία, που υποστηρίζει το καθεστώς. Επιπλέον, οι δυνάμεις του καθεστώτος απέτυχαν να επιβάλουν πλήρως την επιρροή τους στην κυβέρνηση της Νταράα.

Η πόλη, η οποία ήταν το λίκνο της Συριακής Επανάστασης, συνεχίζει να βιώνει χάος και ανασφάλεια, καθώς συνεχίζονται συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων του καθεστώτος και των εναπομείναντων θυλάκων της αντιπολίτευσης, με πολλαπλές δολοφονίες, περιπτώσεις βασανιστηρίων και άλλων παραβιάσεων εναντίον της αντιπολίτευσης και πλήρη απουσία προστατευτικών μέτρων ή εποπτείας κατά την εφαρμογή των όρων της συμφωνίας από τα μέρη.

Ο Αl-Haraki, που προέρχεται από τη Νταράα, είπε στο GV: “Πήγα στην πόλη Ιζράα στις 14 Απριλίου 2019 με την κάρτα διακανονισμού, η οποία νόμιζα ότι ήταν επίσημο έγγραφο, που μου επέτρεπε να κινούμαι ελεύθερα και με ασφάλεια. Ξαφνικά, ένα όχημα του τμήματος πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας του συριακού καθεστώτος με απήγαγε στην πόλη Αλ Χιράκ, ανατολικά της Νταράα”.

Ο Al-Haraki συνεχίζει: “Με μετέφεραν στο τμήμα Ειδικών Εργασιών στο αεροδρόμιο Mazzeh της Δαμασκού. Εκεί, με ανέκριναν για τη σχέση μου με τις ομάδες του Ελεύθερου Στρατού της αντιπολίτευσης και για τον ακτιβισμό μου”.

Ο Al-Haraki πρόσθεσε ότι, όταν είπε ότι ήταν μέρος του διακανονισμού και έφερε την κάρτα του, η οποία έκανε τη σύλληψή του “αυθαίρετη και την ανάκριση παράνομη ή νόμιμη”, του δόθηκε η προαναφερθείσα απάντηση. “Ήταν μια σαφής δήλωση του αξιωματικού ότι το συριακό καθεστώς χρησιμοποιεί αυτή τη διευθέτηση σε αυτό το στάδιο για να τιμωρήσει όσους εναντιώθηκαν ή έφεραν όπλα εναντίον του, μόλις εξασφαλιστεί ικανοποιητικός έλεγχος για την ασφάλεια της περιοχής”.

Μια εικόνα, που δείχνει την εκτεταμένη καταστροφή πολυκατοικιών στη γειτονιά Sadd Road της Νταράα τον Ιούλιο του 2018, μετά από χτυπήματα από τον αέρα και πυραύλους από δυνάμεις του συριακού καθεστώτος τα τελευταία χρόνια. Φωτογραφία από τον Oqba Mohammed. Χρησιμοποιείται με άδεια ِ

Ο διακανονισμός: Εξαπάτηση και θύματα

Ο Al-Haraki περιέγραψε μια από τις μεθόδους βασανιστηρίων, την οποία υπέστη. Τα χέρια του ήταν δεμένα σε μεταλλικές αλυσίδες δεμένες στην οροφή και αφέθηκε κρεμασμένος για αρκετές ώρες. Κατά τη διάρκεια των εννέα μηνών κράτησής του, έγινε μάρτυρας των θανάτων τριών συγκρατουμένων ως αποτέλεσμα ψυχολογικών και σωματικών βασανιστηρίων. Ένας από αυτούς, ο Mohammed Mahmoud Badran από την Ντούμα, κατηγορήθηκε ότι σκότωσε κρατουμένους από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος κατά τις μάχες της ανατολικής Γούτα μεταξύ του καθεστώτος και των αντιπολιτευόμενων φατριών το 2018.

Στις 18 Δεκεμβρίου 2019, o Al-Haraki απελευθερώθηκε από το συριακό καθεστώς με αμνηστία, που εξέδωσε η Επιτροπή Ασφαλείας στη Δαμασκό. Στη συνέχεια, μπήκε σε στρατιωτική θητεία στον στρατό του καθεστώτος.

Ο Al-Haraki λέει: “Με έστειλαν στα μέτωπα στη βόρεια Συρία με ορισμένους από τους συναδέλφους μου. Λάβαμε εντολές να τους σκοτώσουμε όλους. Μας έκαναν να πιστέψουμε ότι πολεμούμε το Ισλαμικό Κράτος και ανακαλύψαμε ότι πολεμούμε άμαχους πολίτες”.

