[1]Ο υπεύθυνος της ρώσικης ρυθμιστικής αρχής του διαδικτύου, Roskomnadzor, ανακοίνωσε ότι περιορίζει τις ταχύτητες φόρτωσης στο Twitter λόγω αδυναμίας αφαίρεσης παράνομου περιεχομένου. Στιγμιότυπο από τον προσωπικό λογαριασμό του Roskomnadzor στο Twitter.
Το Roskomnadzor, υπεύθυνο στη Ρωσία της κρατικής ρυθμιστικής αρχής των ΜΜΕ και του διαδικτύου, ανακοίνωσε [2] στις 10 Μαρτίου ότι θα ξεκινήσει να περιορίζει τις ταχύτητες φόρτωσης στο Twitter, σε μια προσπάθεια να τιμωρήσει την πλατφόρμα μικρο-ιστολογίου, επειδή δεν διέγραψε περιεχόμενο, το οποίο θεωρήθηκε παράνομο από τους Ρώσους λογοκριτές.
Στη δήλωσή του, το Roskomnadzor είπε ότι η κίνηση αυτή επέρχεται μετά από πολλές αιτήσεις για τη διαγραφή του προσβλητικού περιεχομένου και απειλές προστίμων, τις οποίες το Twitter υποτίθεται αγνόησε.
В период с 2017 года по настоящее время не удаляется контент, склоняющий несовершеннолетних к совершению самоубийств, содержащий детскую порнографию, а также информацию об использовании наркотических средств, Роскомнадзором было направлено свыше 28 тысяч первоначальных и повторных требований об удалении противоправных ссылок и публикаций.
Την περίοδο από το 2017 μέχρι σήμερα, περιεχόμενο που αποτελεί πρόκληση για αυτοκτονία με στόχο τους ανήλικους, που περιέχει παιδική πορνογραφία καθώς και πληροφορίες για τη χρήση ναρκωτικών, δεν έχει αφαιρεθεί. Το Roskomnadzor έχει στείλει πάνω από 28 χιλιάδες αρχικές και επανειλημμένες απαιτήσεις για την αφαίρεση των παράνομων συνδέσμων και δημοσιεύσεων.
Περιέργως, η δήλωση του Roskomnadzor δεν αναφέρει καθόλου μια άλλη κατηγορία “απαγορευμένου περιεχομένου”: τη σύγκληση μη εγκεκριμένων διαδηλώσεων και μαζικών συναθροίσεων. Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων [3] προς υποστήριξη του Αλεξέι Ναβάλνι, αρκετές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έλαβαν αιτήματα από το Roskomnadzor να αφαιρέσουν περιεχόμενο σχετικό με τις διαδηλώσεις. Κάποιες μάλιστα έλαβαν μεγάλα πρόστιμα, όταν δεν το έκαναν.
Η λογοκρισία του διαδικτύου ισχυρίζεται ότι από τις 10 Μαρτίου, περίπου 3,168 τουίτ, που περιέχουν παράνομες πληροφορίες, παραμένουν στην ιστοσελίδα. Ως αντίδραση, το Roskomnadzor είπε [2] ότι θα μειώσει τις ταχύτητες λήψης για τους χρήστες στη Ρωσία, οι οποίοι έχουν πρόσβαση στο Twitter “100% μέσω κινητών τηλεφώνων και 50% μέσω υπολογιστών”. Το μέτρο αυτό λαμβάνεται υποτίθεται με βάση τη νομοθεσία περί “κυρίαρχου διαδικτύου” [4], η οποία εφαρμόστηκε στη Ρωσία τον Νοέμβριο του 2019, και τις πιο πρόσφατες τροποποιήσεις [5] σε νόμους σχετικά με τη ρύθμιση του διαδικτύου στη Ρωσία, που εγκρίθηκαν τον Φεβρουάριο του 2021 και επιτρέπουν τους περιορισμούς.
Αν το Twitter συνεχίσει να αγνοεί τις απαιτήσεις του Roskomnadzor, η ρυθμιστική αρχή λέει ότι είναι προετοιμασμένη να φτάσει μέχρι και σε αποκλεισμό της πλατφόρμας. Kαι υπονοεί [6] ότι έχει τους νομικούς λόγους να το κάνει.
