Άνδρες φορούν χατάκ ως καλύπτρες ματιών. Το χατάκ (κατάκ στα Θιβετιανά) είναι ένα εθιμοτυπικό μεταξωτό μαντήλι, που συμβολίζει την αγνότητα και τη συμπόνια, που οι Βουδιστές προσφέρουν ως δώρα κατά τη διάρκεια σημαντικών τελετών όπως γεννήσεις, κηδείες και γάμους. Φωτογραφία (c): Kush Zorigt, χρησιμοποιείται με άδεια.
Η σύγχρονη τέχνη δεν είναι το πρώτο πράγμα, που σου έρχεται στο μυαλό, όταν σκέφτεσαι τη Μογγολία.
Ωστόσο, σήμερα η χώρα έχει τη δική της ζωντανή σκηνή γκαλερί. Μογγόλοι καλλιτέχνες εξερευνούν τη σύγχρονη τέχνη, τη μόδα, τη λογοτεχνία και τις εικαστικές τέχνες από όλο τον κόσμο, μερικές φορές τα αναμειγνύουν [1] με τις δικές τους παραδοσιακές μορφές τέχνης. Οι περισσότεροι από αυτούς τους σύγχρονους καλλιτέχνες εδρεύουν στην πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ, που φιλοξενεί το μισό πληθυσμό αυτής της τεράστιας χώρας των τριών εκατομμυρίων κατοίκων.
Η Ουλάν Μπατόρ είναι γνωστή για τις απομακρυσμένες περιοχές της, όπου οι παραδοσιακές τέντες [οι μογγολικές γιούρτες [2]] είναι συγκεντρωμένες στην άκρη της στέπας, ενώ οι κάτοικοί της προσελκύονται από έναν νεοανακαλυφθέντα πλούτο, που αναπτύσσεται σε μεγάλο βαθμό από τη μεταλλευτική βιομηχανία. Όμως, η ταχεία ανάπτυξη της Ουλάν Μπατόρ έχει επίσης οδηγήσει σε νέους κοινωνικούς διχασμούς, μαζί με επικίνδυνα επίπεδα ρύπανσης [3], για τα οποία η πρωτεύουσα έχει γίνει διαβόητη. Αυτή η εμπορική έκρηξη έχει επίσης γεννήσει ένα υπερσύγχρονο αστικό τοπίο, που δεν διαφέρει από εκείνο της Σεούλ, του Τόκιο ή του Πεκίνου.
Αυτό ακριβώς σκοπεύει να απαθανατίσει ο Μογγόλος φωτογράφος Kush Zorigt στις φωτογραφίες του, που καταγράφουν το αστικό τοπίο, την αστική εμπειρία και όσους κατοικούν σε αυτό.
Η συνέντευξη έχει υποστεί επεξεργασία για συντομία.
Kush Zorigt. Φωτογραφία (c): Blgunee Hiroshi, χρησιμοποιείται με άδεια.
Filip Noubel (FN): Είστε ένας πολυτάλαντος καλλιτέχνης, που ξεκίνησε ως παραδοσιακός μουσικός, έπειτα μουσικός της τζαζ και τραγουδιστής, μετά δημοσιογράφος και τώρα φωτογράφος. Γιατί επιλέξατε τη φωτογραφία;
Kush Zorigt (KZ): Είμαι σε ένα ταξίδι αυτοεξερεύνησης. Ανακάλυψα ότι η φωτογραφία ήταν πολύ πιο κοντά σε εμένα. Δεν ήμουν οπτικός άνθρωπος αρχικά, δεν με προσέλκυαν οι ταινίες ή η φωτογραφία και γνώριζα λίγα πράγματα, όταν μελετούσα μουσική. Εξερεύνησα ένα νέο είδος με τη τζαζ, αλλά μεγάλωσα σε μια παραδοσιακή οικογένεια: οι γονείς μου είναι καθηγητές κλασικής μογγολικής μουσικής, ο μικρότερος αδερφός μου είναι συνθέτης και εγώ μάθαινα για χρόνια να παίζω το morin khuur [4], το παραδοσιακό μας έγχορδο όργανο. Όταν άρχισα να εργάζομαι ως δημοσιογράφος, με ενδιέφερε να καλύψω τις τέχνες, έτσι πριν από περίπου έξι χρόνια πήρα συνέντευξη από ανθρώπους, που εργάζονταν στη μόδα. Πριν από τρία χρόνια, μετακινήθηκα σε άλλο μέσο ενημέρωσης, δουλεύοντας σε φωτοδοκίμια ως συντάκτης, και μέρος της δουλειάς μου συμπεριλάμβανε την πρόσληψη φωτογράφων. Τότε συνειδητοποίησα τον αντίκτυπο της εικαστικής τέχνης. Έτσι, πριν από δυόμισι χρόνια αγόρασα μια φωτογραφική μηχανή, εκπαιδεύτηκα και πέρυσι άρχισα να σκέφτομαι την αφήγηση με φωτογραφίες.
