Για τους Θιβετιανούς, ένα έθνος που παραμένει χωρίς κράτος και διασκορπισμένο σε όλο τον κόσμο, και ωστόσο είναι αφοσιωμένο σε μια δημοκρατική διαδικασία εκλογής των εκπροσώπων του, ο κυβερνοχώρος είναι ο μόνος διαθέσιμος χώρος, όπου μπορούν να κάνουν μια ενημερωμένη επιλογή πριν ψηφίσουν.
Υπάρχουν περίπου 6,5 εκατομμύρια Θιβετιανοί στον κόσμο. Ενώ η πλειοψηφία ζει στο Θιβέτ, υπάρχει επίσης μια μεγάλη κοινότητα εξορίστων στην Ινδία, στο Νεπάλ καθώς και σε χώρες της Δύσης, που αποτελείται από τους Θιβετιανούς, που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους μετά την προσάρτηση του 1959 από την Κίνα. Ενώ οι Θιβετιανοί στο κατεχόμενο Θιβέτ κυβερνιούνται από μια μη εκλεγμένη κυβέρνηση, η Κεντρική Θιβετιανή Διοίκηση, που εδρεύει στη Νταραμσάλα της Ινδίας, έχει ηγεσία εκλεγμένη κάθε πέντε χρόνια. Παρόλο που η κυβέρνηση του Θιβέτ στην εξορία δεν αναγνωρίζεται επίσημα από κανένα κράτος, για τους Θιβετιανούς και ιδιαίτερα όσους ζουν στην εξορία, αντιπροσωπεύει μια νόμιμη οντότητα. Από τότε που ο πνευματικός και πολιτικός ηγέτης Δαλάι Λάμα παραιτήθηκε από τον πολιτικό ηγετικό του ρόλο το 2011, ο Απρίλιος 2021 θα σηματοδοτήσει την τρίτη φορά, που οι Θιβετιανοί θα μπορέσουν να εκλέξουν τα μέλη του κοινοβουλίου και τον πρόεδρό τους.
Πώς να ενημερώσεις ένα εκλογικό σώμα διάσπαρτο σε όλο τον κόσμο;
Δεδομένης της πραγματικότητας ότι η διασπορά του Θιβέτ είναι πραγματικά παγκόσμια, η κύρια πρόκληση είναι η προσέγγιση, που περιπλέκεται περαιτέρω από την πανδημία COVID-19.
Η εκλογική διαδικασία του Θιβέτ λαμβάνει χώρα σε δύο βήματα: προκαταρκτικές εκλογές για την επιλογή υποψηφίων για το κοινοβούλιο, που πραγματοποιήθηκαν στις 4 Ιανουαρίου 2021 με ποσοστό συμμετοχής 77% του εξόριστου εκλογικού σώματος. Εκείνοι με την υψηλότερη ψήφο μπορούν τότε να θέσουν υποψηφιότητα για τις κύριες κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες διεξάγονται στις 11 Απριλίου 2021. Την ημερομηνία αυτή, οι ψηφοφόροι θα ψηφίσουν για έναν νέο Πρόεδρο και για τα 45 μέλη του Θιβετιανού Κοινοβουλίου στην Εξορία.
Τέτοιες διεθνικές εκλογές απαιτούν σημαντική επιμελητεία για την ψηφοφορία, αλλά ίσως ακόμη πιο σημαντικό, για την εκστρατεία, έτσι ώστε οι Θιβετιανοί να μπορούν να λάβουν μια τεκμηριωμένη απόφαση την ημέρα των εκλογών. Προκειμένου να ξεπεραστεί αυτή η πρόκληση, μια ομάδα Ελβετών Θιβετιανών βρήκε την ιδέα να δημιουργήσει μια αξιόπιστη διαδικτυακή πλατφόρμα, που θα επιτρέπει στους υποψηφίους και τους ψηφοφόρους να επικοινωνούν αποτελεσματικά.
