“Δηλώνουμε επαναστάτες”. Φωτογραφία από τη φεμινιστική ομάδα Uquira, χρησιμοποιείται και τροποποιείται με άδεια.
Στη Βενεζουέλα, το κίνημα #MeToo επιστρέφει στο προσκήνιο με περισσότερη ένταση το 2021. Ένα νέο κύμα κατηγοριών γέννησε το κίνημα “YoTeCreoVzla” (“ΕγώΣεΠιστεύωΒενεζουέλα”). Οι φωνές όσων επέζησαν παρενόχλησης, κακοποίησης και βιασμού έχουν πολλαπλασιαστεί στα κοινωνικά μέσα τις τελευταίες ημέρες μέσω εκφράσεων υποστήριξης με τις ετικέτες #YoSiTeCreoVzla [Κι εγώ σε πιστεύω, Βενεζουέλα] και #YoTeCreoVzla [Εγώ σε πιστεύω, Βενεζουέλα]. Πολλές Βενεζουελανές συμφωνούν ότι υπήρχαν προηγούμενες καταγγελίες, αλλά δεν τους δόθηκε μεγάλη σημασία μέχρι τώρα, οδηγώντας σε απότομη αφύπνιση.
Το κύμα κέρδισε δυναμική στις 20 Απριλίου 2021, με τη δημιουργία του λογαριασμού Instagram @AlejandroSojoEstupro, ο οποίος συγκεντρώνει ισχυρισμούς για σεξουαλική κακοποίηση, που διαπράχθηκαν από τον μουσικό Alejandro Sojo. Ο Sojo είχε ήδη αναφερθεί για παρενόχληση το 2018 μέσω συζήτησης στο Twitter από τον λογαριασμό “Libertad”. Ο λογαριασμός Libertad διέγραψε τη συζήτηση μήνες αργότερα, συγκλονισμένοι από χιονοστιβάδα μηνυμάτων κοροϊδίας, δυσφήμισης και μίσους.
Σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο της Βενεζουέλας Cinco8, ο Sojo δημοσίευσε μια δήλωση και έκλεισε τον λογαριασμό του στο Instagram στις 24 Απριλίου και περισσότεροι ισχυρισμοί άρχισαν να διαφαίνονται στην καλλιτεχνική σκηνή της Βενεζουέλας. Εμφανίστηκαν μαρτυρίες εναντίον μελών άλλων συγκροτημάτων, συμπεριλαμβανομένων των Okills, Le Cinemá και Tomates Fritos. Σχεδόν αμέσως, οι ισχυρισμοί κατά της ροκ σκηνής της Βενεζουέλας επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την πολιτιστική σφαίρα, με τη συμμετοχή συγγραφέων, δημοσιογράφων, εικαστικών καλλιτεχνών και άλλων.
Στις 28 Απριλίου, υπήρξε μια έκρηξη, όταν η “Pía” κατήγγειλε έναν σχετικά γνωστό συγγραφέα της Βενεζουέλας, τον Willy McKey, επειδή διέπραξε βιασμό ανηλίκου μεταξύ 2015 και 2016, όταν εκείνη ήταν 16 ετών και αυτός ήταν 36 ετών. Ο McKey συγκέντρωσε δημοσιεύσεις στο Instagram αναγνωρίζοντας ό,τι έκανε, με κείμενα, που φαίνονταν να υπερασπίζονται τα δικαιώματα των γυναικών, τα οποία προσελκύουν κριτική από πολλές από τις γυναίκες οπαδούς του. Η Veronica Ruiz del Vizo, ειδική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το ψηφιακό μάρκετινγκ, έκανε συζήτηση στο Twitter εξηγώντας γιατί η ανάρτηση του McKey ήταν προβληματική:
Se que debes estar leyendo @WillyMcKey. Sabes la relación cercana y amigos en común. Desde mi profesión hablo, porque hoy tengo el corazón roto.
Quiero decir públicamente que me preocupa tu estrategia de redes sociales. La selección de los colores en tus publicaciones.
— Veronica Ruiz del Vizo (@VeroRuizdelVizo) April 29, 2021
Ξέρω ότι μάλλον διαβάζετε αυτόν τον @WillyMcKey. Ξέρετε τη στενή μας σχέση και τους αμοιβαίους φίλους μας. Μιλώ εκ του επαγγέλματός μου, διότι είμαι πολύ καταρρακωμένη σήμερα.
Θέλω να πω δημόσια ότι ανησυχώ για τη στρατηγική σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η επιλογή των χρωμάτων στις αναρτήσεις σας.
Το ίδιο απόγευμα, όταν είχε ήδη ένα διεθνές ένταλμα σύλληψης μετά από κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση, ο McKey αυτοκτόνησε στο Μπουένος Άιρες. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι χρήστες ζήτησαν να επικεντρωθεί η αφήγηση στους επιζώντες και όχι στον δράστη.
