Απόδοση φωτογραφιών: mizoguchi.coji (CC BY 2.0)

Το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν είναι ανάμεσα στις λίγες χώρες, που δε θα απολαύσουν το νέο εργαλείο, που παρουσίασε η κολοσσός αμερικάνικη εταιρία τεχνολογίας Apple για τους χρήστες της.

Η εστίαση της Apple για το 2021 είναι το απόρρητο. Η εταιρία στον ιστότοπό της δηλώνει πως: ”Η ιδιωτικότητα είναι ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα”. Ωστόσο, αυτή η πολιτική συνοδεύεται από κάποιες εξαιρέσεις.

Για τους πελάτες σε Κίνα, Λευκορωσία, Κολομβία, Αίγυπτο, Καζακστάν, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική, Τουρκμενιστάν, Ουγκάντα και Φιλιππίνες, η νέα λειτουργία της ”ιδιωτικής αναμετάδοσης” δεν θα είναι διαθέσιμη.

Η λειτουργία θα είναι διαθέσιμη αυτό το φθινόπωρο στους πελάτες με συνδρομή επί πληρωμή, με την κυκλοφορία του νέου λειτουργικού συστήματος, που επιτρέπει στους χρήστες να περιηγούνται στο διαδίκτυο με μεγαλύτερη ασφάλεια μέσω ενός κρυπτογραφημένου καναλιού, που στην ουσία κρύβει τη δραστηριότητα του διαδικτύου από όλους εκτός από το χρήστη. Ουσιαστικά, η καινούρια υπηρεσία είναι ένα ιδιόκτητο εικονικό, ιδιωτικό δίκτυο (VPN).

Στιγμιότυπο οθόνης από την ιστοσελίδα της Apple.

Με την “Ιδιωτική αναμετάδοση”, η Apple αντιμετωπίζει ένα από τα πολλά προβλήματα, που αφορούν το είδος των δεδομένων που παρέχουν οι χρήστες τόσο σε παρόχους όσο και σε τρίτους, ενώ σερφάρουν στο διαδίκτυο ή χρησιμοποιούν συγκεκριμένες υπηρεσίες.

Οι χώρες που εξαιρέθηκαν από τη νέα λειτουργία έχουν όλες μακρά ιστορία λογοκρισίας στο διαδίκτυο και κατασκοπείας στη διαδικτυακή δραστηριότητα των χρηστών. Η μόνη εξαίρεση είναι η Νότια Αφρική, η οποία υπερηφανεύεται για την υψηλότερη κατάταξη μεταξύ των αφρικανικών χωρών στην περσινή έκθεση Freedom of the Net του Freedom House.

Το Καζακστάν, το οποίο κατατάσσεται προς το κάτω μέρος των γραφημάτων, έχει αποδεδειγμένα παρεμποδίσει την πρόσβαση στο Διαδίκτυο, έχει κατακλέψει την κυκλοφορία των χρηστών και έχει καταδικάσει ανθρώπους για τις απόψεις τους στο διαδίκτυο. Μετά από μια συκοφαντική επίθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε ορισμένες τράπεζες στον απόηχο της υποτίμησης του εθνικού νομίσματος τον Φεβρουάριο του 2014, η κυβέρνηση εξέδωσε διάταγμα, που καθιστούσε τη “διάδοση ψευδών πληροφοριών” ποινικό αδίκημα.

Δεδομένου ότι οι πόροι Ιστού αντιμετωπίζονται ως ΜΜΕ από την ψήφιση νόμου του 2009, το Καζακστάν εφαρμόζει αυστηρό κώδικα ακεραιότητας σε οτιδήποτε δημοσιεύεται στο διαδίκτυο και είναι έτοιμο να εμποδίσει την πρόσβαση σε οποιουσδήποτε πόρους δεν συμμορφώνονται με τους νόμους του.

Οι Αρχές της χώρας προσπάθησαν επανειλημμένα να αναγκάσουν τους χρήστες να εγκαταστήσουν «πιστοποιητικά ασφαλείας», που θα άνοιγαν την πόρτα σε επιθέσεις «man-in-the-middle», έναν τυπικό τρόπο για να κρυφακούουν οι χάκερ – και οι δυνάμεις ασφαλείας.