Εμπνευσμένη από τα πλεονεκτήματα των Εφαρμογών Συμβουλών Ψηφοφορίας (VAA) και με την υποστήριξη της ελβετικής οργάνωσης Politools, που δημιούργησε ένα VAA ονόματι “Smartvote” το 2003 για τις ελβετικές εκλογές, η ομάδα δημιούργησε την εφαρμογή Smartvote Tibet. Η κύρια ιδέα βασίζεται σε δύο βήματα: πρώτον, οι υποψήφιοι απαντούν σε διαδικτυακές ερωτήσεις σε θέματα όπως η περιβαλλοντική ή η κοινωνική πολιτική και, στη συνέχεια, οι ψηφοφόροι απαντούν στις ίδιες ερωτήσεις, στο τέλος οι αντιστοιχίσεις καθορίζουν ποιος υποψήφιος φαίνεται να συμφωνεί περισσότερο με την πολιτική στάση του ψηφοφόρου.
Με διαδικτυακές πλατφόρμες, οι υποψήφιοι δεν μπορούν να ξεφύγουν από δύσκολες ερωτήσεις
Οι VAA μπορούν να είναι ισχυρές, επειδή δεν έχουν μόνο θετικό αντίκτυπο στα επίπεδα γνώσεων, αλλά και στην προσέλευση των ψηφοφόρων. Αλλά ίσως το πιο σημαντικό, τέτοιες πλατφόρμες μπορούν να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση των σχέσεων ισχύος μεταξύ των λιγότερο ευνοημένων υποψηφίων και των προνομιούχων.
Ο κύριος στόχος της πλατφόρμας smartvote Tibet είναι πράγματι η υποστήριξη των ψηφοφόρων κατά τη διαδικασία διαμόρφωσης γνώμης για τη λήψη μιας εικόνας των υποψηφίων. Οι πολιτικές θέσεις των υποψηφίων ανακοινώνονται με διαφανή και συγκρίσιμο τρόπο, ώστε να μην μπορούν μόνο να αντιπαρατεθούν, αλλά και να λογοδοτήσουν οι ίδιοι αργότερα.
Η ομάδα υπεύθυνη για την πλατφόρμα ανέπτυξε ένα περιεκτικό ερωτηματολόγιο για να συνοδεύσει το σχηματισμό πολιτικών απόψεων για μια κοινωνία σχετικά νέα στη δημοκρατία. Για να αυξήσει την ποικιλομορφία, η κοινωνία των πολιτών του Θιβέτ κλήθηκε να υποβάλει ερωτήσεις στο εγχείρημα με τη βοήθεια μιας διεθνούς συμβουλευτικής ομάδας για τη διατήρηση της ισορροπίας και της αντικειμενικότητας. Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα του συστήματος είναι ότι οι υποψήφιοι δεν μπορούν να παραλείψουν μια ερώτηση και πρέπει να εκφράσουν τη γνώμη τους, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων, που ενδέχεται να είναι ευαίσθητα στην κοινωνία του Θιβέτ, όπως για παράδειγμα ο γάμος ομοφυλοφίλων.
Όπως φαίνεται από αυτό το στιγμιότυπο οθόνης της εφαρμογής παρακάτω, οι μελλοντικοί ψηφοφόροι μπορούν να λάβουν άμεσες πληροφορίες σχετικά με τη γνώμη οποιουδήποτε υποψηφίου για συγκεκριμένα και βασικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της ταυτότητας ή της γλώσσας. Το ασπρόμαυρο emoji αντιπροσωπεύει την απάντηση ενός μελλοντικού ψηφοφόρου, ενώ το πορτοκαλί χρώμα αντιπροσωπεύει τη γνώμη ενός τρέχοντος υποψηφίου (δείχνει την αντιστοίχιση ή τις διαφορές οπτικά):
Η διαδικτυακή εκστρατεία απέχει πολύ από το τέλειο
Όμως, το να διασφαλιστεί ότι υποψήφιοι και ψηφοφόροι μπορούν να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα με άνεση και να δουν την αξία της, παραμένει μια πρόκληση. Πράγματι, προκύπτουν διάφορα προβλήματα: από την έλλειψη δεξιοτήτων πληροφορικής έως την έλλειψη κατανόησης της βασικής ιδέας του εγχειρήματος. Πράγματι, ορισμένοι υποψήφιοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί θα ήταν χρήσιμο να συμπληρώσουν το διαδικτυακό ερωτηματολόγιο και να γνωστοποιήσουν τις θέσεις τους με διαφάνεια.
