[1]Από αριστερά προς δεξιά: Η ακτιβίστρια και δημοσιογράφος Pham Doan Trang, η ακτιβίστρια και περιβαλλοντολόγος Dinh Thi Thu Thuy κι η ακτιβίστρια και μουσικός Mai Khoi
Αυτό το άρθρο [2] δημοσιεύτηκε αρχικά στο The 88 Project, έναν ανεξάρτητο ειδησεογραφικό ιστότοπο για το Βιετνάμ. Μια επιμελημένη εκδοχή του αναδημοσιεύεται στο Global Voices βάσει συμφωνίας κοινοποίησης περιεχομένου.
Στις 20 Ιανουαρίου, η Dinh Thi Thu Thuy [3] έγινε η τελευταία γυναίκα ακτιβίστρια, που καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης στο Βιετνάμ. Η Thuy, μηχανικός υδατοκαλλιέργειας και περιβαλλοντολόγος από το Δέλτα του Μεκόνγκ, είχε επικρίνει μια σειρά κυβερνητικών πολιτικών στο Facebook και συνελήφθη τον Απρίλιο του περασμένου έτους. Για μόλις πέντε αναρτήσεις που είχαν λάβει μόνο 130 likes και 80 κοινοποιήσεις, η Thuy καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκισης. Πριν από τη δίκη της, η οποία διήρκεσε μόλις τέσσερις ώρες, η Thuy είχε περάσει οκτώ μήνες σε προδικαστική κράτηση αδυνατώντας να επικοινωνήσει με την οικογένειά της, συμπεριλαμβανομένου του 10χρονου γιου της. Η ζωή υπό κράτηση ήταν δύσκολη. Ως αποτέλεσμα των σκληρών συνθηκών των εγκαταστάσεων κράτησης, η Thuy εμφάνισε προβλήματα με την καρδιά της και νοσηλεύτηκε. Η Thuy είναι μια από τις πολλές γενναίες γυναίκες του Βιετνάμ, που έχουν πληρώσει ένα βαρύ τίμημα, μόνο και μόνο επειδή εξέφρασαν τη γνώμη τους.
Υπάρχουν 241 Βιετναμέζοι ακτιβιστές φυλακισμένοι, άνδρες και γυναίκες. Η Thuy είναι μία από τις 21 ακτιβίστριες, που εκτίουν ποινή φυλάκισης, ενώ έξι ακόμη αναμένουν δίκη. Τρεις γυναίκες εξορίστηκαν από τη χώρα σε αντάλλαγμα για πρόωρη απελευθέρωση. Το 88 Project εκτιμά ότι τουλάχιστον άλλες 55 γυναίκες παραμένουν υπό τον κίνδυνο διώξεων. Ενώ υπάρχουν πολύ περισσότεροι άνδρες ακτιβιστές από γυναίκες, είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι, από τους πιο γνωστούς αντιφρονούντες του Βιετνάμ, πολλές είναι γυναίκες. Η blogger Nguyen Ngoc Nhu Quynh [4], επίσης γνωστή στη Δύση ως “Mother Mushroom” [Μάνα Μανιτάρι], προσέλκυσε τη διεθνή προσοχή το 2017, αφού το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών της απένειμε το βραβείο International Woman of Courage [Διεθνής Θαρραλέα Γυναίκα] μετά τη σύλληψή της ένα χρόνο νωρίτερα. Η Quynh συνελήφθη για τις διαδικτυακές της αναρτήσεις, οι οποίες επέστησαν την προσοχή στην αστυνομική βαρβαρότητα, τη διαφθορά και την περιβαλλοντική καταστροφή της Φορμόζα το 2016 [5]. Η Quynh έλαβε δεκαετή ποινή φυλάκισης το 2017, αλλά αφέθηκε ελεύθερη ένα χρόνο αργότερα και εξορίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ποπ σταρ Mai Khoi [6] έχει χρησιμοποιήσει την πλατφόρμα της ως μια από τις πιο δημοφιλείς μουσικούς του Βιετνάμ για να προωθήσει τα δικαιώματα ΛΟΑΤ, τον φεμινισμό και τον ελεύθερο λόγο. Η Khoi έγινε γνωστή το 2010, όταν κέρδισε το βραβείο της βιετναμέζικης τηλεόρασης για το καλύτερο τραγούδι και άλμπουμ της χρονιάς, αλλά απογοητεύτηκε όλο και περισσότερο με την έλλειψη καλλιτεχνικής και πολιτικής ελευθερίας στη χώρα. Το 2016, προσπάθησε ανεπιτυχώς να βάλει υποψηφιότητα ως ανεξάρτητη για την Εθνοσυνέλευση. Κατά την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στη χώρα τον ίδιο χρόνο, η Mai Khoi συναντήθηκε μαζί του για να συζητήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Βιετνάμ. Η παρρησία της προσέλκυσε την προσοχή των Αρχών και κρατήθηκε για οκτώ ώρες στο αεροδρόμιο του Ανόι κατά την επιστροφή της από ευρωπαϊκή περιοδεία το 2018. Το 2019, αποτέλεσε αντικείμενο διεθνούς ντοκιμαντέρ. Τώρα ζει στις ΗΠΑ μετά από συνεχή παρενόχληση.
