[1]Μαιευτική εξέταση. Φωτογραφία από Doktor24 Medicina Zrt., χρησιμοποιείται με άδεια.
Ένας νέος νόμος περί υγειονομικής περίθαλψης στην Ουγγαρία, ο οποίος αποσκοπεί σε αύξηση των μισθών των επαγγελματιών του ιατρικού κλάδου και πάταξη της διαφθοράς στον τομέα, ενδέχεται να περιορίσει την ελευθερία των εγκύων να επιλέγουν τους μαιευτήρες τους.
Ο νέος νόμος [2], ο οποίος εγκρίθηκε από το ουγγρικό κοινοβούλιο τον Οκτώβριο του 2020, προβλέπει μια από μακρού αναμενόμενη αύξηση των μισθών των εργαζομένων στον τομέα της δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης, ενώ παράλληλα θεσπίζει νέους κανόνες για όσους εργάζονται τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα.
Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος απαγορεύει την ευρέως διαδεδομένη πρακτική των ασθενών να παρέχουν φιλοδωρήματα σε γιατρούς και νοσηλευτές, γνωστά στην Ουγγαρία ως “parasolvency” [“φακελάκια”], τα οποία θεωρούνται ως μια μορφή διαφθοράς. Από τους ασθενείς αναμένεται να δώσουν στους επαγγελματίες υγείας επιπλέον χρήματα ή ακριβά δώρα με αντάλλαγμα την παράκαμψη από τις λίστες αναμονής ή την καλύτερη φροντίδα στο κρατικό σύστημα υγείας.
Ο νέος νόμος τιμωρεί τους εργαζόμενους, που δέχονται χρήματα ή δώρα από ασθενείς με ποινή φυλάκισης 5 έως 10 ετών [3]. Η αύξηση των μισθών αποσκοπεί επίσης στην αποθάρρυνση της πρακτικής αυτής.
Το καταστατικό απαγορεύει επίσης στους γιατρούς, που εργάζονται στο δημόσιο τομέα, να κατέχουν και δεύτερη δουλειά σε ιδιωτικές κλινικές, εκτός εάν λάβουν άδεια από τις αρμόδιες Αρχές. Απαγορεύει επίσης στους ασθενείς ,που συμβουλεύονται γιατρό του ιδιωτικού τομέα, να βλέπουν τον ίδιο γιατρό σε δημόσιο νοσοκομείο για τη θεραπεία του ίδιου ζητήματος.
Μια ακούσια συνέπεια των νέων ρυθμίσεων είναι ότι οι μέλλουσες μητέρες δεν θα είναι σε θέση να επιλέξουν τους μαιευτήρες τους. Στην Ουγγαρία, είναι σύνηθες για τις γυναίκες να περνούν την προγεννητική φροντίδα σε ιδιωτική κλινική και να έχουν τον ίδιο γιατρό να ξεγεννά το μωρό στο χρηματοδοτούμενο από το κράτος μέρος εργασίας τους. Ο λόγος για αυτό είναι να παρακαμφθεί το υψηλό κόστος ενός ιδιωτικού τοκετού, αν και οι ασθενείς εξακολουθούν συνήθως να δίνουν σε αυτούς τους γιατρούς δώρα ή επιπλέον χρήματα.
Με το νέο νόμο, οι μητέρες, που επιλέγουν να γεννήσουν τα μωρά τους στο δημόσιο, θα φροντίζονται από τον εν υπηρεσία γιατρό, ανεξάρτητα από το αν έχουν προσωπική σχέση μαζί τους.
Στα ευρωπαϊκά έθνη που διαθέτουν συστήματα δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο [4], οι Κάτω Χώρες [5] και η Σουηδία [6], οι ασθενείς γενικά μπορούν να δουν έναν ειδικό, μόνο αφού παραπεμφθούν από γενικό ιατρό, αλλά οι μέλλουσες μητέρες επιτρέπεται να αυτό-παραπεμφθούν στον μαιευτήρα της επιλογής τους.
Μιλώντας με τον φιλικό προς την κυβέρνηση σταθμό Kossuth Radio, ο υπουργός Υγείας Miklós Kásler παραδέχθηκε [7] ότι “ο διαχωρισμός του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα απαιτεί πιο λεπτομερή ρύθμιση”, ενώ διαβεβαίωσε επίσης τους ακροατές ότι το υπουργείο βρίσκεται σε στενή διαβούλευση με το Ουγγρικό Ιατρικό Επιμελητήριο και τα συνδικάτα υγείας.
Το Επιμελητήριο, ωστόσο, έχει ήδη δηλώσει ότι διαφωνεί με τις αρχικές εξαιρέσεις, υποστηρίζοντας [8]ότι θα μπορούσαν να ανοίξουν ένα παραθυράκι μέσω του οποίου θα παραμείνουν τα “φακελάκια”. Εν τω μεταξύ, συνδικαλιστικοί φορείς στον τομέα υγείας εξέδωσαν δήλωση [9] χαρακτηρίζοντας το νομοσχέδιο “αντισυνταγματικό”, καθώς περιορίζει την ελευθερία απασχόλησης των εργαζομένων.
