Gökçin Çınar. Χρήση με άδεια

Σύμφωνα με στοιχεία της UNESCO (2014 – 2016), μόνο περίπου το 30% όλων των φοιτητριών παγκοσμίως επιλέγουν τομείς STEM [Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά] στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Είναι καλά τεκμηριωμένο πώς οι προκαταλήψεις φύλου και τα βλαβερά στερεότυπα, που ενσταλάσσονται συχνά σε παιδιά από πολύ μικρή ηλικία, συμβάλλουν σε μια τέτοια ανισότητα.

H 30χρονη Gökçin Çınar, μηχανικός αεροδιαστημικής από τη Σμύρνη της Τουρκίας, συγκαταλέγεται μεταξύ της μειονότητας των γυναικών, που έχουν ακολουθήσει καριέρα STEM.

Αυτή τη στιγμή είναι ερευνήτρια στο Εργαστήριο Σχεδιασμού Αεροδιαστημικών Συστημάτων (ASDL) στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια (Georgia Tech) στην Ατλάντα των ΗΠΑ. Η δουλειά της επικεντρώνεται σε καινοτόμα σχέδια αεροσκαφών και τεχνολογίες, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν να γίνει η αεροπορία πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον.

Στο YouTube, η Çınar και ο σύζυγός της διαθέτουν ένα δημοφιλές κανάλι για την επιστήμη και τη μηχανική. Το ζευγάρι ενθαρρύνει συχνά τις νέες γυναίκες να ακολουθήσουν το πάθος και τα όνειρά τους.

Μίλησα με την Çınar στις 4 Μαρτίου, πριν από την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, μέσω τηλεφώνου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σχετικά με την σταδιοδρομία της, τον τομέα της και τις περιπέτειές της στο YouTube.

Η συνέντευξη αυτή έχει υποστεί επιμέλεια για λόγους συντομίας.

Sevgi Yagmur (SY): Πώς αποκτήσατε ενδιαφέρον για την αεροδιαστημική μηχανική;

Gökçin Çınar (GÇ): Ως παιδί, πάντα με γοήτευε η ιδέα της πτήσης. Θυμάμαι ότι ήθελα να γίνω πιλότος από μικρή ηλικία. Μου άρεσε επίσης να κατασκευάζω πράγματα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει ένα μόνο γεγονός ή άτομο, που με ενέπνευσε, αλλά το κομμάτι της μηχανικής προέρχεται σίγουρα από τους άντρες της οικογένειάς μου. Ο πατέρας μου είναι πολύ δημιουργικός άνθρωπος, πιάνουν τα χέρια του. Πάντα μου άρεσε να τον βοηθάω να σχεδιάζει και να κατασκευάζει πράγματα από το μηδέν. Όταν ήμουν μικρή, είχα το δικό μου σφυράκι και έφτιαχνα ξύλινα αεροπλάνα με τον παππού μου. Το μόνο που έπρεπε να κάνω ήταν να συνδυάσω το πάθος μου για την πτήση και το διάστημα με το ενδιαφέρον μου για τη μηχανική. Υποθέτω ότι ήταν γραφτό να γίνει.

SY: Αντιμετωπίσατε στερεότυπα φύλου κατά την επιλογή του πεδίου σπουδών σας;

Η αεροδιαστημική μηχανική ήταν το μόνο επάγγελμα, που ήθελα στο λύκειο. Οι γονείς μου και εγώ ήμαστε πολύ χαρούμενοι, όταν πήρα τα αποτελέσματα των εισαγωγικών πανεπιστημιακών εξετάσεων, που με έβαλαν στις κορυφαίες σχολές και, το πιο σημαντικό, στο πεδίο των ονείρων μου.

Πού να φανταζόμουν την κριτική, που θα λάμβανα από την ευρύτερη οικογένειά μου, εκπαιδευτικούς ή ακόμη και από εντελώς άγνωστους ανθρώπους. Πολλοί δεν πίστευαν ότι θα είχα μέλλον στο χώρο της αεροδιαστημικής μηχανικής. Κάποιοι πίστευαν ότι “χαράμισα” τη βαθμολογία των εξετάσεών μου μη επιλέγοντας να σπουδάσω ιατρική, η οποία προφανώς ήταν πιο κατάλληλη για το φύλο μου, άλλοι σκέφτηκαν ότι, αν ήθελα να σπουδάσω μηχανική, θα έπρεπε να επιλέξω κάτι πιο “κοριτσίστικο”, ό,τι κι αν σήμαινε αυτό. Δεν άκουγα όμως τίποτε από αυτά. Ήμουν σίγουρη για τον εαυτό μου και ήξερα τι ήθελα, έτσι εν τέλει δεν είχε τον παραμικρό αντίκτυπο στη ζωή μου. Οι γονείς μου με στήριξαν καθ’ όλη τη διάρκεια, οπότε αισθάνομαι προνομιούχα υπό αυτήν την έννοια.

