Η “La Llorona” της Γουατεμάλας αναμειγνύει τρόμο και πολιτική για να αφηγηθεί μια βασανιστική ιστορία εμφυλίου πολέμου

Στιγμιότυπο από σκηνές της ταινίας “La Llorona” στο YouTube.

Στη Λατινική Αμερική, η Llorona (η “γυναίκα που κλαίει”) είναι ένας δημοφιλής προφορικός θρύλος για μια γυναίκα, που έπνιξε τα παιδιά της και, στη συνέχεια, μετανιωμένη και καταραμένη, τα ψάχνει τη νύχτα μέσα σε ποτάμια, φοβίζοντας όσους βλέπουν ή ακούνε τις κραυγές της.

Η Llorona έχει εκπροσωπηθεί σε διάφορα πολιτιστικά έργα, όπως στο “Coco” της Disney (2017), αλλά και σε ταινίες τρόμου του Χόλιγουντ, όπως το “The Curse of La Llorona” (2019) και τις πολλές διαφορετικές ερμηνείες του μεξικάνικου τραγουδιού “Llorona”. Σύμφωνα με το Foreign Policy, 10 ταινίες έχουν αναφερθεί στον θρύλο.

Το 2019, ο σκηνοθέτης Jayro Bustamante από την Γουατεμάλα επαναπροσδιόρισε την πρόσφατη ιστορία της χώρας του μέσω της ιστορίας “της γυναίκας που κλαίει” και παρήγαγε την εξαιρετικά πολιτική ταινία τρόμου “La Llorona”. Σε αυτήν την ιστορία, τα φαντάσματα των χιλιάδων δολοφονημένων κατά τον εμφύλιο πόλεμο της Γουατεμάλας επέστρεψαν για να στοιχειώσουν έναν γέρο δικτάτορα και την οικογένειά του στο αριστοκρατικό τους σπίτι.

Το “La Llorona” είναι η πρώτη κεντροαμερικάνικη ταινία, που έχει επιλεγεί ως Καλύτερη Διεθνής Ταινία μεγάλου μήκους στις Χρυσές Σφαίρες στις 28 Φεβρουαρίου.

Εδώ είναι το τρέιλερ της ταινίας:

Με φόντο τον Ψυχρό Πόλεμο, ο εμφύλιος πόλεμος της Γουατεμάλας διήρκεσε από τη δεκαετία του '60 έως τη δεκαετία του '90, με διαφορετικές κυβερνήσεις, που, μαζί με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, σκόπευαν να καταργήσουν κάθε μορφή κριτικής αντιπολίτευσης και αριστερών ανταρτών. Οι αυτόχθονες πληθυσμοί υπέστησαν γενοκτονία στα χέρια του κράτους της Γουατεμάλας, το οποίο ήταν υπεύθυνο για περισσότερο από το 90% των θανάτων, των εξαφανίσεων και άλλων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

“Ο μαινόμενος εμφύλιος πόλεμος κόστισε τη ζωή περίπου 200.000 ανθρώπων, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν αυτόχθονες. Σε όλη τη χώρα, έχουν εντοπιστεί 626 περιοχές σφαγής“, ανέφερε η The Conversation το 2018. Χωριά βομβαρδίστηκαν, θύματα παραμορφώθηκαν ή κάηκαν ζωντανά, έγκυες γυναίκες και παιδιά σκοτώθηκαν άγρια. Ο τελευταίος δικτάτορας Εφραΐν Ρϊος Μοντ, καταδικάστηκε σε 80 χρόνια το 2013 για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας για τη δολοφονία τουλάχιστον 1.771 Ισίλ κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του το 1982-83. Ωστόσο, λιγότερο από δύο εβδομάδες αργότερα, τα δικαστήρια της Γουατεμάλας ακύρωσαν την καταδίκη για τεχνικούς λόγους.

Ο Bustamante έφερε στη ζωή τον δημοφιλή θρύλο για να συνδέσει το αιματηρό παρελθόν της Γουατεμάλας και τον τρέχοντα αγώνα για δικαιοσύνη. Το Foreign Policy γράφει:

The antagonist is not the woman who has lost everything, as we have come to expect. The antagonist is instead the broken human personification of the force of genocidal actions that took everything from her.