Ενώ η αύξηση των μισθών τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου, οι υπόλοιποι κανόνες, που περιγράφονται στο νόμο, θα τεθούν σε ισχύ μόλις τον Μάρτιο.
[10]Δρ Agnes Ruzsovics. Η φωτογραφία παραχωρείται με την άδειά της.
Σε μια προσωπική της συνέντευξη με το Global Voices, η ειδική σε θέματα ιατρικού και ιατρικού δικαίου και νομική σύμβουλος σε έναν από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς παρόχους υπηρεσιών υγείας της Ουγγαρίας, η Δρ. Agnes Ruzsovics, [11] εξήγησε τι σημαίνει ο νέος κανονισμός για τους ασθενείς:
Η καταπολέμηση της πρακτικής του “φακελακίου” είναι μια μεγάλη πρωτοβουλία, ακόμη και από την πλευρά ενός γιατρού, όμως η ρύθμιση αυτή καθιστά ουσιαστικά αδύνατο το να επιλέξετε τον μαιευτήρα που θέλετε να ξεγεννήσει το μωρό σας.
Αν και το αρχικό κείμενο ισχυρίστηκε ότι ενδέχεται να υπάρξουν κάποιες εξαιρέσεις, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμα επεξεργαστεί [τις εξαιρέσεις αυτές], αν και το καταστατικό τέθηκε σε ισχύ μέσα σε ένα μήνα. Όπως είναι σήμερα, οι μέλλουσες μητέρες πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να έχουν τον μαιευτήρα που επέλεξαν και εμπιστεύονται να ξεγεννήσει τα μωρά τους μετά την 1η Μαρτίου, αλλά δεν το γνωρίζουν με απόλυτη βεβαιότητα. Οι γιατροί δεν μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις τους, καθώς δεν έχουν καμία πληροφόρηση. Το γεγονός ότι πέρασαν από το ταξίδι της προγεννητικής φροντίδας με έναν γιατρό και στη συνέχεια δεν μπορούν να τους έχουν να ξεγεννήσουν το παιδί τους, σε συνδυασμό με τις εναλλαγές της διάθεσης, που προκύπτουν από την εγκυμοσύνη και την πρόσθετη πίεση της κατάστασης της πανδημίας, ενδέχεται να είναι εξαιρετικά δύσκολο για τις μέλλουσες γυναίκες.
Με την έλλειψη νομικής σαφήνειας, ένα νοσοκομείο προσπάθησε να καλύψει τα κενά εκδίδοντας τις δικές του οδηγίες [12], που απαγορεύουν στις μέλλουσες μητέρες να γεννήσουν με τον μαιευτήρα της επιλογής τους κατά τη μεταβατική περίοδο, που οδήγησε μέχρι την 1η Μαρτίου.
Η απόφαση του νοσοκομείου αντιμετωπίστηκε με σύγχυση και οργή από τους ασθενείς, οι οποίοι διεξήγαγαν ένα ψήφισμα [13]ζητώντας την κατάργηση των νέων κανόνων.
Σε αντίδραση στις οδηγίες του νοσοκομείου, το Υπουργείο Ανθρωπίνων Πόρων εξέδωσε δήλωση αναφέροντας ότι “ο περιορισμός της ελευθερίας της επιλογής χρησιμοποιώντας τον αγώνα κατά του parasolvency ως δικαιολογία είναι απαράδεκτος” [14]. Παραδόξως, οι διατάξεις που έχουν συμπεριλάβει οι νομοθέτες στο νέο νόμο ενδέχεται να καταλήξουν να φέρουν τα ίδια αποτελέσματα.
Καθώς τα διατάγματα που ρυθμίζουν το νέο νόμο βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, πολλοί γιατροί δεν είναι σίγουροι εάν θα υπογράψουν τις φετινές συμβάσεις εργασίας.
Σε μια επιστολή [15]της 21ης Ιανουαρίου προς τον Διευθυντή του Εθνικού Νοσοκομείου, Zoltán Jenei, το Ουγγρικό Ιατρικό Επιμελητήριο εξέδωσε κατάλογο αιτημάτων από επαγγελματίες του τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τους κανόνες, που διέπουν τις υπερωρίες επί πληρωμή και τα αιτήματα άδειας και τον τρόπο απόκτησης άδειας εργασίας εκτός του συστήματος δημόσιας υγείας.
Καθώς πλησιάζει η προθεσμία της 28ης Φεβρουαρίου, κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμα απαντήσει στην επιστολή, δεν έχουν εκδώσει δήλωση ούτε έχουν ορίσει ειδικούς κανόνες για τη μαιευτική και τον τοκετό.