Το Πανεπιστήνιο του Βοσπόρου της Κωνσταντινούπολης. Φωτογραφία: Turkmessage, CC BY-SA 3.0.

Το διάσημο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου της Κωνσταντινούπολης σείστηκε από μαζικές διαμαρτυρίες από τις αρχές Ιανουαρίου, οι οποίες απαιτούν την παραίτηση του νέου πρύτανη, που διορίστηκε από τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο πρύτανης Melih Bulu, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του την 1η Ιανουαρίου, έχει δεσμούς με το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), έχοντας λάβει μέρος στις κοινοβουλευτικές εκλογές το 2015 με τον συνδυασμό αυτό.

Το 2016, ο Πρόεδρος Ερντογάν εξασφάλισε το δικαίωμα διορισμού πρυτάνεων πανεπιστημίων. Προηγουμένως, εκλέγονταν από το ακαδημαϊκό σώμα.

Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου βλέπουν τον διορισμό του Bulu ως άλλο ένα βήμα στην δημοκρατική οπισθοδρόμηση της Τουρκίας και τον συγκρίνουν με την αντικατάσταση περισσότερων από εκατό εκλεγμένων δημάρχων με διορισμένους κυβερνητικούς φορείς τα τελευταία χρόνια.

Εκτός από τους δεσμούς του με το κυβερνών κόμμα, ο Bulu έχει επίσης επικριθεί για την έλλειψη προσόντων του. Έχει επίσης κατηγορηθεί για λογοκλοπή (το αρνήθηκε).

Η καταστολή των διαδηλώσεων ήταν σκληρή και σαρωτική. Η αστυνομία χρησιμοποίησε σπρέι πιπεριού και λαστιχένιες σφαίρες για να καταστείλει τις διαδηλώσεις τον Ιανουάριο. Την 1η Φεβρουαρίου, συνέλαβε 159 φοιτητές του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου για συμμετοχή στις συγκεντρώσεις. Ενώ όλοι έχουν αφεθεί ελεύθεροι κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, ορισμένοι έχουν καταδικαστεί σε κατ’ οίκον περιορισμό ή απελευθερώθηκαν υπό δικαστικό έλεγχο.

Στις 2 Φεβρουαρίου, το πανεπιστήμιο βίωσε περισσότερες διαμαρτυρίες, με καθηγητές να βλέπουν ταμπέλες με τον αριθμό 159:

Turkey: Bogazici faculty today, after police detained 159 students yesterday. pic.twitter.com/3ZuxHCsDZw

— Piotr Zalewski (@p_zalewski) February 2, 2021

Τουρκία: Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου σήμερα, αφού η αστυνομία συνέλαβε χθες 159 φοιτητές.

Οι φόβοι των φοιτητών ότι ο νέος πρύτανης θα περιορίσει την ακαδημαϊκή ελευθερία αποδείχθηκαν βάσιμοι. Μία από τις πρώτες εργασίες του Bulu ήταν να κλείσει τη Λέσχη Σπουδαστών ΛΟΑΤΚΙ+ Σπουδών για τη διοργάνωση μιας έκθεσης τέχνης, που παρουσίαζε ένα σχέδιο της Κάαμπα, του ιερού Κύβου στη Μέκκα για τους μουσουλμάνους, με μια σημαία ουράνιου τόξου προσκολλημένη στις γωνίες της. Δύο φοιτητές συνελήφθησαν το περασμένο Σαββατοκύριακο σε σχέση με την καλλιτεχνική εκδήλωση.

Η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας, Diyanet, ισχυρίστηκε ότι οι φοιτητές “δεν σέβονταν τις θρησκευτικές αξίες” με το σχέδιο. Και ένα τουίτ για το ζήτημα από τον Διευθυντή Προεδρικών Επικοινωνιών Fahrettin Altun προσέλκυσε διαδικτυακή κριτική, καθώς φάνηκε να υποβαθμίζει τους λόγους για τις διαμαρτυρίες:

Boğaziçi Üniversitesi'ndeki “Rektörlük Ablukası” suçunu işleyenleri harekete geçiren şey, aşağıdaki karardır.

Görüleceği üzere kutsal değerlerimizi ayaklar altına almaya çalışanlara karşı üniversite yönetimi meşru bir tasarrufta bulunmuştur.

Olay bundan ibarettir. pic.twitter.com/a9v4sqb0Di

— Fahrettin Altun (@fahrettinaltun) February 1, 2021

Το κίνητρο όσων διέπραξαν το έγκλημα του “αποκλεισμού του γραφείου του Πρύτανη” στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου είναι η παρακάτω απόφαση. Όπως φαίνεται, η διοίκηση του πανεπιστημίου έχει λάβει μια νόμιμη απόφαση απέναντι σε όσους προσπαθούν να καταπατήσουν τις ιερές μας αξίες. Αυτό είναι όλο.