Ο Al-Haraki ήθελε να αυτομολήσει, αλλά δεν το κατάφερε, έως ότου έλαβε νέα ότι ο αδερφός του, αποστάτης από το στρατό του καθεστώτος, που είχε συμφωνήσει στον διακανονισμό του 2018, σκοτώθηκε υπό βασανιστήρια στη φυλακή Σαϊντνάγια στη Δαμασκό στις 29 Ιουνίου 2020.

Ο Al-Haraki λέει: “Ήμουν σοκαρισμένος και σχεδόν έχασα το μυαλό μου. Έκανα αίτηση για άδεια για να πάω σπίτι και τότε αποφάσισα να αυτομολήσω και να μην επιστρέψω ποτέ στη μονάδα μου”.

Σε μια έκθεση με τίτλο “Στα ερείπια του δεύτερου διακανονισμού”, που δημοσιεύτηκε στις 8 Ιανουαρίου, το “Γραφείο τεκμηρίωσης των Μαρτύρων της Νταράα” (DMDO) ανέφερε τη δολοφονία 83 στρατιωτικών αντιφρονούντων, που είχαν αποδεχτεί τον διακανονισμό, καθώς και 31 άλλων, που δεν συμφωνούσαν με αυτόν. Ένας από τους συντάκτες της έκθεσης, ο Σύριος ακτιβιστής Abu Ghayas Al-Shara, λέει:

مكتب توثيق الشهداء في #درعا – #على_أنقاض_التسوية : يبلغ عدد شهداء محافظة درعا خلال العام 2020: 275 شهيد بما يشكل 1.7 % من اجمالي عدد الشهداء منذ انطلاق الثورة وبارتفاع نسبته 25 % عن اعداد الشهداء خلال العام الماضي 2019.

— ابو غياس الشرع (@aboghias1) January 8, 2021

Γραφείο Τεκμηρίωσης των Μαρτύρων της #Daraa – #Στα ερείπια του διακανονισμού: αριθμός των μαρτύρων στο Κυβερνείο της Νταράα το 2020: 275, αυτό είναι το 1,7% του συνολικού αριθμού μαρτύρων από την έναρξη της επανάστασης, μία αύξηση 25% από τον αριθμό μαρτύρων κατά το προηγούμενο έτος 2019.

Παρόλο που μοιάζει με τις συμφωνίες που υπογράφηκαν την ίδια χρονιά στην ανατολική Γούτα στην επαρχία της Δαμασκού ή στη βόρεια επαρχία της Χομς, η συμφωνία της Νταράα είχε μια βασική διαφορά, η οποία, σύμφωνα με τον Σύριο δημοσιογράφο Basil Al-Ghazawi, ήταν η εξάρτηση του καθεστώτος από στοιχεία, που θεωρούνταν ότι ανήκαν στην αντιπολίτευση εκείνη την εποχή, για να προωθήσουν αυτά τα σύμφωνα.

Ο Al-Ghazawi, ο οποίος είναι ντόπιος της Νταράα, δήλωσε στο GV: “Το καθεστώς τους είχε εξαπατήσει όλους. Μερικοί από όσους ήταν στα μέτωπα, που πολεμούσαν το καθεστώς, αντιμετώπιζαν τον διακανονισμό ως τη μόνη σανίδα σωτηρίας τους. Αλλά λιγότερο από ένα μήνα αργότερα, όλοι ένιωθαν εξαπατημένοι, καθώς δεν αφέθηκαν ελεύθεροι οι κρατούμενοι · δεν έγινε σεβαστός ο διακανονισμός για τους φυγάδες · δεν αντιμετωπίστηκαν τα ζητήματα υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας · δεν παρασχέθηκαν υπηρεσίες και οι καταχρήσεις του καθεστώτος δεν σταμάτησαν, καθώς συνεχίστηκαν οι συλλήψεις.”

Ο Al-Ghazawi πρόσθεσε:

إن الاغتيالات والاعتقالات والانتهاكات أفعالاً ليست جديدة على النظام، إنما هي حاضرة قبل وبعد التسويات، فأهالي درعا قتلوا بقصف جوي واستخدمت أسلحة محرمة دوليا ضدهم كالنابالم الحارق واعتقل الآلاف منهم، أما الجديد هو الموت الصامت الموت تحت شعارات الالتزام بالعهود والمواثيق.

Οι δολοφονίες, οι συλλήψεις και οι παραβιάσεις δεν ήταν κάτι νέο για το καθεστώς, καθώς συνέβαιναν πάντα, πριν και μετά τους διακανονισμούς. Οι άνθρωποι της Νταράα σκοτώθηκαν από αεροπορικές επιθέσεις, απαγορευμένα διεθνώς όπλα, όπως ναπάλμ, και χιλιάδες συνελήφθησαν. Το νέο τώρα είναι ο σιωπηλός θάνατός τους, θάνατος υπό τη σημαία συνθηκών και συμβάσεων.