Εν τω μεταξύ, ορισμένες γυναίκες της Βενεζουέλας φοβούνται την πιθανή πολιτικοποίηση των καταγγελιών για πολιτικούς σκοπούς. Για παράδειγμα, σε μια χώρα όπου οι εκστρατείες για παρενόχληση και δυσφήμιση των δημοσιογράφων είναι κοινές, η Εισαγγελία της Βενεζουέλας ξεκίνησε έρευνες εναντίον δημοσιογράφων. Η πιο σχετική υπόθεση είναι η έρευνα εναντίον του Víctor Amaya, αρχισυντάκτη του Diario TalCual, και του César Batiz, διευθυντή του ανεξάρτητου El Pitazo, που αναφέρεται από έναν ανώνυμο λογαριασμό που, μέχρι σήμερα, δεν έχει προσελκύσει πιο άμεσες και τεκμηριωμένες καταγγελίες. Δημοσιογράφοι από το El Pitazo υπέγραψαν δήλωση απορρίπτοντας τις κατηγορίες εναντίον του Batiz, και, αργότερα, δημοσιογράφοι από το TalCual έκαναν το ίδιο για τον Amaya. Υπό το φως αυτών των δύο υποθέσεων, ο κόσμος ζητά από την κυβέρνηση να μην εκμεταλλευτεί το κίνημα για να διώξει αντιφρονούντες.
Διαδικτυακές αντιδράσεις
Η φεμινίστρια ακτιβίστρια Luisa Kislinger εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι το #MeToo δεν είχε φτάσει ακόμη στη Βενεζουέλα, μέχρι τώρα:
Nunca tuve dudas de que el #MeToo llegaría a #Venezuela en algún momento
Y llegó
A quienes piden “perdón,” sepan que ello no reemplaza la responsabilidad por los delitos cometidos
A las valientes víctimas y sobrevivientes que cuentan sus historias, mi apoyo para Uds #YoTeCreo
— Luisa Kislinger? (@kislingerluisa) April 28, 2021
Ποτέ δεν είχα καμία αμφιβολία ότι το #MeToo θα έφτανε στη #Βενεζουέλα κάποια στιγμή.
Και ήρθε.
Σε όσους ζητούν “συγχώρεση”, μάθετε ότι αυτό δεν αντικαθιστά την ευθύνη για τα εγκλήματα, που διαπράχθηκαν.
Στα γενναία θύματα και τους επιζώντες που λένε τις ιστορίες τους, σας υποστηρίζω #ΣαςΠιστεύω
Ο δημοσιογράφος Oscar Medina απάντησε σε επικριτές, που ισχυρίζονται ότι η υποβολή καταγγελιών στο δικαστικό σύστημα της χώρας είναι καλύτερη από το να γίνονται δημόσιες κατηγορίες στα κοινωνικά μέσα. Εξήγησε ότι το κράτος της Βενεζουέλας δεν έχει ούτε την ικανότητα ούτε την πολιτική βούληση να συνδράμει στην απονομή δικαιοσύνης. Παρόλο που οι νομοθέτες πέρασαν μια σημαντική μεταρρύθμιση κατά της βίας των φύλων το 2018, η αποτυχία εφαρμογής της αντικατοπτρίζει την έλλειψη θεσμικής βούλησης εφαρμογής της.
¿Cuál sistema legal y judicial será ese al que mandan a acudir a víctimas de abuso en lugar de hacer denuncias públicas? ¿En qué fantasía viven? ¿De verdad creen que una víctima de acoso o de estupro puede confiar en eso?
— oscar medina (@oscarmedina1) April 28, 2021
Σε ποιο νομικό και δικαστικό σύστημα θα σταλούν τα θύματα κακοποίησης αντί να κάνουν δημόσιες καταγγελίες; Σε ποια φαντασία ζουν; Πιστεύουν πραγματικά ότι ένα θύμα παρενόχλησης ή βιασμού μπορεί να βασιστεί σε αυτό;
Η συγγραφέας Oriette D'Angelo σχολίασε την έλλειψη προσοχής των μέσων ενημέρωσης για τους ισχυρισμούς στο παρελθόν:
Algunas mujeres del mundo literario venezolano tenemos AÑOS denunciando los abusos que hemos sufrido por parte de escritores/profesores de nuestro entorno.
Aquí dejo un hilo de algunas de las denuncias y notas de prensa que han salido en los últimos años:
— Oriette D'Angelo (@oriettedangelo) April 28, 2021
Μερικές από εμάς στον λογοτεχνικό κόσμο της Βενεζουέλας μιλούν για ΧΡΟΝΙΑ για τις κακοποιήσεις, που έχουμε υποστεί από συγγραφείς/καθηγητές στο περιβάλλον μας.