Σχολιάζοντας επίσης την απόφαση του πρύτανη, ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας Suleyman Soylu χαρακτήρισε τα ΛΟΑΤΚ+ άτομα “διεστραμμένα” σε ένα τουίτ, που στη συνέχεια επισημάνθηκε από την πλατφόρμα ως “περιεχόμενο μίσους:”

Tuzağa düşmeyin… pic.twitter.com/HZKRM18fPL

— Süleyman Soylu | Maske? Mesafe↔️ Temizlik? (@suleymansoylu) February 2, 2021

Πρέπει να είμαστε επιεικείς απέναντι στους διεστραμμένους ΛΟΑΤ, που προσβάλλουν την Κάαμπα; Φυσικά και όχι. Θα πρέπει να είμαστε επιεικείς απέναντι στους διεστραμμένους ΛΟΑΤ, που προσπάθησαν να καταλάβουν το πρυτανικό κτίριο; Φυσικά και όχι. Έχω ένα μήνυμα για όσους παρακολουθούν τι συμβαίνει στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου . Μην πέσετε στην παγίδα όσων δεν έχουν ούτε ένα επίτευγμα, που έχουν γίνει παιχνίδι στα χέρια μιας υπηρεσίας, που είναι ξεπερασμένοι, ούτε καν αριστεροί πολιτικοί. Οι προσδοκίες μας για εσάς είναι επιστημονική επιτυχία. Η προσδοκία μας για εσάς είναι ακαδημαϊκή αριστεία. Η προσδοκία μας για εσάς είναι να προετοιμαστείτε για τη Μεγάλη και Ισχυρή Τουρκία.

Ο Bulu αρνήθηκε μέχρι στιγμής να παραιτηθεί, δηλώνοντας ότι ο διορισμός του “πληρούσε τα παγκόσμια πρότυπα”. Ο εκπρόσωπος του AKP, Omer Celik, έσπευσε επίσης να υπερασπιστεί τον πρύτανη, λέγοντας ότι “δεν είναι έγκλημα για κάποιον να έχει πολιτική άποψη”.

Στην Τουρκία του Ερντογάν, όμως, μπορεί επίσης να ισχύει. Η δίωξη του προέδρου προς τους ακαδημαϊκούς είναι καλά καταγεγραμμένη. Μετά το πραξικόπημα του 2016, χιλιάδες καθηγητές απολύθηκαν από τη δουλειά τους μετά την υπογραφή ψηφίσματος, που ζητούσε ειρήνη με Κούρδους μαχητές. Δικηγόροι, υπερασπιστές δικαιωμάτων, δημοσιογράφοι και δημόσιοι υπάλληλοι έχουν επίσης συλληφθεί, κρατηθεί ή στοχευτεί τα τελευταία χρόνια για τους φερόμενους δεσμούς τους με την “τρομοκρατία”.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο ίδιος ο Ερντογάν είπε σε δημοσιογράφους ότι “τρομοκράτες” συμμετείχαν στις φετινές διαδηλώσεις.

Στις 8 Ιανουαρίου, περίπου εξήντα απόφοιτοι του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου, συμπεριλαμβανομένων συγγραφέων, καλλιτεχνών και άλλων αξιοσημείωτων προσώπων, υπέγραψαν κοινή δήλωση κατά του διορισμού του Bulu. “Ένας πρύτανης διορισμένος χωρίς δημοκρατική διαδικασία θα έβλαπτε τις παραδοσιακές αξίες, που εκπροσωπεί το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου εδώ και 150 χρόνια”, αναφέρει.

Εν τω μεταξύ, οι ακαδημαϊκοί του πανεπιστημίου δημοσίευσαν μια ξεχωριστή δήλωση λέγοντας ότι ήταν η πρώτη φορά μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980, που διορίστηκε πρύτανης εκτός των τάξεων του πανεπιστημίου, χωρίς εσωτερικές εκλογές.

Οι διαμαρτυρίες στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου μπορεί να είναι η πιο πρόσφατη αντιπαράθεση μεταξύ της κοσμικής κοινωνίας και της λαϊκιστικής, αυταρχικής κυβέρνησης με έδρα την Άγκυρα. Παραμένει να δούμε ποιος θα κερδίσει σε αυτόν τον αγώνα εξουσίας. Μέχρι στιγμής, ο Bulu προηγείται.