FN: Η τρέχουσα έκθεσή [5] σας στην Ουλάν Μπατόρ στο Red Ger Creative Space εξερευνά τα μοτίβα του χειμώνα και την αστική ρύπανση. Θα μπορούσατε να περιγράψετε τη σχέση σας με την πόλη;
KZ: Ήθελα να επικεντρωθώ σε τρία πράγματα με αυτήν την φωτογραφική συλλογή από πέντε μέρη, η οποία ήταν εμπνευσμένη από τη μουσική του σύγχρονου Γερμανοβρετανού συνθέτη Μαξ Ρίχτερ [6]. Το πρώτο είναι η ομορφιά: θέλω να αναζητώ την ομορφιά στην πόλη όλο το χρόνο. Εκτός από το σύντομο καλοκαίρι, η Ουλάν Μπατόρ είναι αρκετά σκοτεινή, αλλά υπάρχει κάτι πίσω από αυτές τις εικόνες μεγάλων και κρύων χειμώνων, που διαρκούν τέσσερις έως έξι μήνες. Ο χειμώνας είναι ενδιαφέρων, επειδή ο αέρας είναι παχύς και πολύ κρύος, μερικές φορές φτάνει τους -40 βαθμούς Κελσίου. Ήθελα να δείξω αυτό το φως και το ψυχρό μπλε, που απεικονίζω σε μερικές από τις φωτογραφίες μου. Θέλω οι άνθρωποι να το νιώσουν.
Η ρύπανση και το χάος είναι κάτι άλλο. Η ρύπανση προέρχεται από την περιοχή Ger [ΣτΜ: οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν κάρβουνο για να επιβιώσουν το χειμώνα μέσα στις σκηνές τους] γύρω από την πόλη και από τα πολλά αυτοκίνητα. Πέρυσι η κατάσταση με τη ρύπανση βελτιώθηκε, αλλά η πόλη εξακολουθεί να έχει υπερβολικό πληθυσμό, κάτι που έχουμε συνηθίσει και τώρα βλέπουμε ως φυσιολογικό. Αυτό είναι κάτι, που κατά κάποιον τρόπο δεν βλέπουμε, γι’ αυτό θέλω να το απεικονίσω. Έκανα μια συνειδητή επιλογή να αποκλείσω την περιοχή Ger, επειδή έχει τη δική της αφήγηση [7] και θέλω να πω μια άλλη ιστορία για αυτήν την πόλη. Όσο περισσότερο περνά ο χρόνος, τόσο πιο κοντά έρχεται η πόλη σε μένα.
Διαβάστε περισσότερα: Για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στη Μογγολία, το στίγμα είναι κομμάτι της ζωής τους [8]
Αυτή η γυναίκα στην Ουλάν Μπατόρ φοράει μάσκα, όχι λόγω του COVID-19, αλλά εξαιτίας της υπερβολικής ρύπανσης. Φωτογραφία: (c) Kush Zorigt, χρησιμοποιείται με άδεια.