Πώς λειτουργεί ο περιορισμός στην πράξη;
Μερικοί χρήστες στη Ρωσία έχουν αναφέρει ήδη σημαντικές μειώσεις στις ταχύτητες φόρτωσης κατά την πρόσβασή τους στο Twitter, σύμφωνα [7] με την ομάδα διαδικτυακών δικαιωμάτων Roskomsvoboda. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι τέτοιοι περιορισμοί είναι θεωρητικά πιθανοί μέσω της χρήσης τεχνολογιών ελέγχων πακέτων εις βάθος (DPI). To Roskomnadzor υποχρέωσε όλους τους πάροχους διαδικτύου στη Ρωσία να εγκαταστήσουν αυτές τις τεχνολογίες στα πλαίσια της εφαρμογής των νόμων περί “κυρίαρχου διαδικτύου”. Το σύστημα είναι αυτόνομο, επομένως το Roskomnadzor έχει τον πλήρη έλεγχό του, χωρίς τη συμμετοχή των παρόχων.
Ο Artyom Kozlyuk, υπεύθυνος της Roskomsvoboda [8], και ο Mikhail Klimarev, ειδικός στο Σωματείο Διαδικτυακής Προστασίας [9], εξηγούν σε σχόλιό τους [10] στην ιστοσελίδα τεχνολογικών ειδήσεων vc.ru ότι η τεχνολογία DPI χρησιμοποιείται από το Roskomnadzor ως ένα “τεχνολογικό μέσο αντιμετώπισης απειλών”. Οι συσκευές φιλτραρίσματος, που είναι εγκατεστημένες στα δίκτυα των παρόχων, ελέγχουν οποιοδήποτε πακέτο διαδικτυακής κίνησης συγκρίνοντάς το με αρκετές παραμέτρους, οι οποίες αναγνωρίζουν τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, από όπου προέρχεται (σε αυτήν την περίπτωση, το Twitter) και στη συνέχεια αποφασίζουν να το αποκλείσουν, να περιορίζουν την ταχύτητα φόρτωσής του ή να το αφήσουν ακέραιο.
Η τεχνολογία DPI είναι ακριβή και οι ειδικοί πιστεύουν [10] ότι μάλλον χρησιμοποιείται μόνο από τους βασικούς πάροχους στη Ρωσία, το οποίο εξηγεί γιατί οι διαδικτυακοί περιορισμοί λειτουργούν μόνο εν μέρει στους υπολογιστές, καθώς οι τοπικοί, μικροί πάροχοι δεν έχουν τον κατάλληλο εξοπλισμό. Επιπλέον, μόνο οι φωτογραφίες και τα βίντεο στις δημοσιεύσεις στο Twitter θα δέχονται μειωμένες ταχύτητες φόρτωσης, ενώ οι ταχύτητες φόρτωσης του γραπτού περιεχομένου θα παραμείνουν ίδιες.
Ανεπιθύμητες παρενέργειες
Λίγο μετά την ανακοίνωση του Roskomnadzor, οι χρήστες ανέφεραν [11] ότι μεγάλος αριθμός των ιστοσελίδων στο Ρώσικο δίκτυο έγιναν μη διαθέσιμες ή φόρτωναν πολύ αργά, συμπεριλαμβανομένης της κύριας ιστοσελίδας της κυβέρνησης, kremlin.ru, καθώς και αυτή του Roskomnadzor, rkn.gov.ru. Επίσημες πηγές συνέδεσαν [12] το γεγονός με ένα τεχνικό σφάλμα του βασικού κρατικού πάροχου διαδικτυακών υπηρεσιών της Ρωσίας, Rostelekom, αλλά οι σχολιαστές υποψιάζονται πως οι διακοπές συνδέονται με τις κυρώσεις εις βάρος του Twitter.
