Θύελλα αντιδράσεων έχουν προκαλέσει στην Ιαπωνία, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, τα σεξιστικά σχόλια του πρώην πρωθυπουργού και νυν προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων της Ιαπωνίας.
Το επίμαχο αυτό ζήτημα όχι μόνο στάθηκε απειλή για την οριστική ακύρωση των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο, η διεξαγωγή των οποίων φαίνεται δυσοίωνη, αλλά επεσήμανε και τις διακρίσεις, που συνεχίζουν να υφίστανται οι γυναίκες στην Ιαπωνία.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου στις 3 Φεβρουαρίου, ο επικεφαλής της Ολυμπιακής Επιτροπής, ο 83χρονος Μόρι Γιοσίρο, δήλωσε ότι οι γυναίκες “μιλούν υπερβολικά πολύ”:
女性がたくさん入っている理事会の会議は時間がかかります女性っていうのは競争意識が強い。誰か1人が手をあげていうと、自分もいわなきゃいけないと思うんでしょうね。それでみんな発言されるんです
Οι συνεδριάσεις των διοικητικών συμβουλίων, που αποτελούνται από πολλές γυναίκες, είναι χρονοβόρες. […] Υπάρχει ισχυρό αίσθημα αντιπαλότητας μεταξύ των γυναικών. Εάν ένα μέλος (γυναίκα) υψώσει το χέρι για να πάρει τον λόγο, τότε όλες οι υπόλοιπες έχουν την ανάγκη να κάνουν το ίδιο.
Τα αυθόρμητα αυτά σχόλια πυροδότησαν θύελλα αντιδράσεων. Οι ετικέτες #DontBeSilent, #GenderEquality και #男女平等 (επίσης “ισότητα των φύλων”) κατέκλυσαν το Twitter φανερώνοντας την οργή των ανθρώπων για τα σχόλια του Μόρι.
Οι πρεσβείες πολλών ευρωπαϊκών χωρών στην Ιαπωνία συμπεριέλαβαν αυτές τις ετικέτες σε δημοσιεύσεις τους στο Twitter, στις οποίες απεικονίζονταν οι υπάλληλοι με υψωμένο το χέρι ως διαμαρτυρία ενάντια στα σχόλια του Μόρι.
Η Nojo Momoko, η 22χρονη εκπρόσωπος της No Youth, No Japan, μιας ομάδας με στόχο να ενθαρρύνει τη νεολαία να γίνει περισσότερο ενεργή, όσον αφορά στα πολιτικά ζητήματα, κυκλοφόρησε μια ηλεκτρονική αίτηση, η οποία έχει υπογραφεί από περισσότερους από 140.000 ανθρώπους σε μόλις μία εβδομάδα.
🙋♀️Please Sign Our Petition!
We request that Tokyo 2020 Chairman Mori’s recent behavior are properly addressed and steps taken to ensure that similar behavior will not be tolerated in the future.#DontBeSilent #genderequity #男女平等https://t.co/UebUa4GSjm @change_jp
— 能條桃子 \NO YOUTH NO JAPAN/ (@momokonojo) February 5, 2021
?♀️Υπογράψτε την αίτησή μας!
Απαιτούμε την κατάλληλη αντιμετώπιση της πρόσφατης συμπεριφοράς του επικεφαλής της Επιτροπής του Τόκιο 2020, Μόρι, και την λήψη μέτρων για την διασφάλιση μηδενικής ανοχής σε παρόμοιες συμπεριφορές στο μέλλον.
Ως απάντηση στην άμεση κριτική, ο Μόρι αρχικά δικαιολόγησε τα σχόλιά του λέγοντας ότι “δεν μιλάει πολύ με τις γυναίκες”. Ήταν πρόθυμος να ανακαλέσει πλήρως τα λεγόμενά του, ωστόσο φάνηκε αντίθετος στην παραίτησή του από επικεφαλής της Ιαπωνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μόρι απευθύνει δημόσια υποτιμητικά σχόλια προς τις γυναίκες. Μετά τις πρόσφατες αντιδράσεις, η πρώην επικεφαλής της Ένωσης Ράγκμπι της Ιαπωνίας, γυναίκα, αποκάλυψε ότι ο Μόρι της είχε απευθύνει σεξιστικά σχόλια το 2013.
Το 2014, ως πρόσφατα τοποθετημένος επικεφαλής της Ολυμπιακής Επιτροπής της Ιαπωνίας (ΙΟΕ), ο Μόρι άσκησε κριτική στην Asada Mao, δημοφιλές αστέρι του καλλιτεχνικού πατινάζ στην Ιαπωνία, για την αποτυχία της να ολοκληρώσει τριπλό άξελ στους χειμερινούς αγώνες του 2014 στο Σότσι της Ρωσίας.