FN: Ένα σημαντικό μέρος του φωτογραφικού σας έργου, που είναι επίσης εμφανές στον λογαριασμό σας στο Instagram, αφορά το σώμα και την ταυτότητα φύλου. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για αυτό το έργο και τον τρόπο, που γίνεται αντιληπτό στη Μογγολία;
KZ: Η ιδιαιτερότητα δεν είναι κάτι, που μπορώ να διατυπώσω καλά με λόγια, είναι πολύ πιο εύκολο να το κάνω με εικόνες. Για μένα είναι ένας πιο φυσικός τρόπος να το περιγράψω. Ενδιαφέρομαι πράγματι περισσότερο να απεικονίσω ανδρικά σώματα και πορτρέτα. Στη φωτογραφική συλλογή που ονομάζεται Spring, υπάρχει μια έκφραση ιδιαιτερότητας: υπάρχουν πέντε νέοι, ευάλωτοι, αγνοί, ακμαίοι νεαροί άνδρες, που είναι επίσης τυφλοί [ΣτΜ: έχουν δεμένα τα μάτια στις φωτογραφίες] και κρυμμένοι.
Δεν ξέρουν ότι ανθίζουν, κάτι που αποτελεί αναφορά στην προσωπική μου ιστορία απόκρυψης και εμφάνισης.
Εργάζομαι επίσης ως γυμναστής: ήθελα να έχω αυτόν τον τύπο σώματος, οπότε εξασκούμουν για 10 χρόνια και μετά σπούδασα για να γίνω personal trainer. Θέλω επίσης να έχω μια επαγγελματική και επιστημονική προσέγγιση σε αυτόν τον τομέα εργασίας. Αλλά παρατήρησα ότι οι άνθρωποι τρομάζουν από φωτογραφίες, που περιέχουν μόνο άνδρες, ένα συναίσθημα που μοιράζομαι κι εγώ. Έτσι σκέφτηκα να δώσω μια διαφορετική εικόνα της υγείας και της φυσικής κατάστασης, κάτι πολύ πιο φιλικό. Έτσι, οι φωτογραφίες μου, που χρησιμοποιώ για να προωθήσω τη δουλειά μου ως γυμναστής, είναι επίσης πολύ πιο καλλιτεχνικές.
FN: Η γενική αντίληψη από έξω είναι ότι η Μογγολία είναι μια απομονωμένη χώρα, συμπιεσμένη ανάμεσα σε δύο γίγαντες, τη Ρωσία και την Κίνα. Πώς επηρεάζει η τοποθεσία την ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης, είτε είναι εικαστική, είτε παραστάσεις ή άλλες μορφές τέχνης;
KZ: Μοιραστήκαμε πολλά με την Κίνα μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, στον πολιτισμό, τη μουσική, την αρχιτεκτονική και την ιστορία μας. Από την ανεξαρτησία μας το 1921 [9] έως τη δημοκρατική επανάσταση του 1990, ζούσαμε κάτω από ένα σύστημα έντονου σοβιετικού στιλ με σαφή ιδεολογία, αλλά μας βοήθησε να προχωρήσουμε στην [δυτική] κλασική μουσική. Αυτοί οι δύο γείτονες μας επηρέασαν σίγουρα πολιτιστικά. Τώρα είχαμε μια περίοδο 30 ετών δημοκρατίας, στην οποία προσπαθούμε ακόμα να καθορίσουμε την πολιτιστική μας ταυτότητα. Σήμερα έχουμε τζαζ, που προσελκύει διεθνείς ερμηνευτές και ερευνητές. Είναι κάτι πολύ καινούργιο. Έχουμε μαθήματα φωτογραφίας. Αλλά η φωτογραφία ως αστική τέχνη είναι πολύ πρόσφατη: οι περισσότεροι επαγγελματίες της Μογγολίας είναι φωτογράφοι τοπίων, γάμων ή μόδας. Τώρα έχουμε ένα νέο κύμα [στη φωτογραφία] χάρη στο Instagram, οπότε αν ελέγξετε τις ετικέτες #instameetulaanbaatar ή #ubeveryday, θα δείτε πολλές φωτογραφίες. Γι’ αυτό, θέλω να εστιάσω στην καλλιτεχνική φωτογραφία. Πέρυσι δούλευα σε μια ταινία μικρού μήκους [10] και θέλω να επικεντρωθώ στις αστικές ιστορίες, στην παγκόσμια ιθαγένεια και ελπίζω να δείξω και τη δουλειά μου εκτός της Μογγολίας.