Η τελευταία απόπειρα, τον Ιούλιο του 2019, αποδοκιμάστηκε από εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ, οι οποίες είπαν ότι θα μπλοκάρουν το πιστοποιητικό, εάν επιβαλλόταν.

Στο Τουρκμενιστάν, το νομικό σύστημα και ο μηχανισμός ασφαλείας έχουν περιορισμένες ελευθερίες στο Διαδίκτυο στο ελάχιστο: ένα ευρύ φάσμα ιστοσελίδων και πλατφορμών κοινωνικών μέσων είναι αποκλεισμένες ή απρόσιτες, λόγω περιορισμού του εύρους ζώνης.

Η Rachel Gasowski, ερευνήτρια που επικεντρώνεται στην Κεντρική Ασία στο International Partnership for Human Rights (IPHR) είπε στο Global Voices ότι η ελευθερία του Διαδικτύου απειλείται διαρκώς και στις δύο χώρες:

Η ελευθερία του Διαδικτύου στο Καζακστάν παρεμποδίζεται και ο περιοδικός αποκλεισμός ειδησεογραφικών ιστότοπων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ή ακόμα και η πρόσβαση στο Διαδίκτυο, είναι σύνηθες φαινόμενο. Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο στο Τουρκμενιστάν είναι περιορισμένη, αργή και ακριβή σε σύγκριση με τα παγκόσμια πρότυπα, και οι Αρχές χρησιμοποιούν τη λογοκρισία στο Διαδίκτυο ως μέρος της αδυσώπητης εκστρατείας τους κατά της διαφωνίας.

Τον Φεβρουάριο, η κυβέρνηση του Τουρκμενιστάν μείωσε τις τιμές συνδρομής για πρόσβαση στο Διαδίκτυο, σε μια προσπάθεια να επεκτείνει την κάλυψη στον πληθυσμό. Ωστόσο, οι τιμές του Διαδικτύου παραμένουν υψηλότερες από τον μέσο όρο της περιοχής.

Φυσικά, η Apple είναι μόνο μία από τις λίγες φορητές συσκευές που χρησιμοποιούνται στην Κεντρική Ασία. Και η εκστρατεία της, που επικεντρώνεται στο απόρρητο, θα ωφελήσει επιλεκτικά μόνο ορισμένους από τους πελάτες της στην περιοχή.

Η Διεθνής Αμνηστία έδειξε την απογοήτευσή της για τον επιλεκτικό αποκλεισμό ορισμένων χωρών.

Apple’s decision to not make its new “private relay” available in several countries including China, Saudi Arabia, & Kazakhstan, is yet another example of authoritarian & oppressive govts monitoring & restricting free speech by influencing technology companies & their products.

— Amnesty International (@amnesty) June 10, 2021

Η απόφαση της Apple να μην διαθέσει το νέο της “ιδιωτικό δίκτυο” σε πολλές χώρες, όπως η Κίνα, η Σαουδική Αραβία και το Καζακστάν, είναι ένα ακόμη παράδειγμα αυταρχικών και καταπιεστικών κυβερνήσεων, που παρακολουθούν και περιορίζουν την ελευθερία του λόγου επηρεάζοντας εταιρείες τεχνολογίας και τα προϊόντα τους.

Η ομάδα Τύπου της Apple δεν απάντησε στην ερώτησή μας γιατί ένα τέτοιο «θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα» δεν θα ισχύει για τους πελάτες της στο Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν.

«Η Apple έχει σαφώς αναγκαστεί να συμμορφωθεί με τους νομικούς κανονισμούς στο Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν. Η Apple θα πρέπει να εφαρμόζει τις αρχές της περί απορρήτου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξίσου σε όλους τους χρήστες της – ανεξάρτητα από τις χώρες στις οποίες βρίσκονται αυτοί οι χρήστες», έγραψε ο Gasowski σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Global Voices.