Κατά τη διάρκεια της σύντομης θητείας του ως πρωθυπουργός το 2000, ο Μόρι έκανε τόσες πολλές γκάφες: κάποιες εξ αυτών θυμίζουν ρητορική του υπερεθνικισμού σε περίοδο πολέμου, στο λήμμα του οποίου στη Βικιπαίδεια υπάρχει τμήμα αφιερωμένο σε αυτές.
Η κυβέρνηση του Μόρι διήρκησε μόλις έναν χρόνο πριν την παραίτησή του με ποσοστό αποδοχής 8%. Μετά την απόσυρσή του το 2012, ο Μόρι εν τέλει διορίστηκε “ανώτατος σύμβουλος” της Αθλητικής Ένωσης Ιαπωνίας. Ως πρώην παίκτης ράγκμπι, ο Μόρι επιλέχθηκε ως επικεφαλής της Ιαπωνικής Ολυμπιακής Επιτροπής (ΙΟΕ) το 2014.
Υπό την ηγεσία του Μόρι, η ΙΟΕ φαίνεται να μην διατρέχει τον κίνδυνο να ακούσει τις απόψεις των γυναικών. Από τα 25 μέλη της ΙΟΕ, μόνο τα πέντε είναι γυναίκες. Αυτό, πέρα από στόχος της πολιτικής της ΙΟΕ, βασίζεται στον κώδικα διοίκησης των αθλητικών οργανισμών, κατά τον οποίο τουλάχιστον το 40% των διευθυντικών στελεχών τους θα πρέπει να αποτελούν γυναίκες.
Στην πραγματικότητα, ο Μόρι φαίνεται να μην γνωρίζει πόσες γυναίκες πράγματι απαρτίζουν το διοικητικό συμβούλιο της ΙΟΕ:
JOC chair Mori’s sexist comments get even worse. Asahi: he also said “the current 7 female JOC members know their place.” (There are only 5; he can’t even count women correctly.) The other JOC members laughed right along with him. Is this kind of Olympics we want, @iocmedia? pic.twitter.com/erypDk1nCw
— Hiroko Yoda (@Ninetail_foxQ) February 4, 2021
Τα σεξιστικά σχόλια του επικεφαλής της ΙΟΕ, Μόρι, χειροτερεύουν. Εφημερίδα Asahi: δήλωσε επίσης “τα τωρινά 7 γυναικεία μέλη της ΙΟΕ γνωρίζουν τη θέση τους”. (Υπάρχουν μόνο 5· ούτε καν να μετρήσει τις γυναίκες σωστά δεν μπορεί). Τα υπόλοιπα μέλη της ΙΟΕ γέλασαν απευθείας μαζί του. Έτσι θέλουμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, @iocmedia;
Ενώ τα σχόλια του Μόρι χαρακτηρίστηκαν ως ένας “απαρχαιωμένος πατριαρχικός τρόπος ηγεσίας”, η υποστήριξη που δέχεται ο Μόρι από άνδρες σε εξέχουσες ηγετικές θέσεις υποδηλώνει ότι οι σεξιστικές συμπεριφορές κατά των γυναικών είναι στην πραγματικότητα πολύ συνηθισμένες και αποτελούν την κύρια αιτία, που η Ιαπωνία είθισται να αποκαλείται ως “υποανάπτυκτη χώρα για τις γυναίκες“.
Ισχυροί άντρες συνασπίστηκαν, προκειμένου να προστατέψουν τον Μόρι από την κριτική. Για παράδειγμα, ο 72χρονος Πρωθυπουργός Σούγκα Γιοσιχίντε αρχικά αρνήθηκε να σχολιάσει, ισχυριζόμενος ότι δεν γνώριζε για τα σχόλια του Μόρι. Ωστόσο, επειδή οι αντιδράσεις συνέχιζαν να εντείνονται, ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι τα σχόλια του Μόρι “δεν ήταν επιθυμητά για τα εθνικά συμφέροντα (της Ιαπωνίας)”, ενώ δίστασε να ζητήσει την παραίτηση του επικεφαλής της ΙΟΕ.
Ο Μόρι υποστηρίχθηκε και από πολλούς άλλους αξιόλογους Ιάπωνες, συμπεριλαμβανομένων του 81χρονου πολιτικού με επιρροή Nikai Toshihiro και του 74χρονου Nakanishi Hiroaki, ο οποίος είναι πρόεδρος του γιγαντιαίου ομίλου Hitachi αλλά και επικεφαλής της βιομηχανικής ομάδας πίεσης Ιαπωνική Επιχειρηματική Ομοσπονδία (Keidenran).