Το DMDO επανέλαβε την μαρτυρία του Al-Ghazawi, αναφέροντας  στην έκθεσή του:

شهد العام 2020 استمرارا لسقوط الشهداء والضحايا وارتفاعا كبيرا جدا في وتيرة عمليات الاغتيال بالتزامن مع استمرار عمليات الاعتقال والإخفاء والتغييب القسري للمدنيين ومقاتلي فصائل “التسوية” وأيضا للمنشقين المنضمين للاتفاقية،

Το 2020 έγινε μάρτυρας του θανάτου πολλών μαρτύρων και θυμάτων και σημαντικής αύξησης της συχνότητας των δολοφονιών σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες συλλήψεις, τις αναγκαστικές εξαφανίσεις πολιτών και μαχητών των φατριών, που συνθηκολόγησαν, καθώς και των αποστατών που προσχώρησαν στην συνθηκολόγηση.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Al-Ghazawi ανέφερε τις σημαντικότερες παραβιάσεις της συμφωνίας από το 2018. Αυτές περιελάμβαναν την ανέγερση πάνω από 40 σημείων ελέγχου για την Τέταρτη Διεύθυνση Δυτικά της Νταράα, αν και η συμφωνία προέβλεπε την απόσυρση του στρατού στους στρατώνες πριν από το 2011. Σε αυτές προστέθηκαν η μη αποκάλυψη της τύχης των κρατουμένων πριν από την εγκατάσταση, η απαγόρευση προς χιλιάδες υπαλλήλους να επιστρέψουν στις δουλειές τους, τα βασανιστήρια από τις δυνάμεις ασφαλείας και η πρόσληψη νέων ανδρών του Χοράν – η επαρχία όπου βρίσκεται η Νταράα – σε πολιτοφυλακές των κλάδων ασφαλείας του καθεστώτος.

Ο δικηγόρος και νομικός Asim Al-Zoubi, Διευθυντής του Γραφείου Τεκμηρίωσης στη Συνέλευση του Ιδρύματος Ahrar Horan, δήλωσε σε συνέντευξή του στο Global Voices ότι η τοπική του οργάνωση είχε καταγράψει τη σύλληψη 1.293 ατόμων από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος από την αρχή του διακανονισμού έως τον Οκτώβριο του 2020. Από αυτούς, οι 183 συνελήφθησαν, ενώ προσπαθούσαν να μεταναστεύσουν παράνομα σε περιοχές της αντιπολίτευσης στη βόρεια Συρία για να ξεφύγουν από την αποτυχία του συριακού καθεστώτος να συμμορφωθεί με τη συμφωνία.

“Το Γραφείο κατέγραψε επίσης 528 επιχειρήσεις και απόπειρες δολοφονίας, που είχαν ως αποτέλεσμα 378 θανάτους και 230 τραυματίες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν πρώην μέλη και ηγέτες των αντιπολιτευόμενων φατριών. Η υπηρεσία πληροφοριών του συριακού καθεστώτος είναι πίσω από την πλειονότητα αυτών των επιχειρήσεων. Το αποκαλύψαμε αυτό σε μια ερευνητική έκθεση, που είχαμε δημοσιεύσει”, είπε ο Al-Zoubi.

Ένας νέος διακανονισμός και μια αμετάβλητη πραγματικότητα

Στις 7 Δεκεμβρίου, ύστερα από κριτική για τον διακανονισμό, οι δυνάμεις του συριακού καθεστώτος ολοκλήρωσαν έναν νέο διακανονισμό στη Νταράα. Παρομοίως με αυτόν του 2018, η νέα συμφωνία εγγυάται ότι δεν θα διωχθούν όσοι ζητούνται από το καθεστώς και αφαιρεί τα ονόματα ανδρών, που δεν συμμετείχαν στην υποχρεωτική στρατιωτική θητεία από τους καταλόγους των σημείων ελέγχου του καθεστώτος στην περιοχή.

Ο Omar Al-Hariri, ανεξάρτητος δημοσιογράφος και ακτιβιστής δικαιωμάτων από τη Συρία, μέλος του DMDO, έγραψε στο λογαριασμό του στο Twitter:

هام / قوات النظام توسع تسوية درعا الجديدة و بدأت تشمل عدد من ابناء درعا المعتقلين منذ عامين في الأفرع الأمنية تعسفيا و الذين لم يتم ادانتهم او محاكمتهم بأي تهمة .

الموقوف المطلق سراحه يوقع على ورقة تسوية مماثلة للتي يوقع عليها من ينضم للتسوية في درعا .

لا معلومات أكثر حتى الآن

— Omar Alhariri (@omar_hariri_dr) December 7, 2020

Οι δυνάμεις του ΙΜΡ / καθεστώτος επεκτείνουν την νέα διευθέτηση της Νταράα για να συμπεριλάβουν έναν αριθμό νέων της Νταράα, που κρατούνται αυθαίρετα για δύο χρόνια στα κέντρα ασφαλείας και που δεν έχουν καταδικαστεί ή δικαστεί με οποιαδήποτε κατηγορία.

