Φοιτητές του Πανεπιστημίου Διοικητικών Επιστημών της Λαχόρης (LUMS) ακούνε μια ομιλία. Εικόνα από το Flickr από τον Rehman Chughtai. Άδεια CC BY-NC-SA 2.0.

Η ακύρωση ενός πενθήμερου διαδικτυακού συνεδρίου για τον εορτασμό της 50ής επετείου του Πολέμου της Απελευθέρωσης του Μπαγκλαντές, που διοργανώθηκε από δύο πακιστανικά ιδρύματα, προκάλεσε εκτεταμένη κριτική από μελετητές και ακαδημαϊκούς.

Το συνέδριο “Πόλεμος, Βία και Μνήμη: Εορτασμός των 50 χρόνων του Πολέμου του 1971″, που διοργανώθηκε από τη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Διοικητικών Επιστημών της Λαχόρης (LUMS) και το Εθνικό Ινστιτούτο Σπουδών του Πακιστάν (NIPS) στο Πανεπιστήμιο Κουαΐντ-ι-Αζάμ του Ισλαμαμπάντ είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί από τις 23 έως τις 27 Μαρτίου για να τιμήσει την 50ή επέτειο από τη δημιουργία του έθνους του Μπαγκλαντές. Δεν δόθηκε λόγος για την ακύρωση.

Ο καθηγητής Ali Usman Qasmi ανακοίνωσε τις λεπτομέρειες της εκδήλωσης στο Twitter στις 19 Μαρτίου:

The School of Humanities and Social Sciences, LUMS, in collaboration with the National Institute of Pakistan Studies (NIPS), Quaid-i-Azam University, is organizing an online conference to commemorate the fiftieth anniversary of the Bangladesh War of Liberation. Here's the schedule: pic.twitter.com/oOqRN1SUgA

— Ali Usman Qasmi (@AU_Qasmi) March 19, 2021

Η Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών, LUMS, σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Σπουδών του Πακιστάν (NIPS) του Πανεπιστημίου Κουαΐντ-ι-Αζάμ, διοργανώνει ένα διαδικτυακό συνέδριο για τον εορτασμό της πεντηκοστής επετείου του Απελευθερωτικού Πολέμου του Μπαγκλαντές. Εδώ είναι το πρόγραμμα: pic.twitter.com/oOqRN1SUgA

Σύμφωνα με τον καθηγητή, ο στόχος του συνεδρίου ήταν:

. . . to gather academics and non-academic voices on one platform to showcase emerging research and critical approaches that can enhance our understanding of the 1971 conflict. The conference will cover the political history of East Pakistan between 1947-71, the democratic struggle for rights, and the genocidal military operation that resulted in mass displacement and massacres.

…να συγκεντρώσει ακαδημαϊκούς και μη ακαδημαϊκές φωνές σε μια πλατφόρμα για να παρουσιάσει αναδυόμενες ερευνητικές και κρίσιμες προσεγγίσεις, που μπορούν να βελτιώσουν την κατανόησή μας για τη σύγκρουση του 1971. Το συνέδριο θα καλύψει την πολιτική ιστορία του Ανατολικού Πακιστάν μεταξύ 1947-71, τον δημοκρατικό αγώνα για τα δικαιώματα και τη γενοκτονική στρατιωτική επιχείρηση, που είχε ως αποτέλεσμα μαζικούς εκτοπισμούς και σφαγές.

Ο Jibran Nasir, δικηγόρος και ακτιβιστής, τουίταρε την εκτίμησή του για την εκδήλωση:

#LitmusTest. All the best for the conference. We cannot carve the way for a just fair and progressive political future without objectively engaging with our past. https://t.co/aG6xsZThzL

— M. Jibran Nasir (@MJibranNasir) March 19, 2021

Ό,τι καλύτερο για το συνέδριο. Δεν μπορούμε να χαράξουμε τον δρόμο για ένα δίκαιο και προοδευτικό πολιτικό μέλλον, χωρίς να ασχοληθούμε αντικειμενικά με το παρελθόν μας.

Ο δημοσιογράφος Ejaz Haider, ωστόσο, κατηγόρησε τους διοργανωτές ότι δίνουν έμφαση στα ιστορικά γεγονότα και όχι στην αντιμετώπιση σημερινών ζητημάτων, όπως οι καταχρήσεις της Ινδίας στο Κασμίρ:

just when #India is killing #Muslims and oppressing #Kashmiris, intellectuals in #Pakistan are doing a 50-year commemoration of #EastPakistan. #Pakistan has the worst #intellectuals on earth.

— EH (@ejazhaider) March 19, 2021

όταν η Ινδία σκοτώνει Μουσουλμάνους και καταπιέζει Κασμίριους, οι διανοούμενοι στο Πακιστάν γιορτάζουν την επέτειο 50 χρόνων του Ανατολικού Πακιστάν. Το Πακιστάν έχει τους χειρότερους διανοητές στη γη.

Ωστόσο, η γνώμη του Haider αμφισβητήθηκε από άλλους, που ενδιαφέρθηκαν για την εκδήλωση. Στη συνέχεια, στις 20 Μαρτίου, άρχισαν να εμφανίζονται τουίτ σχετικά με την ακύρωση της εκδήλωσης, αν και δεν υπήρχε καμία ανακοίνωση σε καμία από τις πλατφόρμες του LUMS. Η ετικέτα #LUMS έγινε viral και ο κόσμος ξεκίνησε να συμμετέχει με τις απόψεις τους για την ακύρωση.