Ο Nakanishi υπαινίχθηκε ότι οι αντιδράσεις στα σχόλια του Μόρι ήταν ένα παράδειγμα “κουλτούρας ακύρωσης”:
Keidanren Nakanishi: “Honestly speaking, I feel that in Japanese society, a lot of ppl understand Mori's remarks deep down in their heart.
If you are honest enough to put it into words, you get ganged up on on the Net. I feel a bit frightened.”https://t.co/Xtdcj6b2q8
— 猫ぐるま (@neko_guruma01) February 8, 2021
Keidanren Nakanishi: “Αν θέλω να είμαι ειλικρινής, όσον αφορά στην κοινωνία της Ιαπωνίας, πιστεύω ότι πολλοί είναι εκείνοι που ενστερνίζονται τα σχόλια του Μόρι.
Όποιος είναι αρκετά ειλικρινής, ώστε αυτό να το εκφράσει με λόγια, το Διαδίκτυο συσπειρώνεται εναντίον του. Αισθάνομαι κάπως τρομαγμένος”. https://t.co/Xtdcj6b2q8
Σχολιαστές παρατήρησαν ότι ο Μόρι εξέφρασε αυτά τα μισογυνιστικά σχόλια παρουσία των διευθυντικών στελεχών της Ιαπωνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, οι οποίοι κρυφογέλασαν ως απάντηση των σχολίων .
NYタイムズ記事。 But the problem is that no one stopped him. The biggest news is that he said this in the official place of the JOC meeting, where reporters were attending, and that no one stopped the discrimination. でラスト締めくくり。 nytimes.com/2021/02/03/spo
— ケイ (@key_s410) 3 Φεβρουαρίου 2021
[αρχή] Από τους New York Times…
Το πρόβλημα όμως έγκειται στο γεγονός ότι κανείς δεν τον σταμάτησε. Την μεγαλύτερη είδηση αποτελεί το γεγονός ότι η δήλωσή του έγινε στην επίσημη σύσκεψη της ΙΟΕ, όπου παρευρίσκονταν δημοσιογράφοι, και κανείς δεν διέκοψε τη διάκριση.
[τέλος] Έτσι (παραπάνω tweet) θα έπρεπε οι Times να μεταδώσουν το περιστατικό.
Αποκαλύφθηκε ότι ο Μόρι προσφέρθηκε να παραιτηθεί εξαιτίας των σχολίων του, αντ’ αυτού όμως η ΙΟΕ τον απομόνωσε από την κριτική, φοβούμενη ότι η παραίτησή του θα έθετε σε κίνδυνο τους Αγώνες. Αρχικά και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) αρνήθηκε να ασκήσει κριτική στον Μόρι σχετικά με τα σχόλιά του.
Όταν σχεδόν 400 εθελοντές των Ολυμπιακών Αγώνων και δύο λαμπαδηδρόμοι παραιτήθηκαν ως ένδειξη διαμαρτυρίας, ένας πρώην αθλητής Ολυμπιακών Αγώνων επεσήμανε ότι τα σχόλια του Μόρι ενδέχεται να παραβίασαν τον ηθικό κώδικα της ΔΟΕ:
Former Japanese Olympic judo silver medalist Noriko Mizoguchi points out the clause of the IOC code of ethics protecting human rights and rejecting any form of discrimination
President Mori appears to have not read, or understood, this clause…
Time for the IOC to step in https://t.co/NSPhiEayWL
— 🅳🆄🅸🆃🆂 Kjeld Duits (@KjeldDuits) February 4, 2021
Η πρώην κάτοχος ασημένιου μεταλλίου στο τζούντο στους Ολυμπιακούς Αγώνες από την Ιαπωνία υποδεικνύει τη ρήτρα του ηθικού κώδικα της ΔΟΕ που προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα και απορρίπτει οποιασδήποτε μορφής διάκριση
Ο Πρόεδρος Μόρι φαίνεται να μην έχει διαβάσει ή κατανοήσει αυτή τη ρήτρα…
Έχει έρθει η στιγμή για την ΔΟΕ να επέμβει
Παράλληλα, τα σχόλια φανέρωσαν την έλλειψη δημοτικότητας των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο, οι οποίοι είχαν ήδη αναβληθεί από το 2020 για το 2021. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στις 6 Φεβρουαρίου, τρεις μέρες μετά τους σχολιασμούς του Μόρι, μόνο το 14,5% των πολιτών της Ιαπωνίας δήλωσαν ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα πρέπει να διεξαχθούν όπως έχει προγραμματιστεί.