SY: Τι σας ενθουσιάζει περισσότερο στη δουλειά σας;

Η έρευνά μου επικεντρώνεται σε νέα σχέδια και τεχνολογίες αεροσκαφών, που μπορούν να κάνουν την αεροπορία πιο βιώσιμη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη. Αν και η παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία από μόνη της δεν συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική αλλαγή αυτή τη στιγμή, αναμένουμε ότι το μερίδιό της θα αυξηθεί ταχέως, καθώς αυξάνεται η ζήτηση στην αεροπορία. Υπάρχουν πολλές σχεδιαστικές λύσεις, τεχνολογίες και λειτουργικές βελτιώσεις, που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ποσότητας ορυκτών καυσίμων, που είναι απαραίτητα για την πτήση ενός αεροσκάφους. Έκανα το διδακτορικό μου σε μια από τις πιο υποσχόμενες και πιο ριζοσπαστικές λύσεις: ηλεκτρικά αεροσκάφη. Με τις πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις στα ηλεκτρικά μηχανήματα και τις μπαταρίες, μπορούμε πλέον να μιλάμε για ηλεκτροδότηση του συστήματος πρόωσης αεροσκαφών. Η ηλεκτροκίνητη πρόωση αεροσκαφών είναι μια νέα τεχνολογία, που έχει τη δυνατότητα να μειώσει σημαντικά, ακόμη και να εξαλείψει πλήρως την κατανάλωση καυσίμου και τις εκπομπές αεροσκαφών, επιτρέποντας παράλληλα πιο οικονομικές και πιο αθόρυβες πτήσεις. Φυσικά, συνοδεύεται και με πολλές προκλήσεις, που πρέπει να ξεπεράσουμε εμείς οι μηχανικοί. Τα τρέχοντα ερευνητικά μου εγχειρήματα, που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της NASA, επικεντρώνονται στην εξεύρεση των σωστών λύσεων σε αυτές τις προκλήσεις.

SY: Ως ξένη γυναίκα μηχανικός, αντιμετωπίσατε προκλήσεις ως αποτέλεσμα του φύλου και της εθνικότητάς σας; Τι κάνατε για να τις ξεπεράσετε;

Νομίζω, στις ΗΠΑ, πως ζούμε σε μια μεταβατική εποχή, όπου η διαφορετικότητα, η ισότητα και η ένταξη καθίστανται ολοένα και πιο σημαντικές τόσο στην καθημερινή όσο και στην επαγγελματική ζωή. Αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα εκεί. Ειδικά εμείς στους τομείς STEM έχουμε έναν πολύ, πολύ μακρύ δρόμο μπροστά μας. Είμαι τυχερή που το τρέχον εργασιακό μου περιβάλλον υποστηρίζει την ποικιλομορφία, αλλά, προφανώς, δεν μένω πάντα μέσα στο συννεφάκι μου. Ως ξένη γυναίκα μηχανικός, που εργάζεται σε έναν τομέα, που κυριαρχείται από λευκούς άνδρες, είχα πολλές δυσάρεστες εμπειρίες όλα αυτά τα χρόνια.

Πρόσφατα, μου είπε μια πηγή εξουσίας ότι πρέπει να αλλάξω το όνομά μου για να είμαι πιο επιτυχημένη, γιατί ήταν δύσκολο στην προφορά. Το περιμένουμε να αντιμετωπίσουμε τέτοιες καθημερινές μικροεπιθέσεις, με ένα χαμόγελο, να φαινόμαστε στα καλύτερά μας, χωρίς να προσπαθούμε πολύ. Και παρόλο που υπάρχει αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για περισσότερη ενσωμάτωση, δεν υπάρχουν ακόμα πολλές γυναίκες μηχανικοί σε υψηλού επιπέδου θέσεις. Δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες ακαδημαϊκοί στα τμήματα μηχανικής αεροδιαστημικής κορυφαίων πανεπιστημίων. Τα περισσότερα πάνελ εξακολουθούν να κυριαρχούνται από άνδρες. Και όπως κάνουν πολλές άλλες συνάδελφοί μου, προσπαθώ να ξεπεράσω τέτοιες προκλήσεις ξεχωρίζοντας στον τομέα μου, δουλεύοντας σκληρότερα και καταβάλλοντας μεγαλύτερη προσπάθεια σε ό,τι κάνω.