Εδώ αφήνω μια συζήτηση μερικών από τους ισχυρισμούς και τα δελτία Τύπου, που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια:
Καταγγελίες εναντίον καθηγητών, για παράδειγμα, γέμισαν επίσης το Διαδίκτυο τις τελευταίες ημέρες, όπως αυτή της Valeria Maza για έναν καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Σάντα Μαρία (USM) στο Καράκας:
Caracas, 28/04/21.
Hoy denuncio por este medio a Rogelio Díaz, el acosador de muchas usemistas. Este hombre es un político de COPEI que se esconde detrás de un discurso feminista y de buen tipo mientras le solicita fotos desnudas a sus estudiantes para pasarles la materia pic.twitter.com/OgaHueE7r2— Valeria Maza (@valamaze) April 29, 2021
Καράκας, 28/4/21.
Σήμερα καταγγέλλω τον Rogelio Diaz, τον παρενοχλητή πολλών φοιτητριών USM. Αυτός ο άντρας είναι πολιτικός του COPEI [Κοινωνικό Χριστιανικό Κόμμα στη Βενεζουέλα], που κρύβεται πίσω από λόγια φεμινιστή και ευγενικού άνδρα, ενώ ζητά γυμνές φωτογραφίες από φοιτήτριές του, για να τις περάσει στο μάθημα.
Όσον αφορά την αυτοκτονία του ΜακΚέι, πολλοί χρήστες τόνισαν ότι τα θύματα του McKey δεν ευθύνονται για την πράξη του. Άλλοι, όπως η δημοσιογράφος Mariel Lozada, ζήτησαν να επικεντρωθεί η αφήγηση στα θύματα:
No olvidemos los hechos. No le demos la vuelta a la narrativa. No le quitemos el poder a las mujeres que finalmente se atrevieron a hablar.
— Mariel Lozada (@marielozadab) April 29, 2021
Ας μην ξεχνάμε τα γεγονότα. Ας μην γυρνάμε την αφήγηση. Ας μην αποδυναμώνουμε τις γυναίκες, που τελικά τόλμησαν να μιλήσουν.
Η δικηγόρος Beatriz Borges τόνισε ότι ο ματσισμός είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα:
Cuando se visibiliza la violencia que tiene su base en la discriminación y desigualdad, es cuando te das cuenta que los chistes machistas no dan risa, solo reflejan una sociedad que normaliza la violencia. Escuchar dolorosos testimonios la pone en su real dimensión. #YoSiTeCreo
— Bibi Borges (@BEABOR) April 29, 2021
Όταν η βία, η οποία βασίζεται σε διακρίσεις και ανισότητες, γίνεται ορατή, τότε συνειδητοποιείς ότι τα σεξιστικά αστεία δεν σε κάνουν να γελάς, αντικατοπτρίζουν μόνο μια κοινωνία, που ομαλοποιεί τη βία. Το να ακούς επώδυνες μαρτυρίες αποκαλύπτει την πραγματική του διάσταση. #ΚιΕγωΣεΠιστευω
Στα κοινωνικά μέσα, διάφοροι χρήστες εξέφρασαν επίσης ανησυχία για τον διαλείποντα αποκλεισμό της ετικέτας #YoSiTeCreo στο Facebook:
Facebook bloquea temporalmente los contenidos con la etiqueta #YoSiTeCreo en varios países de América Latina, incluyendo Venezuela, Argentina y Chile. pic.twitter.com/Hwl3oJ18fn
— Iria Puyosa (@NSC) April 30, 2021
Το Facebook προσωρινά μπλοκάρει περιεχόμενο με την ετικέτα #YoSiTeCreo σε αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων της Βενεζουέλας, της Αργεντινής και της Χιλής.
Η δημοσιογράφος και συνεργάτις του Global Voices, Gabriela Mesones Rojo, όπως πολλοί άλλοι, ταυτίστηκε με τις γυναίκες, που καταδίκασαν δημόσια τους βασανιστές τους και μοιράστηκε έναν κατάλογο υπηρεσιών ψυχολογικής και νομικής βοήθειας για τα θύματα βίας λόγω φύλου:
No tengo palabras para expresar la indignación que siento. Mi empatía absoluta con las víctimas de @WillyMcKey. A ellas les agradezco la valentía y el esfuerzo de sus testimonios.
Les creemos, no están solas, las heridas van a sanar.
— Gaby Mesones Rojo (@unamujerdecente) April 29, 2021
Δεν έχω λόγια για να εκφράσω την οργή που νιώθω. Την απόλυτη κατανόησή μου στα θύματα του @WillyMcKey. Τις ευχαριστώ για το θάρρος και την προσπάθεια των μαρτυριών τους.
Σας πιστεύουμε, δεν είστε μόνες, οι πληγές θα επουλωθούν.