Η πανδημία COVID-19 που εξακολουθεί να επικρατεί και ο αργός ρυθμός των εμβολιασμών στην Ιαπωνία αποτελούν πρόκληση για τη φετινή διεξαγωγή των αγώνων, που έχουν προγραμματίστηκαν εκ νέου.
This banner unfolded in Tokyo urges Olympic chief Mori to resign. It also reads: “Cancel the Summer Games and concentrate on coronavirus prevention.” I couldn’t agree more. https://t.co/gtjYV1LJDR
— Thoton Akimoto (@thoton9) February 6, 2021
Αυτό το πανό που άνοιξαν στο Τόκιο προτρέπει τον επικεφαλής των Ολυμπιακών Αγώνων Μόρι να παραιτηθεί. Επίσης γράφει: “Ακυρώστε τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες και επικεντρωθείτε στην πρόληψη έναντι του κορωνοϊού”. Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο.
Κι ενώ η κυβέρνηση της Ιαπωνίας ξοδεύει 15 δισεκατομμύρια δολάρια για τους αγώνες, για τους οποίους ακόμα δεν υπάρχουν σαφείς στρατηγικές περιορισμού του COVID-19, μια ολοένα φτωχότερη τάξη εργαζομένων της “οικονομίας της πλατφόρμας” παλεύει να επιβιώσει. Οι περικοπές στον εργασιακό χώρο στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 έχουν επηρεάσει και τις γυναίκες δυσανάλογα.
Ακόμα και οι γυναίκες που έχουν υψηλού κύρους και φαινομενικά ισχυρές καριέρες βρίσκονται σε μειονεκτική θέση στην Ιαπωνία.
Η Mari Miura, καθηγήτρια του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου στη Σόφια, η οποία ειδικεύεται στην επιστήμη των φύλων και την πολιτική επιστήμη, σημειώνει ότι οι γυναίκες, που δυσφήμησε ο Μόρι λέγοντας ότι “μιλάνε πολύ”, πιθανότατα αποκλείονται εσκεμμένα από την διαδικασία λήψης αποφάσεων:
森さんは、場をわきまえた男性理事は会議で発言しないのに、女性は比較的、積極的に多様な発言をしている、[…] 本音の話し合いは会食などの裏の会合で行い、公式の場では決まったことに皆が従う、という流れで物事が動いてきました。
Ο Μόρι πιστεύει ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να συμμετάσχουν σε μια συζήτηση σε επίσημες συνεδριάσεις σε σύγκριση με τους άνδρες, οι οποίοι γνωρίζουν πότε δεν πρέπει να μιλήσουν. […] Ωστόσο, οι πραγματικές συζητήσεις γίνονται σε συναντήσεις [μεταξύ ανδρών] στο παρασκήνιο όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια δείπνων. Έτσι, [στις επίσημες συνεδριάσεις], οι άνδρες συμφωνούν [χωρίς συζήτηση] σε ό, τι έχει ήδη αποφασιστεί επίσημα.
Ο εδραιωμένος σεξισμός αποτρέπει και γυναίκες μικρότερης ηλικίας από το να εκφράζονται ελεύθερα. Η Aradhna Krishna, γνωστή νεωτερίστρια του μάρκετινγκ και καθηγήτρια στη Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Μίσιγκαν (Ross School of Business), λυπάται που τα σχόλια του Μόρι και η σιωπηρή αποδοχή τους από άνδρες με εξουσία αποτελούν παράδειγμα για την αιτία της συχνής απουσίας γυναικείων απόψεων:
As profs., we try to have women speak up more in class. Why are many so quiet? The sentiments of Tokyo’s olympics chief provide one expln. He announced that women talk too much and that their speaking time should be limited. Methinks HE needs a Gag-order. https://t.co/7kH5V4x2Yt
— Aradhna Krishna (@AradhnaKrishna) February 4, 2021
Ως καθηγήτριες καταβάλλουμε προσπάθεια, ώστε οι γυναίκες να εκφράζονται περισσότερο στην τάξη. Γιατί πολλές είναι τόσο ήσυχες; Οι απόψεις του επικεφαλής των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο δίνουν μία εξήγηση. Υποστήριξε ότι οι γυναίκες μιλάνε υπερβολικά πολύ και ότι ο χρόνος αυτός θα πρέπει να περιοριστεί. Εγώ νομίζω ότι ΑΥΤΟΣ χρειάζεται φίμωτρο