This… just happened again. Russia's censorship ministry attempted to throttle Twitter but instead appears to have kicked offline most government websites in Russia, starting with https://t.co/hWmhtqnWrO [13]. Incompetence too hilarious for satire. https://t.co/65goZqjM5K [14]
— Alexey Kovalyov (@Alexey__Kovalev) March 10, 2021 [15]
Αυτό… μόλις επαναλήφθηκε. Η αρχή της λογοκρισίας στη Ρωσία προσπάθησε να καταπνίξει το Twitter, αλλά αντ’ αυτού έβγαλε εκτός διαδικτύου τις περισσότερες κυβερνητικές ιστοσελίδες στη Ρωσία, ξεκινώντας με την https://t.co/hWmhtqnWrO [13]. Ανικανότητα, υπερβολικά γελοία για σάτιρα. https://t.co/65goZqjM5K [14]
Η κατάσταση αυτή μοιάζει επίσης πάρα πολύ με τις εκτενείς διακοπές του Ρώσικου Δικτύου [16], οι οποίες προκλήθηκαν από τις προσπάθειες της κυβέρνησης να μπλοκάρει την εφαρμογή μηνυμάτων Telegram το 2018.
Ποιος θα είναι ο επόμενος;
Αυτή είναι η πρώτη περίπτωση περιορισμού της κίνησης ως μέσο λογοκρισίας με τη χρήση της τεχνολογίας στη Ρωσία. Η ίδια προσέγγιση έγινε στην Τουρκία για τον έλεγχο των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, αναφέρει [17] η ιστοσελίδα τεχνολογικών ειδήσεων Digital Russia.
Οι απόψεις των ειδικών του Ρώσικου Δικτύου διίστανται σχετικά με το ποια θα είναι η επόμενη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία θα αντιμετωπίσει μειωμένες ταχύτητες φόρτωσης ή άλλες μορφές λογοκρισίας. Ο Sergey Smirnov, αρχισυντάκτης της ανεξάρτητης ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Mediazona, πιστεύει [18]ότι μπορεί να είναι το YouTube, δεδομένου του καθοριστικού ρόλου της πλατφόρμας για τη διάδοση των ερευνών κατά της διαφθοράς στην υπόθεση του Ναβάλνι. Ο Mikhail Kolezev, αρχισυντάκτης του It's My City, διαφωνεί [19]:
Сергей Смирнов считает, что следующим будут блокировать YouTube, но я так не думаю — слишком много пользователей в России, слишком серьезные социальные последствия блокировки или замедления. Да и пропагандисты неплохо себя чувствуют на YouTube, много сил уже туда вложено. Поэтому следующим, думаю, будет Facebook — площадка вечно недовольной либерально настроенной интеллигенции, которой, по опросам, пользуется 9% россиян (твиттером — 3%).
Ο Sergey Smirnov πιστεύει ότι το YouTube θα είναι το επόμενο που θα αποκλειστεί, αλλά εγώ διαφωνώ: έχει υπερβολικά πολλούς χρήστες στη Ρωσία και οι κοινωνικές συνέπειες του αποκλεισμού ή περιορισμού του θα είναι έντονες. Επίσης οι προπαγανδιστές νιώθουν σαν στο σπίτι τους στο YouTube και έχουν καταβάλει μεγάλη προσπάθεια εκεί. Επομένως πιστεύω ότι το επόμενο θα είναι το Facebook: είναι η πλατφόρμα ενός μονίμως δυσαρεστημένου φιλελεύθερου, διανοούμενου κοινού, και σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις χρησιμοποιείται από το 9% των Ρώσων (ενώ μόνο 3% χρησιμοποιεί το Twitter).
Από ότι φαίνεται το Κρεμλίνο συμφωνεί με τον Kolezev. Το πρακτορείο ειδήσεων Interfax αναφέρει πως οι Ρώσοι νομοθέτες υπονόησαν [20] ότι το Facebook ίσως είναι το επόμενο, που θα δεχτεί περιορισμό κίνησης.
Στο μεταξύ, ενώ περιμένουμε την αντίδραση του Twitter, οι ειδικοί τεχνολογίας προτείνουν [10] στους χρήστες να επωφεληθούν από τις υπηρεσίες VPN (ιδεατό ιδιωτικό δίκτυο), μία προσωρινή λύση, η οποία βοήθησε και κατά τις προηγούμενες προσπάθειες αποκλεισμού του Telegram.