Μια άλλη πρόκληση είναι να γίνει γνωστή η πλατφόρμα στο εκλογικό σώμα. Πώς μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση οι γηραιότεροι ψηφοφόροι; Πώς μπορεί να διαφημιστεί το εργαλείο σε διαφορετικές χώρες; Ένα σημαντικό μέρος της διασποράς του Θιβέτ ζει σε απλές συνθήκες σε οικισμούς στην Ινδία και το Νεπάλ, όπου οι υποδομές δεν παρέχουν βασικές επιθυμίες των κατοίκων, ή, όπως στην περίπτωση του Νεπάλ, μπορεί να γίνει αισθητό το “μακρύ χέρι της λογοκρισίας” της Κίνας.
Η εφαρμογή του smartvote σε ένα νέο πλαίσιο δείχνει επίσης τους περιορισμούς και τους κινδύνους τέτοιων διαδικτυακών εργαλείων ψηφοφορίας. Οι εξαιρετικά τυποποιημένες και απλοποιημένες ερωτήσεις δεν επιτρέπουν λεπτομερείς απαντήσεις. Τόσο ο πάροχος όσο και οι χρήστες πρέπει επομένως να γνωρίζουν τις ευκαιρίες και τους κινδύνους τέτοιων εφαρμογών.
Ένα έργο σε εξέλιξη ως συμβολή σε μια νέα δημοκρατία
Παρά τις πολλές προκλήσεις, το πείραμα δείχνει ενδιαφέροντα αποτελέσματα: για τις προκαταρκτικές εκλογές του Ιανουαρίου, περίπου οι μισοί υποψήφιοι δημιούργησαν ένα προφίλ smartvote. Με περίπου 80.000 άτομα εγγεγραμμένα στις εκλογές, το εργαλείο είχε ήδη δώσει πάνω από 7.400 προεκλογικές συστάσεις μέχρι τις 7 Απριλίου.
Η εφαρμογή συζητείται επίσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από μέλη της εξόριστης θιβετιανής κοινότητας:
Find candidates that share your opinions! https://t.co/qRydZ2jZyq via @smartvoteTibet
Many congratulations to Project Democracy!
— Thubten (Sam) Samdup (@thubtensamdup) December 18, 2020
Βρείτε υποψηφίους, που μοιράζονται τη γνώμη σας!
Πολλά συγχαρητήρια στο Εγχείρημα Δημοκρατία!
Τούτου λεχθέντος, οι αρχικές αξιολογήσεις δείχνουν μια προκατάληψη στη συμμετοχή για τους Θιβετιανούς, που ζουν στη Δύση, πιθανώς λόγω της ευκολότερης πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να δούμε αν και σε ποιο βαθμό η χρήση του smartvote Tibet μπορεί πραγματικά να αυξήσει τη γνώση των θέσεων των υποψηφίων και να ενισχύσει την προθυμία των ψηφοφόρων να πάνε στην κάλπη. Αυτό, όμως, που είναι ξεκάθαρο είναι ότι αυτό το εγχείρημα από τη βάση προς τα πάνω φέρνει νέες γνώσεις στους ερευνητικούς τομείς των εκλογών, της δημοκρατίας, της διασποράς και των VAA. Εκτός αυτού, συμβάλλει σε ζωντανές, βασισμένες σε γεγονότα, συζητήσεις στο πλαίσιο της εξόριστης κοινότητας του Θιβέτ.