Ο απελευθερούμενος κρατούμενος υπογράφει έγγραφο διακανονισμού παρόμοιο με εκείνο, που υπογράφεται από όσους εντάσσονται στη συμφωνία στη Νταράα.

Δεν υπάρχουν ακόμη περαιτέρω πληροφορίες

Τον νέο διακανονισμό ακολούθησε μια αύξηση συγκρούσεων στην Νταράα μετά τη δολοφονία του ηγέτη της αντιπολίτευσης Adham Karad και την παραβίαση από το συριακό καθεστώς των δεσμεύσεων, που ορίζονται στη συμφωνία.

Ήταν το αποτέλεσμα των συναντήσεων μεταξύ της κεντρικής επιτροπής, που είναι εξουσιοδοτημένη να διαπραγματεύεται εξ ονόματος του λαού της Νταράα, αξιωματικών του συριακού καθεστώτος και των ρωσικών δυνάμεων, υπό την άμεση εποπτεία εκπροσώπων της Εθνικής Ασφάλειας στη Δαμασκό, η οποία θεωρείται το τμήμα υψηλότερης ασφάλειας στο καθεστώς του Άσαντ. Ένας δικαστής από την πλευρά του καθεστώτος, παρών κατά την υπογραφή των νέων διακανονισμών, είναι επιφορτισμένος με την παράδοση νέων εγγράφων διακανονισμών, που σφραγίστηκαν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, επιτρέποντας στους κατόχους τους να κινούνται πέρα ​​από τα σημεία ελέγχου χωρίς να διώκονται, υπό ρωσική εγγύηση.

Σε συνέντευξή του στο Global Voices, ένα ανώτερο μέλος της κεντρικής επιτροπής, υπεύθυνο για διαπραγματεύσεις με τις ρωσικές και τις καθεστωτικές  δυνάμεις στην Νταράα, ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του για λόγους ασφαλείας, δήλωσε:

عدم الحصول على نتائج ملموسة من التسوية الأولى كان الدافع لإجراء التسوية الجديدة ولا يوجد نتائج حتى الآن حيث لم يتم شطب الملفات الأمنية لكثير من الأشخاص، وكذلك الكثير لم يعودوا إلى وظائفهم وأيضا لم يتم حل ملف المنشقين عن نظام الأسد وتم إجراء التسوية الجديدة لسد هذه الثغرات ومعالجة هذه الملفات لكن للأن لا توجد نتيجة ملموسة.

Η έλλειψη απτών αποτελεσμάτων από τον πρώτο διακανονισμό ήταν το κίνητρο για τον νέο. Δεν υπάρχουν αποτελέσματα έως τώρα, αφού τα αρχεία ασφαλείας πολλών ατόμων δεν έχουν διαγραφεί ακόμη. Επιπλέον, πολλοί δεν έχουν επιστρέψει στις δουλειές τους και για τον φάκελο των αντιφρονούντων του καθεστώτος του Άσαντ δεν έχει ληφθεί κάποια απόφαση. Η νέα συμφωνία ολοκληρώθηκε για την κάλυψη αυτών των κενών και την αντιμετώπιση αυτών των φακέλων· αλλά δεν έχουμε δει κανένα απτό αποτέλεσμα.

Αυτή την άποψη συμμερίστηκε ο Omar Al-Hariri, ο οποίος σχολίασε τη νέα συμφωνία:

توضيح حول التسوية الجديدة في درعا :

انتهى التوضيح .

— Omar Alhariri (@omar_hariri_dr) December 3, 2020

Διευκρινίσεις σχετικά με τη νέα συμφωνία στα Νταράα:

Ίδιος όπως ο παλιός διακανονισμός, ίδια αποτελέσματα.

Η διευκρίνιση τελείωσε.

Τις τελευταίες ημέρες, οι εντάσεις έχουν κλιμακωθεί, καθώς το καθεστώς καταδιώκει έξι άτομα, που, σύμφωνα με αυτό, σχετίζονται με το Ισλαμικό Κράτος. Το καθεστώς έδωσε προθεσμία στην κεντρική επιτροπή της Νταράα μέχρι την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου να τους παραδώσει. Αν δεν το κάνει, θα ξεκινήσει αεροπορικές επιθέσεις εναντίον της περιοχής σε συνεργασία με ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη.

Σύμφωνα με στοιχεία της αντιπολίτευσης, οι έξι καταζητούμενοι δεν εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες και οι απειλές του καθεστώτος αποτελούν παραβίαση των συμφώνων διακανονισμού, τόσο παλαιών όσο και νέων.