SY: Αναφέρατε ότι συνεργάζεστε με τη NASA και άλλους γίγαντες της αεροπορίας, όπως η Boeing και η Airbus. Πώς η εργασία σας τροφοδοτεί τη βιομηχανία;

Μπήκα στο Εργαστήριο Σχεδιασμού Αεροδιαστημικών Συστημάτων (ASDL) στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια (Georgia Tech) ως διδακτορική φοιτήτρια και μεταπτυχιακή βοηθός ερευνήτρια πριν από οκτώ χρόνια. Το ASDL είναι ένα πολύ μοναδικό εργαστήριο. Αποτελείται από μια πολύ μεγάλη και διεπιστημονική ομάδα φοιτητών και καθηγητών. Η στενή σχέση, που απολαμβάνουμε στο ASDL με τη βιομηχανία, μας επιτρέπει να εργαζόμαστε σε πραγματικά προβλήματα και να προκαλούμε σημαντικό ερευνητικό αντίκτυπο στον τομέα μας. Τα ευρήματα της έρευνάς μας στον ακαδημαϊκό χώρο χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές πραγματικού κόσμου και ενημερώνουν τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στην κυβέρνηση και τη βιομηχανία, που είναι το πιο συναρπαστικό κομμάτι της δουλειάς μου.

SY: Έχετε επίσης ένα κανάλι YouTube, που εστιάζει στους τομείς STEM και μια σειρά ονόματι #kadındediğin [γυναίκα, λες]. Τι σας έκανε να αποφασίσετε να ξεκινήσετε τόσο το κανάλι όσο και τη σειρά και ποιος είναι ο κύριος σκοπός;

Το 2016, όταν ήμουν φοιτήτρια στο Georgia Tech, βρήκα μια ιδέα να συνδυάσω το πάθος μου για την υποκριτική και τη μηχανική. Η ιδέα άρεσε στον τότε φίλο μου και νυν σύζυγό μου και μαζί δημιουργήσαμε το Biz Siz Onlar [Εμείς, Εσείς, Αυτοί], το κανάλι μας στο YouTube.

Φτιάξαμε βίντεο σχετικά με διάφορους τομείς της μηχανικής, όπου πήραμε συνέντευξη ο ένας από τον άλλον και από τους φίλους μας με πτυχία STEM. Ήθελα αυτά τα βίντεο να βοηθήσουν να σπάσω τα στερεότυπα των φύλων, που βίωσα στο λύκειο. Ήθελα να ενθαρρύνω τις νέες γυναίκες να ακολουθήσουν τα όνειρά τους και να επιλέξουν τα επαγγέλματά τους σύμφωνα με το πάθος τους, όχι σύμφωνα με τις προσδοκίες της κοινωνίας. Λίγο μετά την κυκλοφορία αυτών των βίντεο συνέντευξης, άρχισα να λαμβάνω μηνύματα από μαθήτριες λυκείου από όλη την Τουρκία. Αυτό με βοήθησε να συνειδητοποιήσω όλες τις προκλήσεις, που πρέπει να ξεπεράσουν μερικά από αυτά τα νεαρά, λαμπρά κορίτσια. Οι ιστορίες τους για την καταστολή και την αξιοθαύμαστη ανθεκτικότητά τους σε αυτήν είναι οι κύριοι λόγοι, για τους οποίους δεν θα σταματήσω ποτέ να υποστηρίζω την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ο στόχος μου είναι να τους δείξω ότι δεν χρειάζεται να προσαρμοστούν στην αντίληψη κάποιου άλλου για το ποιες θα πρέπει να είναι, πώς πρέπει να συμπεριφέρονται, τι πρέπει να ονειρεύονται και να επιτυγχάνουν. Νομίζω ότι το να δείξεις στη νεότερη γενιά ότι είναι δυνατόν να ζήσεις τη ζωή σου έξω από τα κουτιά, στα οποία μπορεί να προσπαθήσει να τους βάλει η κοινωνία τους, είναι μια ισχυρή έμπνευση.

SY: Τι ακολουθεί για εσάς;

Πολλά πράγματα! Όσο περισσότερα βήματα ανεβαίνω, τόσο ψηλότερα θα ήθελα να φτάσω. Δεν θα μπορούσα να αναφέρω όλα τα πράγματα, που θα ήθελα να κάνω εδώ, ακόμα κι αν το ήθελα. Αλλά οι δύο κορυφαίοι στόχοι μου στο εγγύς μέλλον είναι να γίνω επιτυχημένο μέλος της ακαδημαϊκής σχολής και να αποκτήσω την άδεια πιλότου μου.