Ο ανταγωνιστής δεν είναι η γυναίκα, που έχει χάσει τα πάντα, όπως έχουμε συνηθίσει το αναμενόμενο. Ο ανταγωνιστής είναι, αντ’ αυτού, η σπασμένη ανθρώπινη προσωποποίηση της δύναμης των γενοκτονικών ενεργειών, που της πήραν τα πάντα.

Η ταινία έλαβε βαθμολογία 97% στο Rotten Tomatoes και οι αντιδράσεις για την υποψηφιότητά της ήταν εξαιρετικά θετικές.

Η Γουατεμαλέζα Μάγια τραγουδίστρια Sara Curruchich πήρε συνέντευξη από την ηθοποιό María Mercedes Coroy, η οποία είναι η Kaqchikel Mayan, στο Zoom. Η Coroy ενθαρρύνει τις γυναίκες και τα κορίτσια να ακολουθήσουν τα όνειρά τους.

Αυτό είναι το μήνυμα από την @MaMercedesCoroy, ηθοποιού των Ixcanul και La Llorona, για τα κορίτσια, τις έφηβες και γυναίκες της Γουατεμάλας. #Tzijonik #WeavingWords

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ ?? https://t.co/jiRc5373Mg pic.twitter.com/KE62NUHU4h

Αν και αρνητική κριτική είναι δύσκολο να βρεθεί στο διαδίκτυο, υπήρξαν φωνές, που σχολίασαν πώς η ταινία γυρίστηκε με λευκές και λαντίνο (πρόσωπο μικτής καταγωγής στην Κεντρική Αμερική) προοπτικές. Ο Dichos de un Bicho, ένας εικονογράφος του Σαλβαδόρ που ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες, γράφει ότι:

The narrative is constructed from the white/ladino point of view, and ultimately places the white/ladino Guatemalan characters at the center, leaving the indigenous characters on the periphery.

Η αφήγηση είναι φτιαγμένη υπό λευκή/λαντίνο άποψη και τελικά τοποθετεί τους λευκούς/λαντίνο Γουατεμαλέζους χαρακτήρες στο επίκεντρο, αφήνοντας τους ιθαγενείς χαρακτήρες παράμερα.

Μια παρόμοια κριτική έχει ξαναγίνει για τη παλαιότερη ταινία του Bustamante, Ixcanul (2015), από την σχολιάστρια της Maya Kaqchikel, Sandra Xinico Batz:

En un país como Guatemala, hablar, escribir, proyectar, escenificar, (etc.) la vida indígena (ahora) dota de beneficios, claro, cuando no son los indígenas (mismos) quienes con sus demandas estructurales (…). Cuando los pueblos indígenas con su propia voz y a su forma se pronuncian sobre su situación son severamente juzgados, pero cuando se habla sobre ellos con la voz de un no indígena la cosa se transforma, ya no es igual (entonces sí escuchamos).

Σε μια χώρα όπως η Γουατεμάλα, για να μιλήσεις, να γράψεις, να προβάλλεις, να δραματοποιήσεις κλπ. την αυτόχθονη ζωή (σήμερα) έχει κάποια σαφή οφέλη, αρκεί να μην είναι οι ίδιοι οι αυτόχθονες λαοί με τις διαρθρωτικές απαιτήσεις τους (…)  Όταν οι αυτόχθονες λαοί μιλούν με τις δικές τους φωνές και με τον δικό τους τρόπο για τη δική τους κατάσταση, κρίνονται αυστηρά, αλλά όταν μιλούν γι’ αυτούς μη ιθαγενείς φωνές, το ζήτημα μεταμορφώνεται, δεν είναι πλέον το ίδιο (και τότε εμείς ακούμε).

Προς το παρόν, οι αυτόχθονες της Γουατεμάλας δεν έχουν ακόμη σχολιάσει πολλά για το La Llorona του Bustamante ούτε για τη διεθνή αναγνώρισή του. Στο Διαδίκτυο, πολλοί Κεντροαμερικανοί ελπίζουν να δουν το ταλέντο τους να λάμπει στη μεγάλη οθόνη.

Μπορείτε να νοικιάσετε ή να παρακολουθήσετε την ταινία του Jayro Bustamante “La Llorona” στους ιστότοπους Mowies, Shudder και Amazon.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.