Στο Βιετνάμ, η πολιτική κυριαρχείται ακόμα από άνδρες. Μόνο ένα από τα 18 μέλη του Politburo [7] είναι γυναίκα. Από τα 200 μέλη, υπάρχουν μόνο 19 γυναίκες στην Κεντρική Επιτροπή (CC). Οι γυναίκες έχουν καλύτερη πορεία στην Εθνοσυνέλευση, αλλά η πραγματική πολιτική εξουσία ανήκει στο Politburo και στο CC. Η ακτιβίστρια και δημοσιογράφος Pham Doan Trang δήλωσε [8] στο 88 Project το 2019 ότι ο πολιτικός ακτιβισμός δεν είναι απλώς ένας αγώνας ενάντια στη δικτατορία, αλλά και ένας αγώνας ενάντια στα όρια της πατριαρχικής κοινωνίας του Βιετνάμ. Εξήγησε:
Women are not only victims of the regime in terms of politics, but they are also victims of gender inequality, or self-constraint,” she explained. “Women restrain themselves in thinking that they are not suitable for a political career, that politics is for men … Thus, we should think that our fight is not only against dictatorship, or to free Vietnam from dictatorship. It is also a fight to free ourselves from our own ideological constraints, from the prejudice that we impose on ourselves.
Οι γυναίκες δεν είναι μόνο θύματα του καθεστώτος από άποψη πολιτικής, αλλά και θύματα ανισότητας των φύλων ή αυτοπεριορισμού. Οι γυναίκες περιορίζονται στο να σκέφτονται ότι δεν είναι κατάλληλες για μια πολιτική σταδιοδρομία, ότι η πολιτική είναι για τους άνδρες… Έτσι, πρέπει να σκεφτούμε ότι ο αγώνας μας δεν είναι μόνο ενάντια στη δικτατορία, ή για να απελευθερώσουμε το Βιετνάμ από τη δικτατορία. Είναι επίσης ένας αγώνας για να απελευθερωθούμε από τους δικούς μας ιδεολογικούς περιορισμούς, από την προκατάληψη, που επιβάλλουμε στον εαυτό μας.
Η Pham Doan Trang συνελήφθη [9] τον Οκτώβριο του περασμένου έτους μετά από χρόνια παρενόχλησης και περιμένει επί του παρόντος καταδίκη. Κατηγορείται για “διεξαγωγή προπαγάνδας εναντίον του κράτους” σύμφωνα με το άρθρο 117 του Ποινικού Κώδικα του 2015. Το άρθρο 117 χρησιμοποιείται συνήθως ως τρόπος για τον αποκλεισμό ακτιβιστών, που επικρίνουν το καθεστώς.
Η έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στην κορυφή της βιετναμέζικης πολιτικής καθιστά τη συμβολή των ακτιβιστριών ακόμη πιο εντυπωσιακή. Φυσικά, η πλειονότητα των ακτιβιστών στο Βιετνάμ είναι άνδρες, αλλά αυτό τονίζει ακόμη περισσότερο τον αντίκτυπο, που έχουν οι γυναίκες. Γυναίκες, όπως η Nguyen Ngoc Nhu Quynh, η Pham Doan Trang και η Mai Khoi, έστρεψαν τη διεθνή προσοχή στα ανθρώπινα δικαιώματα στο Βιετνάμ.
Φυσικά, δεν έχουν επιτύχει όλες οι γυναίκες το ίδιο επίπεδο διεθνούς αναγνώρισης για τις συνεισφορές τους. Το Κομμουνιστικό Κόμμα (VCP) θα ήθελε να το διατηρήσει έτσι. Αν και η ελευθερία της έκφρασης προστατεύεται από το Σύνταγμα, η κριτική στο καθεστώς δεν είναι ανεκτή. Μόνο πέντε χώρες στον κόσμο έχουν λιγότερη ελευθερία στον Τύπο από το Βιετνάμ, σύμφωνα [10] με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα. Ακόμη και το Ιράν και η Σαουδική Αραβία έχουν έναν πιο ανεξάρτητο Τύπο. Μετά το 13ο Κογκρέσο του Κόμματος του περασμένου μήνα, είναι απίθανο να αλλάξει σύντομα.
Το CC έκανε το ασυνήθιστο βήμα της επανεκλογής του εν ενεργεία Γενικού Γραμματέα, Nguyen Phu Trong. Ο Trong είναι συντηρητικός σκληροπυρηνικός και έχει επιβλέψει την αύξηση της καταστολής, ειδικά από την πρώτη επανεκλογή του το 2016. Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη του Κογκρέσου, τρεις άνδρες μέλη των Ανεξάρτητων Δημοσιογράφων του Βιετνάμ έλαβαν ποινές φυλάκισης από 11 έως 15 χρόνια φυλάκισης για το έργο τους. Όπως και η Pham Doan Trang, κατηγορήθηκαν για “διεξαγωγή προπαγάνδας εναντίον του κράτους”.
Τον Απρίλιο του 2020, το Βιετνάμ πίεσε [11] το Facebook να λογοκρίνει και να καταργήσει περιεχόμενο, το οποίο απέρριπτε το VCP. Αυτό μπορεί να ήταν μια απάντηση στη συμβολή ακτιβιστών όπως ο Dinh Thi Thu Thuy, οι οποίοι είχαν χρησιμοποιήσει την πλατφόρμα για να ασκήσουν κριτική στις κυβερνητικές πολιτικές. Το VCP είναι σίγουρα επιφυλακτικό για την επιρροή των κοινωνικών μέσων.
Τα γεγονότα εν εξελίξει στη Μιανμάρ αποτελούν απόδειξη της δύναμης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να ενθαρρύνουν και να οργανώνουν πολιτικές διαμαρτυρίες. Ωστόσο, οι διαμαρτυρίες στη Μιανμάρ είναι απίθανο να αντιγραφούν σύντομα στο Βιετνάμ. Βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, το μέλλον του Βιετνάμ φαίνεται λίγο πιο προβλέψιμο. Το καθεστώς θα συνεχίσει να λογοκρίνει τον ελεύθερο λόγο και να φυλακίζει διαφωνούντες. Οι ακτιβίστριες του Βιετνάμ θα συνεχίσουν να τους αντιστέκονται.