Ο δημοσιογράφος Raza Rumi ήταν:

Appalled at #LUMS cancelling an important conference on #1971 — no break from the erasure of memory & history. No country can succeed without introspection, learning from past mistakes & healing. Also worrying that if LUMS has no academic freedom then let’s forget about the others. pic.twitter.com/mr0yMGdrPV

— Raza Ahmad Rumi (@Razarumi) March 20, 2021

Συγκλονισμένος που ακύρωσε το #LUMS ένα σημαντικό συνέδριο για το 1971 – καμία διακοπή στη διαγραφή της μνήμης και της ιστορίας. Καμία χώρα δεν μπορεί να πετύχει χωρίς ενδοσκόπηση, χωρίς να μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος και να γιατρεύεται. Ανησυχεί επίσης ότι, αν το LUMS δεν έχει ακαδημαϊκή ελευθερία, τότε ας μη μιλήσουμε για τους υπόλοιπους.

Ο Hassan Javid, καθηγητής πολιτικής και κοινωνιολογίας στο LUMS, δήλωσε σε συζήτηση στο Twitter ότι έχουν προβληθεί ανησυχίες σχετικά με τον προγραμματισμό του συνεδρίου, που θα ξεκινήσει στις 23 Μαρτίου, ημερομηνία κατά την οποία το Πακιστάν έγινε δημοκρατία:

5. Rather than seeing 23 March as yet another opportunity to indulge in unbridled jingoism, it might make sense to reflect on whether the state has learnt any lessons from the factors that led to the independence of Bangladesh in 1971.

— Hassan Javid (@HassanJavid_) March 20, 2021

5. Αντί να βλέπουμε την 23η Μαρτίου ως μια ακόμη ευκαιρία να επιδοθούμε σε ανεξέλεγκτο εθνοπατριωτισμό, θα ήταν λογικό να προβληματιστούμε εάν το κράτος έχει μάθει κάποια διδάγματα από τους παράγοντες, που οδήγησαν στην ανεξαρτησία του Μπαγκλαντές το 1971.

Anas Tipu, a digital marketer, quipped:

Η Ημέρα της Δημοκρατίας – που ονομάζεται επίσης Ημέρα του Πακιστάν – γιορτάζεται ετησίως στο Πακιστάν και εορτάζει το Ψήφισμα της Λαχόρης στις 23 Μαρτίου 1940 και την έγκριση του συντάγματος στις 23 Μαρτίου 1956, που κατέστησε το Πακιστάν την πρώτη Ισλαμική Δημοκρατία παγκοσμίως. Η 23η Μαρτίου συνήθως σηματοδοτείται από στρατιωτική παρέλαση, η οποία αναβλήθηκε φέτος για τις 25 Μαρτίου λόγω καιρικών συνθηκών.

Κάποιοι μάλιστα έκαναν εικασίες ότι η εκδήλωση είχε διακοπεί, επειδή το κράτος και το κατεστημένο φοβόνταν να κοιτάξουν “κατάματα” το παρελθόν.

Ο Anas Tipu, που ασχολείται με το ψηφιακό μάρκετινγκ, είπε:

dartay hain wardi wale aik zoom conference se .#LUMS

— anastipu (@teepusahab) March 21, 2021

Οι ένστολοι φοβούνται ένα συνέδριο στο Zoom.

Υπάρχει ένα επίμονο και μακροχρόνιο αφήγημα στο Πακιστάν, που αρνείται τις φρικαλεότητες, που διέπραξε ο στρατός του κατά τον απελευθερωτικό πόλεμο του Μπαγκλαντές το 1971. Το Πακιστάν δεν έχει ακόμη εκφράσει στο Μπαγκλαντές επίσημη συγγνώμη για τις φρικαλεότητες, παρόλο που ο πρώην πρόεδρος του Πακιστάν Στρατηγός Περβέζ Μουσάραφ εξέφρασε τη λύπη του για ό,τι συνέβη κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Ντάκα το 2002.

Συρρίκνωση χώρων

Δεν είναι η πρώτη φορά που μια εκδήλωση στον ακαδημαϊκό χώρο έχει ματαιωθεί και ορισμένοι Πακιστανοί πιστεύουν ότι ο χώρος για διανοητικές συζητήσεις συρρικνώθηκε τα τελευταία χρόνια.

Τον Απρίλιο του 2015, το LUMS ακύρωσε μια ομιλία της Βαλούχου ακτιβίστριας Mama Qadeer με τίτλο “Άροντας τη σιωπή για το Μπαλοχιστάν”, φαινομενικά κατόπιν εντολής της κυβέρνησης. Λίγες μέρες αργότερα, η ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων Sabeen Mahmud σκοτώθηκε στο Καράτσι μετά από ομιλία με τίτλο “Άροντας τη σιωπή για το Μπαλοχιστάν, λήψη 2η: Συζήτηση με την Mama Qadeer, την Farzana Baloch και τον Mir Mohammad Ali Talpur“, που πραγματοποιήθηκε στον κοινοτικό χώρο του Mahmud, το “Δεύτερο Πάτωμα” [The Second Floor].

Last time LUMS buckled, someone got killed https://t.co/VXHI5GsYft

— Mohammed Hanif (@mohammedhanif) March 20, 2021

Την τελευταία φορά που “λύγισε” το LUMS, ένας άνθρωπος σκοτώθηκε

Το 2019, το Φεστιβάλ Saadat Hasaan Manto στη Λαχόρη αναβλήθηκε, όταν θρησκευτικοί εξτρεμιστές ισχυρίστηκαν ότι τα έργα του διάσημου συγγραφέα προωθούν τη χυδαιότητα. Πιο πρόσφατα, άλλη μια ομιλία για το Μπαλοχιστάν ακυρώθηκε στο Φεστιβάλ Λογοτεχνίας Σινδ 2021.